تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848640184
گزارشي از چگونگي تاسيس حوزه علميه قم از سال 1313 شمسي
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
گزارشي از چگونگي تاسيس حوزه علميه قم از سال 1313 شمسي نويسنده:رسول جعفريان تأسيس حوزه علميه قم در سال 1340 ق / 1301 ش و زماني بود که مرحوم آيت الله حاج شيخ عبدالکريم حائري از اراک عازم قم شد. ورود ايشان به قم در دوم فروردين ماه و در ظاهر موقت بود؛ اما پس از آن با اصرار علما ومردم، و دقيقا در ادامه فعاليتي که در اراک براي تأسيس يک حوزه علميه قوي صورت داده بود، در قم ماندگار شد و به کار تأسيس و توسعه حوزه در اين شهر پرداخت. به همين جهت طلاب مقيم اراک را که در حوزه اش فراهم آورده بود، به قم منتقل کرد و نخستين گام ها را براي تأسيس حوزه برداشت.بنده پيش از اين کتابي با عنوان برگ هايي از تاريخ حوزه علميه قم (تهران مرکزاسناد انقلاب اسلامي، 1382) به چاپ رساندم. در آن کتاب چندين گزارش در باره تأسيس حوزه از زبان نويسندگان مطبوعات دهه بيست و سي آوردم که هر کدام به نوعي اطلاعات جالبي در باره وضعيت حوزه در روزگار خود به دست داده بودند.اما در اينجا يک گزارش بسيار قديمي تر ارائه مي شود که مربوط به سال 1313 ش يعني دوسال پيش از درگذشت مرحوم آيت الله حائري است. نام نويسنده اين گزارش در فهرست مطالب مجله درج نشده است ، اما نشريه همايون که نخستين نشريه مذهبي - اصلاحي قم است و نخستين شماره آن در مهرماه 1313 منتشر شد مربوط به دو نفر مي شد: يکي صاحب و مدير مسؤول آن نشريه علي اکبر حکمي زاده و دوم مؤسس و مدير داخلي آن محمد همايون پور. از امضاي ع در پاي مقاله مي توان احتمال داد که نگارش آن توسط علي اکبر حکمي زاده صورت گرفته است. وي پسر شيخ مهدي پايين شهري قمي يعني کسي است که نخستين بار مرحوم حائري در قم بر وي وارد شد و در اين باره در همين گزارش تصريح شده است. اين شيخ مهدي از علماي متقي و پرهيزکار قم و باني تجديد بناي مدرسه رضويه بود و به همراه مرحوم فيض قمي اصلاحاتي براي تجديد مدارس قم ايجاد کرده بودند. در آن زمان حکمي زاده يک طلبه فاضل بود که تأليفاتي هم از جمله حاشيه بر کفايه داشت و اين نشريه را با کمک شماري از طلاب و نويسندگاني از تهران مانند احمد کسروي که آن زمان ادعاي دينداري داشت ، اداره مي کرد.براي نمونه برخي از نويسندگان شماره دوم آن عبارتند از :سيد محمد حسن جزائري، ميرزا عبدالحسين ابن الدين، حاجي ميرزا علي اصفهاني واعظ، حاجي سيد علي طالقاني (شايد علوي طالقاني و مقصود مرحوم طالقاني يا پدر اوست) ، ميرزا محمد تقي اشراقي، سيد علي اکبر برقعي، آقاي صفير شهير به مرتضوي، حسين علي حکمي زاده، ع. ريحاني، محمد حسين ضياء، محمد همايون، علي اکبر حکمي زاده که چهار مقاله در اين شماره دارد.مقاله «روحانيت در ايران» نخستين مقاله شماره دوم است که بخش دوم آن هم در شماره بعدي چاپ شده اما در فهرست مطالب، در هر دو شماره ، نام مؤلف برابر آن نيامده است.بنابرين تا به دست آوردن اطلاع بيشتر بايد مؤلف آن را همين علي اکبر حکمي زاده بدانيم.مقاله شامل دو بخش است: نخست نقش مرحوم حائري در تأسيس حوزه علميه قم و تأثيري که در ايجاد يک مجمع علمي شيعي براي نخستين بار در ايران داشته است. و به علاوه برآوردي آماري از شمار مدارس و حجرات وطلاب که جمعا شامل هفتصد طلبه مي شود. و ديگري شرحي از زندگاني مرحوم حائري و نقش ايشان در رسيدگي به فقرا و بيچارگان و نيز تأسيس بيمارستان سهاميه و مسائل ديگر که به خصوص در باره سيل قم و تلاش هاي مرحوم حائري اطلاعات دقيقي به دست داده است. از جمله اين که رضا شاه هم ده هزار تومان براي حاج شيخ فرستاده تا زير نظر ايشان براي آسيب ديدگان هزينه شود.طبعا آنچه براي ما اهميت دارد همان گزارش و نگرشي است که در باره تأسيس حوزه علميه قم در اينجا آمده و حدود سيزده سال پس از تأسيس آن مي باشد.مقاله ياد شده در شماره دوم مجله نامه ماهانه قم همايون آبان ماه 1313 برابر با رجب 1353 و شماره بعدي آن به چاپ رسيده است.روحانيت در ايرانايران از دير زمان ميهن علم و دانش و محل بروز رجال دين و فلسفه بوده و ازطرف ديگر مرکزيت تشيع عالم را داراست و تنها مملکتي است در دنيا که‌جمعيت وي را از تشکيلات دولتي و ملي اين مذهب گرامي تشکيل مي‌دهد وآنان با همه آزادي و سرفرازي به مبادي مذهبي خود قيام مي‌نمايند وازنکوهش و آسيب‌هاي اجانب آسوده مي‌باشند.پيداست که اين وضعيت کاملا نيازمند به تأسيس مجمع روحاني و جامعه‌علمي ديني شيعي درخور خود مي‌باشد که بدين وسيله احتياجات روحاني راتأمين نمايد و انجام وظايف ديني را عهده دار شود، گرچه هيچگاه از جمعيتديني کوچک و بزرگ در بيشتر از شهرهاي ايران خالي نبوده ليکن هيچ کدام‌جنبه عمومي نداشته‌اند و همواره اين نقيصه به واسطه سختي مسافرت به خارج براي انجام اين مقصد وجود داشته است.تا آن که خداوند يگانه مصلح بزرگ حضرت آيت الله آقاي حاجي شيخ عبدالکريم حائري ـ مد ظله ـ را بر انگيخت. وي را از عراق عرب به طرف ايران رهسپار نمود و در شهر عراق رحل اقامت افکند. اهالي آن سرزمين به شايستگي وي براي رياست روحاني پي برده و عزم متين و علم بيکران و دين بي آلايش و عقل کامل و اخلاق ستوده و ديگر خصلت‌هاي نيکش آگاهي يافتند و دانستند که او يگانه شخص است که داراي لياقت و کفايت رياست ديني و مرجعيت تقليد و اداره مجمع علمي شيعي مي باشد.در همان اوان سالي تنگ و قحط پيش آمد نمود (1336 ق) که همه از وضعيت آن سال با خبرند. حضرت ايشان به جدّيتي تمام به جمع اعانات براي تنگ دستان عموما و براي علما و محصلين خصوصا قيام نموده و بيشتر هم‌ّ خود راصرف نگاهداري از اينان فرموده، به طوري که گذشته از اين که از آنها تلفاتي پديد نيامد در آسايش و رفاهيت زندگي کردند. قيام به اين امر پيش بيني و حسن نظر مردم را در باره وي تأييد نمود تا آن که عده محصلين آن شهر و اطراف تحت سرپرستي و تعليماتش گرد آمدند واولين دفعه موسسه علمي کوچکي تشکيل گرديد و روز به روز بر احساسات مردم و کمک‌هاي مادي و معنوي نسبت به اين مؤسسه زيادتر مي‌شد و ايشان نيز از هيچ گونه نوازش و سرپرستي و عواطف و تشويقات در باره آنان دريغ نمي‌داشتند و هر گونه وسائل آسايش و خرسندي آنها را فراهم مي‌نمودند. درنتيجه روح جديدي در کالبد آنان توليد گرديد و با کمال قوا خود را متوجه به تحصيل نمودند.ديري نگذشت، خبر اين مؤسسه در اطراف پراکنده گشت و جذبه وي دانشمندان را از هر طرف به سوي خود کشيد و عده‌اي از افاضل نامي اين‌سرزمين نيز بدانجا شتافتند و همواره بر توسعه و انتشار آن مي‌افزود و اين دوره حيات اين جامعه علمي راه تکامل خود را مي‌پيمود.تا آن که در نزديکي بهار در سال 1340 قمري بر حسب درخواست جمعي ازاهالي قم حضرت آيت الله با عده‌اي از افاضل به طرف قم حرکت نمودند و با همه جلوگيري‌ها از اهالي عراق ]اراک[ (زيرا بيم آن داشتند که شايد اين مسافرت موقتي دائمي گردد و از محضر مقدسش محروم گردند) در روز دوم نوروز با استقبال کامل و اهميت فوق العاده که بيش از آن متصور نيست وارد قم شده و بر حضرت حجت الاسلام آقاي شيخ مهدي قمي ]پايين شهري پدرعلي اکبر حکمي زاده[ وارد و ايشان نيز از هر گونه پذيرايي که لايق وي بود خودداري نکردند.چنانچه اکنون معمول است، در همان موقع نيز در موقع نوروز عده بيشمار ازعموم طبقات ايران از علما و اعيان و تجار و ساير اصناف از بسياري ازشهرهاي ايران به قم مي آمدند. در آن هنگام که مصادف با ورود حضرت آيت‌الله گرديد، فرصت را از دست نداده، همواره با اهالي قم درخواست اقامت قم را از ايشان مي‌نمودند. بالنتيجه پس از درخواست‌هاي زياد و امتناع ايشان ازتوقف به قم به واسطه مانعيت اهالي عراق به مساعدت قرآن مجيد «و اتوني بأهلکم اجمعين» توقف به قم را اختيار نمودند و آنها هم مخارج نقل محصلين را از عراق به قم عهده دار شدند. سپس حوزه علميه از عراق ]اراک[ به قم منتقل گرديد.اين انتقال در روحانيت ايران انقلاب جديدي را پديد آورد و در مرکز و ولايات انتشار فوق العاده پيدا کرد و در مدت کمي، جمعي کثير از ساير نقاط ايران به طرف قم رهسپار شدند و روز به روز جمعيت وي افزوده مي‌گرديد. در اين مدت به واسطه موقعيت و اهميت حوزه قم قضايا و پيش آمدهايي رخ نمود که اکنون از شرح آن صرف نظر مي نماييم. چند سالي پيش نگذشت که عده‌اي از افاضل دروس خود را تکميل نموده و به‌شهرهاي خود مراجعت نمودند و در آن شهرها مثل همدان و کاشان و عراق وجاهاي ديگر شعبه هايي براي حوزه مرکزي تأسيس گرديد و همچنين از سايرنقاط و ممالک اسلامي ارجاعاتي به قم گرديد و خود مجمع علمي شيعي درتمام عالم اسلامي گشت. و نيز اميدواريم که يک مؤسسه تبليغي براي نشر حقايق ديني در اطراف وممالک ديگر به اين جامعه ديني ضميمه گردد تا بيشتر از اين ممالک مختلفه ازاين کانون علمي بهره‌مند گردند.شرح و تاريخ زندگاني حضرت آيت الله حائري‌مولدشان در حوالي يزد سال 1276 و از آنجا براي تحصيل به يزد آمده پس ازخواندن سطوح به طرف کربلا مسافرت فرمود و به مرحوم علامه اردکاني وارد و ايشان را به سامرا خدمت علامه اکبر ميرزا حسن شيرازي فرستادند ونزد آن مرحوم و مرحوم آقا سيد محمد اصفهاني تحصيل فرمودند. پس ازفوت مرحوم ميرزا سال 1313 به نجف حرکت فرموده و چندي هم در آنجا اشتغال به تحصيل داشته‌اند و فضلاي آنجا به بلندي مقام علمي ايشان پي‌بردند. از آن پس به ايران آمده و هشت سال در عراق توقف نمودند و ثانيا به‌عراق عرب رفته ودر کربلا قصد اقامت نمودند. براي اين که دچار حوادث آن وقت (مشروطه و استبداد) نگردند. بر حسب مسلک ديرينه خود که مداخل هدر اين گونه کارها ندارند. و از آنجا باز براي زيارت مشهد رضوي به ايران حرکت نموده و پس از زيارت ارض اقدس در عراق توقف نموده و تأسيس حوزه علميه را فرمودند.ساير اعمال خيريه حضرت آيت الله‌گذشته از تأسيس جامعه علمي حضرت آيت الله توجه مخصوصي بکارهاي خيريه دارند؛ و اين يکي از امتيازات ايشان است که با همه مشاغل علمي ومرجعيت فتوي، هيچ وقت از رسيدگي به حال زيردستان و دست‌گيري افتاد‌گان و کمک به تعليم اطفال بي بضاعت در مدارس و مکاتيب خودداري ننموده و با همه ضعف و ناتواني به همه کارها رسيدگي مي نمايند.اکنون گذشته از هفتصد نفر محصل و مدرس که در زير سايه ايشان در قم مشغول به تحصيل‌اند، عده زيادي از اطفال يتيم و زن‌هاي بي پرستار و فقرا ومرضي، با همراهي ايشان زندگي مي نمايند. از آن جمله در چند سال قبل که تنگ سالي مختصري پيش آمد، براي فقرا محلي تهيه نمودند که از گرسنگي وسرما آسوده باشند. پس از گذشتن سال و تفرق جمعيت، چند نفر از آنها که مريض بودند باقي ماندند. لذا محلي ديگر براي معالجه آنها تهيه نمودند و کم‌کم بر مرضي و مخارج آن افزوده شد تا اکنون که مريضخانه مهمي گرديده که‌اخيرا به واسطه خرابي سيل از محل مريضخانه سابق به مريضخانه جديد که در تحت نظر ايشان از ترکه مرحوم سهام الدوله ساخته شده بود منتقل گرديده و با کمال عنايت و اهميت به آنها سرکشي مي‌شود. آثار خيريه حضرت آيت‌الله بسيار است. چيزي که بيشتر از همه مورد توجه است همت فوق العاده‌اي بود که درهمراهي با سيل زدگان قم فرمودند که بلافاصله به همه ولايات تلگراف کرده واستمداد نمودند و وجوه واصله را با دقت کامل به مصارف سيل زدگان وساختمان آنها رسانيدند. اگر بخواهيم به خصوصيات آن بپردازيم به طول مي انجامد، لذا خلاصه اين عمليات شش ماهه را از نظر خوانندگان مي گذرانيم.عمليات انجمن اعانه سيل زدگان قم‌پس از خرابي سيل، اعلي حضرت اقدس شهرياري، ده هزار تومان فوري جهت حضرت آيت الله فرستادند که به مصرف سيل زدگان برسانند. حضرت‌آيت الله جهت تقسيم وجه به اشخاص و مصارف ساختمان انجمني تشکيل داد از چند نفر از تجار متدين و رئيس محترم ماليه و مدعي العموم و اين‌انجمن در تحت نظر خود حضرت آيت الله مشغول بکار شدند. در ابتدا تااندازه‌اي پول و نان به سيل زده‌هاي بي بضاعت تقسيم نمودند. و بعد شروع به ساختمان منازل نمودند. تدريجا از ولايات که قسمت عمده آن طهران بوده، اعانه جمع شد.جمع کل عايدي 66300 تومان بوده که 30 هزار تومان از طهران مي باشد وچهار هزار تومان از آن هنوز نرسيده و مي رسد و تا شب 20 آبان 61 هزار وپانصد تومان خرج شده.عمليات ساختماني تاکنون عبارت است از شهر نو 340 خانه، محله سلطان‌محمد شريف 199، سند بتد ]کذا[ و حمام تالار 229، دروازه کاشان 199، کوچه حرم 93، دروازه قلعه 159.براي هر خانواده يک اطاق ساخته‌اند وخرابي خانه‌هاي واقعه در خندق که جاي آن قابل ساختمان نبوده و مهندسين تصويب نکرده‌اند در زمين مبارک آباد خانه‌هاي جديد ساخته شده. و براي‌جلوگيري از خسات بارندگي کارهاي روي آن را مقدم داشته‌اند و کارهاي پايين آن تا 29 روز ديگر تمام مي‌شود. ع.جامعه علميه قم‌مدرسين عالي:حضرت آيت الله حاجي شيخ عبدالکريم‌آقاي آشيخ محمد علي قمي‌آقاي آميرزا محمد قمي‌آقا آسيد محمد حجت تبريزيآقاي آسيد محمد تقي خوانساريآقاي حاجي سيد محمد باقر قزويني‌آقاي آشيخ حسن فاضل قمي‌آقاي آميرزا محمد همداني‌آقاي آسيد محمدرضا گلپايگاني‌آقاي آميرزا خليل صيمري‌آقاي ميرزا عبدالحسين ابن الدين‌آقا نجفي تبريزيآقاي آشيخ عباسعلي شاهروديآقاي اميرزا محمد علي اديب طهراني‌محصلين‌مدرسه فيضيه 91 حجره ــ 250 محصل‌مدرسه دارالشفاء 28 حجره ــ 42 محصل‌مدرسه رضويه 21 حجره ــ 43 محصل‌مدرسه حاجي ملاصادق 25 حجره ــ 45 محصل‌مدرسه ناصريه 23 حجره ــ 22 محصل‌مدرسه مهديقلي خان 14 حجره ــ 25 طلبه‌مدرسه سيد صادق 10 حجره ــ 18 محصل‌متفرقه 100 محصل‌جمع: 700 نفرمنبع: www.historylib.com
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 256]
-
گوناگون
پربازدیدترینها