واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: خلق فاطمه(عليهاالسلام) از نور خداست
السلام عليك يابن فاطمة الزهرا سيدة نساءالعالمين؛ سلام بر تو اى فرزند فاطمه زهرا سرور زنان عالميان در اين مطلب به ادامه شرح فراز سلام به حضرت فاطمه(عليهاالسلام) در زيارت عاشورا مي پردازيم. معنى زهرايكى از القاب مشهور حضرت فاطمه(عليهاالسلام)، زهرا است و در روايات و زيارات ائمه طاهرين (عليهمالسلام) مادر خودشان را به اين لقب بسيار ذكر كردهاند.در كتب لغت ميگويند: "الزهرا" المراءة المشرقة الوجه و يكى از ستارهها را به نام زهره ناميدهاند به جهت آنست كه نزديك به زمين و نورانيت و روشنايى او بيش از ستارههاى ديگر است. فاطمه(عليهاالسلام) از نور خدا خلق شده شيخ صدوق در علل الشرايع از جابر نقل ميكند كه از امام صادق(عليهالسلام) سؤال كردند كه چرا فاطمه را زهرا ناميدند؟ فرمود: چون خداوند او را از نور عظمت خود خلق كرد، از آن نور، اهل آسمان و زمين را روشنايى داد به طوري كه نور وى چشمهاى ملائكه را پوشاند، و همگى به رو افتادند و خدا را سجده كردند، عرض كردند پروردگار اين چه نوري است؟ ندا رسيد اين نوريست از نور من كه در آسمان ساكن نمودم و از عظمت خودم او را خلق كردم و او را از صلب پيغمبرى از پيغمبران خودم بيرون ميآورم و آن پيغمبر را بر همه پيغمبران برتري ميدهم و از اين نور ائمه را بيرون ميآورم كه به امر من قيام نمايند و به حق من هدايت يابند و ايشان را خلفاء خودم در زمين قرار ميدهم .نور عبارت از روشنايى است كه از خورشيد و ماه و ستارگان به زمين ميرسد و بشر از آن استفاده ميكند. و همچنين لفظ نور بر روشنايى كه از آتش و ساير اجسام ديگر به دست ميآيد اطلاق ميشود. حال بايد فهميد كه خداوند، فاطمه را كه از نور خود خلق فرموده يعنى چه؟ آيا خدا هم مانند اين اجسام داراى نور و روشنايى است كه داراى حرارت هستند. (خدا منزه است از اينگونه سخنان ).پس از آن كه معنى نور بودن خدا معلوم شد، معناى خلقت نور فاطمه از نور خدا هم روشن ميگردد به اين بيان كه همانطور كه خدا منشاء نور هدايت است، مظهر اين نور هدايت را فاطمه قرار داد و فاطمه روشنايى به اهل زمين و آسمان داد، يعنى به واسطه فاطمه، اهل آسمانها و زمين هدايت شدند.مفسرين در معنى آيه: الله نور السموات و الارض بياناتى نمودهاند كه بهترين آنها اين است كه خدا نور آسمانها و زمين است يعنى راهنماى اهل آسمان و زمين است و به هدايت او، بندگان هدايت شوند و به نور هدايت او راه سعادت را پيدا كرده و از راه ضلالت دورى كنند چنانكه انسان نابلد در شب تاريك در ميان بيابان به روشنايى احتياج دارد تا راه را پيدا كند همچنين مكلفين در اين دنيا به نور هدايت الهى و الطاف توفيق او نيازمندند تا راه سعادت را از راه شقاوت تميز دهند.كلينى در كافى از عباس بن بلال روايت کرده كه گفت: از حضرت رضا(عليهالسلام) پرسيدم كه معنى آيه شريفه "الله نور السموات و الارض" چيست؟ فرمود: خدا هدايت كننده اهل آسمانها و اهل زمين ميباشد و روايات ديگرى هم به اين مضمون از اهل بيت اطهار رسيده است. پس اين روايت كاملا روشن ميكند كه نور بودن خدا يعنى هدايت كردن بندگان خود به وسيله انبياء و اوصياء ايشان و علمايى كه در آن عصر بودند و لذا در روايات، "مثل نوره كمشكوة" را به وجود مبارك پيغمبر تاويل فرمودهاند.پس از آن كه معنى نور بودن خدا معلوم شد، معناى خلقت نور فاطمه از نور خدا هم روشن ميگردد به اين بيان كه همانطور كه خدا منشاء نور هدايت است، مظهر اين نور هدايت را فاطمه قرار داد و فاطمه روشنايى به اهل زمين و آسمان داد، يعنى به واسطه فاطمه، اهل آسمانها و زمين هدايت شدند.در "كافى" آمده است كه امام صادق(عليهالسلام) به "سماعه" فرمود: اول چيزي كه خدا را از مجردات خلق فرمود عقل بود آن هم از نور خودش . چون به واسطه عقل، خوب و بد تميز داده ميشود و حقايق اشياء را مىبيند. در حقيقت به منزله چشم و راهنماى انسانست كه انسان را بسوى كارهاى خوب هدايت ميكند. خداوند فرمود اين را هم از نور خودم خلق كردم يعنى چون من خودم نور هدايت هستم عقل را هم خلق كردم تا هادى مردم باشد.پس معلوم شد اين كه خداوند خودش را در قرآن معرفى به نور ميفرمايد؛ يعنى خدا هادى اهل زمين و آسمانها است: "مثل نوره كمشكوة". مَثل نور حقتعالى كه هدايت باشد مثل روزنهاى است در ديوارى كه نهايت آن به خارج راه ندارد مانند طاقچهاى كه در آن طاقچه "فيها مصباح" چراغى افروختهاند، "المصباح فى زجاجة" كه آن چراغ افروخته شده در قنديلي از شيشه و بلور است. اگر چه اطراف چراغ را گرفته ولى به واسطه آن شفافيتي كه دارد مانع از آن نور چراغ نميشود بلكه آن نور به اطراف روشنايى مياندازد. با استناد به تفاسير آيه نور و و روايات در مييابيم كه فاطمه زهرا(عليهاالسلام) مانند كوكب درّى است كه آن ستاره، از خود نور دارد."الزجاجة كانها كوكب درى" آن شيشه و بلور از شدت صفا و لطافت مانند ستارهاى است كه در كمال درخشندگى باشد. "يوقد من شجرة مباركة" يعنى اين چراغ و مصباح افروخته شده از روغن درختى است كه بسيار با بركت و نفع دهنده است. "زيتونة" كه زيتون باشد. "لاشرقية و لاغربية" معانى بسيارى براى اين جمله شده كه بهتر از همه اينست كه اين درخت زيتون از درختهاى دنيا نيست كه در شرق و غرب عالم باشد. "يكاد زينتها يضىء" نزديك است روغن آن درخت از غايت تلالو روشنى دهد قبل از آن كه در چراغ ريخته شود. "و لو لم تمسسه نارا" اگر چه به آن آتشى نرسيده باشد، يعنى صفا و درخشندگى آن روغن به اندازهايست كه بدون آتش روشنايى بخشد و اگر در چراغ رود روشن شود. "نور على نور" يك روشنى افزوده روى روشنى ديگر خواهد بود يعنى روشنايى زيت همدست با نور چراغ و لطافت زجاجة شده و در مشكوة كه جامع انواراست آن نور به غايت روشنايى انداخته است. "يهدى الله لنوره من يشاء" حقتعالى هر كس را بخواهد به نور خود كه هدايت و توفيق باشد هدايت ميفرمايد يعنى هر كس دنبال اين نور برود و لياقت پيدا كند حقتعالى نور را به او مرحمت فرمايد اين جمله از آيه خودش نور را معنى ميكنند كه نور به معنى هدايت است و قبلا هم ما "الله نور السموات" را به معنى هدايت معنى كرديم ."و يضرب الله الامثال للناس و الله بكل شىء عليم"، حقتعالى مثالهايى براى شما ميزند يعنى مقولات را به صورت محسوسات براى شما بيان ميكند تا آن كه مطلب را زود دريابيد و مقصود زود هويدا گردد و خدا بر هر چيزى دانا است ."سيدهاشم بحرينى" در كتاب "غاية المرام" خود پانزده حديث از شيعه و دو حديث از اهل تسنن نقل كرده كه اين آيه درباره اهل بيت اطهار(عليهم السلام) است، و آنها هاديان الهى در زمين ميباشند.اهل تسنن از انس نقل كردهاند كه روزى رسول خدا آيه "فى بيوت اذن الله" را خواند مردى از جاى برخاست عرض كرد يا رسول الله آن خانهها كدامند؟ فرمود خانههاى انبياء. ديگرى عرض كرد: يا رسول الله خانه على و فاطمه از آن خانهها است؟ حضرت فرمود: بلى بهترين آن خانهها است . از "كلينى" در "كافى" از "صالح بن سهل همدانى" نقل ميكند كه حضرت صادق(عليهالسلام) در آيه "الله نور السموات و الارض نوره كمشكوة" فرمود: مشكوة فاطمه(عليهاالسلام) است، "فيها مصباح" امام حسن(عليهالسلام)،"المصباح فى زجاجة"، امام حسين(عليهالسلام) است. يعنى همانطور كه قنديل اطراف چراغ را گرفته نور امامت امام حسين و نُه فرزندش كه امام بودند اطراف امام حسن را گرفته يعنى امامت از صلب امام حسين است نه امام حسن."كانها كوكب درّى"، فاطمه (عليهاالسلام) است كه او كوكب درخشنده در ميان زنان عالم ميباشد "يوقد من شجرة مباركة زيتونة"، ابراهيم است، "لاشرقية و لاغربية"، يعنى نه يهودى است نه نصرانى "يكاد زينتها يضى"، يعنى زود باش كه از آن علم منتشر گردد يعنى از فاطمه "و لولم تمسسه نار نور"، يعنى امامى بعد از امامى "يهدى الله بنوره من يشاء"، يعنى خداى تعالى هر كه را بخواهد بسوى ائمه هدايت ميكند.نظير اين حديث از "ابن مغازلى" شافعى در "كتاب مناقب" نقل شده است. از آيه نور و روايت معلوم شد كه فاطمه زهرا مانند كوكب درّى است كه آن ستاره، از خود نور دارد.و دليل بر اين كه آيه نور درباره اهل بيت(عليهمالسلام) نازل شده آيه بعد از آن است كه ميفرمايد: فى "بيوت اذن الله ان ترفع و يذكر فيه اسمه" زيرا در روايات اهل تسنن وارد شده كه بيوت اهلبيت ميباشند."ابن عباس" ميگويد در مسجد رسول خدا بودم كسى آيه "فى بيوت اذن الله" را خواند من از رسول خدا پرسيدم آن بيوت كدامند؟ فرمود انبياء و به دست مبارك خود بجانب خانه دختر خود "فاطمه زهرا" اشاره فرمود.اهل تسنن از انس نقل كردهاند كه روزى رسول خدا آيه "فى بيوت اذن الله" را خواند مردى از جاى برخاست عرض كرد يا رسول الله آن خانهها كدامند؟ فرمود خانههاى انبياء. ديگرى عرض كرد: يا رسول الله خانه على و فاطمه از آن خانهها است؟ حضرت فرمود: بلى بهترين آن خانه ها است .فراوري از کتاب شرح زيارت عاشورا، اثر حضرت آية الله حاج سيداحمد ميرخانيگروه دين و انديشه تبيان، مهري هدهدي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 320]