واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: رمزگشایی از زیاده خواهی تهران - ایرنا- روزنامه همشهری در یادداشتی نوشت:9 جولای مذاکرات کری و اوباما ابهام جدیدی را در روند مذاکرات به جا گذاشت. شاید بتوان سخت ترین روزهای دیپلماسی هسته ای ایران را مربوط به روز هایی دانست که دیپلمات های ایرانی تلاش می کنند بخشی از حقوق اقتصادی، سیاسی و تکنولوژیک ایران را تأمین کنند.

این یادداشت به قلم ابراهیم متقی در ادامه می افزاید: در اینگونه مذاکرات الگوی رفتاری دیپلمات های جهان غرب، معطوف به حداقل سازی امتیازات اعطایی به ایران و حداکثر سازی مطالبات خود از جمهوری اسلامی ایران است.
از همین رو هم صحبت های جان کری و اوباما و رفتارهای بعدی آمریکا در مذاکرات وین، در راستای امتیازخواهی بیشتر از این مذاکرات یا به تعبیر دیگر زیاده خواهی آنها تفسیر می شود. اما چرا آمریکا به دنبال این بازی ها در مذاکرات است.
نکته اول؛ سراب دیپلماسی آمریکا: موافقتنامه لوزان در آوریل 2015را می توان مقدمه ای درباره حل ابهامات مربوط به فعالیت هسته ای ایران و مذاکرات وین 2015دانست. مذاکرات از این جهت برای ایران دارای اهمیت بود که بنا به وعده مقامات سیاسی و دیپلمات های شرکت کننده در مذاکرات هسته ای، این مذاکرات زمینه های لازم برای پایان دادن به تحریم های اقتصادی ایران را به وجود می آورد.
اگرچه عده ای از تحلیلگران موضوعات امنیتی و راهبردی بر این اعتقاد بودند که موافقتنامه لوزان نمی تواند حقوق هسته ای ایران را تأمین کند اما عده ای که به سراب دیپلماسی آمریکایی اعتقاد بیشتری داشتند، گمانه زنی های متفاوتی را انجام می دادند. روند مذاکرات نشان داده است که هنوز موضوع تحریم ها به عنوان اصلی ترین دغدغه راهبردی ایران مطرح بوده و به هر میزان دیپلمات های ایرانی تلاش می کنند تا به وعده خود در برابر مردم ایران درباره لغو تحریم ها جامه عمل بپوشانند، با انکار دیپلمات های آمریکایی و گروه 1+5روبه رو می شوند.
نکته دوم؛ نظام آنارشیک بین المللی: واقعیت آن است که دیپلماسی ایرانی، با حسن نیت همه جانبه در فضای تعامل دیپلماتیک با آمریکا و کشور های گروه 1+5 انجام شد. شاید پاشنه آشیل دیپلماسی ایرانی را حسن نیت و نگاه سازنده در نظام آنارشیک بین المللی تشکیل دهد. براساس چنین حسن نیتی بود که ایران تکالیف خود را در ارتباط با میزان غنی سازی اورانیوم، ظرفیت اورانیوم غنی شده، فرایند غنی سازی تاسیسات فردو و همچنین کاهش قابلیت هسته ای در نطنز و اراک پذیرفت درحالی که هنوز حقوق هسته ای ایران براساس خطوط قرمز اولیه و ثانویه مورد پذیرش قرار نگرفته است.
این درحالی است که 10روز از ضرب الاجل بعد از موافقتنامه لوزان می گذرد اما هنوز موضوع مربوط به چگونگی لغو تحریم ها، حوزه تحریم ها و از همه مهم تر قطعنامه های شورای امنیت که در ارتباط با ایران تنظیم شده، در هاله ای از ابهام باقی مانده است.
روند مذاکرات در شرایطی با ابهام روبه رو شده است که نهاد های بین المللی در موضوع چگونگی پایان بخشیدن به تحریم ها در قالب بی اثر سازی قطعنامه های شورای امنیت تأکید دارند.
هم اکنون 6قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل متحد وجود دارد که محدودیت هایی را برای ایران اعمال می کند. بیشترین محدودیت ها در قطعنامه 1929مشاهده می شود. اگر آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم های خود را برطرف سازند، اما تحریم ها و محدودیت های شورای امنیت باقی بماند، در آن شرایط مشکلات فراروی ایران ادامه خواهد یافت. در چنین شرایطی ضرورت های دیپلماسی متوازن و متناظر ایجاب می کند که در برابر هرگونه انعطاف ایران، کشور های گروه 1+5به ویژه جهان غرب بخشی از محدودیت های بین المللی در چهارچوب نهاد های بین المللی را پایان دهند.
در واقع اگر قطعنامه شورای امنیت باقی بماند در آن شرایط، امکان برگشت پذیری خودکار تحریم ها وجود خواهد داشت. بنابراین لازم است تا ماراتن دیپلماتیک در فضایی ادامه پیدا کند که حداقل حقوق جامعه ایران در حوزه موضوعات تجاری، مالی، بانکی، نفت، پتروشیمی و تسلیحات تأمین شود.
ماراتن وین نیازمند آن است که ایران بر سازوکارهای حقوق بین الملل برای تأمین حداقل منافع ملی و دستاورد های هسته ای تلاش کند. حفظ دستاوردهای هسته ای و ارتقای قابلیت های تکنولوژیک آن، بخشی از ضروری ترین حقوق هسته ای ایران در چارچوب اساس نامه آژانس بین المللی انرژی هسته ای است.
طبعا ماراتن وین در روند دیپلماسی هسته ایران و 1+5پایان خواهد یافت اما این موضوع در ذهن گروه های اجتماعی و تحلیلگران مسائل راهبردی ایران باقی است که تحریم ها در روز امضای قرارداد، انجام توافق و اجرای تعهدات متقابل پایان می یابد؟ و یا اینکه پایان دادن تحریم ها به موضوعات دیگری همانند راستی آزمایی، شفاف سازی ، بازرسی و نظارت فراپروتکل الحاقی در چارچوب PMDادامه خواهد یافت؟ هریک از موضوعات یادشده بخشی از دغدغه کاربردی کارگزاران ایرانی و گروه های اجتماعی محسوب می شود. طبعا در چنین شرایطی است که موضوع حقوق و تکالیف در فضای متوازن و غیرمتوازن از یکدیگر تفکیک می شود.
* منبع: روزنامه همشهری
** اول ** 1337
20/04/1394
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]