واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > اقتصاد کلان - گزارش عملکرد دولت طی سالهای 84 تا 88 بدون هیچ اشاره ای به اهداف برنامه چهارم ارایه شد. علی پاکزاد: کمتر از یک هفته از پایان برنامه چهارم توسعه می گذرد، برنامه ای در تنظیمش مرحوم دکتر عباس عظیمی نقشی اساسی بر عهده دا شت و برای نخستین بار طی تاریخ برنامه ریزی در ایران تلاش کرد قبل از آغاز رسمی تنظیم برنامه با شناسایی چالشهای پیش روی اقتصاد کشور به تدوین برنامه ای غیر انتزاعی در کشور کمک کند. البته شاید بلند ترین قدم در این زمینه برگزاری همایشی بود که با عنوان چالشها و چشم اندازهای توسعه اقتصادی ایران بود که در اسفند ماه سال 87 برای اولین وآخرین بار در تاریخ برنامه ریزی اقتصادی ایران همه کارشناسان اقتصادی کشور را به هم اندیشی فراخواند تا انچه به عنوان چکیده نگاه کارشناسان در همه زمینه ها فراهم می آمد را در تدوین برنامه چهارم لحاظ شود. کاری که البته با فوت دکتر عظیمی به طور کامل به پایان نرسید و آنچه حاصل هم اندیشی صاحبنظران اقتصادی کشور بود به تمامی در چهارمین برنامه چهارم توسعه لحاظ نشد ولی به هر شکل سنگ بنای که برای برنامه چهارم گذاشته شد باعث شد برای نخستین بار برنامه چهارم توسعه به رغم تمامی ایراداتی که می توان به ان وارد دانست نزدیک ترین برنامه تنظیم شده در ایران به مفهوم واقعی برنامه ریزی توسعه ای باشد که متاسفانه از بد روزگار به دلیل آنکه دولت مجری به این برنامه هیچ اعتقادی نداشت به کناری گذتشته شد و تا پایان یافتن برنامه نیز هیچ جایگزینی برای آن ارایه نشد. اما امروز که زمان اجرایی این برنامه نیز به سر آمده است و زمان ارایه گزارش عملکرد دولت مجری را پیش رو داریم می بینیم که در گزارش عملکرد هیچ اشاره ای به این برنامه نمی شود و حتی نقدی هم از برنامه به گوش نمی رسد و دولت در نهایت با ارایه ارقامی در زمینه کارهای اجرای خود با بی اعتنایی از کنار شاخص های کلان می گذرد. این در حالی است که دولت نهم به رغم بی اعتنایی به متن برنامه چهارم به تبع فعالیهایی که صورت داده دستاوردهایی هم داشته است که البته به هر دلیلی که شاید تلاش برای فراموشی برنامه چهارم باشد حتی به این دستاوردهای خود و مقایسه ان با اهدافی که در برنامه پیش بینی شده هم دست نمی زند. البته نباید فراموش کرد که هرچند ناسزا گویی به برنامه های توسعه سنتی است که در تمامی دولت ها رعایت شده است از لحظه پایان جنگ تحمیلی و تلاش برای تنطیم و اجرای برنامه های توسعه همواره دولت مجری به نوعی منتقد دولت تدوین کننده برنامه ها بوده، سنت حسنه نقد برنامه توسط مجریان ادامه پیدا کرده است و در پایان برنامه نیز مجریان موفقیت ها را ناشی از تدبیر و مدیریت خود دانسته و ایرادات را به گردن غیر واقعی بودن اهداف برنامه ها انداخته اند. نگاهی کلی به کارنامه عملکردی دولت ها در برنامه های چهارگانه نشان می دهد در بخش رشد اقتصادی برناموه اول موفق ترین برنامه بوده است و ناموفق ترین آنها برنامه چهارم این در حالی است که با توجه به اینکه رشد اقتصادی ایران همواره وابسته به رشد درآمدهای نفتی بوده است بالاترین میزان متوسط درامد سالانه درآمدهای نفتی در زمان برنامه چهارم واقع شده است. رشد اقتصادی از نظر رشد سرمایه گذاری در کشور برنامه سوم را باید موفق ترین برنامه دانست و برنامه چهارم دارای پایین ترین نرخ سرمایه گذاری طی دوره 20 ساله اجرای این چهار برنامه بوده است البته بازهم با ملاحطه انکه در طول برنامه چهارم رشد بودجه دولت و امکانات ملی که در اختیار داشته است با سه برنامه قبل از ان قابل مقایسه نیست. صادارت غیر نفتی در زمینه صادرات غیر نفتی البته برنامه چهارم تنها برنامه ای است که طی آن دولت توانسته است بیش از اهداف پیش بینی شده در برنامه به صادرات کالا بپردازد که البته نباید فراموش کرد که هدف گذاری دربرنامه چهارم برای قیمتی جهانی نفتی به مراتب پایین تر از قیمت هایی بود که دز طول برنامه چهارم بر بازار نفت مسلط شد و همین رونق بازار نفت از یک سو باعث رونق صادرات پتروشیمی شد که فراورده نفت محسوب می شوند و از سوی دیگر سطح عمومی قیمت ها را در جهان افزایش داد که بازتاب ان در رشد ناگهانی میزان واردات کشور نیز نمودار است اگرچه تمامی رشد واردات کشور از متوسط سالانه 25 میلیارد دلار در طول برنامه سوم به 55 میلیارد دلار تنها ناشی از رشد قیمت های جهانی نبود بلکه به اشتهای بازار ایران برای خرید کالاهای خارجی انهم با پول حاصل از فروش نفت گران هم باز می گشت. به هر حال دولت طی برنامه چهارم بر روی کاغذ توانسته است میزان صادرات غیر نفتی رابرای نخستین بار طی بیست سال برنامه ریزی بعد از انقلاب از اهداف تعیین شده فراتر ببرد. رشد نقدینگی در زمینه رشد نقدینگی با تکیه بر اهداف تعیین شده دربرنامه ها به عنوان معیار موفقیت می توان گفت برنامه دم موفق ترین برنامه در این زمینه بوده است به طوریکه نرخ رشد نقدینگی در این دوره پایین تر از هدف تعیین شده دربرنامه رسیده است و برنامه اول را باید ناموفق ترین برنامه تلقی کرد. تورم در زمینه مهار تورم ناموفق ترین برنامه ها برنامه دوم بوده است که در دوره اجرای ان به دلیل اجرای سیاست تعدیل متوسز نرخ تورم به رقمی معادل 25 درصد رسید و موفق ترین برنامه برنامه سوم بوده است که متوسط نرخ تورم در این برنامه به حدود 14 درصد کاهش پیدا کرد والبته برنامه چهارم بعد از برنامه سوم کمترین میزان نرخ متوسط تورم را با رقمی معادل 16 درصد داشته است. نرخ بیکاری در مورد نرخ بیکاری اما به نظر می رسد برنامه چهارم موفق ترین برنامه در میان چهار برنامه مورد بررسی بوده است که طی دوره اجرای ان نرخ بیکاری در کشور به حدود 10 درصد رسیده است در حالی که در سه برنامه ماقبل نرخ تورم همواره در حدود 12 درصد ثبت شده که البته در مورد دلایل این کاهش نرخ بیکاری با توجه به پایین بودن نرخ رشد اقتصادی در دوره اجرای برنامه چهارم اما و اگرهایی مطرح شده ولی همه در حد دیدگاههای کارشناسی بوده و مرکز آمار به عنوان منبع رسمی امار بیکاری در کشور این انتقادات را وارد ندانسته است. ضریب جینی در نهایت شاخص ضریب جینی است که به نظر می رسد به رغم تاکید دولت نهم در مورد کاهش فاصله طبقاتی طی سالهای 84 تا 88 به نظر می رسد متوسط ضریب جینی در طول برنامه اول پایین ترین رقم بوده است و افزایش این شاخص که نشان از رشد فاصله طبقاتی است طی برنامه های بعدی ادامه داشته است دورطی برنامه چهارم نسبت به برنامه سوم تنها تغییر اندکی پیدا کرده است و در نهایت می تان گفت شکاف طبقاتی طی دوره بیست ساله این چهار برنامه ترمیم نشده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 377]