واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۵ تير ۱۳۹۴ (۹:۰ق.ظ)
تاثير توافق هسته اي ايران بر آينده سپر موشکي آمريکا در اروپا گروه اقتصاد سياسي موج
در ابتداي دهه 60 و در بحبوحه جنگ سرد، شوروي براي گسترش نفوذ نظامي، کشتي هاي مجهز به موشک خود را راهي کوبا کرد؛ رويدادي که از آن با نام بحران کوبا يا بحران اکتبر ياد ميکنند. اين بحران که خطرناکترين اتفاق ميان دو ابر قدرت بود، در نتيجه توافق کندي و خروشچف به پايان رسيد و جهان را از افتادن به ورطه جنگ اتمي رهانيد.
بسياري از تحليلگران، پيروز اين نبرد را ايالات متحده عنوان کردند، هرچند آمريکا نيز مجبور شد در مقابل، موشکهايش را از ترکيه، بلغارستان و يونان جمع آوري کند.
اما اين نوع رويارويي با فروپاشي شوروي پايان نيافت و در قالب طرح استقرار سپر موشکي آمريکا در اروپاي شرقي ادامه پيدا کرد. طرحي که مقامات کاخ سفيد پس از حادثه 11 سپتامبر، آن را در راستاي مقابله با موشک هاي کره شمالي و ايران، توجيه کردند اما مقامات روسيه بدون توجه به ادعاهاي آمريکا اظهار کردند هدف اين طرح فقط تهديد امنيت و بقاي اين کشور است.
طبق برنامه جرج بوش، رئيس جمهور وقت آمريکا، براي اجرايي کردن سپر موشکي، بايد لهستان به 10 موشک رهگير و چک به يک سايت راداري تجهيز ميشدند تا توان غرب براي مبارزه با موشک هاي محور شرارت بالا ميرفت.
اين اقدام بلافاصله با واکنش منفي مسکو روبرو شد. رهبران روسيه براي اثبات حسن نيت رهبران واشنگتن، از اين کشور درخواست يک تضمين حقوقي براي حفظ امنيتشان کردند که هرگز مورد قبول واقع نشد.
با تغيير کادر رهبري آمريکا، باراک اوباما، طرح مذکور را با کمي جرح و تعديل، تبديل به يک پروژه چهار مرحله اي کرد تا ضمن کاستن از حساسيت هاي روسيه، قابليت دفاعي آن نيز افزايش يابد. تجهيز ناوهاي جنگي ايالات متحده در مديترانه به موشک هاي رهگير و تهاجمي و کاستن از تمرکز بر استقرار موشک در اروپاي شرقي، بخشي از برنامه جديد اوباما بود.
در واقع اوباما نيز با بهانه کردن هدف تهران براي دستيابي به سلاح هاي کشتار جمعي، متحدان خود در اروپا را متقاعد کرد تا ميزبان موشک هاي اين کشور باشند. ضمن آنکه پروژه ايران هراسي، اين سرمايه گزاري نظامي بزرگ را در افکار عمومي داخل ايالات متحده توجيه مي کرد.
اما با روي کار آمدن دولت ميانه رو روحاني در ايران و آغاز به کار مجدد مذاکرات هسته اي با گروه 1+5، با رويه اي تازه زمزمه هايي در مورد آينده طرح سپر موشکي در روسيه مطرح شد. اين بحث ها به خصوص پس از توافق لوزان افزايش يافت.
مقامات کرملين بيان کردند در صورت به نتيجه رسيدن، گفت و گوهاي هسته اي و رفع خطر تهديدات موشکي ايران، ديگر توجيهي براي اجراي طرح سپر موشکي آمريکا در اروپا وجود نخواهد داشت.
اگرچه در آن زمان، اين سخنان از سوي آمريکايي ها بدون پاسخ ماند اما، اکنون با به نتيجه رسيدن مذاکرات هسته اي پس از 12 سال، بحث مذکور توسط کرملين مجددا پيش کشيده خواهد شد و چنانکه از شواهد و موضع گيري هاي وزارت خارجه روسيه در کنفرانس مطبوعاتي وين بر آمد، اين بار مقامات رده بالاي روسيه به طور جد، موضوع را دنبال خواهند کرد.
اين در شرايطي است که روسيه و غرب بيش از يک سال است درگير شديدترين بحران خود از زمان پايان جنگ سرد شده اند. اعتراضات داخلي اوکراين به جهت گيري روس گرايانه دولت يانوکوويچ، انضمام شبه جزيره کريمه به روسيه و شروع جنگ داخلي در قسمت هاي شرقي اوکراين باعث شد اعضاي اروپايي ناتو و آمريکا دست به مقابله با اقدامات احتمالي مسکو بزنند.
نتيجه اين وضعيت، برگزاري رزمايش هاي نظامي کوچک و بزرگ براي تهديد يکديگر، تقويت روابط نظامي آمريکا ناتو با اعضاي اتحاديه اروپا به خصوص اروپاي شرقي و در نهايت تصويب تحريم هاي نظامي و تجاري عليه مسکو بود.
در اين ميان، ارسال تجهيزات نظامي آمريکا به اسپانيا، روماني و اعلام آمادگي کشورهاي بالتيک براي ميزباني موشک هاي آمريکايي در قالب طرح سپر موشکي واشنگتن و ناتو در قاره اروپا، بر شدت بدگماني هاي کرملين افزود.
در اين اوضاع، روسيه توافق هسته اي با ايران را بهترين مستمسک براي از بين بردن بهانه هاي ايالات متحده براي اجراي سپر موشکي مي داند. اما به نظر نمي رسد کاخ سفيد بدون درنظر گرفتن اين احتمالات، توافق هسته اي با ايران را امضا کرده باشد.
با توجه به اين موارد، پيش بيني مي شود، روند عملياتي شدن سپر موشکي آمريکا، همان گونه که اوباما گفته بود در سال 2020، پايان يابد. در اين راستا بهانه واشنگتن براي اين برنامه، بحران اوکراين، انضمام شبه جزيره کريمه و احتمال گسترش تجاوز روسيه به کشورهاي اروپاي شرقي است.
بر اين اساس، يک بار ديگر اين روسيه است که در نبرد سرد موشکي با آمريکا، بازنده مي شود، بدون آنکه نياز باشد واشنگتن براي کسب اين پيروزي برخلاف بحران کوبا، دست به بده بستان نظامي مستقيم با مسکو بزند.
زهرا سادات حسيني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]