واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ریزسنج ورنیه دار و کولیس ورنیه دار
ریزسنج ورنیه دارروش استفاده از ریزسنج های که تا یک هزارم میلیمتر درج شده باشند نیز مانند ریزسنج هایی است که تا یک صدم میلیمتر مدرج شده اند با این تفاوت که در ریزسنج های ورنیه دار اندازه اضافی یک هزارم نیز از روی ریزسنج خوانده شده و به اندازه خوانده شده تا یک صدم افزوده می شود.
ریز سنج مدرج تا یک هزارم میلیمتردرجه بندی ورنیه روی پوسته به 10 قسمت تقسیم شده است. اندازه کمانی که این 10 قسمت را در بر می گیرد دقیقاً برابر با اندازه کمانی است که 9 قسمت از درجه بندی روی طبلک را می پوشاند. بنابراین تفاوت میان یکی از تقسیمات روی ورنیه و یکی از تقسیمات روی طبلک معادل یک دهم تقسیم بندی روی طبلک یا به عبارت دیگر برابر با
میلیمتر است. برای خواندن ریزسنجی که تا یک هزارمیلیمتر مدرج شده باشد اندازه را با تقسیم بندی یک صدم به دست آورید و آن گاه مشخص کنید که کدام یک از خطوط روی ورنیه با یکی از خطوط طبلک روبه روی هم هستند. اگر خط 1 روی ورنیه با یکی از خطوط طبلک روبه روی هم باشند یک هزارم و اگر خط 2 روبه رو باشد دو هزارم بر اندازه صدم بیفزایید و الی آخر. کولیس ورنیه دارکولیس ورنیه دار یک تیغه مدرج و یک فک متحرک دارد. تیغه درجه بندی شده است و دوکشویی روی آن سوار شده اند که یکی از آن ها به وسیله مهره افقی تا اندازه ای قابل تنظیم است و دیگری می تواند در طول تیغه حرکت کند. لبه های بیرونی فک های ثابت و متحرک برای اندازه گیری قطر درونی و اندازه های دیگر مناسب هستند. لبه های درونی آن ها نیز برای اندازه گیری های بیرونی به کار می روند.
کولیس ورنیه. تنظیم دقیق اندازه آن با محکم کردن پیچ سمت راست و چرخاندن مهره آجدار بر روی پیچ افقی صورت می گیرد.تیغه کولیس با تقسیماتی به اندازه یک میلیمتر مدرج شده است. روی هر دهمین خط درجه بندی شماره ای وجود دارد که نمایانگر ده میلیمتر است. ورنیه نیز به 50 قسمت تقسیم شده که روی هر پنجمین خط درجه بندی شماره ای وجود دارد که نمایانگر یک دهم میلیمتر است. طول این 50 تقسیم بندی برابر با طول 49 تقسیم بندی روی تیغه است.
جزئیات کولیس ورنیه. این ورنیه اندازه های تا 02/0 میلیمتر را نشان می دهد.از آن جا که هر تقسیم بندی روی تیغه کولیس برابر با یک میلیمتر است بنابراین 49 تقسیم بندی برابر با 49=1×49 میلیمتر و مجموع تقسیم بندی روی ورنیه نیز برابر با همین مقدار خواهد بود. بنابراین اندازه هر یک از تقسیمات روی ورنیه برابر با 98/0 = 50 ÷ 49 میلیمتر است. یعنی اختلاف نیان یک تقسیم بندی روی تیغه (یک میلیمتر) و یک تقسیم بندی روی ورنیه (98/0 میلیمتر) برابر با 02/0 میلیمتر خواهد بود. اگر شاخص های صفر تیغه و ورنیه بر هم منطبق باشند اولین خط سمت راست شاخص صفر ورنیه با اولین خط سمت راست شاخص صفر تیغه به اندازه 02/0 میلیمتر با هم اختلاف خواهند داشت. به همین شکل اختلاف خط بعدی ورنیه با خط بعدی تیغه به اندازه 04/0 میلیمتر و الی آخر. این اختلاف برای هر تقسیم بندی (خط) به اندازه 02/0 میلیمتر افزایش می یابد تا آن که خط 50 ورنیه با خط 49 تیغه منطبق شود. برای خواندن اندازه روی کولیس باید اندازه های میلیمتر را که سمت چپ شاخص صفر ورنیه قرار دارند محاسبه کرد و سپس مقدار دهم و صدم میلیمتر را با توجه به خطی از ورنیه که با یکی از خطوط تیغه روبروی هم قرار گرفته اند تعیین و به مقادیر قبلی افزود. تهیه: الناز فطیر خورانیتنظیم: نسرین صادقی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 961]