تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836311089
آزادی احزاب در مردم سالاری دینی با تأکید بر اندیشه های شهید بهشتی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
آزادی احزاب در مردم سالاری دینی با تأکید بر اندیشه های شهید بهشتی
تشکل انحصارطلب و انحصاراندیش از جانب هر فرد و هر گروه و هر جمع که باشد شیطانی از آب در میاد. معنای طاغوت همین است که طاغوت می گوید :"من"....... مهم این است که حزب نباید انحصارطلب باشد.
«مردمسالاری دینی» نوع خاصی از نظام سیاسی است که دارای دو بعد اساسی است. در این نوع نظام سیاسی ضمن آنکه بر مشارکت و حضور فعال مردم در ادارة امور جامعه تأکید می شود، چگونگی حفظ ارزشهای دینی و وامگیری از مبانی آن مورد بحث قرار می گیرد. در واقع بدون حضور دین و مولفه های آن «مردمسالاری دینی» از ماهیت خود تهی می شود. در جمهوری اسلامی مراد از دین در مردمسالاری، دین اسلام است. نکتهای که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز مورد توجه بوده، و اشاره شده است؛ دینی بودن مردمسالاری در جمهوری اسلامی به معنای «اسلامی» بودن آن است. این نوع از نظامِ سیاسی که در تعریف خود و ادارة بهتر جامعه نیازمند دین است، در تعریف بسیاری از مفاهیم سیاسی نیز از دین مایه میگیرد. از عمدهترین مفاهیم سیاسی که مورد توجه مردمسالاری دینی است، احزاب و بهعبارتی «آزادی احزاب» است. مردمسالاری دینی برای ادارة بهتر جامعه و برای جلوگیری از تکصدایی شدن، هیچ مخالفتی با فعالیت آزاد احزاب ندارد. در واقع در مورد آزادی احزاب در مردمسالاری دینی اجماع وجود دارد. در این نوع نظام سیاسی بحث نه بر سر فلسفة وجودی احزاب، بلکه بر سر میزان آزادی آنها است. اساساً دموکراسی (مردمسالاری) به معنای مشارکت مردم در ادارة بهتر امور جامعه است. با توجه به اینکه تمامی مردم نمیتوانند مستقیماً در ادارة جامعه نقش ایفا کنند، نیاز به گروههایی که نشاندهنده علایق و سلایق گوناگون باشند، احساس میشود. بنابراین میتوان گفت مردمسالاری در یک معنا، مشارکت و رقابت گروههای مختلف در جامعه است که بهصورت سازمان یافته بهدنبال کسب قدرت، برای ادارة جامعه هستند. در ادبیات سیاسی به این نوع از گروهها که بهصورت منسجم و سازمان یافته و از طریق قانونی بهدنبال کسب قدرت و مشارکت در ساختار سیاسی هستند، «احزاب» گفته میشود. آنچه که در «مردمسالاری دینی» در مورد احزاب مهم و حایز اهمیت است، نحوة فعالیت، یا بهعبارتی میزان «آزادی احزاب» است. احزاب از جمله لوازم مردمسالاری دینی است که اندیشمندان اسلامی سعی کردهاند در تعریف آن مبانی و ارزشهای دینی را لحاظ کنند. «مردمسالاری دینی،…. مقتضیات و لوازمی دارد که مهمترین آنها این است که دینداران باید کوشش کنند در سیستم، ارزشهای دینی موجود در جامعه، مبانی و ارزشها و اخلاق ضروری برای شکل‌گیری مردمسالاری را جذب کرده، بپذیرند و آن را داخل سیستم ارزشی کنند. تفکر دینی همیشه احتیاج به بازسازی متناسب با ارزشها دارد. اگر خواهان ماندن دین در عصر جدید و رساندن پیام معنوی‌اش به انسان‌ها هستیم، باید در ارزشهای دینی بازنگری صورت گیرد و مفسران دین هم این بازنگری را از موضع دین انجام دهند.»1 شهید بهشتی از جمله دینداران اسلامی است که سعی کرده در تعریف بسیاری از مفاهیم سیاسی ازجمله احزاب و آزادی نگرشها و باورهای مذهبی را لحاظ کند: «حزب در نظام اسلامی، یعنی گردهم آمدن و سازمان یافتن و سازمان پذیرفتن افرادی که همدیگر را میشناسند و به همدیگر اعتماد دارند. به اسلام بهعنوان یک دین و یک نظام اجتماعی و اقتصادی و معنوی معتقد هستند؛ و میخواهند بر پایه حاکمیت اسلام جامعه اسلامی را اداره کنند یا در اداره آن جامعه اسلامی سهیم گردند.»2 یکی از مهمترین ویژگیهای احزاب در «مردمسالاری دینی» عدم انحصارطلبی است. شهید بهشتی انحصارطلبی و انحصاراندیشی در همه عرصه ها را امری مذموم و ناپسند میداند: «تشکل انحصارطلب و انحصاراندیش از جانب هر فرد و هر گروه و هر جمع که باشد شیطانی از آب در میاد. معنای طاغوت همین است که طاغوت میگوید :”من”……. مهم این است که حزب نباید انحصارطلب باشد، یعنی این عقیده را نداشته باشد که فقط ما خوبیم و آنها که در خارج از تشکیلات هستند، خوب نیستند، به درد بخور نیستند. باید هر کجا انسان مؤمن و دارای ارزشهای تشکیلاتی را شناسایی کردند، بگویند او هم میتواند مثل ما باشد و منشأ تصمیم باشد و منشأ خیر و منشأ ثمر باشد.»3 شهید بهشتی معتقد است اگر گروهها با هم همدل شوند حالت مکمل را برای هم ایفا خواهند کرد و در آن صورت هیچکدام از آنها هم به سمت انحصارطلبی نخواهند رفت: «گروهها با هم می توانند در یک خط قرار بگیرند و متشکل تر بشوند. نیروهایى هستند متشکل و مکمل یکدیگر. در این حالت دیگر هیچیک از این گروهها انحصارطلب نیستند. مى گوید آنچه در جامعه هست ــ در زمینهی کار و عمل ــ باید براى همه بهصورت یک میدانِ بازِ مسابقه درآید. تنگ نظر، انحصارطلب، نفى کنندة یکدیگر و مخرب نیستند، بلکه سازنده، جذب کننده و تکمیل کنندة یکدیگرند.»4 تفکر حزبی شهید بهشتی دقیقاً مبتنی بر اعتقاد وی یعنی بارش افکار بود. او معتقد به گفتوگو، مفاهمه و مجادلهی معقول و هدفمند بود.5 شهید بهشتی اشاره میکرد اگر «در داخل تشکیلات (حزب) خصلت ضدِ تحمیلی را حفظ کردید و رشد دادید، آنوقت تشکیلات، تشکیلات رحمانی است، والا شیطانی میشود.6 «تعدد احزاب ممنوع نخواهد شد و شگفت است که چنین شایعه بیاساسی شیوع پیدا کرده. زیرا اصولاً در یک جامعه اسلامی تعدد احزاب جایز است و احزاب و جمعیتها در رشد فرهنگ سیاسی جامعه تأثیر دارند.»7 «جامعة اسلامی امت واحده است؛ ولی جامعهی تکحزبی نیست؛ زیرا احزاب و سازمانها و گروههایی که به راستی مسلماناند؛ باهم رابطة بردارانه، مثبت و سازنده دارند، نه رقابتهای خصمانه که برادری و وحدت امت را برهم می زند و رشک و کینه توزی و تفرقه را به جای آن می نشاند.»8 شهید بهشتی همچنین به آزادی فعالیت احزاب در «مردمسالاری دینی» تأکید دارد و اشاره دارد بر اینکه نمیتوان مردم را به شرکت یا عدم شرکت در حزب مجبور کرد: «احزاب، جمعیتها، انجمنهاى سیاسى و صنفى و انجمنهاى اسلامى یا اقلیتهاى دینى شناخته شده آزادند، مشروط به اینکه اصول استقلال، آزادى، وحدت ملى، موازین اسلامى و اساس جمهورى اسلامى را نقض نکنند. هیچکس را نمىتوان از شرکت در آنها منع کرد یا به شرکت در یکى از آنها مجبور ساخت.» «یکی از حقوق طبیعی هر انسان آن است که بتواند با انسانهای دیگر که با او همفکر و هم هدف هستند همکاری نزدیک داشته باشد، تا با هم بهصورت یک گروه سازمانیافته در آیند.»9 شهید بهشتی معتقد بود تحمیل سلیقه، تحمیل فکر، تحمیل اعتقاد و ارزشها، تحمیل نگرش سیاسی و حزبی خاص، همگی وحدتبرانداز و جامعه سوزند. همهی اندیشهها سلیقهها احزاب و گروهها حق زندگی و حیات دارند.10 شهید بهشتی حتی در برخورد با گروههایی که منطبق با مبانی اسلامی در جامعه حرکت نمی کنند، معتقد است که باید با آنها نیز صرفاً مبارزهی فکری داشت؛ نه برخورد فیزیکی یا غیره….. . وی معتقد است، تنها با گروههایی که با پوشش اسلامی به دنبال اختلاف و تفرقه در جامعه هستند باید برخورد جدیتری شود. البته این برخورد به معنای درگیری فیزیکی یا غیره…. با آنها نیست، بلکه برخورد با این نوع گروهها هم باید از طریق مجاری قانونی صورت گیرد: «در برابر گروههاى مسلمان معتقدِ فعالِ مخلصِ در خط امام با آنها رابطهی برادرانه داریم و هرگونه رابطهی رشکآمیز نسبت به این گروهها را گناهى بزرگ و تباهىآور مىدانیم. اما در مورد گروههاى دیگر، آنها را به دو دستهی اصلى تقسیم کردیم: یک دسته آنهایى که ضدِ اسلام نیستند، هرچند طبق اسلام هم نیستند. گفتیم این‌ها آزادند، ولى ما با آنها مبارزهی فکرى خواهیم داشت. ما مواضع آنها را نقد خواهیم کرد، انتقاد خواهیم کرد، رد خواهیم کرد، اما با استدلال. یک دسته آنهایى که ضدِ اسلاماند، اما به روى جمهورى اسلامى شمشیر نمىکشند. آنها هم آزادىهایى دارند و سخت آنها را انتقاد خواهیم کرد. یک دستهی دیگر، آنهایى هستند که ضدِ اسلام اند، و به نام اسلام و بر ضدِ جمهورى اسلامى توطئه مى کنند و حتى شمشیر مى کشند. دولت اسلامى باید این گروهها را غیرِقانونى اعلام کند و با آنها بهعنوان یک جمعیت غیرِقانونى برخورد کند. ما نظرهایمان را خیلى روشن بیان کردیم.11 به ئطور کلی می توان گفت شهید بهشتی برای به حرکت آوردن جامعه «مردمسالاری دینی» از حالت ایستا وجود سازماندهی، تشکیلات و احزاب را امری لازم میدانست. اما با اینحال برای آزادی احزاب حدودی تعریف میکند و در آن شرایط جامعه و مبانی «مردمسالاری دینی» را در نظر می گیرد، به همین خاطر ضمن احترام به آزادی هر وقت که احساس می کند با دادن آزادی بیشتر ممکن است، خلل یا تعارضی با مبانی «مردمسالاری دینی» صورت گیرد آن را محدود می کند: «[احزاب می توانند] به تبلیغ نظرات خود و یا فعالیتهای اجتماعی دیگر بپردازند.[در مورد] آزادی بیان [نیز می توانند] نقطه نظرهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی[خود را] با رعایت کامل اصول و احکام اسلامی بدون هیچگونه محدودیتی بیان کنند. منابع کتب: 1- مجتهد شبستری، محمد، مردمسالاری دینی چیست؟ ماهنامهی بازتاب اندیشه، مهر 1380- شماره 19، ص: 38 2- حسینیِبهشتی، سیدمحمد حسین، او به تنهایی یک امت بود، واحد فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، تهران،1361، ص: 651 3- همان، 4- ……………………………………………………….، حزب جمهوری اسلامی (گفتارها، گفتوگوها، نوشتارها) نشر روزنه، تهران، 1390، ص:82، چاپ اول. 5- موسوی مقدم، سیدرحمتالله، آزادی اجتماعی در اندیشه شهید بهشتی؛ (مجموعه مقالات شناخت اندیشههای اجتماعی شهید بهشتی به کوشش صدیقه قاسمی)، نشر بقعه تهران، 1387، چاپ ششم، ص: 243 6- مشکینی، بهمن، تفکر تشکیلاتی در سیرة شهید بهشتی،(مجموعه مقالات شناخت اندیشههای اجتماعی شهید بهشتی به کوشش صدیقه قاسمی)، نشر بقعه تهران، 1367، چاپ ششم، ص: 167 7- حسینیِبهشتی، سیدمحمد حسین، او به تنهایی یک امت بود، واحد فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، تهران،1361، ص: 1179 8- ……………………………………………………….، مواضع تفصیلی حزب جمهوری اسلامی، نشر بقعه، تهران، 1388، ص: 407، چاپ اول. 9- همان، ص: 407 10- موسوی مقدم، سیدرحمتالله، پیشین 240 11- حسینی ِبهشتی، سیدمحمد حسین،……………………………………………………….، جاودان هی تاریخ؛ آشنایی با افکار و اندیشه های شهید بهشتی (مصاحبهها)، ج 2، انتشارات روزنامهی جمهوری اسلامی تهران، چاپ دوم، تابستان 1390:108 رحمت مهدوی منبع: رصد انتهای متن/
94/04/08 - 00:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 54]
-
گوناگون
پربازدیدترینها