واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
لزوم عزم همگانی ایران در ابتدای راه بهینهسازی مصرف انرژی نفت و فرآوردههای نفتی و گازی طبق آموزههای اسلامی متعلق به یک نسل نیست بلکه در حکم انفال است و یک دارایی بین نسلی محسوب میشود. به همین دلیل لازم است نگاه دولتها به مصرف انرژی و بخصوص فرآوردههای نفتی؛ نگاه بین نسلی باشد. از این رو یکی از مهمترین برنامهها و اهداف صنعت نفت، بهینهسازی مصرف سوخت با هدف کاهش شدت انرژی و بالا بردن بهرهوری انرژی بوده است.
بر این اساس در سال های اخیر هماهنگی بسیار مطلوبی بین دستگاه های اجرایی و قانونگذاری به عمل آمده است. پیش بینی می شود با عملیاتی شدن این برنامه بتوان به مجموعه وسیعی از برنامه های دیگر نیز نایل شد. در حال حاضر «انرژی» به عنوان کالایی ارزشمند و راهبردی، در ایران گرفتار بلای اتلاف است. به طوری که اگر مصرف انرژی با روند کنونی پیش برود، در سال های ١٤٠٠ تا ١٤٠٣ میزان تولید و مصرف کشور برابر شده و ناچار به «واردات انرژی» خواهیم شد. شدت انرژی در ایران دو برابر متوسط جهان آمارها حاکی است در حال حاضر شاخص شدت انرژی در ایران، حدود دو برابر متوسط جهان است. به بیان ملموس تر امروز به اندازه 2 فاز پارس جنوبی در بخش خانگی و اداری اتلاف گاز صورت می گیرد و میزان مصرف گاز بخش های مسکونی و تجاری (residential) در ایران از مصرف کل کشورهای اتحادیه اروپا هم بیشتر است. پروژه های صنعت نفت از پرهزینه ترین و ریسک پذیرترین طرح های صنعتی است اما سرمایه گذاری در پروژه های صرفه جویی انرژی، صرفه اقتصادی بالایی دارد. به همین دلیل است که گفته می شود «بزرگ ترین و پاک ترین منبع انرژی که انسان کشف کرده است؛ همین «انرژی صرفه جویی شده» است.» از حیث تعاریف فنی، اصطلاحا تمامی کشورها (چه آنهایی که دارای مخازن طبیعی انرژی بوده وچه آنهایی که صادرکننده و واردکننده انرژی هستند)؛ همگی در مفهوم «مصرف کننده» مشترک هستند و تقریبا همه کشورها از سال ها پیش برنامه های «کارآمدی انرژی» و همچنین «انرژی های تجدیدپذیر» برای خود تعریف کرده اند. اکنون در ادبیات اقتصادی، این اصل بدیهی را پذیرفته اند که «بهینه سازی انرژی به عنوان اولین حامل انرژی در دنیا شناخته می شود.» اراده جهانی برای بهینه سازی برنامه هایی که در جهان امروز در جهت تحقق بهینه کردن مصرف انرژی در حال اجراست، غیر از این که مبتنی بر نهادهای دانش بنیان بوده و فارغ از این که متکی به تکنولوژی پیشرفته است، از حمایت «اراده ای همه جانبه» برخوردار است؛ به این معنا که همه نهادها و دستگاه های دولتی و خصوصی با تمام قوا و تمام قد، پشت آن ایستاده اند و از آن حمایت می کنند. نگاه جهان امروز به بهینه سازی مصرف انرژی نگاهی است از دریچه «باز تولید و دریافت و استحصال آنچه هدر می رود».بر این اساس معیارهای سختگیرانه ای هم برای آن تدوین شده است. آخرین برآوردها حاکی است که میزان سرمایه گذاری واقعی جهانی در بخش «تامین انرژی» در سال 2013 به نسبت سال 2000 میلادی، حدودا دو برابر شده است. این رقم برای سال 2013 بیش از 6/1 تریلیون دلار بوده است. علاوه بر آن میزان سرمایه گذاری برای مقوله بهینه سازی انرژی هم به مرز حدود 130 میلیارد دلار رسیده است. با اجرای سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف مبنی بر کاهش 50 درصدی شدت انرژی تا سال 1400 میزان کل صرفه جویی انرژی معادل پنج میلیارد بشکه نفت خام خواهد بود
اما برآوردهای بلندمدت حاکی است که تا سال 2035 براساس سناریوهای جدید، نیاز به افزایش پایدار سرمایه گذاری های سالانه تا میزان دو تریلیون دلار خواهد بود و این در حالی است که نیاز به صرف هزینه سالانه تا 550 میلیارد دلار، برای «بهینه سازی انرژی» احساس می شود. این بدان معناست که مبلغ تجمعی در سرمایه گذاری انرژی جهانی به بیش از 48 تریلیون دلار خواهد رسید. حدود 40 تریلیون دلار آن در بخش تامین انرژی و هشت تریلیون دلار باقیمانده در بخش بهینه سازی انرژی مصرف خواهد شد. از سوی دیگر باید به مقوله گرم شدن جهانی نیز اشاره کنیم. این مقوله باعث شده چشم انداز های سرمایه گذاری در بخش انرژی تا حدودی به نسبت گزارش های معمول تفاوت هایی پیدا کند. یکی از سناریوهای مهم در این زمینه به سناریوی 450 معروف شده است. طبق این سناریو تا سال 2035 نیاز به حدود 53 تریلیون دلار «سرمایه گذاری تجمعی» وجود دارد. حدود 40 تریلیون دلار از این مبلغ در بخش تامین انرژی و میزان سرمایه گذاری برای «بهره وری انرژی» از میزان هشت تریلیون فوق الذکر به حدود 14 تریلیون دلار افزایش خواهد یافت. ایران در ابتدای راه بهینه سازی انرژی اما در ایران؛ ما هنوز در ابتدای راه بهینه سازی انرژی هستیم. در صورت اجرای سیاست های کلی اصلاح الگوی مصرف (ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب) مبنی بر کاهش 50 درصدی شدت انرژی تا سال 1400 و با فرض رشد اقتصادی 6 درصدی، میزان کل صرفه جویی انرژی معادل پنج میلیارد بشکه نفت خام خواهد بود. کوتاه سخن آن که بهینه سازی مصرف انرژی یک وظیفه ملی و میهنی و اخلاقی و شرعی است. دامنه تاثیر این مقوله از حوزه های فنی و فرهنگی و اطلاع رسانی گرفته تا حوزه های اقتصادی، سیاسی سیاستگذاری، محیط زیستی و اجتماعی گسترده است. بنابراین اجرا و پیگیری آن مختص و منحصر به وزارت نفت نیست. مثلا در بخش صنعت لازم است همه واحدهای صنعتی استاندارد ISO50001 یا EN16001 مدیریت انرژی را کسب کنند و لذا صنایع مورد نظر باید در واحد خود، بخش مدیریت انرژی ایجاد کنند تا این واحدها به طور مرتب تجهیزات را ممیزی و رصد کند. مدیر انرژی باید در چارت سازمانی وارد شود و سازمان مربوطه بیانیه انرژی مبتنی بر تعهد کاهش مصرف انرژی داشته باشد. در صورت اجرای برخی اقدامات خواهیم دید حتی با هزینه کم هم می توان مصرف انرژی را کنترل کرد. برای تحقق کاهش 50 درصدی شدت انرژی، برنامه ها و طرح هایی در قالب بند( ق) تبصره 2 قانون بودجه تدوین شده که در گزارشی جداگانه باید به ان پرداخت. زهره معظمی جام جم
 
یکشنبه 15 شهریور 1394 ساعت 03:15
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]