بورس نفت و تاخیر در اجرا!!

واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: بورس نفت و تاخیر در اجرا!!مدتی است که در خبرها از تاسیس بورس نفت می شنویم. اما هنوز اقدام عملی صورت نگرفته است. در این نوشتار به طور مختصر به بیان ماهیت بورس نفت و علت تاخیر در تاسیس آن پرداخته ایم

بورس نفت در سال 79 در حد تشكیلات هیئت‌مدیره‌ای تشكیل شد و با مصوبه دولت در سال 84 به دو فاز تقسیم شد، فاز اول ورود محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی و فاز دوم راه‌اندازی معاملات نفت خام. اما هنوز خبری از راه اندازی آن نیستفاز اول ظرف مدت یك ماه در بورس كالا اجرایی و كلیه محصولات پتروشیمی به جز محصولات صادراتی عرضه شد و در حال حاضر نیز بسیاری از فرآورده‌های نفتی در بورس كالا خرید و فروش می شود، در عین حال بر اساس قانون جدید بورس، بورس نفتی كه سال 79 تشكیل شده بود منتفی و فعالیت آن غیر قانونی شد، زیرا برای تشكیل یك بورس سهامداران آن نمی‌توانند بیش از 2.5 درصد سهام داشته باشد، در حالی كه در این بورس تنها سه شخصیت حقوقی سهامدار بودند، بنابراین از نظر قانونی مجلس مجوز فعالیت بورس نفت تشكیل شده در سال 79 را لغو كرد و با توجه به فعالیت بورس كالا در بخش های مختلف، مسئولیت راه اندازی بورس نفت به بورس كالا سپرده شد. در همه بورس‌های دنیا نیز نفت یك كالا بوده و یك بورس جدا برای آن وجود ندارد، تنها ساعت معاملات آن با سایر كالاها متفاوت است. بر این اساس از زمان واگذاری مسئولیت بورس نفت به بورس كالا مطالعات گسترده‌ای برای این اقدام بزرگ شروع شد به نحوی كه سه سال به صورت پنهانی مذاكرات لازم بین شركت‌های مربوطه انجام شد و حدود یك سال و نیم است این مطالعات و رایزنی‌ها به صورت رسمی علنی شده است. سه روش برای معاملات بورس نفت پس از انجام مطالعات اولیه، بورس كالا با توجه به اینكه رینگ صادراتی كیش را راه اندازی كرده بود، قرار شد محصولات بورس نفت نیز در این تالار عرضه شود. طی جلسات متعددی كه برای چگونگی انجام معاملات نفت برگزار شد این معاملات به سه شكل قابل انجام است. نخست بر اساس دستورالعمل معاملات سلف استاندارد موازی، كه پیشنهاد این دستورالعمل از سوی شركت ملی نفت ایران ارائه شد.این نوع قرارداد همان فوروارد است، با این تفاوت كه برای اجرای این دستور‌آلعمل در ایران باید تغییراتی ایحاد می‌شد، بنابراین دستور‌العمل فعلی استاندار و شرعی شده و قابل اجرا در ایران است. انطباق یك بخش 100 درصد دولتی با یك بازار رقابتی و آزاد نیاز به زمان و كار كارشناسی دارد. روش دوم، استفاده از معاملات آتی و روش سوم كه سهل ‌ترین و بدون ریسك‌ترین روش است، روش معاملات تك محموله یا حراج حضوری است. در این روش اگر در آینده برای كشف نرخ از روش فرمولی استفاده و حداقل و حداكثر قیمت در بورس كالا كشف شود، بهترین و كم ریسك‌ترین روش برای شروع معاملات نفتی خواهد بود. همچنین، بورس كالا سابقه معاملات این روش را در محصولات پتروشیمی داشته و دارد. بنابراین معاملات نفتی با این سه روش قابل انجام است و این مسئله كه تنها به روش سلف موازی قابل انجام است،صحیح نیست. عدم راه اندازی بورس نفت در 12 فروردین و دلایل آن علی‌رغم تلاش و تأكید مسئولان برای راه اندازی هر چه سریع‌ تر معاملات نفت رینگ صادراتی كیش، همیشه موانعی پیش‌بینی‌ها را با تأخیر همراه می‌كند، در چنین مواقعی یك دستور یا تذكر از مقام بالا دستی می‌تواند بسیار كار گشا باشد تا اینكه در بیست و پنجم بهمن ماه سال گذشته وزیر امور اقتصاد و دارایی با توجه به تأكید رئیس جمهور مبنی بر راه‌اندازی هر چه سریعتر بورس نفت، ابلاغیه ‌ای با مضمون راه‌اندازی این معاملات در 12 فروردین ماه سال جاری را صادر كرد.

با اعلام یك تاریخ مشخص برای شروع معاملات نفت، سرعت تلاش‌ها برای عملی كردن این كار سرعت بیشتری گرفت، كارگروهی نیز برای تعیین مشخصات و شرایط عرضه تشكیل شد و جلسات متعددی را برگزار كرد. برخی به دلیل اینكه مدت كمی تا عملیاتی شدن این كار زمان باقی مانده بود احتمال می دادند، ممكن است 12 فروردین معاملات نفتی آغاز نشود. مسئولان بورس كالا در آخرین روز‌های كاری سال 89 اعلام می‌كردند همه تلاش را برای راه اندازی این معاملات در 12 فروردین ماه انجام می‌ دهند و بر این اساس در 11 فروردین نیز با حضور برخی كارگزاران به صورت آزمایشی نرم‌ افزار معاملات را تست كردند و مشكلی نداشت، ولی بورس نفت در تاریخ اعلام شده بازگشایی نشد. به گفته مسئولان بورس كالا مشخص نشدن وضعیت حساب واریز وجوه به خزانه دلیل اصلی تأخیر در راه‌اندازی این معاملات است، در ادامه جلسات برای مشخص شدن زمان شروع معاملات نفت، قرار بود سه‌شنبه هفته گذشته (23 فروردین ماه) زمان دقیق عرضه تعیین شود، اما تاریخی اعلام نشد،وضعیت به همان شكل باقی ماند و بازار برخی شایعات كه امكان ره اندازی این معاملات وجود ندارد یا برخی در این راه كارشكنی می‌كنند داغ شد،اما تلاش های وزارت نفت، شركت ملی نفت و بورس كالا نشان می‌دهد اراده و عزم آنها بر انجام این كار استوار است ولی به دلیل برخی مشكلات در محاسبات مالی وزارت نفت زمان آن به تأخیر می‌افتد. در این میان هستند كارشناسانی كه معتقدند وزارت نفت یك سازمان كاملاً دولتی بوده و تا كنون فروش محصولات خود را به شیوه‌های خاص دولتی انجام داده است، بنابراین در صورت تغییر روند فروش، نحوه عملیات مالی آن نیز باید تغییر كند و حتی در اساسنامه آن نیز باید برخی موارد اصلاح شود، بنابراین انطباق یك بخش 100 درصد دولتی با یك بازار رقابتی و آزاد نیاز به زمان و كار كارشناسی دارد. تغییرات قانونی كه وزارت نفت باید در اساسنامه و نحوه محاسبات مالی خود اعمال كند نیاز به زمان زیادی داردتداوم تلنگر‌ها برای راه‌اندازی بورس نفت در هفته گذشته مجدداً وزیر اقتصاد در نخستین نشست خبری سال جدید كه هفته گذشته برگزار شد، اعلام كرد بورس نفت در همان هفته راه اندازی می‌شود ولی باز این اتفاق مهم كه نقش مؤثری در وضعیت ایران بین كشور‌‌های منطقه دارد، رخ نداد و همچنان مسائل مالی را دلیل این كار اعلام كردند. اعلام این تاریخ‌ها هر چند تا كنون به واقعیت نپیوسته است، ولی تلنگری برای مسئولان است تا بدانند اهمیت این مسئله تا چه حد است، چه افرادی در انتظار آن هستند و راه اندازی این بورس چه تأثیری در تعیین قیمت این كالا در منطقه و جهان خواهد داشت. بر اساس اطلاعاتی كه وجود دارد، تغییرات قانونی كه وزارت نفت باید در اساسنامه و نحوه محاسبات مالی خود اعمال كند نیاز به زمان زیادی دارد، ولی با توجه به تأكیدی كه در این زمینه وجود دارد، وزارت نفت و شركت ملی نفت می تواند پس از اینكه بخشی از مقدمات را فراهم كرد،معاملات را در بورس نفت شروع كند و در مدت زمان عرضه تا تحویل كالا اصلاحات قانونی خود را انجام دهد تا نفت كوره به عنوان نخستین كالا در این بورس عرضه و پس از آن نیز نفت خام عرضه شود. بخش اقتصاد تبیانمنبع:خبرگزاری فارس

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تبیان]

[مشاهده در: www.tebyan.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 516]