واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اندیشهی سیاسی آیتالله نائینی
كتاب «اندیشههای سیاسی آیتالله میرزا محمدحسین نائینی» نوشته عباس حیدری بهنوئیه، تهیه شده توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و پژوهشكده علوم و اندیشه سیاسی از سوی موسسه بوستان كتاب تجدید چاپ شد.به گزارش ایبنا، اثر حاضر، اندیشههای فقیه بزرگ اسلامی، آیتالله نائینی را در حوزه سیاست و در پنج فصل میكاود.تاملات نائینی در حوزه سیاست، اغلب از منظر فقهی صورت گرفته است. ورود جدی وی به این حوزه، قوت و توانایی گفتمان اصولی را در مقابل گفتمان اخبار آشكار كرد. نائینی در شیوه برخورد با مدنیت غربی و مفاهیم نوظهور در گفتمان غربی روشی را برگزیده كه به او امكان مواجهه فعال را میدهد. لذا وی به دامن تقلید محض از غرب یا انكار مطلق دستاوردهای بشری نیفتاد و هرگونه پذیرش یا طردی را در چارچوب اندیشه شدهای صورت داد. برای نمونه، نظام مشروطه را بهگونهای تلقی كرده كه در ذیل حكومت شورایی قرار گیرد، برای ترجمه مفهوم قانون اساسی در گفتمان غربی از تمثیل رساله عملیه استفاده كرده و هركدام از آزادی و مساوات را نیز بهگونهای ترجمه كرده است كه برخلاف دیدگاه فقهی نباشد.مرحوم نائینی پس از عزیمت به اصفهان و قرار گرفتن با حمایت شیخ محمدباقر اصفهانی، به مدت هفت سال از محضر درس بزرگان حوزه اصفهان استفاده برد، اصول فقه را نزد میرزا ابوالمعالی كلباسی و فلسفه و كلام را نزد شیخ جهانگیر قشقایی، شیخ محمدحسین هزار جریبی و آقا نجفی اصفهانی فرا گرفتمرحوم آیةالله میرزا محمدحسین نائینی در سال 1277 هجری قمری در نائین از توابع اصفهان دیده به جهان گشود. پدر او میرزا عبدالرحیم از سه عنصر دانش، تمكن مالی و موفقیت اجتماعی برخوردار بود. همین امر به علاوه نبوغ ذاتی و عشقورزی نائینی به دانش، زمینهای را فراهم كرد تا او تحصیلات مقدماتی را در نائین آغاز كند و مدارج علمی را یكی پس از دیگری پشت سر بگذارد تا جایی كه پس از 17 بهار از زندگی او، حوزه درس نائین نمیتوانست عطش علمی او را پاسخ دهد. سرانجام، وی به سال 1290 هجری قمری نائین را به قصد حوزه بزرگ اصفهان ترك كرد.مرحوم نائینی پس از عزیمت به اصفهان و قرار گرفتن با حمایت شیخ محمدباقر اصفهانی، به مدت هفت سال از محضر درس بزرگان حوزه اصفهان استفاده برد، اصول فقه را نزد میرزا ابوالمعالی كلباسی و فلسفه و كلام را نزد شیخ جهانگیر قشقایی، شیخ محمدحسین هزار جریبی و آقا نجفی اصفهانی فرا گرفت. استاد او در فقه شیخ محمدباقر اصفهانی بود. نگاهی اجمالی به استادان نائینی در اصفهان، گویای این مطالب است كه نائینی پایههای علمی خود را در نائین به خوبی استحكام بخشیده بود كه میتوانست از مكتب درسی این وزنههای علمی استفاده شایستهای ببرد.نائینی بعد از ورود به عراق و قرار گرفتن در ردیف شاگردان میرزای شیرازی، به تدریج وارد جریانهای سیاسی میشود، به گونهای كه در نهضت تنباكو در كنار میرزای شیرازی، در نهضت مشروطه در كنار آخوند خراسانی، در جهاد بر ضد بیگانگان در كنار عبدالله مازندرانی و در نهضت اسلامی ملت عراق همگام با سید ابوالحسن اصفهانی بود. در این جاست كه نائینی به تولید اندیشه سیاسی میپردازد و كتاب «تنبیهالامة» را مینویسد. گفته اند وی پیشتر برای جلوگیری از تحریف نهضت تنباكو، به دوست خود شیخ حسن كربلایی توصیه كرده بود تا «تاریخ دخانیة» را بنویسد و نهضت اسلامی تنباكو را تشریح كند. خود نیز تنبیهالامة را برای جلوگیری از تحریف نهضت مشروطیت نوشت. پس از انحراف مشروطیت، زندگی نائینی ناآرامتر شد، ولی وی اندیشه سیاسی جدیدی را تولید نمیكند.اندیشههای آیةالله نائینی در حوزه سیاست، تاثیر قابل ملاحظهای بر ذهن و زبان اندیشوران پس از وی بر جای گذاشته و هم اكنون نیز فواید بسیاری برای جامعه ما دارد. نائینی قبل از هرگونه بحثی در مورد مناسبات قدرت سیاسی، وجهه همت خود را به رفع ظلم از ساحت مفاهیم و واژههای مورد استفاده در حوزه سیاست معطوف كرده و سعی كرده تا مفاهیمی مانند آزادی، مساوات، قانون اساسی، مجلس و غیره را شفاف سازد و آنها را به گونهای در نظر بگیرد كه با آموزههای دینی سازگار باشد.اثر حاضر، در پنج فصل «زندگی و زمانه آیتالله نائینی، كلیات، عقلانیت و فقه سیاسی، اصول و قواعد فقه سیاسی و همچنین مولفهها و عناصر اندیشه سیاسی نائینی» را بررسی كرده است.چاپ دوم كتاب «اندیشههای سیاسی آیتالله میرزا محمدحسین نائینی» در شمارگان 800 نسخه، 160 صفحه و بهای 27000 ریال راهی بازار نشرشد.تهیه و تنظیم: گروه کتاب تبیان - محمد بیگدلی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 192]