واضح آرشیو وب فارسی:مهر: مهر گزارش می دهد؛
گنجینه گیاهی در گنجه خانه ها/ شهر عطارها در انتظار رونق دوباره
شناسهٔ خبر: 2904649 - یکشنبه ۱۵ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۲:۳۰
استانها > کرمان
کرمان– کرمانی ها هنوز هم نخستین اولویت درمانی آنها کیسه های داروهای گیاهی خانگی معروف به «مفشو» است و عطاری هایشان با تکیه بر غنای گیاهان دارویی دشت های استان هنوز هم از رونق گذشته برخوردارند. خبرگزاری مهر – گروه استان ها: شهر کرمان از جمله شهرهای سنتی کشور است که همچنان بسیاری از آداب و رسوم قدیمی مردم حفظ شده است و در جریان زندگی مردم جاری است یکی از این سنت های قدیمی درمان های خانگی با تکیه بر دانشی است که بانوان کرمانی از مادرانشان به ارث برده اند به طوریکه در کرمان در کنار قالی کرمانی و پته دست دوز کرمان بدون شک در گنجه هر خانه کیسه ای مملو از گیاهان دارویی یافت می شود که در کرمان با اصطلاح به آن مشو می گویند.در کرمان در کنار قالی کرمانی و پته دست دوز کرمان بدون شک در گنجه هر خانه کیسه ای مملو از گیاهان دارویی یافت می شود که در کرمان با اصطلاح به آن مشو می گوینددر این میان عطاری ها نیز در کرمان از رونق خاصی برخوردار هستند به طوریکه در هر کوچه و خیابان شهر کرمان یک عطاری محله وجود دارد اما قلب طب سنتی کرمان بدون شک در بازار بزرگ شهر کرمان می تپد. وقتی قدم به بازار قدیمی شهر و میدان تاریخی گنجعلی خان می گذارید نخستین چیزی که توجه رهگذران را جلب می کند عطر بوی انواع گیاهان دارویی است که در فضای بازار پیچیده است و البته عطارانی که موی خود را در حجره های خود سفید کرده اند و دوای درد هر بیماری را در آستین خود دارند.حجره ها اکثرا مملو از شهروندان کرمانی است و گردشگران داخلی و خارجی نیز برای تهیه زیره سیاه و سایر محصولات گیاهان دارویی کرمان از جمله قاووت به این حجره ها مراجعه می کنند.تکیه این صنعت اقتصادی استان کرمان به دشت های مملو از گیاهان دارویی استان کرمان است همه ساله در ایام مختلف سال عشایر استان کرمان بنا به فراخور فصل گیاهان خاص دارویی را برداشت می کنند و البته اوج کار برداشت گیاهان دارویی در اردیبهشت ماه است اما نکته قابل توجه اینکه از سوی دستگاههای دولتی هیچ گونه روند ساماندهی و نظارتی بر روند برداشت و توزیع این گیاهان دارویی انجام نمی شود.قاچاق گیاهان دارویی به اقتصاد کرمان ضربه می زنداهمیت اقتصادی گیاهان دارویی استان کرمان وقتی بیشتر روشن می شود که نگاهی بر لیست کالاهای قاچاق شده به استان کرمان می اندازیم.در این لیست یکی از اصلی ترین کالاهایی که از استان کرمان به سایر استانها قاچاق می شود گیاهان دارویی هستند و سالانه بخش قابل توجهی از این گیاهان در محموله های بزرگ از کرمان قاچاق می شود که بخشی از این گیاهان ارزشمند شناسایی و توقیف می شوند.یکی از منابعی که همیشه نگاه دلالان و سود جویان به آن است ارتفاعات لاله زار در شهرستان بردسیر و راین در شهرستان کرمان است این منطقه شامل رشته کوه های هزار و لاله زار است.این کوهها به این دلیل هزار نامیده شده اند که گفته می شود در آنها هزار نوع گیاه دارویی وجود دارد.در واقع این رشته کوه ها گنجینه ای گیاهان دارویی هستند که علاوه بر صنعت طب سنتی کرمان در زمینه تولید داروهای آکادمیک نیز نقش قابل توجهی دارند به طوریکه سالانه هزاران تن از این گیاهان راهی کارخانه های تولید دارو در کشور می شود اما به دلیل عدم وجود ساز و کار مشخص هیچ آمار و ارقام مشخصی در این زمینه وجود ندارد و گاه این گیاهان به وسیله دلالان در این چرخه قرار می گیرند.از سوی دیگر برداشت های بی رویه و خشکسالی نیز تیشه ای شده است که به ریشه گیاهان دارویی زده می شود و در برخی مناطق مانند بحر آسمان در جنوب کرمان که یکی از منابع اصلی تولید گیاهان دارویی در جنوب کرمان محسوب می شود معدنکاریها و دخالتهای انسانی ذخیره گاههای گیاهان دارویی استان کرمان را تهدید می کند.وقتی زیره به کرمان می برندهمچنین کشاکش بازار و توجه مردم استان و گردشگران به گیاهان دارویی استان کرمان باعث شده است سود جویان حتی به صادرات غیر مجاز برخی گیاهان دارویی به کرمان مبادرت کنند که می توان به ورود چای سبز از پاکستان و زیره سیاه از افغانستان به کرمان اشاره کرد.ماشالله ایرانمنش یکی از عطاران کرمانی است که سال های طولانی از عمر خود را در این حرفه سپری کرده است وی در گفتگو با خبرنگار مهر به سابقه این حرفه در کرمان اشاره می کند و می گوید این ۷۴ سال عمر دارد و به یاد دارد که در کنار پدر بزرگش در همین مغازه عطاری به فروش گیاهان دارویی مشغول بوده است.ایرانمنش مهمترین منبع تامین گیاهان دارویی عطاری اش را کوه های هزار کرمان می داند و می افزاید: این کوه برای مردم کرمان ثروتی واقعی است گوشه به گوشه این کوه مانند این عطاری بزرگ است و فقط باید گیاهان را بشناسید و از آنها استفاده کنید.وی ارتفاع چهار هزار و ۵۰۰ متری و تغییر دما در ارتفاع این کوهستان را عامل اصلی خاصیت گیاهان دارویی می داند و جنس خاک را نیز در تولید این گیاهان تاثیر گذار می داند و اینگونه می گوید که در هر ارتفاعی از این کوه یک نوع گیاه دارویی می روید و گفته می شود بیش از هزار گونه منحصر به فرد گیاه دارویی در این کوهستان وجود دارد و به این دلیل است که نامش را هزار گذاشته اند.عشایر مهمترین برداشت کنندگان سنتی گیاهان دارویی در کرمان هستند این را ایرانمنش می گوید و ادامه می دهد که عطاری ها از هر کسی گیاه دارویی را تهیه نمی کنند و عشایر را می شناسند و آنها هم گیاهان دارویی را می شناسند و می دانند هر گیاه را از کجا و چه زمان باید برداشت کرد.برداشت بی رویه گیاهان دارویی ذخیره گاهها را به خطر انداخته استوی البته از کاهش گیاهان دارویی به دلیل برداشتهای بی رویه و گاه قاچاق این گیاهان سخن می گوید و می افزاید که خشکسالی هم ضربه سختی به گیهان دارویی کرمان زده است که باید برای آن چاره ای اندیشید.طبق بررسی های به عمل آمده ۲۸۵ نوع گیاه دارویی از ۲۰۰ جنس و ۷۰ گونه در این استان کرمان وجود دارد که در سطح ۱۰هزار هکتار از مناطق کوهستانی و دشت های استان کرمان رشد می کنندطبق بررسی های به عمل آمده ۲۸۵ نوع گیاه دارویی از ۲۰۰ جنس و ۷۰ گونه در این استان کرمان وجود دارد که در سطح ۱۰هزار هکتار از مناطق کوهستانی و دشت های استان کرمان رشد می کنند.احمد پورمیرزایی، کارشناسان گیاهان دارویی و اداره کل منابع طبیعی کرمان در این زمینه به خبرنگار مهر می گوید: استان کرمان گنجینه ای از گیاهان دارویی است که می تواند یکی از زیر بنایی ترین زمینه های اقتصادی را در استان فراهم کند زیرا در کنار مصارف خانگی در استان کرمان این گیاهان در کارخانه های داروی سازی نیز نقش قابل توجهی دارند و گاه مورد تقاضای جدی کارخانه های داروسازی خارجی هستند.وی افزود: بسیاری از این گیاهان دارویی فقط در استان کرمان رشد می کنند و نمی توان آنها را در جایی دیگر یافت که از این گیاهان می توان به کرفس کوهی و پونه جوپاری اشاره کرد که دارای خواص درمانی قابل توجهی هستند.وی ادامه داد: اکثر گیاهان دارویی استان کرمان در طبیعت و به صورت خودرو تولید می شوند و بخشی از گیاهان دارویی نیز در سالهای اخیر به صورت مصنوعی و با توجه به وضعیت مساعد جغرافیایی استان کرمان کشت می شوند.به گفته وی وجود چهار فصل در هر زمان از سال در استان کرمان زمینه را برای رشد و نمو انواع گیاهان دارویی محیا کرده است و باید از این پتانسیل بالای اقتصادی در راستای تولید ثروت در استان کرمان استفاده کرد.رزماری، اسطوخودوس، گشنیز، رازیانه، زیره سبز، روناس، حنا، وسمه، ختمی، آویشن، بادرنجبویه و گاوزبان از مهمترین گیاهان دارویی استان محسوب می شود و مهمترین ذخیره گاههای دارویی استان در کرمان، بافت، کوهبنان، راور، شهربابک، زرند، رفسنجان، شهداد و بم وجود دارد.در حالی خبرها از خروج سالانه تا ۲۰۰ تن انواع گیاهان دارویی از استان کرمان حکایت دارد که این گیاهان با قیمت بسیار اندک به مراکز تولید دارو در استانهای مختلف به فروش می روددر حالی خبرها از خروج سالانه تا ۲۰۰ تن انواع گیاهان دارویی از استان کرمان حکایت دارد که این گیاهان با قیمت بسیار اندک به مراکز تولید دارو در استانهای مختلف به فروش می رود.در این میان اما دانشگاه علوم پزشکی کرمان نیز دست به کار شده است و رئیس دانشکده داروسازی کرمان از نگهداری 700گونه مختلف گیاهان دارویی در دانشکده داروسازی کرمان خبر می دهد و در گفتگو با مهر ابراز امیدواری می کند که این گنجینه دارویی بتواند زمینه را برای شناساندن بیشتر این قابلیت فراهم کند.امیرحیدری عقیده دارد که این گنجینه دارویی می تواند در تولید دارویهای طبیعی نقش قابل توجهی در کشور داشته باشند.با این وجود تا کنون اقدام قابل توجهی در خصوص مستند سازی گیاهان دارویی در کرمان و همچنین ساماندهی صنعت برداشت و حفاظت از محوطه های رشد و نمو گیاهان دارویی در کرمان انجام نشده است و خبرها از این حکایت دارد که بسیاری از این گیاهان به دلیل آنچه که برداشتهای غیر مجاز توسط قاچاقچیان نامیده می شود در معرض انقراض هستند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: مهر]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 11]