واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: بین الملل > اروپا - ترکیه با وجود داشتن روابط نزدیک با آمریکا و اسراییل، در نگاه افکار عمومی مسلمانان جایگاهی ویژه ای دارد. عبدالله آل بوغبیش: باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در اولین سفر خود به جهان اسلام فردا دوشنبه وارد ترکیه می شود. وی قرار است به جای آنکارا، دیدارهای خود را در استانبول برگزار کند؛ شهری که نماد و معرف وجهه و چهره اسلامی این کشور است. اوباما عزم آن دارد که در این سفر از اماکن فرهنگی و تاریخی این شهر نیز بازدید کند. اما برای واکاوی علل و عوامل انتخاب این کشور از سوی اوباما به عنوان اولین مقصد اسلامی خود باید به جنبه ها و نکات متعددی پرداخت. اوباما زمانی که به عملکرد سلف خود جورج بوش در تعامل با جهان اسلام و مسلمانان می نگرد، ناچار است برای بهبود چهره مخدوش کشورش در نگاه بیش از یک میلیارد مسلمان صحفه تازه ای از روابط را با آنان گشوده و بسیار زیرکانه اهداف استراتژیک و بلند مدت کشورش را تحقق بخشد. در چارچوب این رویکرد واشینگتن، ترکیه اهمیتی دو چندان می یابد. ترکیه با وجود داشتن روابط نزدیک با آمریکا و اسراییل، رژیم مورد غضب مسلمانان، در نگاه افکار عمومی مسلمانان جهان جایگاهی ویژه دارد و روابطی استراتژیک این کشور را با مخالفان و دشمنان اسراییل و آمریکا پیوند می زند. همین شب گذشته عبدالله گل رئیس جمهور این کشور در اعتراض به موافقت راسموسن نخست وزیر دانمارک با انتشار تصاویر توهین کننده به پیغمبر اسلام به بهانه آزادی بیان در سال 2006 تا دم آخرین از موضع خود در مخالفت با دبیر کل شدن این مقام دانمارکی کوتاه نیامد و تنها با دریافت ضمانت هایی از سوی باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا، نظرگاه خود را تعدیل کرد. بی تردید این مسئله می تواند جایگاه آنکارا در نگاه افکار عمومی جهان اسلام بیش از پیش بالا برد. این سوای اعتراضات رجب طیب اردوغان نخست وزیر این کشور در جریان کنفرانس داووس بود که هر چند انگیزه ها و دلایل متفاوت با تصورات افکار عمومی داشت با این حال، افکار عمومی از این اقدام وی استقبال کرده و جایگاه کشورش در نگاه آنان بیش از پیش بالا رفت. افزون بر اینها، ترکیه اکنون به عنوان مرجعی برای وساطت میان کشورهای دشمن و مخالف اسراییل بدل شده است. علاوه بر میانجی گری این کشور میان اسراییل و سوریه، قرار است میشل سلیمان رئیس جمهور لبنان نیز ماه می آینده عازم ترکیه شود و با رهبران این کشور درباره مناطق اشغال شده لبنان به رایزنی بپردازد. آنکارا در عین حال و با وجود دارا بودن مواضع و نگرشی متفاوت با نگاه واشینگتن به پرونده هسته ای ایران، سوریه، سودان و حماس، گسستی در روابط با اسراییل و آمریکا ایجاد نکرده است. باراک اوباما با علم به تمامی این نکات، می کوشد با جلب حمایت و رضایت رهبران ترکیه، نگرش مسلمانان را تغییر داده، چهره مخدوش کشورش را ترمیم نماید. اما سوای تمامی این علل و عوامل، انگیزه های دیگری نیز باعث شده تا رئیس جمهور آمریکا این کشور را برای اولین سفر خود به جهان اسلام برگزیند. ترکیه تنها کشور عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)ست که دارای مرزهای مشترک با عراق، ایران و سوریه است. این سه کشور با موقعیت و جایگاهی استراتژیک در منطقه از دیرباز صحنه رویارویی سیاست های شرق و غرب بوده اند و اکنون واشیتنگتن از رهگذر آنکارا می کوشد تا پرونده جنگ در عراق را نهایی سازد، به ایران نزدیک شود - البته براساس چشم اندازهای ترسیم شده برای این نزدیکی و رابطه- و روابط تیره شده خود با سوریه را بهبود بخشد. ترکیه همچنین به لحاظ جغرافیایی حد فاصل میان دو قاره آسیا و اروپا و منطقه آسیای میانه و قفقاز است و تمامی این حد و مرزهای جغرافیایی موقعیتی راهبردی برای ترکیه ایجاد کرده است که توجه غربی ها و به طور مشخص واشینگتن را به خود برانگیخته است. کاخ سفید در راستای استراتژی جدید خود در خاورمیانه براساس توصیه های جان کری چهره دمکرات سنا که منزوی سازی ایران از طریق هم پیمانانش و ایجاد دشمنان یا حداقل حریفان جدید برای تهران یکی از بنیادی ترین اهداف آن است، می کوشد تا نقش آنکارا را در منطقه "فربه تر" از گذشته سازد و بدین ترتیب جایگاه منطقه ای تهران و تأثیر گذاری آن در خارومیانه را تضعیف نماید و آن را به نحوی از انحاء در مقابل ایران قرار دهد. ارسال نیروهای بیشتر به افغانستان که شب گذشته رهبران ناتو با آن موافقت کردند، نکته دیگری است که اوباما را به آنکارا کشانده است؛ خاصه اینکه القاعده و طالبان به نیروهای این کشور به عنوان هم کیشان خود می نگرند. هر چند که ترکیه تاکنون کوشیده است تا حوزه فعالیت نیروهای خود در افغانستان را به ارایه کمک های انسان دوستانه و فعالیت در حوزه های توسعه و ساخت تاسیسات زیربنایی منحصر سازد. این نکته را هم نباید فراموش کرد که دیدار باراک اوباما از ترکیه در راستای تور اروپایی اش انجام می شود که از لندن برای شرکت در گروه 20 آغاز شد و به نشست های آلمان و فرانسه گره خورد. این را می توان ارسال پیامی به ترک ها قلمداد کرد که از نگاه واشینگتن، ترکیه کشوری اروپایی است و به طور ضمنی کاخ سفید با پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا موافق است، خاصه اینکه رهبران ترکیه طی سال های گذشته تمام تلاش های خود را در این راستا به کار گرفته اند و این از نگاه آنکارا، یکی از مهم ترین دستاوردهای این میزبانی خواهد بود. ترکیه همچنین می کوشد تا روابط مخدوش شده آنکارا- واشینگتن به دلیل مخالفت با حمله به عراق در زمان سلف اوباما، جورج بوش پسر را بهبود بخشیده، آن را از سردی چند سال گذشته خارج سازد. آنکارانشینان علاوه بر این می کوشند تا از رهگذر این رابطه حوزه همکاری امنیتی واشینگتن درباره گروه پ.ک.ک را گسترده سازند و در عین حال کاخ سفید را از رو کردن پرونده حقوق بشر این کشور در تعامل با کردها و به طور مشخص پرونده عبدالله اوجالان مانع شوند. با این حال، وعده اوباما در زمان تبلیغات انتخاباتی اش برای توصیف کشتار ارمن ها در روزگار عثمانی 1915-1917 به "نسل کشی" چندان به مذاق رهبران ترکیه خوش نیامده و هنوز در اذهانشان خلجان می کند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 492]