رضا کیانیان: در کار با آتیلا پسیانی واقعا نمی‌دانم چه اتفاقی قرار است رخ‌دهد

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: فرهنگ > تئاتر - مهر نوشت: رضا کیانیان در نشست تخصصی چالشهای بین بازیگر و کارگردان با بیان این مطلب که یک بازیگر باید بدون پیش فرض وارد فضای ذهنی کارگردان شود خاطر نشان کرد که تئاتر تعریف شده رسمی متعلق به موزه است و دیگر کاربرد ندارد. نخستین جلسه از دوره دوم هم‌اندیشی چالش‌های میان بازیگر و کارگردان در تئاتر با حضور آتیلا پسیانی، رضا کیانیان و فاطمه نقوی عصر دیروز در تالار بتهون خانه هنرمندان برگزار شد. در این نشست که به همت انجمن بازیگران خانه تئاتر برپا شده‌ بود هنرمندانی چون اسماعیل خلج، کاظم هژیرآزاد، سعدی‌افشار، فرزانه نشاط‌خواه، نسیم ادبی، افشین کتانچی، هوشنگ قوانلو، احمدرضا اسعدی و... حضور داشتند. در ابتدای این نشست هوشمند هنرکار گرداننده مراسم درباره ارتباط بازیگر و کارگردان در تئاتر از کیانیان سوال کرد که وی در پاسخ به این پرسش گفت: «در حال حاظر شیوه‌های فردی در تئاتر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند و مکتب ها و ایسم‌ها دیگر کاربرد گذشته را ندارند. دوره قانونمندی صرف در تئاتر سپری شده است و همه چیز در لحظه اتفاق می‌افتد.» وی ادامه داد: «البته ممکن است هنوز تمرین و دورخوانی نمایشنامه در بعضی از از شیوه‌ها کاربرد داشته باشد اما باید دید که چه متنی انتخاب شده و به چه صورت قرار است کار شود. کاربرد فلسفه نیز دیگر به این صورت نیست. یعنی به جای جواب به دنبال سوال است.» کیانیان تاکید کرد: «در هنر ایسم‌ها خود به خود از بین می روند. چون ایسم‌ها یک نگاه را بسته‌بندی می‌کردند. مسئله‌ای که در حال حاضر اهمیت دارد خلاقیت ونگاه فردی است. نگاه یک بازیگر و کارگردان در یک گروه تئاتری پرورش می‌یابد. این پرورش، روش یک بازیگر است اما سبک او به حساب نمی‌‌آید.» سپس آتیلا پسانی درباره تئاتر تجربی در ایران گفت: «من درباره تئاتر تجربی می‌توانم مطالبی را شروع کنم نه تمام . چون هیچگاه این نوع از تئاتر به پایان نمی‌رسد. تئاتر تجربی هیچگاه در ایران به درستی شناخته نشده است، اسیر خشونت بی‌مردی از سوی جامعه تئاتر شده است و همه منتقدان نیز تلاش کرده‌اند که تئاتر تجربی در ایران شناخته نشود.» وی ادامه داد: «چرایی تئاتر تجربی قابل بیان نیست بلکه بلکه چگونگی را می‌توان گفت. نگاه درستی به تئاتر تجربی نمی‌شود و به غلط آن را با تئاتر دانشگاهی مقایسه می کنند. تئاتر تجربه ویژه دانشجویان است آنجا تئاتر را تجربه می‌کنند، اما در تئاتر تجربی گروهی‌ حرفه‌ای نوعی از تئاتر را کار می کنند که تئاتر تجربی نامیده می‌شود.» پسیانی در ادامه درباره تفاوت بازیگر تئاتر تجربی با تئاتر رسمی گفت: «چیزی به نام بازیگر تئاتر تجربی وجود ندارد.بلکه شیوه تمرین کردن در این نوع تئاتر متفاوت است. یک بازیگر حرفه‌ای در هر نوع سبک تمرینی که قرار گیرد آن سبک را دنبال می کند. حرفه‌ای ترین بازیگر کسی است که از بیرون با خودش چیزی را وارد گروه نکند بلکه از گروه نمایش ایده بگیرد.» وی خاطر نشان کرد: «بازیگرانی که با خود شکلی را به تئاتر می‌آورند و سر تمرین‌ها هم اصرار دارند بگویند که شکلی از بازی ملکه ذهنشان شده و به طریق دیگری نمی‌توانند بازی کنند حرفه‌ای نیستند. بیشتر بازیگران ما حرفه‌شان تئاتر است اما بازیگر حرفه‌ای نیستند. در همه جای دنیا تئاتر تجربی تئاتر عکس‌العمل به تئاتر رسمی است اما در ایران برعکس است و تئاتر رسمی به تئاتر تجربی معترض است.» در ادامه فاطمه نقوی عضو گروه تئاتر بازی گفت: «من به عنوان بازیگر وقتی سر یک کار می روم سعی می‌کنم چیزی از بیرون با خود وارد تمرین نکنم. مانند یک کودک می‌شوم و خود را در اختیار گروه می‌گذارم. در یک کار تئاتر من همیشه خودم را به کارگردان می سپارم. او صاحب کار است و اگر به او اطمینان کنم اتفاقات جالبی رخ می دهد.» وی افزود: «در کار با آتیلا من واقعا از ابتدا نمی دانم که قرار است چه اتفاقی روی دهد اما زمانی که کار جلو می رود کم کم متوجه می شوم که قراراست چه اتفاقی روی دهد. در آن زمان است که چیزهایی را با خود وارد کار می‌کنم.» در ادامه نشست کیانیان توضیح داد: «من بازیگری هستم که با کسی عدم مفاهمه ندارم. سعی می‌کنم اول از همه دنیای کارگردان را بفهمم ، عریان به دنیای کارگردان وارد شوم و بعد وارد خلاقیت می شوم. من هیچگاه علاقه‌ای به تدریس تئاتر نداشتم و بیشتر ترجیح داده‌ام که بنویسم. من سیستم آموزش تئاتر در ایران را اصلا قبلا ندارم.» بازیگر «حرفه‌ایها» گفت: «البته این نوع سیستم اموزش در دهه‌های اخیر رواج یافته‌است که درس بازیگری به معنای آموزش بدن، بیان و تخیل است. این سه مسائل تخصصی کار بازیگرنیست بلکه مسئله‌ای عمومی برای ورود به بازیگری است و بازیگری از اینجا به بعد آغاز می‌شود. با این شیوه آموزش ترجیح می‌دهم که تدریس نکنم.» وی تاکید کرد: «مسئله دیگری که مانع تدریس من می شود این است که من در بازیگری به مکاشفاتی رسیده‌‌ام که آنها را به رشته تحریر درآورده‌ام اما زمانی که سر کلاس می روم دوست دارم از آن به بعد را کشف کنم اما این مسئله به دلیل اینکه دانشجویان انتظار دارند که همان آموزه‌های قبلی را به آنها بیاموزم امکان پذیر نیست. من همیشه دوست دارم دنیای جدیدی را کشف کنم.» کیانیان افزود: «بنابراین تلاش می کنم تنها یک نقش را در سینما بازی نکنم. شغل من این نیست که کاری را بلد باشم و آن را مرتب تکرار کنم چون این کار بازیگری نیست بلکه کارمندی است.من در بازیگری معتقد به دو کلمه هستم: «فقط باش». به این معنی که اگر بازیگر بدون هیچ پیش فرضی وارد یک کار شود و به اصطلاح فقط باشد می تواند کارش را درست انجام دهد. من اگر بتوانم این مسئله را به درستی بنویسم دوباره شروع به نگارش درباره بازیگری می کنم.» آتیلا پسیانی درباره گفتمان در تئاتر امروز گفت: «به عنوان یک کارگردان وظیفه من این است که روان بازیگرم را بشناسم و با توجه به شناختی که از اخلاق و خصوصیات آنها پیدا می‌کنم بازیگرانم را بشناسم. گفتمان تئاتر به این صورت است که ما یکدیگر و دینامیک صحنه را بشناسیم.» وی ادامه داد: «در بعضی مواقع بازیگر نسبت به کارگردان گارد دارد ویا اعتماد به نفس کامل برای بازی در یک صحنه را ندارد. بعضی از بازیگران خودنمای بی‌موقعی بر روی صحنه دارند و همه این مسائل با توجه به شناخت کارگردان از درون بازیگران قابل بررسی است. بهترین چیز بودن در صحنه است.» کارگردان «پرفسور بوبوس» گفت: «تئاتر ما نوعی تئاتر «آلترناتیو» یا «دگر اندیش» است. در این نوع تئاتر پیش فرض‌های اولیه مانند تمرین بدن، بیان، تخیل و تمرکز پشت سر گذاشته شده است و بازیگر با بدن و بیانی آماده سر تمرین حاضر می شود. اگر کارگردان و بازیگر انرژی همسو نداشته باشند عدم مفاهمه به وجود می‌آید.» کیانیان در ادامه این جلسه با بیان این نکته که با کارگردانهایی که به جای بازیگر بازی می کنند نمی تواند کار کند گفت: «آتیلا پسیانی جز آن دسته از کارگردانهایی است به جای بازیگر بازی نمی کند. کارگردان باید امکانات و شرایطی فراهم کند که بازیگر بتواند بیشترین خلاقیت را بروز دهد. درحال حاضر تئاتر تعریف شده امروزی به درد موزه می خورد و دیگر کاربرد ندارد.» وی ادامه داد: «درک و فهم جهانی که کارگردان می خواهد خلق کند کارما بازیگران است. بازیگر در جهان کارگردان باید دست به خلاقیت بزند.البته وارد شدن به دنیای کارگردان به این معنی نیست که ما هیچ چیز نیستیم . بلکه هرکس با پیش فرض و درک خودش دنیای کارگردان را میفهمد.» پسیانی در ادامه صحبتهای کیانیان گفت: «انرژی یک بازیگر فقط به مجموعه توان جسمی او گفته نمی شود بلکه حضور خاص و متواضع، اندیشه پیش‌برنده و توان جسمی انرژی را تشکیل می‌دهند. ممکن است در تئاتر تجربی دچار این سوءتفاهم بشویم که بازیگر در دست کارگردان به صورت یک شی باشد و کارگردان خلاقیت او را از بین می‌برد اما این مسئله کاملا نادرست است.» پسیانی در ادامه درباره نشانه‌های ملموس تئاتر تئاتر تجربی گفت: «نشانه‌های ملموسی در تئاتر تجربی وجود ندارد. نشانه متعلق به تئاتر رسمی است. بزرگترین معیار تئاتر تجربی نداشتن معیار است.» کیانیان با بیان این مطلب که زمان بازی در یک نقش نباید ببینیم که چکار قرار است بکنیم بلکه باید ببینیم که چه حالی داریم و ناخودآگاه کاری را انجام دهیم گفت: «لذت کار تئاتر به این است که نمی إانی قرار است چه کاری انجام دهی و همه چیز در لحظه اتفاق می‌افتد باعث لذت تو تماشاگر می شود. کاری که بازیگر در لحظه انجام می دهد زنده است و روح دارد.» پسیانی نیز در ادامه گفت: «برای من این مسئله غیر قابل درک است که تئاتر با یک گروه ثابت و با دعوت کردن بازیگرمهمان از گروهی دیگر شکل نگیرد. من زائیده کارگاه نمایش هستم اما بزرگ شده تئاتر رسمی به خاطر حضور مادرم در این تئاتر. من از 16 سالگی در کارگاه نمایش یادگرفتم که باید در قالب گروه کار تئاتر انجام داد. یک همکاری، تفکر و رشد جمعی در گروه ما حاکم می شود که همگی اهداف مشترکی داشتیم.» وی افزود: «من این شانس را داشتم که از میان 11 نفر اعضا گروهم 4 نفر اعضا خانواده‌‌ام هستند و به 7 نفر بقیه نیز مانند دیگر اعضا خانواده‌ام نگاه می کنم. به غیر از این شکل دیگری ازتئاتر برای من قابل تصور نیست.» هوشمند هنرکار عضو هیئت مدیره خانه تئاتر و انجمن بازیگران در این مراسم با انتقاد از اینکه بودجه خانه تئاتر پرداخت نشده است، گفت: «پرداخت نشدن بودجه خانه تئاتر که حق آن است و مصوب مجلس شورای اسلامی است موجب شده تا فعالیتهای ما با مشکلاتی روبرو شود اما به دلیل اهمیت فعالیتهای صنفی، ما تلاش کردیم حتی با استفاده از اسپانسر خصوصی برنامههایمان را ادامه دهیم.» در این جلسه از طرف گروه صنعتی صفا که حامی مراسم بود هدیه‌ای به این سه نفر تقدیم شد.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاین]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 411]