واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
ایران ابتدا پذیرای کدام یک باشد؛ مشعل یا عباس؟
عباس به خوبی میداند که روابط حماس با تهران، اگرچه مستدام است اما کیفیت سابق را ندارد. به همین دلیل تصور میکند با نزدیک شدن به تهران، میتواند رقیب داخلی خود یعنی حماس را تحت فشار قرار دهد.
آیا محمود عباس به ایران میآید؟ طی روزهای گذشته این سوال به صورت جدی در پرونده روابط ایران و فلسطین مطرح شده است. ظاهرا طرف فلسطینی اصرار دارد که هرچه زودتر این سفر صورت بگیرد. یکی از مسئولان سازمان آزادیبخش فلسطین در این باره گفته است: «یک موافقت اولیه از سوی ایران برای استقبال از محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی ابراز شده است اما هنوز زمان انجام این سفر مشخص نیست.» در همین رابطه یکی از رهبران فتح هم گفت که به زودی هیئتی عالی رتبه از این جنبش از ایران دیدن خواهد کرد تا زمینه های سفر محمود عباس به ایران را فراهم کند. در این میان برخی گفتند که عباس در اکتبر به ایران خواهد رفت. آخرین باری که وی به تهران سفر کرد، سال 2012 و در جریان برگزاری نشست کشورهای عضو جنبش عدم تعهد بوده است. برخی رسانهها از علاقه تشکیلات برای تعیین سفیر غیرمقیم از سوی ایران نیز خبر دادهاند. در میان این تلاشهای سازمان آزادی بخش فلسطین، مشاور امور بینالملل رئیس مجلس شورای اسلامی ایران، کار را یکسره کرد. شیخالاسلام دیپلمات پرسابقه ایرانی در گفتگو با پایگاه فلسطینی الرسالة گفت در مقابل تکرار خواسته عباس، ایران فعلا پاسخ مثبت نداده است. او البته روابط ایران و حماس را راهبردی خواند. اما به نظر میرسد در خصوص این خواسته عباس و همچنین پاسخ ایران، نکاتی قابل ذکر باشد؛ چرا محمود عباس اصرار دارد به ایران بیاید؟ به نظر میرسد تلاش عباس برای نزدیکی به ایران، از دو زاویه قابل بررسی باشد؛ ابتدا اینکه روابط تشکیلات خودگردان با آمریکا و اسرائیل، مانند گذشته نیست. پس از اینکه عباس در سال 2010، میز مذاکرات را در اعتراض به شهرکسازیهای اسرائیل در کرانه باختری ترک کرد، تنشهای بسیاری در روابط میان او و اسرائیل شکل گرفت. با آغاز دور جدید مذاکرات که با کوشش جان کری وزیر خارجه آمریکا بود، باز هم عباس نتوانست به دستاورد مثبتی از مذاکرات برسد لذا عازم سازمان ملل شد تا از سوی شورای امنیت به عنوان دولت جدید عضو این سازمان شناخته شود. آمریکا اصلیترین مخالف این رویکرد عباس بود و تنشها میان این دو بیشتر از قبل شد. در شرایط کنونی، نزدیکی عباس به ایران، میتواند اهرم فشاری برای او باشد تا آمریکا و اسرائیل را به خود نزدیکتر سازد. اصرار رئیس تشکیلات خودگردان برای سفر به ایران را میتوان از زاویه سیاست داخلی فلسطین هم مدنظر قرار داد. عباس به خوبی میداند که روابط حماس با تهران، اگرچه مستدام است اما کیفیت سابق را ندارد. به همین دلیل تصور میکند با نزدیک شدن به تهران، میتواند رقیب داخلی خود یعنی حماس را تحت فشار قرار دهد. نزدیکی به متحد رقیب، یک مساله رایج در عالم سیاست است که موجب میشود تا رقیب احساس خطر کند و تحت فشار قرار گیرد کما اینکه نزدیکی ایران به آمریکا، عربستان را عصبانی ساخته است. عباس بر این باور است که با نزدیکی حماس به عربستان، ایران او را خواهد پذیرفت تا حماس را ناچار به تغییر رفتار سازد. چرا نباید عباس قبل از مشعل به ایران بیاید؟ مصاحبه شیخالاسلام با پایگاه فلسطینی الرساله، شرایط را برای حماس و عباس شفافتر ساخت. عباس به عمق راهبردی روابط ایران و حماس بیشتر از قبل پی برد. آنجایی که شیخالاسلام میگوید «هیچ طرفی در جهان نخواهد توانست دوستی میان تهران و مقاومت را که «حماس» در مقدمه آن قرار دارد، از بین ببرد»، برای عباس کاملا معنادار است. به نظر میرسد فارغ از اهداف عباس از سفر به ایران و توسعه روابط با این کشور، ایران نباید به او اجازه ورود به تهران را بدهد تا مقدمات سفر خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس فراهم و این سفر انجام شود. این با ابراز علاقه مکرر حماسیها برای سفر به ایران، شدنی است. عباس بیانگر یک گفتمان خاص در حوزه فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی است. او نه تنها مقاومت مسلحانه علیه اسرائیل را رد میکند که این رژیم را بر اساس پیمان اسلو، به رسمیت شناخته و مجاهدان فلسطینی را تحت فشار قرار میدهد. عباس در نقطه مقابل گفتمان رسمی ایران در حوزه فلسطین قرار دارد. سفر او پیش از سفر مشعل به تهران، میتواند بیانگر معانی بدی برای تهران باشد؛ چرا که نه تنها او را در رسیدن به اهداف قدرتطلبانهاش یاری رسانده بلکه در شرایطی که هنوز بر سر سفر مشعل به تهران بحث است، رقیب و در واقع دشمن او به تهران آمده است. این قطعا روی روابط حماس و ایران اثر سوء خواهد گذاشت و فضای غیرصمیمانه اما فعال میان دو این دو را غیرصمیمانهتر میسازد. ایران اگرچه 36 سال است که پذیرای سفیری از فلسطین است که مشی عرفاتی دارد و نماینده تشکیلات خودگردان محسوب میشود اما این دلیل نمیشود که تهران برخلاف رویه گفتمانی خود، به برخی بازیگران اجازه دهد تا از شرایط مثبت پس از توافق وین در منطقه، بهرهبرداری جناحی داشته باشند. بعد از حضور مشعل، عباس هم میتواند به ایران بیاید، البته اگر همچنان مشتاق باشد! حماس در پرونده سوریه، مواضعی همسو با ایران اتخاذ نکرد. در خصوص مواضع حماس، بحثهای فراوانی شده است اما در شرایط کنونی هم تهران و هم دفتر سیاسی حماس بر این باورند که باید تنشهای بهوجود آمده را کاست. ظاهرا در این خصوص، اقداماتی هم در حال انجام است. سعید ساسانیان منبع: رصد، پایگاه تحلیلی دفتر پژوهش انتهای متن/
94/06/01 - 00:28
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]