واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: بررسي علل ارتكاب سرقت ميان كودكان و نوجوانان و راههاي مقابله با آن ((۱
داخلي. اجتماعي. سرقت.
سرقت يكي از جرايم مهم و پرتعداد در اكثر جوامع و كشورهاي جهان است كه در گذشتههاي دور و با اشكال مختلف نيز وجود داشته اما درطول زمان دستخوش دگرگونيها و تغييرات زيادي شده است.
گذشت زمان بر اين پديده نظير تمام امور اثر گذاشته و تحولاتي در آن به وجود آورده ،شكل انجام ، شيوهها، وسايل و ابزار مورد استفاده ،نوع مال و اشياء مسروقه و همچنين وضعيت سارقين از جهات گوناگون تغيير يافته است ، اما تنها چيزي كه از بدو پيدايي و شكلگيري آن تاكنون ثابت مانده زشتي و مذموم بودن ماهيت آن است.
نكته مهم در مورد اين جرم اين است كه در تمام گروههاي سني ديده شده و كودك ، نوجوان ، جوان ، ميانسال و سالخورده ممكن است مرتكب آن شوند ولي فراواني آن در گروههاي سني مختلف متفاوت است .
سارقين كساني هستند كه زمينهها و شرايط لازم براي انحراف (سارق شدن) در آنها وجود دارد و به كسي يا چيزي كه او را به سرقت وادارد نياز دارد، در اين مورد اولين و مهمترين عامل ، فردي است كه باعث انحراف و سارق شدن وي ميگردد و دومين عامل، امكانات و شرايطي است كه دراختيار فرد است و امكان ارتكاب بزه را به او ميدهد.
در اكثر سارقين اولين عامل يعني كشيده شدن به ارتكاب بزه از سوي فردي ديگر ديده ميشود، همانطور كه در ۹۹درصد موارد اعتياد، دوستان ، نزديكان و يا شخصي ديگر فرد آماده را بهسوي اعتياد ميكشاند كه دقيقا اكثر سارقين به همين نحو با سرقت آشنا شدهاند.
در بررسي علل و انگيزههاي سرقت ميتوان از عوامل متعددي نام برد كه در يك بررسي كلي بايد به دو دسته از عوامل مهم كه در اين پديده تاثير قابل توجهي دارد، اشاره كرد: "علل و انگيزههاي رواني عاطفي" و "علل اجتماعي اقتصادي".
بر اساس تحقيقات به عمل آمده كمترين سن براي ارتكاب سرقت ، زماني است كه در كودك احساس مالكيت به وجود ميآيد و آن سن چهار تا پنج سالگي است.
باتوجه به اينكه در سال گذشته، ۲۸درصد از مددجويان كانون اصلاح و تربيت استان قزوين به جرم سرقت در اين مكان بسر ميبردند و بيشترين فراواني را در ميان ساير جرايم بين نوجوانان استان اين جرم بهخود اختصاص داده بررسي عميق و توجه به علل وانگيزههاي به وجود آورنده و راههاي مقابله با اين آسيب و انحراف اجتماعي ، از اهميت بسياري برخوردار است.
در بيان علل و انگيزههاي سرقت از زمينههاي مختلف چون محروميتهاي عاطفي، رواني، مادي، معنوي، نابسامانيهاي اجتماعي، خانوادگي و معاشرت با دوستان ناباب سخن به ميان ميآيد.
از آنجا كه در عصر ما وسايل انجام سرقت و گرايش به آن نيز تغيير يافته مقابله با آن نيز دشوارتر شدهاست و به همين دليل به برنامهريزيهاي دقيق و حساب شده براي مواجه با اين معضل نياز ميباشد.
براي كاهش سرقت در جامعه به خصوص ميان كودكان و نوجوانان راهكارهايي از جانب جامعهشناسان ، روانشناسان و جرمشناسان مطرح شده كه توجه به اين راهحلها مفيد خواهد بود .
يك كارشناس مشاوره و روانشناس درباره عوامل عمده رواني در ايجاد جرمي مانند سرقت به خبرنگار ايرنا گفت : خودخواهي ، نفرت ،زيادهطلبي ، شهوت، بيتقوايي، قدرتطلبي، جنون ثروت، شهرت ،ضعف اراده و اختلالاتي مانند اضطراب ، حقارت و تزلزل شخصيت از مهمترين عوامل رواني سوقدهنده فرد به سرقت هستند.
"سوده حميسي" بابيان اينكه بزهكاري كودكان بهمواردي نظير: محيط زندگي، شكل خانواده از نظر تعداد اعضاء ، وجود پديده طلاق يا يتيمي ، ضعف والدين ، عدم كنترل و تربيت صحيح ارتباط دارد اظهار داشت: سرقت از معدود جرايمي است كه انجام عمدي آن در تمام مراحل زندگي يك فرد ممكن است رخ دهد.
وي بااشاره به اينكه شروع سرقت به مفهوم آن از اوان كودكي است، تاكيد كرد : البته بايد در نظر داشت كه انگيزهها و عوامل سرقت در سنين كودكي كاملا با سرقتهاي معمولي متفاوت است بنابراين پدران ، مادران و مربيان با اندكي تلاش ميتوانند به راحتي به علت سرقت كودكان پي ببرند.
حميسي ادامهداد: مربيان بايد به اين امر عنايت داشته باشند كه در تمام سرقتها و در كليه ردههاي سني مسئلهاي به نام "نياز" مطرح است كه بيتوجهي و برخورد نا مناسب در مقابل "نياز كودكان" و يا مطرح نشدن كودكان به احتمال زياد عواقبي ناخوشايند و نامشروع خواهد داشت.
اين روانشناس با ذكر اين مطلب كه "در سرقت كودكان بايد توجه داشت كدام نياز يا نيازها كودك را به ارتكاب اين كار واداشته است" گفت : گاهي كودك به چيزي علاقه داشته و آن را از كودك ديگري كه آن شيء را در اختيار داشته برميدارد همچنين بعضي از كودكان براي اينكه خود را نشان دهند و از ساير بچهها عقب نمانند از منزل بدون اجازه پول برميدارند.
حميسي تاكيد كرد : هنگامي كه والدين با درخواستهاي كودك با پرخاشگري برخورد ميكنند در كودك اين ذهنيت به وجود ميآيد كه در مقامي نيست تا به صورت مشروع خواسته خود را مطرح كند و اين مسئله به همراه عوامل مذكور از علتهاي مهم گرايش به سرقت در جوانان و نوجوانان است.
اين كارشناس خاطرنشان ساخت: با توجه به اينكه برخي از كودكان براي جلب توجه، برخي براي انتقام و تعدادي نيز براي بيان احساس كينهتوزي نسبت به والدين به سرقت مبادرت ميكنند كه در اينصورت والدين بايد راهكار درست و منطقي را در هنگام آگاهي از اين عمل در مورد كودك به كار گيرند. وي درارتباط با چگونگي برخورد با كودكي كه دست به سرقت ميزند گفت:بايد اطلاعاتي در اين زمينه در اختيار پدران ،مادران و مربيان قرار داد تا برخوردي ناآگاهانه نداشته باشند .
حميسي اضافه كرد:وقتي كه كودكي اسباببازي يا شي ناشناسي را در دست دارد مادر و پدر از ديدن آن آزرده و نگران شده و با خشونت با وي رفتار ميكنند ، ولي اين چاره كار نيست ، به هيچ وجه نبايد او را دزد ناميد، بلكه بايد فهميد چرا او چنين كاري كرده است.
وي تصريح كرد : شايد كودك به دلايل خاصي مرتكب سرقت شده، حسادت نسبت به خواهران و برادران ديگر، ابتداييترين علت است ولي در تكرار چنين كارهايي بايد به جستجوي دلايل ديگر پرداخت نظير كمبودن پول توجيبي ، احساس كمبود توجه ، احساس حقارت و غيره.
اين كارشناس افزود:دراين قبيل موارد توجه به خواسته كودكان چارهساز است ولي چنانچه كودك واقعا به سرقت علاقه داشته و در انجام آن مصر باشد، بايد به روانپزشك مراجعه كرد.
يك كارشناس ارشد جامعهشناسي و استاد دانشگاه نيز درباره عوامل به وجود آورنده سرقت دربين كودكان و نوجوانان اظهار داشت: مجرم شدن فرد و ارتكاب اعمال خلاف نتيجهي تاثير عوامل مختلفي است كه بر وي اثر منفي گذاشته و او را از حالت و روال طبيعي خارج و در مسير غيرطبيعي قرار داده است.
"محسن اخويزادگان" افزود: افرادي كه براي رسيدن بهخواستههاي خود از هر راه ممكن استفاده ميكنند در حقيقت به نوعي در مسير انحراف و ارتكاب جرم هستند.
وي با بيان اينكه اهميت شرايط اقتصادي و اجتماعي در تعيين علل جرم و بزهكاري بر كسي پوشيده نيست ، تصريح كرد : فقر مادي از مهمترين عوامل در شكلگيري سرقت است، زيرا فردي كه دچار اين آسيب اجتماعي شده بهدليل احساس حقارت از جامعه طلبكار شده و چون جامعه را مسوول محروميت وفقر خود ميداند نوعي احساس انتقامكشي در او پرورش مييابد.
اخويزادگان ادامه داد : شهرنشيني ، سكونت در محلههاي جرمخيز ، گسترش بيرويه شهرها و انبوهي جمعيت ، از هم پاشيدگي خانواده و عدم امنيت عاطفي كودكان از ديگر عوامل موثر در بزهكاري است و همچنين ستيز در خانواده و جدايي والدين نقش بسيار منفي و ويرانگري در شخصيت كودكان دارد .
اين استاد دانشگاه با بيان اينكه يكي از عوامل ايجاد فقر، بيكاري است و فقر از عوامل اصلي سرقت و جرم ميباشد ،تصريح كرد:بيكاري از دو جهت قابل بررسي است ،"وجود فرصتهاي اضافي و خالي بودن اوقات فراغت".
وي گفت:بسياري از مواقع سرقتها براي تنوع و سرگرمي و يا نداشتن درآمد كافي صورت ميگيرد زيرا هرفردي براي گذران زندگي بهپول نياز داردو هنگامي كه كسب درآمد از راههاي درست و قانوني تامين نشود چه بسا فرد به راه غير قانوني كشيده شود.
اخويزادگان ، فقر فرهنگي را از ديگر عوامل موثر در به وجود آمدن سرقت ذكر كرد و اظهار داشت : بايد توجه داشت كه جوانان و خانوادههايي كه به انتظار داشتن زندگي بهتر و يا به اميد يافتن كاري مناسب به شهرهاي بزرگ روي ميآورند در مشكلات فراواني غرق ميشوند.
وي اضافه كرد : جواناني كه به تنهايي خانواده را رها كرده و به اميد تحقق بخشيدن به آرزوهاي خود زادگاه خويش را ترك ميكنند چون در شهرها به اين خواستهها نميرسند به كارهاي خلاف كشيده شده و بيشتر از سايرين دچار رفتار انحرافي ميشوند.
اخويزادگان با بيان اين مطلب كه مقابله با سرقت نياز به برنامهريزيهاي دقيق دارد ، تاكيد كرد: مهمترين راههاي مقابله با انحرافات و خلافكاريها، مقابله با عوامل بهوجود آورنده آنهاست، برخوردهاي مقطعي و موردي با افراد خلافكار به نتيجه دلخواه منجر نشده و مبارزه قطعي محسوب نميشود.
وي با اشاره به اينكه راه دوم جلوگيري از وقوع خلافكاريها كنترل افرادي است كه احتمال وقوع خلاف از جانب آنها ميرود، اضافه كرد:مبارزه با علتهاي بروز تبهكاري بهمعناي كمارزش جلوه دادن نيروهاي درگير درحفظ نظم اجتماعي نيست.
اين كارشناس تصريح كرد : در جهت جلوگيري از زيانها و صدماتي كه در اثر وقوع يك جرم ايجاد ميشود ، نياز به اتخاذ برنامهها و سياستهاي بنياني و بنيادي است كه از هر نظر منافع اجتماعي را در بر داشته و سلامت جامعه را تامين ميكند.
اخويزادگان ، آموزش شيوههاي تربيتي به خصوص آموزش همگاني نحوه تربيت فرزندان ،تشكيل مراكز علمي و دانشگاهي جرمشناسي ، همكاري مردم با مراجع قضايي و مراكز اجرايي ، تاسيس مراكز مددكاري و مشاوره اجتماعي مرتبط با خانوادهها و اقدامات اساسي جهت سالمسازي اجتماع را از جمله فعاليتهاي موثر اجتماعي در جهت مقابله با سرقت در جامعه ذكر كرد.ك/۴
ادامه دارد...
شنبه 28 ارديبهشت 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 6232]