واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: احتمال شکلگیری «محور دولتهای دلواپس» در منطقه علیه ایران
یکی از نتایج دستیابی ایران و گروه 1+5 به تفاهم هسته ای لوزان، افزایش تحرکات برخی کشورهای منطقه علیه ایران و تلاش برای جلوگیری از حصول توافق جامع و نهایی بود. در این میان، هرچند کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و به ویژه عربستان سردمدار مخالفت ها به شمار می روند، اما قرار گرفتن ترکیه و رژیم اسرائیل در کنار آن ها، از شکل گیری صف بندی های جدیدی در منطقه حکایت دارد.
کد خبر: ۵۰۱۵۸۵
تاریخ انتشار: ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۴ - ۱۴:۳۴ - 19 May 2015
یکی از نتایج دستیابی ایران و گروه 1+5 به تفاهم هسته ای لوزان، افزایش تحرکات برخی کشورهای منطقه علیه ایران و تلاش برای جلوگیری از حصول توافق جامع و نهایی بود. در این میان، هرچند کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و به ویژه عربستان سردمدار مخالفت ها به شمار می روند، اما قرار گرفتن ترکیه و رژیم اسرائیل در کنار آن ها، از شکل گیری صف بندی های جدیدی در منطقه حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بررسی رویکرد دولت های مخالف توافق هسته ای ایران و گروه 1+5 پرداخته و می نویسد وجود منافع مشترک ژئواستراتژیک میان ترکیه و رژیم اسرائیل، اکنون از هر زمان دیگری بارزتر شده و احتمال تشکیل محوری با حضور این دو دولت و همچنین عربستان سعودی علیه ایران وجود دارد.
در این مطلب اشاره شده که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، روز 14 مه در کمپ دیوید میزبان نمایندگان شش کشور عرب حاشیه خلیج فارس بود تا ضمن گفت و گو با آن ها، نگرانی هایشان را نسبت به توافق نهایی هسته ای که هم اکنون ایران و گروه 1+5 مشغول مذاکره بر سر آن هستند، کاهش دهد.
کاخ سفید این نشست را به عنوان جلسه مشترک با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس توصیف کرد؛ اما شاید دقیق تر آن باشد که با توجه به رویکرد این متحدان منطقه ای آمریکا، نشست اخیر را «نشست دولت های دلواپس» بنامیم.
هرچند این نگرانی ها و دلواپسی ها در سرتاسر منطقه وجود دارد، اما دو دولت دلواپس تر – و شاید مهمتر از بقیه – در این نشست غایب بودند. دولت نخست، یعنی اسرائیل، نگرانی شدید خود را از هرگونه توافق جامع اعلام کرده است. نیازی به یادآوری نیست که بنیامین نتانیاهو چگونه به شدت با توافق اعلام مخالفت کرده است. وی هر زمان که بتواند نیز بر این امر تأکید دوباره می کند. نتانیاهو هرچه به ذهنش می رسد را به زبان می آورد و تلاشی برای استفاده از زبان دیپلماتیک و یا ملایم تر کردن لحن انتقادات خود نمی کند.
دولت دوم، ترکیه است که از چشم انداز بهبود روابط ایران و آمریکا بسیار نگران بوده و خواستار اضافه شدن قیود خاصی بر توافق هسته ای ایران است. بولنت آرنیچ، معاون نخست وزیر ترکیه اخیراً در مصاحبه ای گفت ایران باید ثابت کند که برنامه ای برای استفاده نظامی از قابلیت های هسته ای خود ندارد. وی اظهار داشت هرگونه ترتیباتی که در قبال ایران اتخاذ شود، می بایست مشتمل بر بازرسی دقیق از مراکز هسته ای این کشور برای جلوگیری از ساخت سلاح هسته ای باشد.
البته ظاهراً ترکیه در بیان نگرانی های خود از توافق هسته ای ایران، از لحنی ملایم تر از اسرائیل استفاده می کند. بر خلاف اسرائیل، آنکارا تلاش می کند با استفاده از دیپلماسی منطقه ای نسبت به برطرف کردن نگرانی های خود اقدام کند. در اوایل آوریل، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه به تهران سفر کرد تا در حوزه های اقتصادی و استراتژیک تعاملات خود را با ایران گسترش دهد.
با این حال، ناکامی اردوغان در قانع کردن ایران به کاهش قیمت گاز صادراتی به ترکیه و همچنین ناتوانی وی در میانجی گری میان ایران و عربستان، سبب شد وی بیشتر به سمت عربستان سعودی متمایل شود. این در شرایطی است که ملک سلمان، پادشاه سعودی نیز برای تشکیل محوری از کشورهای سنی در مقابل ایران تلاش می کند. یقیناً ترکیه می تواند نقش مهمی در این محور بازی کند.
وقتی در دوره ملک عبدالله، پادشاه سابق سعودی، میان وی و اردوغان اختلاف نظر به وجود آمد، این قطر بود که به عنوان میانجی وارد عمل شد. این امر سبب شکل گیری محوری سه جانبه، متشکل از ترکیه، عربستان سعودی و قطر در مقابل محور شیعه ایران، سوریه، حزب الله و حوثی های یمن شد. نخستین هدف این ائتلاف جدید، براندازی دولت اسد در سوریه بود. در راستای دستیابی به این هدف، سه کشور عضو محور مذکور حمایت خود را از گروه های سنی در سوریه، از جمله جبهه النصره آغاز کردند.
در همین حال، رویکرد رژیم اسرائیل به سوریه نیز این رژیم را به محور مذکور نزدیک ساخته است. مقامات اسرائیلی ادعا می کنند که حملات اخیر در منطقه جولان، از بخش های تحت کنترل اسد علیه رژیم اسرائیل انجام گرفته است. بر اساس این ادعا، حملات مذکور تلاشی از جانب ایران برای استفاده از گروه های نیابتی خود علیه رژیم اسرائیل بوده است. اسرائیلی ها مدعی هستند که هیچ حمله ای از مناطق تحت کنترل جبهه النصره یا ارتش آزاد علیه اسرائیل انجام نگرته است.
به گفته یک منبع اسرائیلی، این رژیم توافق کرده که در فعالیت گروه های افراطی مذکور علیه بشار اسد مداخله نکند. وی نگفته که پیام ها در این موضوع چگونه میان ارتش رژیم اسرائیل و نیروهای مخالف اسد رد و بدل شده، اما اشاره کرده که کانال های روابط رسمی میان رژیم اسرائیل و ترکیه، در این زمینه نقش مهمی داشته است.
مسئله اینجاست که وقتی پای منافع مشترک ژئواستراتژیک به میان می آید، اکنون بیش از هر زمان دیگری میان تل و آویو و آنکارا اشتراک وجود دارد. به همین دلیل است که منابع امنیتی رژیم اسرائیل بر این امر متفق القولند که از سرگیری روابط دیپلماتیک میان دو طرف، اکنون از هر زمان دیگری مهمتر است.
به این ترتیب، آن گونه که المانیتور بیان می کند، مجموعه منافع مشترک میان ترکیه و رژیم اسرائیل سبب شده اکنون بیش از هر زمان دیگری احتمال عادی سازی روابط و حتی توسعه آن به سطح همکاری های استراتژیک مطرح باشد. این امر در شرایط کنونی به ویژه با توجه به نگرانی هر دو طرف از توافق هسته ای ایران، نمود بارزتری و جدی تری پیدا کرده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تابناک]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]