تبلیغات
تبلیغات متنی
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
طراحی سایت فروشگاهی فروشگاه آنلاین راه‌اندازی کسب‌وکار آنلاین طراحی فروشگاه اینترنتی وبسایت
بهترین دکتر پروتز سینه در تهران
محبوبترینها
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
بهترین ماساژورهای برقی برای دیسک کمر در بازار ایران
آفریقای جنوبی چگونه کشوری است؟
بهترین فروشگاه اینترنتی خرید کتاب زبان آلمانی: پیک زبان
با این روش ساده، فروش خود را چند برابر کنید (تست‌شده و 100٪ عملی)
سفر به بالی؛ جزیره‌ای که هرگز فراموش نخواهید کرد!
از بلیط تا تماشا؛ همه چیز درباره جشنواره فجر 1403
دلایل ممنوعیت استفاده از ظروف گیاهی در برخی کشورها
آیا میشود فیستول را عمل نکرد و به خودی خود خوب میشود؟
مزایای آستر مدول الیاف سرامیکی یا زد بلوک
خصوصیات نگین و سنگ های قیمتی از نگاه اسلام
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1860858530
(زمزمه ملکوت 17)نمازهای کال و نارس
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: زمزمه ملکوت (17)
اشاره:به بارگاه ملکوت از راه دعا می توان بار یافت و شهد فیض لایزال را از جام دعا می بایست سر کشید. دعا، تنها صحنه خواندن نیست عرصه شناختن هم هست. رهاورد دعا، تنها روحانیت نیست عقلانیت هم هست. باید بر سجاده دعا نشست و محبوب را تمنا کرد.رمضان، این سفره گشوده خدا، گاه اجابت خواهش هاست، رمضان را دریابیم و دل و جانمان را با جوهر دعا صیقل بخشیم.آنچه به خامه می آید بازنوشته سخنرانی مجتهد فرزانه، آیت الله آقا مجتبی تهرانی است که در این روزهای پر برکت ماه رمضان در مدرسه نور واقع در خیابان ایران ایراد می شود. موضوع این سلسله گفتارها دریافتی از ادعیه مأثور و ترسیم تصویری از بایسته های بندگی است.اعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم؛ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَلَمِین وَ صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبینَ الطَّاهِرِینَ وَ لَعنَةُ اللهِ عَلی اَعدائِهِم اَجمَعین.«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْمَعْ نِدَائِی إِذَا نَادَیْتُكَ وَ اسْمَعْ دُعَائِی إِذَا دَعَوْتُكَ وَ أَقْبِلْ عَلَیَّ إِذَا نَاجَیْتُكَ فَقَدْ هَرَبْتُ إِلَیْكَ وَ وَقَفْتُ بَیْنَ یَدَیْكَ»1 خدایا بر محمد و خاندانش درود فرست و صدایم را بشنو هنگامی که تو را صدا میزنم؛ به دعایم گوش فرا ده، آن هنگام که تو را میخوانم و رو به من فرما در آن زمان که با تو نجوا میکنم. همانا من به سوی تو فرار کرده‌ام و در مقابل تو ایستاده ام. مروری بر مباحث گذشتهگفته شد ماه مبارک رمضان، ماه بازگو کردن کلام ربّ، یعنی «قرائت قرآن» و ماه سخن گفتن عبد با ربّ، یعنی «دعا كردن» است. دعا هم بر دو گونه است؛ مأثور و غیرمأثور که دارای آداب و شرایطی است. در جلسات گذشته هم گفته شد كه بعضی از امور بر دعا مؤثر هستند. یعنی دعا خودش قطعاً کارآیی دارد، امّا بر طبق آنچه که در معارف ما وارد شده است، اموری هستند که روی دعا اثر میگذارند و تأثیرشان به سه نحو است؛ به این نحو كه یا تشدید مقتضی میکنند، یا مقتضی را به فعلیت میرسانند، یا اینکه تسریع در اجابت میكنند. اینها بحثهایی است که در جلسات گذشته داشتیم. ادامه بحث تأثیر نماز بر دعادعا در نماز عشاءبحث ما به اموری رسید که بر اجابت دعاء مؤثرند. جلسه گذشته من یک دسته از اعمال و یك سری زمانهایی را كه بر دعا مؤثرند، مطرح کردم. بحث ما به اینجا رسید که در باب اعمالِ مؤثر، ما میبینیم كه در روایات مسأله نمازهای پنجگانه مطرح شده و تصویراتی هم برای دعا كردن به هنگام نماز، قبل و بعد و در بین آن وجود دارد كه من آنها را در جلسه گذشته عرض کردم. روایاتی راجع به نمازهای صبح و ظهر و مغرب خواندم و الآن روایتی راجع به نماز عشاء میخوانم که بحث از نظر روایات مرتبط با نمازها تکمیل شده باشد.ما در یک روایت داریم که پیغمبر اکرم(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: «مَنْ كَانَ طَالِباً إلَى اللهِ حَاجَةً فِی أمْرِ دُنیَاهُ وَ آخِرَتِهِ فَلْیَطْلُبْهَا فِی الْعِشَاءِ الآخِرَةِ فَإنَّهَا صَلاةٌ لَمْ یُصَلِّهَا أحَدٌ مِنَ الأمَمِ قَبْلَكُمْ».2 اگر کسی حاجتی دارد، چه دنیوی و چه اخروی، آن را در نماز عشای آخر یعنی همین نماز عشایی که ما داریم، از خداوند بخواهد که این نماز عشا را امتهای گذشته نداشتهاند. من این روایت را برای تکمیل مباحث گذشته خواندم. دعای مستجاب بعد از نماز واجبروایتی از امام صادق (علیهالسلام) است كه حضرت فرمود: «إنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ عَلَیْكُمُ الصَّلَوَاتِ فِی أَحَبِّ الْأَوْقَاتِ إِلَیْهِ فَاسْأَلُوا اللَّهَ حَوَائِجَكُمْ عَقِیبَ فَرَائِضِكُم».3 همانا خداوند نمازها را در دوست داشتنیترین ساعات بر شما واجب گردانیده است؛ پس بعد از نمازهای واجب، حاجاتتان را از خدا بخواهید. در اینجا بحث دعای بعد از نماز و تعقیب را مطرح فرموده است. حالا من روی این نكته، نظر دارم و بحث خواهم كرد.چند روایت با یك مضمون است؛ هم از پیغمبر اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) و هم از امام صادق (علیهالسلام) روایاتی داریم كه من یكی از آنها را میخوانم: «مَنْ أَدَّى لِلَّهِ مَكْتُوبَةً فَلَهُ فِی أَثَرِهَا دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَةٌ».4 هر كس نماز واجبی را بهجا آورد، در پی او دعای مستجابی دارد. در یک روایت دیگر دارد: «قِیلَ لِرَسُولِ اللهِ أیُّ الدُّعَاءِ أسْمَعُ؟ قَالَ جَوفَ اللَّیلِ الآخِرِ وَ دُبُرَ الصَّلَوَاتِ المَكتُوبَةِ».5 از حضرت سؤال کردند کدام دعا زودتر به اجابت میرسد؟ مراد از «أسمع» شاید این باشد كه كدام دعا زودتر مستجاب میشود. حضرت در پاسخ فرمودند که از نظر زمانی، دعا در آخر شب و از نظر عملی، دعا بعد از نمازهای واجب.امام باقر(علیهالسلام) میفرمایند که ایشان در ذیل این آیه: «فِی قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ إِلى رَبِّكَ فَارْغَبْ » میفرمود: «إِذَا قَضَیْتَ الصَّلَاةَ بَعْدَ أَنْ تُسَلِّمَ»، بعد از اینکه نمازت را خواندی و سلام دادی، «وَ أَنْتَ جَالِسٌ»، در حالی كه نشستهای و هنوز بلند نشدهای، «فَانْصَبْ فِی الدُّعَاءِ مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ»؛ در دعا كردن برای امور دنیا و آخرتت بکوش! «فَإِذَا فَرَغْتَ مِنَ الدُّعَاءِ فَارْغَبْ إِلَى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یَتَقَبَّلَهَا مِنْك» و وقتی كه از دعا فارغ شدی، مُلتمسانه از خدا بخواه که نمازت را از تو بپذیرد! عَجَب! پس این دعای بعد از نماز، باعث میشود که خدا نمازت را قبول کندتأثیر دعا بر نمازمطالبی كه تا اینجا گفتیم همه نسبت به اثرگذاری نماز بر روی دعا بود. حالا میخواهم یک چیز تازه عرض کنم و آن عکس این مطلبی است كه مطرح كردم و شاید شما هم این را نشنیده باشید؛ اثر گذاری دعا بر روی نماز. میخواهم اهمیّت دعا را عرض کنم. همه این مطالب تا اینجا این بود که انسان وقتی نماز میخواند، قبل و وسط و بعد از نماز، این بر روی دعای او تأثیر میگذارد و كاربرد دعا را زیاد میكند. روایاتی داشتیم كه اینها روی دعا، اثر میگذارد و کاربرد دعا را بالا میبرد. امّا از این طرف هم داریم که دعا روی نماز اثر میگذارد. این یعنی چه؟ یعنی روی قبولی نماز تأثیر دارد.در روایتی از امام صادق (علیهالسلام) آمده است كه: «قَالَ كَانَ أَبِی یَقُولُ»؛ حضرت از پدر بزرگوارشان امام باقر(علیهالسلام) نقل میفرمایند که ایشان در ذیل این آیه: «فِی قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ وَ إِلى رَبِّكَ فَارْغَبْ » میفرمود: «إِذَا قَضَیْتَ الصَّلَاةَ بَعْدَ أَنْ تُسَلِّمَ»، بعد از اینکه نمازت را خواندی و سلام دادی، «وَ أَنْتَ جَالِسٌ»، در حالی كه نشستهای و هنوز بلند نشدهای، «فَانْصَبْ فِی الدُّعَاءِ مِنْ أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ»؛ در دعا كردن برای امور دنیا و آخرتت بکوش! «فَإِذَا فَرَغْتَ مِنَ الدُّعَاءِ فَارْغَبْ إِلَى اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یَتَقَبَّلَهَا مِنْك».6 و وقتی كه از دعا فارغ شدی، مُلتمسانه از خدا بخواه که نمازت را از تو بپذیرد! عَجَب! پس این دعای بعد از نماز، باعث میشود که خدا نمازت را قبول کند. توجه داشته باشید که ضمیرِ «هَا» در «أَنْ یَتَقَبَّلَهَا» به «الصَّلَاة» برمیگردد؛ یعنی اثر دعا بر نماز را مطرح فرمودهاند. نمازش را به صورتش بزنید!
حالا این روایت لحن نرمی داشت؛ امّا روایتی داریم كه نسبت به کسانی که نماز میخوانند، ولی بعد از آن دعا نمیکنند، لحن تندی دارد. «رُوِیَ عَنِ النَّبِیِّ أَنَّهُ قَالَ إِذَا فَرَغَ الْعَبْدُ مِنَ الصَّلَاةِ وَ لَمْ یَسْأَلِ اللَّهَ تَعَالَى حَاجَةً یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى لِمَلَائِكَتِهِ» پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) فرمود آنگاه که بنده از نماز فارغ میشود و حاجتی از خدا نمیخواهد، خدا به فرشتههایش میگوید: «اُنْظُرُوا إِلَى عَبْدِی»؛ به این بنده من نگاه کنید! «فَقَدْ أَدَّى فَرِیضَتِی»، نماز واجبش را خواند، «وَ لَمْ یَسْأَلْ حَاجَتَهُ مِنِّی»؛ امّا از من درخواستی نکرد؛ «كَأَنَّهُ قَدِ اسْتَغْنَى عَنِّی»؛ مثل اینکه او خودش را از من بینیاز میداند که چیزی از من نمیخواهد. چون اگر خودش را نیازمند میدیدید، الآن كه به حسب ظاهر، بالاترین عملی را که عبودیّت و بندگی در آن جلوه میکند ـیعنی نمازـ را به جا آورده است، از من درخواست میكرد. «كَأَنَّهُ قَدِ اسْتَغْنَى عَنِّی»؛ مثل اینکه خودش را از من بینیاز میبیند. «خُذُوا صَلَاتَهُ»، نمازش را بگیرید، «فَاضْرِبُوا بِهَا وَجْهَهُ».7 نمازش را به صورتش بزنید! این کنایه از عدم قبولی نماز است. خدا میگوید این نماز خواندنت را من نمیپذیرم.8 دعا یا نماز مستحبی؟در سنوات گذشته، من یك بحث كلّی را مطرح کردم كه خودش یک بحث مستقل است و آن اینکه در مقایسه بین دعا و نماز مستحب، از نظر فضیلت و محبوبیّت عنداللهتعالی، کدام یک أفضل است؟ دعا کنم یا نماز مستحبی بخوانم؟ كدام را خدا بیشتر دوست دارد؟9 در آنجا من عرض کردم كه دعا أفضل است. حالا من در این رابطه که نماز مستحبی بخوانم یا دعا کنم، فقط یک روایت میخوانم که اشاره كرده باشم و رد میشوم. روایت از امام باقر (علیهالسلام) است كه: «الدُّعَاءُ بَعْدَ الْفَرِیضَةِ أَفْضَلُ مِنَ الصَّلَاةِ تَنَفُّلاً».10 دعای بعد از نماز واجب بهتر از نماز مستحبی است. روایت «نصّ» است و دیگر هیچ احتمال مخالفی در آن مطرح نیست. این روایت اشاره به دعای بعد از نماز دارد. نماز كال و ناقص ما حتی درباره «دعای بین نماز» هم روایت داریم كه نمازی که وسطش دعا نباشد «ناقص» یا «كال و نارَس» است. میوه باید رسیده باشد تا قابل أكل شود. نماز هم باید قابل پذیرش باشد، تا به كار آید. روایتی است از پیغمبر اکرم(صلّیاللهعلیه وآله وسلّم) كه حضرت فرمودند: «کُلُّ صَلاةلایُدْعَی فِیهَا لِلمُؤمِنِینَ وَ المُؤمِناتِ فَهِیَ خِدَاجٌ».11 نماز بدون دعا برای مؤمنین و مؤمنات ناقص و نارَس است.میخواستم این را عرض کنم که آنچه ما در مجموعه دَهها روایت در باب دعا هنگام نماز داریم، این است كه قبل از نماز، در نماز و بعد از نماز ـبهخصوص نمازهای واجبـ دعا كردن وارد شده و این دعا هم بر نماز اثر میگذارد و هم نماز بر روی آن اثر دارد. این دو بر روی یكدیگر اثر متقابل دارند و هم نماز روی دعا اثر میگذارد که یا مقتضیاش را تشدید میکند، یا آن را به فعلیت میرساند و یا تسریع در اجابت میكند؛ و هم دعا روی نماز اثر میگذارد و باعث میشود نمازت قبول شود و به نمازت مقبولیّت میدهد. من مطالب و مجموعه روایاتی که در این باب داریم را خلاصه کردم. اینها همه، اهمیت دعا را میرساند که من دیگر نمیخواهم وارد شوم؛ چون قبلاً این موضوع را بحث کرده بودم، میگذرم. تأثیر قرآن بر دعاعامل دیگری که باز به عنوان عامل اثرگذار بر روی دعا مطرح است، مسأله قرائت قرآن است. من این را که میگویم بهخاطر ایّام ماه مبارک رمضان است و میخواهم یک مقدار به شما راهکار بدهم و مقیّد هم هستم که بحثهایم به گونهای باشد که کارآیی داشته باشد. ما دو دسته روایت داریم كه من آن را خلاصه میکنم. در یک دسته از روایات اینطور آمده که بعد از ختم قرآن، دعا مستجاب است. انسان اگر یک بار قرآن را ختم کند و بعد از آن دعا کند، دعایش مستجاب است. اینها یک دسته از روایاتند. یک دسته دیگر از روایات را داریم که میفرماید یک ختم قرآن لازم نیست، بلكه صد آیه از هر کجای قرآن كه بخوانی و بعد از آن دعا کنی، این دعایت مستجاب است. البته اینها هیچکدام با هم منافات ندارد. من حالا به عنوان نمونه به بعضی از این روایات اشاره میکنم.روایتی از امام صادق (علیهالسلام) است كه حضرت فرمود: «إنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَرَضَ عَلَیْكُمُ الصَّلَوَاتِ فِی أَحَبِّ الْأَوْقَاتِ إِلَیْهِ فَاسْأَلُوا اللَّهَ حَوَائِجَكُمْ عَقِیبَ فَرَائِضِكُم» همانا خداوند نمازها را در دوست داشتنیترین ساعات بر شما واجب گردانیده است؛ پس بعد از نمازهای واجب، حاجاتتان را از خدا بخواهیددعا بعد از ختم قرآنیک روایت از پیغمبر اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) است که حضرت فرمودند: «مَنْ خَتَمَ القُرآنَ فَلَهُ دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَةٌ».12 هر کسی که قرآن را ختم کند، دعای او پس از تلاوت قرآن مستجاب است. یک تعبیر دیگر به همین مضمون است كه: «إنّ لِصاحِبِ القُرْآنِ عِنْدَ كلِّ خَتمَةٍ دَعْوَةً مُسْتَجابَةً».13 برای هر صاحب قرآنی، در هر بار ختم كردن قرآن، یك دعای مستجاب هست. دعا بعد از تلاوت صد آیه
دسته دوم روایات را که گفتم، مربوط به «صد آیه خواندن» است. عبدالله بن مسعود ایستاده بود و داشت نماز میخواند. پیغمبر اکرم(صلّی الله علیه وآله وسلّم) هم آنجا تشریف داشتند. عبدالله بن مسعود در نمازش سوره نساء را میخواند؛ تا به آیه صَدُم رسید، پیغمبر وسط نماز به او رو كرد و فرمود زود حاجتت را بخواه! «کَانَ عَبدُاللهِ بنِمَسعُودِ قَائِماً یُصَلِّی فَلَمَّا بَلَغَ المِأةَ مِنَ النِّسَاءِ قَالَ لَهُ النَّبِیُّ سَلْ تُعْطَ». درخواست کن که الآن به تو میدهند.یک روایت از علی (علیهالسلام) داریم که حضرت فرمود: «مَنْ قَرَأَ مِائَةَ آیَةٍ مِنَ الْقُرْآنِ مِنْ أَیِّ الْقُرْآنِ شَاءَ ثُمَّ قَالَ یَا اللَّهُ سَبْعَ مَرَّاتٍ»؛ هر كس صد آیه از قرآن را بخواند از هر کجای قرآن، هر سورهای و هر جزئی كه باشد و بعد از آن هفت مرتبه بگوید «یا الله»، «فَلَوْ دَعَا عَلَى الصَّخْرَةِ لَقَلَعَهَا إِنْ شَاءَ اللَّهُ».14 اگر دعا كند، در صورتی که خدا بخواهد، كوه را از جا خواهد كَند. یعنی اگر نفرین كند، به خواست خدا کوه را از جا میکَند.15 یعنی این دعا این قدر بُرد دارد. حالا من بحث را خلاصه کردم؛ چون فقط میخواستم یك تذکّر بدهم. لااقل سوداگر باشید!عرض کردم كه ماه مبارک رمضان، هم ماه تلاوت قرآن و بازگو کردن کلام ربّ است و هم ماه سخن گفتن عبد با ربّ است؛ آن هم این همه آثار بر آن مترتّب است که ما هم مفصّل اینها را بحث کردیم. میخواهم اینها را با هم تلفیق كنم. قرآن كه میخوانید حواستان جمع باشد. لااقل سوداگر باشید! البته این «لااقل» است كه میگویم. لااقل سوداگر باشید! لااقل حسابگر باشید! از فرصتهایتان استفاده کنید! هم از فرصت زمانی بهره بگیرید که این فرصت عبارت از ماه مبارک رمضان است و ما بعداً وارد بحث خاص آن میشویم؛ هم از فرصتهایی که از ناحیه اعمال به دست شما میرسد، برای اینكه دعاهایتان به اجابت برسد، از این فرصت ها استفاده كنید. چه از نمازهای واجب، چه از قرآنهایی که میخوانید، از همه این فرصتها کمال بهرهبرداری را بکنید. من میخواستم این را توصیه کنم كه دعا کنید؛ بهخصوص برای دیگران كه اگر برای غیر دعا کنید، نفعش برای شما بیشتر است، إنشاءالله! پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مجتبی تهرانیشکوری - گروه دین و اندیشه تبیان[1]. بحارالأنوار، 91/96[2]. كنز العمال، 9/102[3]. بحارالأنوار، 82/324[4]. بحارالأنوار، 90/347[5]. شرح ریاض الصالحین، 1/1723[6]. وسائلالشیعة، 6/431[7]. مستدركالوسائل، 5/29[8]. یک وقت اشتباه نکنید! بطلان نماز مطرح نیست؛ بلکه کنایه از عدم قبولی نماز دارد.[9]. من حالا دقیقاً یادم نیست كه چه زمانی این بحث را كردم. چون سال چهارم من است که دارم درباره دعا بحث میکنم. این را گفتهام و بحث کرده‌ام و بحث نسبتاً مفصلی بود. یکی از موضوعات بحث من در گذشته همین بود.[10]. الكافی، 3/342[11]. كنز العمال، 2/109[12]. الدر المنثور، 10/406[13]. جامع الاحادیث(عامه)، 9/153[14]. وسائلالشیعة، 7/65[15]. حضرت تعبیر فرمودند به «دعا علیه»؛ این نحو دعا را تعبیر به «نفرین» میکنند. من یک وقت در مباحث اخلاقی اینها را بحث کرده‌ام؛ امّا اینجا جای آن بحثها نیست.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 576]
-
گوناگون
پربازدیدترینها