واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > انرژی - سید علی اصغر حسینی اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها در واپسین روزهای آخرین ماه فصل خزان 89، پایان بخشیدن به انتظارات بیش از دو دهه مسئولین و اقشار مختلف جامعه در خصوص این بخش از قانون معطل مانده اقتصاد کشور بود. شاید این تلقی که مسئولین و دولت دست اندرکار اجرای این طرح بزرگ اقتصادی و در راس آن بالاترین مقام اجرایی کشور یعنی رییس جمهور، توانست با اجرای این قانون نام خود را در تاریخ کشور ماندگار سازد، ادعایی گزاف نباشد. اما نباید فراموش کرد که این تازه آغاز راه است و با نگاهی به تجربه کشورهای مختلف از جمله بلغارستان،مصر،الجزایر،مالزی،لهستان،چین، اندونزی و ترکیه برای پیشبرد و اجرای صحیح شاخص های اقتصادی این طرح می بایست به طور مناسب برنامه ریزی نمود؛ چرا که انجام این قانون در کشورهای مذکور از نظر ساختار اقتصادی شباهت نزدیکی با کشورمان دارند و غالباً درآمد خانوارها را به عنوان شاخص به منظور انتخاب گروههای هدف مورد توجه قرار داده اند.همچنین این کشورها به دلیل برخورداری از نظام برنامه ریزی متمرکز و پیروی از سیاستهای حمایتی، شباهت های بسیاری با وضعیت ایران داشته اند. آنچه که حائز اهمیت است استفاده از تجربیات تلخ و شیرین سایر کشورها در اجرای قانون هدفمندی یارانه هاست. باید پذیرفت هر جراحی تا مدتها درد و ناراحتی در پی دارد و اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها که از آن به عنوان یک جراحی بزرگ اقتصادی یاد می شود نیز از این قاعده مستثنی نبوده و طبیعتاً تا مدتها پس از اجرای آن عوارضی ایجاد خواهد شد که با توجه به اثرات مثبت طرح در آینده و حرکت در مسیر توسعه و پیشرفت، تحمل عوارض ا حتمالی را موجه و قابل قبول می نماید و این موضوعی است که اغلب محافل اقتصادی دنیا از جمله بانک جهانی و صندوق بین المللی پول نیز به آن اذعان دارند. با اندکی تامل در روشهای قبلی نظام پرداخت یارانه ها در کشور و توجه به مشکلات عدیده ای که برای اقتصاد کشور فراهم می نمود، ضرورت اصلاح سیستم پرداخت یارانه ها با هدف غایی حرکت توسعه مدار و کاهش مشکلات معیشتی و رفاهی عموم مردم بیش از پیش نمایان می شود. به طور کلی و به اختصار می توان از جمله مشکلات نظام قبلی پرداخت یارانه ها به موارد ذیل اشاره کرد 1- بالا بودن میزان یارانه ها در قانون بودجه سال 1385 کل کشور 5/449 هزار میلیارد تومان یارانه پیش بینی شده است . این رقم حدود 5/76 درصد بودجه عمرانی کشور را شامل می شود. 2- بهره مندی ناعادلانه گروههای درآمدی از یارانه ها اقشار مرفه و ثروتمند به نسبت گروههای مستحق به دلیل مصرف بیشتر کالاهایی که مشمول پرداخت یارانه ها هستند میزان بهره مندی بیشتری دارند. بنابر آمار سال 1384 ، یارانه بنزین یک خانواده ثروتمند در کل کشور تقریباً 28 برابر یارانه یک خانواده کم درآمد بوده است. 3- تشدید مصرف بی رویه قیمت پایین کالاهای یارانه ای در سالیان گذشته باعث تشدید الگوی مصرف غیر عقلایی خصوصاً در مورد کالاهای اساسی مانند قند و شکر، روغن و نان و نیز در مورد حاملهای انرژی مثل بنزین و گازوییل شده بود. 4- افزایش واردات پرداخت عام یارانه به برخی کالاهای اساسی علاوه بر پیامدهای سوء مصرف بی رویه منجر به تشدید واردات کالاها نیز می شده است. 5- قاچاق کالاهای یارانه ای ارزان بودن قیمت برخی کالاهای یارانه ای نظیر بنزین و دارو سبب تشدید قاچاق به خارج از کشور می شده است. بنابر موارد بالا می توان نتیجه گرفت که بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور در گرو اصلاح سیستم پرداخت یارانه ها و اتخاذ راهکارهای صحیح، جهت ساماندهی اوضاع اقتصادی مردم می باشد. البته ذکر این نکته نیز ضروری می نماید که اصلاح روش پرداخت یارانه ها به معنای حذف آن نبوده، بلکه اتخاذ مکانیزمهای جدید پرداخت یارانه متناسب با سطح درآمد اقشار مختلف (خصوصاً قشر مستحق و نیازمند) هدف این طرح بزرگ اقتصادی است. اکنون که یکی از جدی ترین و اساسی ترین مباحث اقتصادی کشور- که البته مورد تایید همه کارشناسان اقتصادی داخلی و خارجی (اعم از موافق یا مخالف دولت) نیز قرار گرفته - به مرحله اجرا درآمده است و طی همین مدت کوتاه ، فواید زیادی برای مردم وکشور به وجود آورده می توان به حرکت توسعه مدار و منطقی اقتصاد و همچنین رونق فعالیتهای اقتصادی و ارتقاء کیفی خدمات رفاهی مردم خوش بین بود و ضمن حمایت از اجرای این قانون مغفول مانده اقتصاد کشور با اتخاذ روشهای جدید مصرف، تغییر الگوی مصرف و مدیریت مصرف کالاهای ارزشمند، علاوه بر کاهش هزینه های خانوار به افزایش درآمدهای دولت جهت توسعه و آبادانی کشور کمک نماییم. توجه به بخشی از نتایج مثبت اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها از نگاه تعدادی از مسئولین و دست اندرکاران مختلف کشور با ذکر آمار و ارقام ارائه شده تاییدی بر تاکیدات فوق الاشاره می تواند باشد. اثرات مثبت اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها در بخشهای مختلف : 1- افزایش بودجه پروژه های روستایی 2- ارتقاء وضعیت معیشتی و رفاهی مردم 3- ارتقاء معیشت اقتصادی ، رفاه اجتماعی و آسایش بازنشستگان 4- فراهم ساختن بسترهای مناسب انجام فعالیتهای اقتصادی برای بخش خصوصی و افزایش میزان اشتغال و کسب و کار در جامعه 5- بهبود قیمت های نسبی و فراهم کردن شرایط رقابتی در اقتصاد 6- بهینه سازی مصرف انرژی و تغییر الگوهای مصرف خانوار 7- کاهش قاچاق کالاها 8- کاهش قیمت برخی کالاها از جمله لوازم خانگی و خودرو 9- افزایش معافیتهای مالیاتی برای حقوق بگیران 10- ایجاد و افزایش انگیزه برای سرمایه گذاری و نوآوری و ابتکار در کشور 11- ارتقاء کیفیت در عرضه محصولات و کالاهای عمومی از جمله نان 12- بهینه سازی وضعیت حمل و نقل عمومی با رویکرد ارتقاء خدمات رفاهی، کاهش آلاینده های زیست محیطی و کاهش هزینه های مرتبط 13- کاهش و ریشه کنی تورم اقتصادی 14- کاهش شدت مصرف انرژی (اعم از بنزین، گازوییل، برق، آب و ...) 15- افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید صنایع داخلی 16- افزایش سهم طبقات با درآمد پایین از یارانه ها 17- بستر سازی و توسعه بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر نظیر: انرژی خورشیدی، بادی، ژنراتور و ... در این میان مرور اظهار نظرهای مسوولان نیز موارد فوق را تایید می کند: 1- اوجی (معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران) : پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه ها روزانه 20 میلیون متر مکعب در بخش خانگی و تجاری صرفه جویی شده است. 2- شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا) : در پایان دومین هفته اجرای طرح هدفمندی یارانه ها ثبت شد/ کاهش 72 میلیون متر مکعبی مصرف گاز کشور 3- بهزاد ( معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی ) : پس از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها، مصرف برق کشور تا 11 درصد کاهش یافته است. 4- علیخانی ( معاون وزیر بازرگانی ) : با اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها کاهش 15 الی 20 درصدی ضایعات نان ثبت شده است. 5- ثمره هاشمی ( مدیر عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور ) : همزمان با اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها، نرخ خدمات متفرقه به مشترکان 30 درصد کاهش می یابد. 6- فرزین ( سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی دولت ) : با اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها میزان مصرف بنزین 9درصد، گازوییل 26درصد، گاز طبیعی 6درصد، آب 5 درصد کاهش یافته است. در جمع بندی مطالب و آمار فوق آنچه که ضرورت اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها را بیش از پیش اجتناب ناپذیر می نماید، ابتدا ناصحیح بودن سیستم تخصیص یارانه ها به روش قبل و دوم فرهنگ و الگوی نادرست استفاده از کالاها و خدماتی بوده که مشمول دریافت یارانه از دولت بوده اند. فلذا ضمن تاکید و تایید مجدد جهت استمرار اجرای این قانون علمی اقتصاد تا حصول نتیجه نهایی توسط دولت، در خاتمه این نوشتار به عنوان یک شهروند ضمن دعوت از همه هموطنان برای مساعدت و یاری به منظور اجرای هر چه مطلوبتر طرح ملی هدفمند سازی یارانه ها، از دولت نیز جهت به حداقل رساندن فشار اجرای این قانون خصوصاً برای اقشار آسیب پذیر و کم درآمد جامعه، به طور مشخص در بخش حمل و نقل درخواست می شود با تقویت زیرساخت های رفاه بخش خصوصاً گسترش تمام عیار خطوط مترو، شبکه اتوبوسرانی، بین شهری و درون شهری در راستای دستیابی به منافع ملی گام برداشته تا انشاءا... عموم افراد جامعه از حلاوت اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها کام گیرند./121 کارشناس ارشدشرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 446]