تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1835345823
وقفنامهي مظفريه مسجد کبود تبريز
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
وقفنامهي مظفريه مسجد کبود تبريز نويسنده: محمد جواد مشکور تأسيسات عظيم مسجد کبود تبريز اين مسجد که از ابنيه تاريخي دورهي پادشاهان قراقويونلو بشمار ميايد با مدرسه و مقبره و جتميع عمارات ملحق به آن بنام ابو المظفر جهانشاه بن قرا يوسف (872 -839 ه) مظفريه خوانده ميشده است. حافظ حسين کربلائي در روضات الجنان و جنات الجنان درباره اين تأسيسات عظيم مينويسد:«در درآمد تبريز جانب شرق که خيابان گويند، عمارتي است در کمال لطافت و نيکويي موسوم به مظفريه از مآثر ابوالمظفر جهانشاه بن قرا يوسف بن توره قستي بن بيرام خواجه ترکمان، گويا اين عمارت به سعي و اهمام حرم محترمه خاتون جان بيکم انار الله برهانها بنا شد و مشاره اليها که بسيار خير و صالحه و عنيفه بود، در همان بقعه مدفون است» (1) بنا به قطعه کاشي معرفي که سال گذشته در پايه جنبي طاق شبستان سمت راست کفش کن پيدا شده و عبارت: «بسر کاري عز الدين تابوچي بن ملک» بر آن نقش گشته، معلوم ميشود که اين بناي عالي بسر کاري و نظارت عز الدين دربان بانجام رسيده است. ويرانههاي اين مسجد اکنون در محله خيابان در سمت شمال شاه راه تبريز به تهران واقع شده و در تداول ترکي «گوي مسجد» بني مسجد کبود خوانده ميشود که نامي است مأخوذ از صفت بنا و کاشيهاي آبي رنگ آن.خوشبختانه وقفنامه اين بناي عالي اخيرا در کتابخانههاي سلطنتي پيدا شده و اين خطابه در پيرامون آنست.خلاصه وقنامه نام اين وقنامه صريح الملک است و در چند جاي کتاب صريحا آن اسم ذکر شده است و معمولا اينگونه اسناد دولتي را صريح الملک ميخواندهاند. اين وقفنامه در سال 1265 هجري در دارلسلطنه تبريز ابتياع، و به توسط امير نظام گورهي به خزانه سلطنتي فرستاده شد سواد دستخط مرحوم امير نظام که در بالاي ورق اول کتاب صفحه (ب) مرقوم رفته از اينقرار است:بسمه تعالي - اين کتاب مستطاب صريح الملک بر حسب امر قدر قدرت جهانمطاع اعليحضرت قويشو کت شاهنشاه صابحقران السلطان المظفر المؤيد ناصر الدين شاه قاجار خلد الله ملکه و سلطانه و افاض علي العالمين برهو احسانه بابلاغ جناب مستطاب ميرزاعلي خان امين الدوله العلية العاليه رئيس دار الشورء الکبري بدستياري اين چاکر درگاه از وراث مرحوم حاجي ميرزا باقي خطيب باشي آذربايجان دريافت شد 5 بدارالخلافة الباهرة فرستاده شد و عدد اوراق آن سيصد و شصت وسه ورق است. دوم يکشنبه بيست و پنجم شهر صفر يکهزار و سيصد و پنج هجري 1305ه) و انا العبد الله ولة البهية العلية حسنعلي الگروسي (مهر امير نظام).وزن اين کتاب در حدود شش کيلو گرم و طول و عرض آن با جلد 27 ضربدر 37 و ضخامت آن با جلد 9 /5 و بدون جلد 8 /5 سانتيمتر است و هر صفحه يازده سطر دارد جلد آن از چرم ممتاز پشمي و پشت و روي آن در هر طرف در پنج محل بطور عمودي تذهيب شده است و تحت شماره 2458 به ثبت اداره بيوتات سلطنتي رسيده و در اطاق اسناد دولتي مضبوط است.اين وقفنامه را فقيه و عالم زمان شيخ نجم الدين اسکويي در ظهر آن مجلد به شرح زير تصديق و تأئيد کرده است:الله حيثبت و تحقق بما هو طريق الثبوت و طريق التحقيق شرعا ان الخاقان الاعظم الاعدل الاعلم سلطان السلاطين العرب و العجم مالک سر الخلاقه بالاستحاق ناشر الوي المعدلة في الافاق المظفر من السماء المنظور علي الاعداء هادم اساس الجور و الظلم و الفساد. معهد قواعد الشريعة في البلاد المجاهد في سبيل الله المؤيد من عند الله الموفق بتوفيق الله السلطان جهانشاه خلد الله خلافته و سلطانه و اوضح علي العالمين بره و احسانه، وقف و تصدق علي مصالح ابواب البرا المذکورة في هذه الوقفته بحدودها بعد ان تملکها ابد الله ظلال معدلته بمبايعات شرعيه و مملکات سمعيه حسبما نطقت بها تمسکات شرعيه و اني نفذته و امضيته مسؤلا، حرره الداعي للدولة الباهره افقر العباد نجم الدين الاسکوئي مولادا ثم التبريزي مسکناو منشأ عفي الله عن هفواتة بالنبي و آله في شهور سنة تسع و ستين و ثمانمائه (869) (2) اين وقفنامه به عربي است و چنين آغاز ميشود:«بسم الله الرحمن الرحيم ذلک من فضل اله علينا، الحمد لله العلي القادر الولي الناصر الملي القاهر الغني الشاکر.... (3)«بعد از حمد خدا و نعت رسلول او محمد (ص) و ستايش «السلطان جهانشاه» و ذکر امثال و آيات و شواهدي در بيثباتي دنيا... مينويسد که جهانشاه به همسر و زن خود خاتون جان خاتون معروف به بيگم بنت صاحب الاعظم غياث الملة و الدين، امر فرمود که بقعهاي را که کشتمل بر ابواب خيرات و مبرات باشد بنا کند. و اين بقعه در بيرون شهر تبريز در دروازه جديد در محله پس کوشک در جائي بنام «فخرآزاد» ساخته شد آن عمارتي عالي و رفيع البنيان است و مشتمل بر مسجدي و قبهي (گنبد) شامخي است که آن زن آنرا براي مدفن خود و فرزندانش و شوهرش در نظر گرفته است. و نيز مشتمل بر خانقاهي است که در باغي پر گل و ريحان قرار گرفته و اطاقها و غرفههاي تابستاني و زمستاني دارد و آنها را محلي براي ذکر و تسبيح خداوند قرار داده، وقف علماء وقفها و متصوفها و زهاد کرده است.و نيز آن بقعه مشتمل بر قناتي است که متصل به خانقاه مذکور است که است آنرا با گنبدي که بر دهانهي آن ساخته و دو حوضي که زير آنه قبه است وقف بر جميع مسلمين کرده است (4).موقوفات داخل شهر تبريزاما املاکي را که در داخل تبريز واقع است و وقف اين بقعه کرده از اين قرار است:1- حمام معرفو به حمام صباحي در شهر تبريز در نزديکي بازار سمساران.2- باغي که معروف به «ليلوا» است و در بيرون شهر در خارج دروازهي «نهاد مهان» (مهاد مهين؟) ميباشد و محدود به باغ «توخيذ» و بباغ ورثه سديد الطبيب و باغ احمدآباد و امير منصور بن اخي زاهد، و باغچه خواجه مطهر به باغ کولخيد، و بکوچه «نوخيذ و به کوچه «ليلوا» است که روي هم منقسم بر هشت قسمت است که هفت قسمت آن محدود به حدود مذکور از موقوفات سلطان و يک قسمت آن ملک امير منصور بن اخي زاهد است.3- باغ برج که متصل بباغ ليلوا و باغ بيلچن، و باغ نوخيذ و باغ سد الدين طبيب است (5).4- باغ نوخيذ، که حدود آن متصل به باغ برج و باغ و باغ شيخ تاج الدين و باغ قاضي آباد و «باغ محمود آباد، و باغچه خواجه مطهر و باغ ليلاباد است.5- باغ احمد آباد در دروازه نامبرده و محدوده بباغ ليلوا و به زمين شادآباد و کوچه حجاران، و باغ خواجه يوسف.6- باغ معروف به باغچه خواجه مطهر محدود با باغ ليلوا و باغ نوخيذ و باغ قاضياباد، و کوچه نوخيذ.7- يازده سهم از چهارده سهم قنات معروف به ليلوا که دهانه آن در نزديکي گنبد «جفيان» ظاهر شده و انتهاي چاههاي آن نزديک غار معروف به محمد ختايي است.8- ربع از قنا معروف به صدريه که دهانهي آن در باغ معروف به صدريه و انتهاي چاههاي آن در جائي بنام قلاقه نشين» است (6).9- هفده سهم مشاع از اصل هفتاد و دو سهم قنات معروف به نوخيذ که دهانه آن در استخر باغ نوخيذ آفتابي ميشود.10- قناتي که معروف به نورين است از قنوات دروازه مذکور.11- جميع حريم قنات معروف به قنات پيلتن، از قنوات دروازهي مذکور.12- ثلث و طسوج مشاعي از قنات معروف به «سلول» که حسين آباد ناميده ميشود و از قنوات دروازهي مذکور است.13- ربع مشاع از قنات معروف به «برزناو» در دروازه مذکور. قنات پيلتن در باغ پيلتن آفتاي ميشود و چاههاي آن ده کججان به سد ول ادامه مييابد. اما قنات سدول، و قنات برزناو، بين راه کججان، و «هوزه بران» کشيده ميشود (7).14- همه زمينهاي که «محمدآباد» خوانده ميشود و بيرون از دروازهي «ويجوبه» نزديک «حکماباد» که محدود به زمين محمدآباد ميباشد و آن از موقوفات «مدرسه محموديه» و «باغ نومو» معروف به خواجه پير حسين بن خواجه ناصر - الدين عمر، در راه «شب عتيق» در زمين «ربيباد» است.15- همهي عمارت باغ معروف به «شمساباد» به دروازهي مذکور در موضعي که از سه طرف محدود به اراضي حکماباد، و از جهتي محدود به اراضي محمدآباد است و آن از جمله موقوفات «مدرسه محموديه» و «باغ خلفان» و باغ «نوموي» مذکور است.16- همه اراضي که «ربيباد» خوانده ميشود و به دروازه مذکور واقع است و حدود آن متصل به اراضي موقوفه محمدآباد، و اراضي صدرآباد است.17- همه عمارت باغ محمدآباد بدروازهي مذکور، و زمين اين باغ از موقوفات مدرسه محموديه است (8).18- سه سهم از هفت سهم قنات معروف به محمدآباد از قنوات دروازهيويجويه، که دهانهي آن در باغ خلفان آفتابي ميشود و چاههاي آن به دروازهي «طاق» منتهي ميگردد. و اين هفت سهم عبارت از هجده سهم از چهل و دو سهم است.19- همهي باغ بزرگي که معروف به باغ «خلفان» واقع به دروازهي مذکور در نزديکي «حکماباد» است و حدود آن به باغ محمدآباد، و شمسآباد، و اراضي «ماره» و اراضي «نزه زار» و راهي که به شنب عتيق ميرود محدود است.20- همه اراضي واقع در «حکماباد» است و آن قطعه زميني معروف به زمين «بخش ضيا» است که به کوچههاي صدر آباد و از دو جانب به سقاخانه (9)صدر آباد و زميني که معروف به امير زين العارفين است محدود ميباشد.21- و نصف اراضي واقع در موضع مذکور که از دو جانب محدود به سقاخانه صدرآباد و زمين معروف به امير زينالعارفين و به زمين معروف به خواجه حسن سفريجي محدود است. اين زمين کشتزار هشتادمن، و زمين اول کشتزار صدمن از گندم است (10).22- زمين معروف به «باغ برج» که از دو جانب به سقاخانه احمدآباد بزمين معروف به صاحب الاعظم السعيد تاج الملهي والدين آقا اخي، و بزمين خواجه علي تاجر، و بزمين الاعظم نظام کاشي محدود است، و آن کشتزار يکصد و چهل من ميباشد.23- همهي زمينهاي که موسوم به «تيم بخش» است و محدود به ملک خواجه علي تاجر که نيز معروف به «قراباد» ميباشد و محدود به اراضي حکماباد و اراضي خواجه حسن سفريجي، و سقاخانه صدرآباد، و سقاخانه عزآباد است. و کشتزار سي من از گندم ميباشد.24- اراضي ماره بزرگ محدود بباغ خلفان و باغ نومر عمرآباد، و باغ شمساباد، و ملک ماره بابا احمدان، و آن کشتزار دويست و هشتاد من است (11).25- زمين معروف به ماره کيار که از دو جانب محدود، بزمين برزا، وتاج باد، و ماره دوله، و آن کشتزار دويست و سي من است.26- زمين معروف به خواج فتح الله بهشتي، که محدود بباغ برج، و به ملک نظام کاشي، به زمين موقوفه قاضي، و بر زمين مرحوم سعيد آقا اخي، و آن کشتزار چهل من است.27- زمين واقعه در حکماباد و محدود به سقاخانه صدرآباد و موقوفات قاضي زمين شيخ ابي يزيد و کشتزار شصت من است.28- زمين جدا شده از ماره کوچک که کشتزار يکصدر و پنجاه من است و محدود به کوچههاي صدرآباد و اراضي شمساباد و ماره بزرگ، زمين امير زين العارفين، زمين ماره کوچک است (12).29- زمين ماره بزرگ که کشتزار دويست من است، و به شمسآباد واقع است، و زمين ماره کوچک.30- زمين جدا شده از ملک صلاخان که کشتزار يکصد وبيست من است و به ملک صالحان متعلق به کمال الدين، و ملک صدرآباد، و راه صدرآباد و محمدآباد و شمسآباد محدود است.31- زميني که معروف به «دوله ماره کوچک» است و کشتزار چهل من ميباشد و به زمين امير عارفين و شرکاء او و بزمين شيخ ابي يزيد حمامي و بزمين قاضيآباد (قاضياباد) و زمين ماره بزرگ محدود است.32- زميني که از زمين صلاخان جدا شده و کشتزار يکصد و بيست من است و محدود به زمين شمساباد و به قطعهاي که از زمين صلاخان و سقاخانه صدرآباد است.33- زميني که از ملک ماره کوچک جدا شده و کشتزار، شصت من است و حدود آن متصل به زمين ماره بابا احمدان، و زمين ماره بزرگ، و زمين ماره دوله و زمين امير زينالعارفين و شرکاء او ميباشد (13).34- زمين محدود به ملک خواجه حسن سفريجي، و موقوفات شيخيه کججيهزمين نظام کاشي، و زمين امير زين العارفين و شرکاء اوست، و کشتزار شصت من است.35- زميني که کشتزار چهل من است و از يک طرف بزمين موقوفه، و از جهت ديگر بزمين شيخ ابي يزيد حمامي، و باغ برج محدود است.36- زمين احمدآباد و آن کشتزار سيصد من است و متصل بزمين صاحب السعيد خواجه ناصر الدين عمرو زمين معروف به کوشک امير قتلغشاه، و بزمني امير اوزون شمس الدين، و بناء برج است.37- زميني که کشتزار سيصدو شصت ما ست و محدود به زمين کوشک امير قتلغشاه و زمين عزآباد، و از دو جانب بزميني که از موقوفات شيخيه، و بزمين موقوفات قاضيان صالحي ميباشد.38- زميني که کشتزار يکصد و بيست من است و محدود به سقاخانهي صدرآباد و زمين بخش ضياء و به را صدرآباد ميباشد (14).39- زميني که کشتزار هشتاد من است و محدود به سقاخانه حکماباد و بزيمن ورثه شيخ ابي يزيد حمامي است.40- زميني که کشتزار شصت من است و محدود براه صدرآباد و بزمين ماره کوچک، بزمين شيخ ابي يزيد، به سقاخانه ماره است.41- زميني که محدود به اراضي عزآباد، و نيم بخش، و سقاخانه صدرآباد و راه صدرآباد است.42- زميني که کشتزار پنجاه من است و محدود به زمين خواجه علي تاجر از موقوفات سلطاني، و بموقوفات قاضي، و به زمين احمدآباد و باغ برج است.43- سي و دو «هفتوي» و نصف «هفتوي» از اصل چهل و هشت «هفتوي» از حريم سقنات معروف به قنات حکماباد که دهانه آن در نزديکي حکماباد آفتابي شده و چاههاي ان يک رشته به خان المولي لطف الطبيب، رشته ديگر به نزديکي کوچه عالم ناسک خواجه فقيه زاهد منتهي ميشود (15).املاک واقع در توابع تبريز1- سراة 2- القرنه: مشهور به دودزان 3- قريه رزلق از قراء ناحيه زرنداز نواحي سراة 4- قريه بارداران، از قراء بر آغوش از اعمال شهر سراة 5- قريه - باسنيق از قراءخان بر آغوش از نواحي شهر سراة 6- قريه باشتق که آن ر اشتلق گويند از توابع خان بر آغوش (16).نام قريه هادر فصل سوم نام اين قريهها آمدهي است:1- فخرآباد، از قراء صحرا از اعمال تبريز 2- زمين معروف به بوشان.3- زمين معروف به اراضي فقيه 4- زمين معروف به اراضي هراوجان 5- زميني که يلمان خوانده ميشود. 6- زمين معروف به راه رواسبحان. 7- زمين معروف به خواجه کرشت 8- زمين معروف به حلان 9- زمين معروف به کويين دشت 10- زمين معروف به آسيا 11- زمين معروف به هراوج قضاه 12- زمين معروف به اهمقيه 13- زمين معروف به اراضي اصيلان (17)14- دمنيان 15- نيمه نره 16- سنيکنانه 17- اخي باله 18- اشترود 19- پيرزن 20- باغ صنعت 21- اخي رز 22- اخي احمد تاش 23- باغچه بابا احمد 24- باغچه فضلان 25- باغ کوک 26- باغ موزه دوزان 27- اشتردوک 28- باغ اصيلان 29- باغ سوزن کنان 30- باغ محمود شاه (18) 31- باغ قاروني 32- کوچه قاروني 33- کوچه فضلان 34- باغ زکي 35- زمين کاک 36- باغ برزين کمران 37- باغ حاجيان 38- خرمنگاه 39- باغ ديلان 40- باغ اصطرخ 41- قنات بلوق از قنوات فخرآباد که در زيمن سکيانه آفتابي شود و چاههايش تا به قريه اهمقيه ميرسد. 42- قنات معروف به حاجب (19)که در زمين باو آفتابي شده و چاههايش تا قريه «جولان دزق» کشيده ميشود.43- جوي جديد معروف به انشاء مولي حاکم اعظم قاضي عبدلالمک خدادي يبان که از نهر سراة رود منشعب است و به نزديکي ممدآباد (يل ممد آباد) در اراضي اطراف تبريز جاري است و از قريه رواسبحان و خواهنبر ميگذرد.املاکي که در جايهاي مختلف تبريز و آذربايجان پراکنده است1- قريه هيروي، از قراء مهرانرود من اعمال تبريز 2- قريه زرنق 3- قريه مردناب 4- قريه فهوسفنج 5- قريه بيرق 6- قريه سفين سره، از قراء مهرانورد از نواحي تبريز 7- قريه کرناب 8- قريه خوشاب 9- قريه سرسکان (سراسکند؟(20)10- زمين کئوجه 11- قريه کندرو 12- قريه محمدآباد 13- قريه سعيدآباد 14- باغ ياقوت 15- شاه آباد عليا 16- قريه باوتکين 17- بر کشاط از اعمال ارسبار 18- قريه ملک يونس 19- قريه بره دره 20- سنگي که اژدها داشي خوانند 21- قريه سالور 22- اندرآب، از نواحي بشکين (21) 23- نهر ييلقان منشعب از ارس و من جملة الاملاک:1- قريه نسوز من قري هشترود از اعمال مراغه در جايي بنام رودخانه آي دوغمش 2- قريه سنجه از قراء هشترود 3- قريه ديکان که جديدا قره وران خوانده ميشود از نواحي هشترود (22) 4- کوکرچنلک ا قراء هشترود 5- قريه فيزه ويران 6- قريه کوشاب 7- قريه نحستار 8- قريه بولاغ که ينکجه خوانده ميشود 9- قريه قره آغاج 10- قريه زاويه جوک - از قراء هشترود 11- قريه بيات از قراء هشترود 12- قريه مصقلي از قراء هشترود 13- رودخانه سياه کلاه 14- قريه ترخان 15- قريه يوزآباد 16- قريه زربيل (23) 17- قريه آغاجري 18- قريه لمسان، از ناحيه هشترود 19- قريه اغجه کينتي، از قراء هشترود 20- قريه و سينه 21- بزه ديکار 22- اياز سرخاب 23- بايقران از قراء هشترود ک سابقا نحور نام داشت 24- اراضي تلخاب 25- قريهي کنجان 26- قريه دزکاه 27- خرم آباد 28- قره بالغ 29- ساروجه 30- حسين لان 31- کيکه هله 32- تولکته (توکلته) 33- حسن کينتي (24) 34- قريه نولق 35- قريه احمدلو 36- قواخ لو 37- ديحدي 38- قراباد 39- قريه خراساني 40- کج کباب 41- صومعه 42- خجستان 43- ديجه تاب 44- کشه خيد 45- ارغناب 46- کلغا 47- و نستنق 48- و هراني 49- وزدناب 50- سهند 51- ساچ اياغ 52- يالغوز آغج 53- ارختو 54- کلتو 55- آغ چشمه 56- کرزنه 57- کاروان 58- افشينه 59- آغاجري بقلي 60- قلعجوق 61- ويران جه کنت (طاس لولجه) 62- کوکرحسين لک 63- جرغلان 64- قزلجه(25)65- تيکان لو 66- لوهل جوک 67- طاطاب 68- هرناباد 69- شيخاباد 70- قتن قو 71- باريک آب 72- عمرآباد 73- کورناباد 74- قوشجي 75- ارباد 76- باغ زيارت 77- کون تو 78- خرم درق 79- شبيلومن توابع ليلان (26)املاکي که در شهر تبريز و بلهجان واقع است1- صالحان باو 2- يونجه لغ 3- نهر شاهباد 4- قنات مزرع از قنوان - بلهجان عليا 5- کنل نشاندن 6- شهرستان رشيدي 7- برج فتح آباد (27) 8- زمين جعفر دولق در تبريز در دروازه آهنين در محاذات پل عمر ديو 9- قنات کبودان 10- خانه زغال لان 11- محله سرانکش (28) 12- حمام امير علي بدروازهي ماها نغلق در بازار مهادين. 13- خان (کاروانسرا) اسفنديار 14- بازارتا کهان يا سوق السکاکين 15- محله پس کوشک (29) 16- درب ويجويه 17- بريان خانه 18- باب السنجار (سنجاران) 19- راه بنه ووژه 20- حمام اخي ماحمد شاه بدروازه دروازه اعلي 23- کوچه خواجه مجدالدين 24- باغ نقاشان در ربع رشيدي (30) 25- محله فخرآزاد 26- خان سدلان در محاذات مسجد جامع عتيق 27- کوچه دولتشاه 28- خان اخي يادگار در محله پس کوشک (31) 29- باب ماهانقلق 30- فاليز امير عبد الله 31- خان اخي يادگار 32- زمين جعفر دولق 33- قنات کريمان در قريه بارنج از ناحيه مهرانرود که دهانه آن در باغ ابي اسحق آفتابي شده چاههايش تا حاجي بنام ننيکش - ادامه پيدا ميکند.املاکي که در ديد من (ديدمر) از اعمال تبريز واقع است1- جوي زير 2- باغ پشت راه دهخوارقان 3- خاتون آباد 4- بيگم آباد 5- باغ خطيبان از قريه بيرام از ناحيه و يد هراز از اعمال تبريز 6- قريه خسرو شاه 7- راه ديزه کوچه 8- روقات از قراء تبريز متصل به اراضي قريه هرزنق (32)9- زمين اسبست زار معروف به عثمان کلو 10- فاطمه کله 11- کبودوار 12- شتربان 13- يونجلق 14- بلوژه 15- لواش پز 16- سعادت آباد (33).بعضي از اقرار نامههائي که در اين وقفنامه بپارسي آمده است1- بخريد وکيل خاتون عظمي بانوي کبري بيگم و وکيل او خواجه ميرک و او نيز فروخت همه و تمام دو دانگ کامل مقسم و مفروز از اصل ش دانگ قطعه زمين معروفه و مشهوره به نوباغ بدارالسلطنة تبريز خارج درب ويجويه محدود به رودخانه تبريز و به شارغ سهلان و به زمين حظيره.... و بيع ببدز شانزده خروار تخم است و حقابه آن از چشمه عزآباد به توابع بمبلغ نه هزار خرواز زر سفيد رائج شهر تبريز.... در غره رمضان سنه واحدي و ستين و ثماناه (861) بخط قاضي - احمد بن علي الملکي (34).1- باغ الصاحب الاعظم الخواجه شمس الدين محمد بن الخواجه بخشايش بن الخواجه بابا احمد در تبريز.3- باغ ففقاعين در تبريز در دروازه جديد در محله پس کوشک (35).4- باغ سواران در تبريز در ربع رشيدي در بيروه دروازه اعلي محدود به باغ نقاشان وياع سهروردي، به خانقاه شاهي خاتون (خواتون) (36).5- باغ پهلوان پيري کيان بباب ماها نفلق در محله پس کوشک در کوچه مولي سليمان ديوبند (37).6- باغ تنکرومش بن منکلي بدرب ماها نفلق (38).7- مصبغه (رنگرزي) - و اين مصبغه مشتمل است به خمها و صحن و دو کوشک و يک خانه که آنرا بر خانه گويند در بلده تبريز بدرب جديد پس کوشک (39).8- مسجد خواجه معروف به سبزي فروش تبريز (40).توليت موقوفاتتوليت اين موقوفات را خاتون جان بيگم بخودش اختصاص داده و برايخود قائمقامي معين کرده است و يک عشر از محصولا آن موقوفات را بوي مخصوص گردانيده است و اين شرايط را براي او در نظر گرفته است:اولا قائمقام متولي را نايبي براي ضبط موقوفات باشد.ثانيا دو دبير يا کاتب داشته باشد که يکي در تبريز بماند و ديگري در ولايات گردش کرده موقوفات را بازرسي نمايد و محاسبات آن رسيدگي کند.سپس مينويسد که خاتون جان بيگم جميع املاک آن موقوفات را وقف دو خواهر خود صالحه سلطان و حبيب سلطان و دختران آن دو مينمايد (41).و شيخ متقي متشرعي را که بطريق صوفيه و متخلق به اخلاق حميده و داراي مذهب اهل سنت و جماعت باشد برايامامت مسجد در نظر گيرند و بايستي از موقوفات هر سال پنجاه هزار دينار از وجه نقد ابيض رائج تبريز به او بدهند.و ده تن نيز حافظ قرآن تعيين گردد که بهر کدام در سال سه هزار دينار به پردازند.و دو مدرس براي مدرسه تعيين گردد که مشغول تدريس علوم شرعيه از تفسير و حديث و فقه و مقدمات آن باشند و بهر کدام از آندو در هر سال ده هزار دينار نقد رائج تبريز بپردازند (42).و نيز خطيبي براي نمازهاي جمعه و اعياد معين گردد که باو در سال پنج هزار دينار رائج تبريز بپردازند.و مقرئي که خطيب را کمک ميکند و باو در سال سه هزار دينار بپردازند.و به درباني که در مسجد را باز کرده و سرايدار آنست در هر سال سه هزار دينار بپردازند.و فراشي که فرش مياندازد و چراغها را روشن ميکند و آنرا جاروب ميکند هر سال سه هزار دينار باو بپردازند.و دو مؤذن کودک خوش آواز که اذان گويند که به هر کدام از آنها چهار هزار دينار بپردازند.و سقائي که هر سال به او هزار دينار دهند.و دو خادم که آب را درهنگام اجتماع مردم دور بگردانند و بفارسي به ايشان «مشربه دار» گويند و بهر کدام از آندو.... دينار (جايش سفيد است) بپردازند و براي مصرف شمع و روغن قنديلها هر سال سه هزار دينار صرف کنند.و براي جاروب و تطهير و برف روبي مسجد هزار دينار در سال (43)بپردازند.برايخانقاه - دو طباخ که به آنان «باورچي» گويند تعيين کرد و آنها موظف به پختن دو نوع خوراک هستند يکي: «قليه برنج»و ديگري «حليم آب گندم» و در آنکار هرسال هشت هزار دينار صرف کنند.و دو قيب براي خانقاه معين نمايند که وظيفه آنان پهن کردن و جمع کردن سفره و آوردن غذا است و بهر کدام در سال شش هزار دينار بدهند.و خادمي که او را «حوائج دار» گويند که حافظ و نگاهدار غذاها است و باو در هر سال سه هزار دينار بدهند و خادم ديگر که «اياغچي» گويند و او حافظ و مواظب ظروف و متعلقات به آن است و به او هر سال سه هزار دينار بدهند.و فراشي که مأمور پهن کردن فرشها و بساطها و زيلوها است و باو هر سال سه هزار دينار بدهند.و چهار شتردار که با نان «شتربانان» گويند که مأمور چراندن شترها هستند و به هرکدام از ايشان هر سال چهار هزار دينار بپردازند.و چهار نفر طبال که به ايشان «نقاره چيان» گيند و بهر کدام در سال هزار دينار بدهند.و معلمي که ده يتيم را قرآن بيآموزد و به او هر سال پنجهزار دينار بدهند و ايتام مذکور را در خانقاه اطعام کنند.و معرفي که در مسجد و خانقاه مشغول به حمد و ستايش خدا و مدح رسول باشد و به او سه قزار دينار در سال بدهند (44).و يک سقا که آب را به مطبخ مبارک ميبرد به او هر سال يکهزار و پانصد دينار از مرسومات مسجد و خانقاه بطور مناصفه بپردازند.مصارف غذاي خانقاه:دو نوع خوراک پختني يکي از برنج و گوشت که به فارسي آنرا «قليه برنج» و ديگر از گوشت و گندم که به فارسي آنرا «حليم آب گندم» گويند بپزند و در شبهاي متبرکه از دو عيد (فطر و قربان) و شب قدر ليلة البرائه و ليلة الرغائب و شب ميلاد پيغمبر و ديگر شبهاي رمضان در هر سال پانزده دينار صرف اطعام مردم و مساکين شود و سزاوار است که در هر شب از شبهاي رمضان غذائي مخلوط با عسل که آنرا به فارسي رشته قطائف گويند فراهم آورند. و براي پلاس و پالان شتران و اقسام آنها که به فارسي آنرا «رخت اشتران» گويند در هر سال دو هزار دينار صرف کنند، و شتران را هم هر سال از اين مبلغ روغن مالي کنند (45).اما و پيش نماز مسجد باشد خوش لهجه و نيکو سيرت و مواظب بر اداي نماز و ملازم طريفت اهل صلاح و حافظ قرآن باشد، و سورههاي دراز و کوتاه را از بر بخواند و بتواند مانند ديگر ائمه آن سور را در نماز و در تعقيب آن بخواند و بوي هر سال شش هزار دينار بدهند (46).و واعظي که در هر هفته دو بار روز جمعه ور روز دوشنبه وعظ کند و بهره کند و بهره کافي از علوم تفسير و حديث و فقه داشته و عالم به قصص و اخبار و نکت و امثال و نصائح و پير و مذهب سنت و جماعت باشد، در هر سال به وي چهار هزار دينار بدهند.و يک قاضي بر اين اوقاف ناظر قرار دهند و او قاضي قطب الدين عتيق بن المولي قاضي جلال الدين محمد عتيقي است و بعد از او فرزندان وي نسلا بعد از نسل ناظر اين موقوفات خواهند بود و در حکم وکيل و مأمور ادعاهاي کاذبه بر اين موقوفانند و هر سال به ايشان هجده هزار دينار بدهند (47).تاريخ اواخر وقفنامه مذکورغره شهر ربيع الثان سنه ثمان و تسعين اثما نمأه 898 (ورق 330 ب) کمال بن فتوح الدين بن کمال الدين الاصفهاني.آخر کتاب به اين عبارت خاتمه ميبايد:«الله و له الهداب ية و التوفيق، ما حوي الزبر الاسلايم الموسوم بصريح المکه من الاملاک المفصلة المحصلة بمساعي امناء الحضرة العالية العفيقة الطاهرة البانية للخيرات المرضية و المبرات الحسيبة خلد الله تعالي سلطنتها و افاض علي کافة البرايا برها و مرحمتها و صح لدي و اتضح بين يدي بما هو طريق آلثبوت و الايضاح شرعا وافي اثران امرت بتبجيل فخاوي الححج و التعسکات المحررة.... بقيه افتاده و ناقص است و طاهرا صفحه بعد از المحررة فضانته آغاز ميشده است (48)و يک صفحه آخر کتاب ناقص است.اصطلاحات1- التجصيص و الطبيني و ما يدعي بالفارسي آهک کاري (49).2- کنک نشاندن (50).3- طاس دمشقي مدرو برنج زر اندر سيم4- طاس برنجي دمشقي نقره کوفت. 5- شربتي نقره کوفت سفيد 60- آبخور حلبي7- طشتک حلبي 8- گلاب دان کبود باسمه 9- شربتي بلدي زرد. 10- سبوچه کبود فقاعي لاجوردي (51)11- کاغذ سمرقندي، کاغذ تبريزي (52)12- دوشاب، ابس، 13- پيراهن کرباس 14- پوستين کول.پی نوشت:1- روضات الجنان ص 524 ج 1.2- نقل از ورق اول کتاب صفحه A.3- ورق 2 ب تا ورق 10 الف.4- ورق 10 ب الي 13 الف.5- ورق 13 ب.6- ورق 14 الف تا اول 14 ب.7- ورق 14 ب.8- ورق 15 الف.9- در اصل: ساقيه.10- ورق 15 ب.11- ورق 16 الف.12- ورق 16 ب.13- ورق 17 الف.14- ورق 17 ب.15- ورق 18 الف.16- ورق 18 ب و 19 الف.17- ورق 19 ب و 20 الف.18- 19 الف و 20 ب.19- ورق 20 ب و 21 الف.20- ورق 21 ب.21- ورق 21 ب، 22 الف.22- 25 ب، 26 الف.23- 26 ب 27 الف.24- 27 ب 28 الف.25- 28 ب 29 الف.26- 29 الف.27- ورق 36 الف - 37 الف.28- ورق 37 ب- 38 الف.29- ورق 38 ب - 39 الف.30- ورق 43 ب تا 44 الف.31- 44 ب تا 47 ب.32- 49 ب.33- 50 الف تا 52 ب.34- ورق 57 تا 58 الف.35- ورق 66 الف.36- ورق 77 الف.37- ورق 28 ب.38- ورق 85 ب.39- ورق 89 ب.40- ورق 93 الف.41- ورق 315 الف تا 317 ب.42- ورق 319 ب و 320 الف.43- ورق 320 ب تا 321 ب.44- 321 ب تا 322 الف.45- ورق ب ص 322-الف 323.46- ورق 324 الف.47- ورق 324 ب و 325 الف.48- ورق 359 و 360 سياه ب.49- ورق 80 الف.50- ورق 80 ب.51- ورق 90 ب.52- ورق 197 ب.معرفي سايت مرتبط با اين مقاله تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1599]
-
گوناگون
پربازدیدترینها