واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: بیکار نباشید !

یكی از شاخههای مهم عبادت ، كار است كسی كه كار میكند ، گویا در حال شمشیر زدن در راه خدا می باشد .کار کردن به قدری مهم و ارزشمند است که قرآن فرموده حتی برای كار مسافرت كنید ؛ « إیلافِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتاءِ وَ الصَّیْفِ »1، قرآن از قریش نقل میكند كه اینها تابستان و زمستان كاروان تجارتی داشتند . در یك جا قرآن فرموده تجارت را تعطیل كنید ولی بعد فرموده بلند شوید و دنبال آن بروید ، « إِذا نُودِیَ لِلصَّلاةِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ ؛ وقتی ندای نماز را روز جمعه برای نماز جمعه شنیدی » ، « فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ ؛ سراغ ذكر خدا و همان نماز برو» ، «وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ؛ تجارت را رها كن »2 ، « فَإِذا قُضِیَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ ؛ وقتی نماز تمام شد ، بلند شوید و زود دنبال کار بروید .»3شخصی آمد نزد حضرت صادق (ع) و گفت : آقا یك كمكی به ما بده برای اینكه نه دست دارم كار بكنم ، نه پول دارم برای تجارت . امام فرمود : سر تو سالم است . گفت چكار كنم ؟ فرمود :« اعْمَلْ فَاحْمِلْ عَلَى رَأْسِكَ وَ اسْتَغْنِ عَنِ النَّاسِ ؛ برو با سرت حمالی كن ، از مردم گدایی نكن .»4« لا نَسْقی حَتَّى یُصْدِرَ الرِّعاءُ ؛ بیان می کند که زنها و مردها باید از هم جدا باشند» اختلاط زن و مرد در کار ممنوع ! « وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْیَنَ وَجَدَ عَلَیْهِ أُمَّةً مِنَ النَّاسِ یَسْقُونَ وَ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَأَتَیْنِ تَذُودانِ قالَ ما خَطْبُكُما قالَتا لا نَسْقی حَتَّى یُصْدِرَ الرِّعاءُ وَ أَبُونا شَیْخٌ كَبیرٌ ؛ فرعون و لشكریانش در تعقیب حضرت موسی(علیه السلام) بودند حضرت فراری بود ، رسید به چشمهای كه چوپانها گوسفندان خودشان را آب میدادند دو تا دختر هم آن كنار ایستادهاند حضرت به آن دو دختر فرمود: « ما خَطْبُكُما »، چرا كنار ایستادهاید ؟ گفتند : پدر ما پیر است . نمیتواند چوپانی كند ما چوپانی میكنیم ، «وَ أَبُونا شَیْخٌ كَبیرٌ»، منتهی ما دیدیم اینجا مرد است، «لا نَسْقی حَتَّى یُصْدِرَ الرِّعاءُ»، ما این كنار میایستیم تا چوپانها گوسفندانشان را آب بدهند و بروند .»5این یک نمونه از بیان قرآن است که نشان می دهد زن اشکالی ندارد کار کند اما مهم این است که در محیط کار و فعالیت با مردان اختلاط نداشته باشد . « لا نَسْقی حَتَّى یُصْدِرَ الرِّعاءُ ؛ بیان می کند که زنها و مردها باید از هم جدا باشند .» تقسیم کار در فعالیت ها تقسیم كار مسئله ی مهمی است . در هر کار گروهی ، هر کسی باید یک گوشه ی کار را بگیرد و انجام دهد . حضرت امیر(علیه السلام) به استاندارخود سفارش می کند که تقسیم كار كن ، یعنی برای هر كاری یك مسئول بگذار و به او اختیارات بده و بعد هم از او مسئولیت بخواه . امام صادق(علیه السلام) شاگردهای مختلفی داشت و به هرکدام مسئولیتی داده بود ، یك شاگرد داشت برای مسائل اعتقادی یكی برای مسائل فیزیك و شیمی یكی برای بحثهای فقهی ویکی برای بحث های تفسیری بودند . على بن ابیطالب كار مىكرد وبسیارمزرعه و مال داشت . زهد معنایش این نیست كه نداشته باشیم ، بلکه معنایش آن است که به آنچه داریم ، دل نبندیم قرآن از چه کسانی تعریف می کند ؟ قرآن از کسانی که تا صدای اذان را شنیدند ، مغازه را میبندند و به سراغ نماز می روند ، تعریف می کند ؛« رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ »6 . عدهای از نماز به سمت پول میروند ، عدهای از پول به سمت نماز میآیند ؛ مثل دو تا جوی آب كه یكی وارد دریا میشود و یكی از دریا خارج میشود . كیفیت كار مهم است نه كمیت !قرآن راجع به كیفیت كار میفرماید : « لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً ؛ یعنی میخواهم بدانم كدام یك از كارهایتان بهتر است ».7 نمیفرماید: «اكثر عَمَلاً» ، نمیفرماید كدام بیشتر كار كردید ، می گوید : كدام بهتر كار كردید ، « إِنَّا لا نُضیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلاً » 8، قرآن روی كیفیت خیلی اهمیت دارد و لذا فرموده نمازی ارزش دارد که ؛ « الَّذینَ هُمْ فی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ ؛ نمازی كه در آن حضور قلب باشد.»9داشتن و دل نبستن مهم است ! على بن ابیطالب كار مىكرد وبسیارمزرعه و مال داشت . زهد معنایش این نیست كه نداشته باشیم ، بلکه معنایش آن است که به آنچه داریم ، دل نبندیم . تقدس کار در اسلام

« مَنْ أَكَلَ مِنْ كَدِّ یَدِهِ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ كَالْبَرْقِ الْخَاطِفِ ؛ كسى اگر با دست خودش كار بكند، روز قیامت از صراط مثل برق عبور مىكند. بدین معنا که معطلى در قیامت ندارد ». 10 یك كسى آمد خدمت رسول اكرم (ص) گفت : آقا من وضع مالیم خراب است مىشود یك پولى ، كمكى به ما بكنید . حضرت فرمود: گدایى نكن . برو یك چیزى از خانهات بیاور، بفروش . گفت : آقا چیزی ندارم ، فرمود : برو هر چى دارى بیاور . رفت خانه یك فرش كهنه و پارهاى را برداشت و آورد . گفت : آقا من در زندگیم همین را دارم . حضرت مزایده گذاشت . به اصحاب فرمود : كى حاضر است این پلاس را بخرد ؟ نگاه كردند دیدند این ارزشى ندارد . یك نفر گفت : من دو درهم می خرم . خود پیغمبر پلاس این مرد را فروخت به دو درهم . دو درهم را داد به ایشان ، به صاحب پلاس گفت : یك درهمش را برو غذا بگیر توى خانه براى زن و بچهات بگذار . یك درهمش را برو تبر بگیر بیاور. تبر كه گرفتى برو دنبال هیزم كشی . بعد حضرت فرمود : « لَا تُحَقِّرَنَّ شَوْكاً »11 یعنى كوچك وحقیرنشمار، شوك یعنى یك تیغ ، یعنى از یك تیغ نگذر . نگو حالا این جا چیزى نیست . هر چى دستت آمد كار بكنى ، كار بكن . بعد از پانزده روز آمد گفت : یا رسول الله ، هیزم هایى جمع كردم و بالاخره فروختم ، از صفر شروع كردم و خلاصه كارمان راه افتاد . پیغمبر فرمود : این كار اساسى بود ، بهتر از این است كه گدایى كنى . حدیث داریم « مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَلْقَى كَلَّهُ عَلَى النَّاسِ ؛ خدا لعنت كند ، خدا لعنت كند مفت خورى كه بارش را روى دوش دیگران مىاندازد. »12امام باقر فرمود : « مَنْ كَسِلَ عَنْ أَمْرِ دُنْیَاهُ فَهُوَ عَنْ أَمْرِ آخِرَتِهِ أَكْسَلُ ؛ كسى كه در دنیا كار نكند ، كسى كه دنیایش مىلنگد ، اخرتش، لنگیدنش بیشتر است .» 13مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَلْقَى كَلَّهُ عَلَى النَّاسِ ؛ خدا لعنت كند ، خدا لعنت كند مفت خورى كه بارش را روى دوش دیگران مىاندازد»یك كسى رفته بود توى خانه نشسته بود و کار نمی کرد ، امام فرمود : چرا كار نمىكنى ؟ گفت: پسر عروس و داماد و همه ى كارهایمان را كردهایم . یك مقدار بخور و نمیر داریم ، دیگرنیاز به کار کردن نداریم .حضرت علی ع فرمود : « أُوصِیكُمْ بالِاكْتِسَابِ فِی الْفَقْرِ وَ الْغِنَى ؛ حضرت فرمود : آدم باید كار بكند گرچه نیاز نداشته باشد.» 14اتفاقاً وقتى نیاز نداریم ، كار كنیم ، ارزش است . اگرنیاز دارى كه به خاطر نیازت كار مىكنى . ارزش این است كه با این كه خودت شكمت سیر است ، براى این كه چهار تا آدم را به كار بگیرى و چهار تا شكم را سیر كنى ، کار می کنی . فرآوری : زهرا اجلال – گروه دین و اندیشه تبیان1- قریش / 22- جمعه / 93- همان / 104- کافی / ج 4 / ص 765- قصص / 236- نور / 377- کهف / 78- همان / 309- مؤمنون / 210- جامع الاخبار / ص 13911- الاحادیث / ج 1 / ص 4512- کافی / ج 4 / ص 1213- کافی / ج 5 / ص 8514- تحف العقول / ص 390
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 188]