واضح آرشیو وب فارسی:فارس: عضو هیئت علمی دانشگاه تهران مطرح کرد
بحران مدیریت در منابع آب/امنیت غذایی میتواند از طریق آب مجازی محقق شود
عضو هیئت علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران با اشاره به مسأله بحران مدیریت در منابع آب گفت: فائق آمدن بر شرایط کنونی تنها درگرو اتخاذ رویکردهای صحیح مدیریتی در این حوضه و در قالب مدیریت بهمپیوسته آب امکان پذیر است.
به گزارش خبرگزاری فارس،مهدی قربانی در سلسله نشستهای آب، فرهنگ و جامعه با موضوع "حکمرانی آب" گفت: بحران مدیریت در منابع آب و فائق آمدن بر شرایط کنونی تنها درگرو اتخاذ رویکردهای صحیح مدیریتی در این حوضه و در قالب مدیریت بهمپیوسته آب امکان پذیر است. وی افزود: نگاه حاکمیتی سنتی که در آن قدرت متمرکز، مدیریت شرایط را بدون مشارکت ذینفعان درنظر دارد، در تقابل با رویکرد حکمرانی مدرن است که نگاه دوسویه و تعاملی را موردتوجه قرارمیدهد و از همین نگاه جدید است که مفهوم بسیارمهم جامعهشناختی تحتعنوان مدیریت مشارکتی متولد میشود و حکمرانی شبکهای، بهعنوان شبکهای که روابط میان ذینفعان و ذیمدخلان را با هدف سیاستگذاری شکل میدهد، بستر تحقق این رویکرد را مشارکتی را فراهم میکند. وی ادامه داد: تغییر فرهنگ سازمانی، فاصلهگیری از نگاههای بخشی و حرکت بهسوی نگاه فرابخشی برای اتخاذ تصمیمات بهینه، اصلاح تضادهای سیاستی، تقویت جایگاه سازمانهای اجتماعی و بهرسمیت شناختن آنها، رشد و توسعه سازمانهای مردمنهاد، پذیرش اصل تمرکززدایی، مشارکت فعال تمامی ذینفعان و انسجام در تمامی سطوح از دیگر شرایط تحقق حکمرانی مطلوب است. قربانی از تدوین یک نظام مدون پایش و ارزیابی (از بعد سیاستی و اجتماعی) برای حکمرانی بهعنوان گامی کلیدی در پیادهسازی و اجرای حکمرانی مطلوب نامبرده و گفت: تحلیل شبکهای با تمرکز بر شناسایی ساختار الگوی روابط بین ذینفعان و دستاندرکاران نهادی مرتبط با مدیریت بهمپیوسته و درنظرگرفتن کنشگران مختلف در حوزه منابع آب بهعنوان بازیگران اصلی میتواند اسباب شناخت هرچه بهتر از شرایط حکمرانی و پایش آن را از طریق معیارهای کمی حائزاهمیت در مقوله حکمرانی فراهم آورد. هدایت الله فهمی معاون دفتر برنامهریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو نیز در سلسله نشستهای آب، فرهنگ و جامعه با موضوع "حکمرانی آب" ضمن تأکید بر وجود تعابیر متعدد برای عبارت Governance (حکمرانی) و عدم اجماع بر روی آن، در عینحال بر ارائه یک تعریف جهت پیشبرد بحث تأکید کرد. وی افزود: اگرچه در وهله نخست واژه حکمرانی ممکن است به معنای سیطره بر جامعه (حاکمیت) تعبیر شدهباشد، ولی در اصل با آن تفاوت داشته و به گسترهای از سیستمهای سیاسی، اجتماعی و اجرایی اطلاق میشود که اسباب ساماندهی حیات اجتماعی را در جامعه مهیا کرده و ضمن پوششدادن وضع و اجرای قوانین (حاکمیت بخشی از چتر جامع حکمرانی)، درصدد احیای سازوکارهایی است که نقشی تعادلی را میان حاکمیت و آحاد جامعه ایفا کند. فهمی از جامعه مدنی، بخش خصوصی و دولت بهعنوان سهعنصر اصلی در باب حکمرانی یادکرده و با اشاره به جنبه مشارکت بهعنوان فصل مشترک تمامی تعاریف مختلف حکمرانی، بهکارگیری این خصیصه را در کنار دموکراسی آب بهعنوان پیششرطهای اصلی تحقق حکمرانی خوب آب نامبردند. وی ادامه داد:در توضیح این پیششرطها، دموکراسی آب را به مفهوم پذیرش مسئولیت تسهیم آب میان بخشهای عمده مصرفکننده (کشاورزی، صنعت و خدمات) بهجای تقسیم یا تخصیص آب توسط نهاد حاکمیتی (وزارت نیرو) تعبیر کردهاست. وی شرایط کنونی و روال حاکم برای حفر چاه و دریافت جواز بهرهبرداری در مناطق مختلف کشور را بهعنوان مصداق بارزی از کاستیهای حکمرانی که در قالب تمرکز در تصمیمگیری تبلور یافته، برشمرده است. فهمی با اشاره به کاستیها در حوزه قانونی، از اراده سیاسی در سطوح بالای حاکمیتی نیز بهعنوان عامل تعیینکننده دیگری (شرطی لازم و نه کافی) در جهت تحقق حکمرانی مطلوب نام برده و از این منظر ایراداتی را نیز بر مصادیق رویکردهای کنونی مدیریت مشارکتی در وزارت نیرو وارد میداند. فهمی در پاسخ به سؤالی در زمینه نحوه پیادهسازی الگوی حکمرانی و تشکیل شوراها از سطوح محلی به سوی سطح ملی (پایین به بالا) گفت: برای پیادهسازی ساختار حکمرانی هیچ الگوی از پیش تعیین شدهای وجود ندارد. وی اضافه کرد: برخی کشورها رویکرد بالا به پایین و برخی دیگر بعکس رویکرد پایین به بالا را دنبال کردهاند اما تجربیات صورتگرفته در این زمینه حاکی از آن است که پیادهسازی ساختار حکمرانی پایدار در کشورهایی که از طیف وسیعی از تنوعات اقلیمی، فرهنگی و مذهبی برخوردار هستند، با استفاده از رویکرد پایین به بالا با دشواریهای بسیار بیشتری روبرو است. فهمی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه فصل مشترک آب و امنیت غذایی کجاست و چگونه بایستی تعیین شود گفت: امنیت غذایی براساس تعریف سازمان خواروبار جهانی (FAO) عبارت است از تأمین قوت روزانه به شیوههای ممکن و در هیچ کجای دنیا از آن بهعنوان معدل خودکفایی تعبیر نشدهاست. وی با اشاره به اینکه امنیت غذایی میتواند از طریق کشت فرامرزی یا از طریق آب مجازی محقق شود افزود: در حالحاضر خودکفایی به میزان 60 درصد محقق شده که همین میزان هم به قیمت فشار و استحصال بیرویه از منابع آبی میسر شده که پایدار نبوده و برای مدت طولانی نمیتواند ادامه داشتهباشد. به گفته وی، بر اساس بررسیهای انجامگرفته تحقق خودکفایی با احتساب راندمان 50 درصد در بحث آبیاری (در مقایسه با 32 درصد کنونی) به 150 میلیارد مترمکعب آب نیازدارد و این در شرایطی است که کل میزان آب تجدیدپذیر در کشور در شرایط نرمال از 120 میلیاردمترمکعب تجاوز نکرده و حتی در شرایط خشکسالی به کمتر از 100 میلیاردمترمکعب بالغ میشود. انتهای پیام/ک
94/02/06 - 15:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]