واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: درناي سيبري پرنده بومي ايران نيست و تنها چند ماه، آن هم در فصل سرد زمستان به مناطق محدودي از شمال ايران و تالاب هاي شهرستان فريدونكنار كوچ مي كند، اما نمي دانيم بايد سال آينده هم در انتظار اين گونه كمياب و در خطر انقراض باشيم يا نه ؟ از اقدامات اساسي طرح حفاظت از درناي سيبري در سال هاي اخير ،كنترل مسيرهاي پروازي اين پرنده بود كه ديگر اجرا نمي شود. مسيري كه اين نوع درنا براي ورود و خروج از ايران انتخاب مي كند فضاي كشورهاي آذربايجان و قزاقستان است، مهاجرتي چند هزار كيلومتري كه با مشكلات و مخاطرات بسياري براي اين پرنده زيبا همراه است. درناي سيبري از گونههاي حيواني به شدت در خطر انقراض است كه مجامع بينالمللي زيستمحيطي بر حفاظت آن تاكيد دارند. در سالهاي گذشته با نزديك شدن فصل سرما ، معدودي از اين گونه ارزشمند براي زمستانگذراني به تالاب فريدونكنار مهاجرت ميكردند، اما در سالهاي اخير به رغم تلاش هاي مردم محلي و گروههاي مردم نهاد حامي محيط زيست و كارشناسان حفاظت محيط زيست هرساله از تعداد اينگونه ارزشمند به دليل شكارهاي غيرمجاز ناتواني جوجه ها براي طي مسير مهاجرت و ناتواني در برابر خطرات طبيعي، تعداد اين پرنده از 11 قطعه در اواخر دهه 70 به 2 قطعه در سال 1387 كاهش يافت و سال گذشته نيز هيچ درنايي به ايران نيامد. به گفته كارشناس حيات وحش اداره كل حفاظت از محيط زيست مازندران، امسال فقط يك درنا به ايران آمده و خبري از جفت آن نيست، اما ورود همين يك درنا هم ميتواند اميدوار كننده باشد و نشان ميدهد كه هنوز هم ايران در مسير مهاجرت درناي سيبري قرار دارد. كوروس ربيعي اظهار داشت: اميدواريم در سالهاي آينده شاهد ورود حداقل يك جفت از اين گونه باشيم. به گفته او، درناي سيبري پرندهاي جذاب است كه خواندن آواز و انجام حركات موزونش چشم هر بينندهاي را خيره ميسازد. ربيعي ادامه داد : اين پرنده در طول عمر نزديك به 15 ساله اش، جوجه آوري كمي دارد و به دليل سختي هاي فراوان، تعداد كمي از جوجه هاي اين پرنده رشد كرده و وارد طبيعت مي شود. به گفته ربيعي بايد با فرهنگ سازي و آگاهي دادن به مردم، ارزش اين پرنده در معرض انقراض، براي مردم روشن شود و شيوه هايي براي حفظ اين گونه ناياب انديشيده شود. اين كارشناس حيات وحش يادآور شد: در سالهاي اخير و به منظور افزايش تعداد اين پرنده مركز تكثير و پرورش پرندگان اكا در روسيه اقدام به تكثير و پرورش مصنوعي اين پرنده كرده است ولي نوع پرورشي اين پرنده مسيرهاي مهاجرت را بلد نيستند و از قدرت بدني كمتري نسبت به درناي سيبري طبيعي برخوردارند و در نتيجه از زندگي معمولي برخوردارنيستند. ربيعي افزود: تاكنون دو بار درناهاي سيبري پرورشي كه ردياب ماهواره اي بر روي آنها نصب شده بود براي يادگيري مسيرمهاجرت به كشور ايران وجمهوري داغستان فرستاده شدند ولي هر دو بار اين درناها به علت شكار توسط شكارچيان و يا قدرت بدني كم آنها و ماندن در ميانه مسير از مدار ماهواره اي خارج شدند. محيط بان اداره كل حفاظت از محيط زيست بابلسر نيز گفت: مردم فريدونكنار ارزش بسيار زيادي براي درناي سيبري قايل هستند و با ورود اين گونه پس از دو سال به اين منطقه، شادي و شعف وصف ناپذيري در ميان مردم ايجاد شده كه همين امر حفاظت خود به خود اين گونه را در منطقه تأمين مي كند. ياسر آزادي اظهار داشت: حضور اين پرنده كمياب در تالاب فريدونكنار نشان دهنده اهميت حفظ اين مناطق براي پرندگان مهاجر و زمستان گذران در ايران است. به گفته آزادي، اين پرنده در مجموعه آداب و سنن ملت هاي مختلف نيز از ارزش خاصي برخوردار است و حركات زيباي آن الگوي بسياري از رقص هاي آييني و ديگر حركات موزون است و در كشور ژاپن مردم معتقدند هر كس هزار درناي كاغذي بسازد آرزويش برآورده مي شود. وي ادامه داد : با هدف افزايش تعداد اين جمعيت در سال 2003، سه جوجه و در سال 2004 دو جوجه درناي سيبري كه در ذخيره گاه زيست جهاني اكا در روسيه پرورش يافته بودند به ايران منتقل شدند تا به درناهاي وحشي اين جمعيت بپيوندند و با آنها به مناطق توليد مثل خود مهاجرت كنند. اين محيط بان افزود: طي اين سالها در هر سال تنها يك جوجه توانست با جمعيت مهاجرت كند كه متاسفانه جوجه مذكور در مسير بازگشت ناپديد شده است ولي با اين وجود تمام تلاشها براي افزايش تعداد اين جمعيت ادامه دارد. تلاشها براي بررسي مسيرهاي دقيق پرواز درناها به خاطر موقعيت جغرافيايي و زيست محيطي اين منطقه با دشواري همراه است و موانع زيادي از جمله تخريب زيستگاهها و شكار غيرقانوني نيل به موفقيت را دشوار مي كند. تالابهايي كه در مسير مهاجرت پرنده در حال انقراض درناي سيبري قرار دارند جزو مناطق حفاظت شده و شكار ممنوع هستند. كشورهاي ايران، چين، روسيه و قزاقستان مسيرهاي مهاجرت درناي سيبري هستند و پارك ملي بوجاق كياشهر در گيلان و تالاب بين المللي فريدونكنار در مازندران به عنوان زيستگاههاي اصلي اين پرنده كمياب براي زمستان گذراني در ايران انتخاب مي شوند. درناي سيبري يكي از صدها گونه در حال انقراض جهان است كه از سال 1356 در رده بشدت در معرض خطر قرار گرفت. از اين رو با بدتر شدن وضعيت زيستي اين پرنده در جهان، طرح بينالمللي حفاظت از درناي سيبري با حمايت مجامع بينالمللي از سال 1381 در ايران به اجرا درآمد. اين طرح زمستان 1387 به پايان رسيد در حالي كه از چهار قطعه درنايي كه از آغاز اجراي اين طرح به ايران آمدند تنها يك قطعه باقي مانده بود كه در زمستان 87 با تصور شكار شدن اين پرنده و نابودي تنها درناي سيبري در ايران و شكست خوردن پروژه افزايش اين پرنده و دور كردن آن از خطر انقراض، اين طرح به پايان رسيد. به اين ترتيب با ناقص ماندن طرح حفاظت از درناي سيبري هشت محيط باني كه براي حفاظت از زيستگاه اين پرنده در فريدونكنار مازندران استخدام شده بودند بيكار شدند. حال درناي سيبري به تنها زيستگاه خود در ايران يعني تالاب فريدونكنار بازگشته، اما ديگر محيط باني نيست كه همين يك مهمان تازه از راه رسيده را ميزباني و حفاظت كند چرا كه محيط بانان اين طرح به ديگر مناطق استان مازندران فرستاده شده اند . اكنون يك درناست و يك تالاب و دهها شكارچي متخلف بيرحم!؛ تنها اميد باقيمانده، حمايت مردم محلي و شكارچيان بومي فريدونكنار است تا شايد آنها اين مهمان تازه وارد زيبا را ميزباني و حفاظت كنند و البته هر تلاشي به منظور حفاظت بدون تغيير رفتار انساني و افزايش درك اهميت حفاظت از درناها و تالاب ها بيهوده است. امروزه پس از گذشت سالها تلاش و تحقيق براي حفاظت از درناي سيبري، متاسفانه شاهد كاهش جمعيت اين گونه پرنده با ارزش و زيبا هستيم كه بايد با همكاري مردم ايران و ساير كشورها، درناي سيبري را كه به سوسن پرندگان معروف است حفظ كنيم . بي ترديد شكار جدي ترين و مهمترين تهديد درناهاي سيبري در غرب آسياست ولي رشد اقتصادي اخير در كشورهاي آسياي ميانه فشار زيادي را روي تالاب ها و منابع آبي وارد مي كند. درناي سيبري پرنده زيبا با 150سانتيمتر قد، نوك و پاهاي قرمز، سر سفيد و نقاب قرمز رنگي است كه از ناحيه بالاي چشم تا نوك را مي پوشاند. زمينهاي كشت شده و تالابي و همچنين درياچه هاي داراي پوشش خوب گياهي و مناطق وسيع كم عمق آب شيرين با ميدان ديد خوب از زيستگاههاي مناسب اين پرنده محسوب مي شود. درناي سيبري داراي يكي از زيباترين صداها در بين سايرگونه هاي ديگر اين پرنده است و صداهاي بلند و فلوت مانند آنها به طور متناوب براي ارتباط برقرار كردن با ساير اعضاي گروه به كار مي رود. ك/4 /7331/402/508
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 801]