تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816431918
جمعيت باسواد كشور در 3دهه گذشته
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: جمعيت باسواد كشور در 3دهه گذشته مسير طیشده، مسير پيشرو در پيام تاريخي امام خميني (ره) در سال 1358، مبني بر ريشهكن كردن بيسوادي، كه به عنوان اصول و مباني توسعه كشور در حوزه نيروي انساني به دولت و همچنين مردم اعلام گردید، دو هدف اساسي ترسيم شده بود كه در اولين هدف حذف بيسوادي از آحاد مردم مورد تاكيد قرار گرفته و در هدف دوم نیز استقلال فرهنگي، سياسي، اجتماعي و اقتصادي بيان شده است. اما با گذشت سه دهه از اين فرمان لازم است تحولات جمعیت با سواد کشور در راستاي تحقق هدف اول مورد ارزيابي قرار گيرد. به بيان ديگر لازم است تحولات پیش آمده روي شاخص‌هاي نرخ بيسوادي مورد ارزيابي مجدد قرارگيرد. بدين منظور در اين مقاله با استفاده از داده‌هاي آماري و اطلاعات به دست آمده از سرشماري‌هاي عمومي نفوس و مسكن در سالهاي 1355، 1365، 1375 و 1385 ميزان تحقق هدف تعیین شده به صورت آماري بررسي شده است. در اين راستا روند تحولات نرخ باسوادي در گروه‌هاي سني مختلف و در جامعه مردان و زنان كشور و روستايي و شهرنشين به صورت مجزا بررسي شده است. طي سه دهه گذشته جمعيت كشور رشد بي‌سابقه (9/3 درصد) را تجربه نموده و عملا به دو برابر افزايش يافته كه اين موضوع در ارزيابي فعاليت‌ها مورد توجه بوده است. نتايج به‌دست‌آمده گوياي آن است كه بهرغم افزايش جمعيت كشور از 34 ميليون نفر در سال 1355 به 4/70 ميليون نفر در سال 1385 نرخ سواد از 2/47 درصد به 5/84 درصد ارتقا يافته است. در عين حال نرخ باسوادي در تمامي گروه‌هاي سني افزايش نشان مي‌دهد، از جمله در گروه‌های سنی 40 سال و بالاتر كه از رقم 8/17 درصد در سال 1355 به رقم 9/58 درصد در سال 1385 ارتقا یافته است. همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد كه نرخ رشد سواد در جامعه زنان نسبت به جامعه مردان از شتاب بالاتري برخوردار بوده است به گونه‌اي كه اختلاف بين نرخ سواد در جامعه زنان و مردان كه در سال 1355 به 8/53 درصد بالغ مي‌گرديد در سال 1385 به 5/8 درصد تقليل يافته است. اين موضوع در خصوص نرخ رشد سواد در مناطق روستايي نسبت به مناطق شهري مصداق يافته است؛ به نحوي كه اختلاف بين نرخ سواد در میان مناطق روستايي و شهري از 35 درصد در سال 1355 به 8/13 درصد در سال 1385 تنزل يافته است. از آنجايي كه گروه‌هاي سني بالا جمعيت زنان و مناطق روستايي به طور اخذ دچار تحول گردیده است، مي‌توان اظهار داشت كه فرمان امام (ره) در سه دهه گذشته به ميزان قابل‌توجهي اجرا شده است. امروزه توسعه و حيات اقتصادي جوامع بيش از آنكه به وسيله عوامل توليد رقم زده شود با ميزان و سطح تعليمات عمومي جوامع پيوند خورده است. اهميت تعليمات عمومي به عنوان اساسي‌ترين وسيله براي نيل به شكوفايي و توسعه مورد تاكيد است و با برخورداري آحاد مردم از نعمت سواد؛ فرهنگ ارتقا مييابد، ارزش‌ها تثبيت ميگردد و سلامت جوامع تامين مي‌شود. با مطالعه وضعيت كشورهاي در حال توسعه به روشني مي‌توان به ارتباط مستقيم بين عامل سواد و توسعه پي برد. بيشترين ميزان فقر، بيماري، خرافات و ساير معضلات اجتماعي و به ويژه آثار شوم استثمار فرهنگي در مناطقي از جهان وجود دارد كه بيشترين آمار بي‌سوادان را دارا مي‌باشد. در اين راستا دين مبين اسلام با ديد واقع‌گرا از فضيلت علم آموزي سخن گفته و آن را براي تمام مسلمانان واجب دانسته است. اما در ايران نيز پس از انقلاب امام خميني (ره) در فرمان تاريخي و با هدف ريشهكن كردن بيسوادي از جامعه، آن‌را از اهداف عالي انقلاب از نقطه نظر فرهنگي و استقلال اقتصادي، فرهنگي، سياسي و اجتماعي اعلام نمودند. امام خميني (ره) در پيام خود در سال 1358 اظهار نمودند: «.... اكثر افراد كشور ما از نعمت خواندن و نوشتن برخوردار نيستند چه رسد به آموزش عالي. مايه بسی خجلت است كه در كشوري كه مهد علم و ادب بوده و در سايه اسلام زندگي مي‌كند طلب علم را فريضه دانسته است، از نوشتن و خواندن محروم باشد ما بايد در برنامه درازمدت فرهنگ وابسته كشورمان را به فرهنگ مستقل و خودكفا تبديل كنيم و اكنون بدون از دست دادن وقت و بدون تشريفات خسته‌كننده براي مبارزه با بيسوادي به طور ضربتي و بسيج عمومي قيام كنيم تا انشاء‌ا... در آينده نزديك هركس خواندن و نوشتن ابتدايي را آموخته باشد.....»در متن پيام دو هدف اساسي براي نهضت سوادآموزي تبيين شده است كه عبارتند از: 1 - آموزش خواندن و نوشتن به افراد محروم از سواد.2 - ارتقا آگاهي و دانش بزرگسالان و تبديل فرهنگ وابسته كشور به فرهنگ مستقل و خودكفا.در اين مقاله سعي شده است با استفاده از نتايج آماري تحقق هدف اول (آموزش خواندن و نوشتن) مورد بررسي قرار گيرد. (1) الف)بررسي وضعيت سواد در جمعيت 15 سال و بيشتر: اطلاعات لازم در خصوص بررسي روند تحولات وضعيت سواد در جمعيت كشور در جداول شماره 1و2 و تصاوير مربوط به آن مشخص شده است. در حال حاضر وضعيت سواد در مقياس بين‌الملل در محدوده سني 15 سال و بالاتر سنجيده مي‌شود. به همين دليل تمركز و تاكيد اين قسمت از مقاله بر روي اين گروه سني قرار مي‌گيرد. در سال 1355 جمعيت 15 سال و بيشتر ايران حدود 7/18 ميليون نفر بوده است كه با نسبت‌هاي تقريبا مساوي بين زن و مرد توزيع شده است. اما نسبت استقرار جمعيت در مناطق شهري و روستايي تغيير كرده و به ترتيب 57 و 43 درصد را نشان مي‌دهد اين تحول به لحاظ جمعيت با سواد داراي اهميت مي‌باشد. درهرحال 1/14ميليون نفر با سواد اين جمعيت 1/52 درصد ميزان باسوادي 2/16 درصد رشد در ميزان سواد جمعيت 15 سال و بيشتر در سال 1365 نسبت به ميزان سواد جمعيت 15سال و بيشتر سال 1355را آشكار مي‌سازد. جمعيت 15 سال و بيشتر ايران در سال 1375 حدود 3/36 ميليون نفر بوده است كه از اين ميزان 49 درصد زن و 51 درصد مرد مي‌باشد. از كل جمعيت 15 سال و بيشتر، ميزان 63 درصد شهرنشين و 37 درصد روستايي و عشاير مي‌باشد. با توجه به ارقام نسبت‌هاي ارائه شده، بيشتر جمعيت 15سال و بيشتر در شهرها زندگي مي‌كنند. وجود 4/26 ميليون نفر باسواد در سال 1375 در گروه سني 15 سال و بيشتر، 8/72 درصد ميزان باسوادي را نشان مي‌دهد. در سال 1385 گروه سني 15 سال و بالاتر به 8/52 ميليون نفر بالغ گرديد كه از اين تعداد 4/43 ميليون نفر از نعمت سواد برخوردار بوده‌اند. به بيان روشن‌تر نرخ باسوادي در سال 1385 و در گروه‌هاي سني بالاتر از 15 سال به بيش از 81 درصد ارتقا يافته است. نسبت‌هاي باسوادي در مقاطع سرشماري به روشني نشان‌دهنده رشد شتابان نرخ باسوادي به ويژه در بيست سال اخير مي‌باشد. ب) بررسي وضعيت سواد برحسب جنس اطلاعات جدول شماره 2 گوياي آن است كه در سال 1355 تنها 9/58 درصد از مردان باسواد بوده‌اند اين رقم براي زنان به 1/35 درصد تقليل مييابد. به بيان ديگر بيش از دوسوم زنان كشور بي‌سواد بوده‌اند اين اعداد ضمن آنكه به طور كمي وضعيت سواد در كشور را به صورت نابسامان نشان مي‌دهد، گوياي وجود شكاف بسيار عميق بين زنان و مردان به لحاظ باسوادي است. در سال 1365 نرخ سواد به 7/61 درصد افزايش يافت كه در مقايسه با سال 1355، 14درصد افزايش را نشان مي‌دهد. در اين سال نسبت نرخ سواد در مردان و زنان به ترتيب به 7/70 درصد و 1/52 درصد ارتقا يافته است. به بيان روشن‌تر در مردان نرخ رشد سواد در حدود 12 درصد و در بين زنان 17 درصد بوده است. همانگونه كه ملاحظه ميگردد ضمن ارتقاي قابل‌توجه در هر دو گروه جنسي نرخ رشد سواد در زنان بيش از مردان بوده است. (5 درصد) در سال 1375 نرخ باسوادي كشور با 18 درصد رشد به رقم 5/79 درصد ارتقا يافته است. عدد مشابه در خصوص مردان 5/84 و در خصوص زنان 3/74 درصد مي‌باشد. در اين سال نيز نرخ باسوادي مردان 14درصد و نرخ باسوادي زنان 22 درصد افزايش يافته است. با عنايت به ارقام مورد اشاره مي‌توان اظهار داشت كه در اين دوره 10 ساله نرخ رشد باسوادي نسبت به ده سال قبل از آن شتاب بيشتري را به خود گرفته است كه البته باز هم اين شتاب در بين زنان به مقدار قابل‌توجهي بيش از مردان مي‌باشد. سرشماري 1385 نشان‌دهنده نرخ رشد باسوادي با سطح 5/84 درصد مي‌باشد. اين رقم در مقايسه با سال 1375، 5 درصد افزايش را نشان مي‌دهد. اين موضوع نشان‌دهنده كاهش شتاب رشد نرخ باسوادي نسبت به دوره ساله قبل از آن مي‌باشد. نرخ باسوادي براي مردان و زنان به ترتيب 7/88 درصد و 2/80 درصد مي‌باشد. در اينجا نيز نرخ باسوادي مردان 4 درصد و نرخ باسوادي زنان 6 درصد را نشان مي‌دهد كه خود مويد اين امر است كه از شتاب رشد نرخ باسوادي كاسته شده است. ولي همچنان جهت مثبت حفظ گرديده است. نكته قابل‌توجه در اينجا مربوط به نزديكي نرخ سواد در بين زنان و مردان مي‌باشد كه اختلاف آن به 5/8 درصد محدود شده است. اين رقم در مقايسه با سال 1355 (8/53 درصد) تعديل بسيار شديدي را نشان مي‌دهد. از آنجايي كه وظيفه آموزش زنان بي‌سواد بالاي 15 سال بر عهده سازمان نهضت سوادآموزي قرار دارد مي‌توان فعاليت اين ارگان را به طور مشخص در اين سه دهه مشاهده نمود. طي اين سه دهه نرخ سواد مردان به طور متوسط سالي 1 درصد و نرخ سواد زنان به طور متوسط در هر سال 3/1 درصد بوده است. ج) وضعيت سواد برحسب محل اقامت (مناطق شهري و روستايي) دو ستون پاياني جدول شماره 2 نشان‌دهنده اطلاعات لازم براي بررسي اين موضوع مي‌باشد. همانگونه كه ملاحظه ميگردد در سال 1355 نرخ سواد در مناطق شهري 5/65 درصد و در مناطق روستايي 5/30 درصد مي‌باشد. در اينجا نيز تفاوت نرخ سواد بين مناطق روستايي و شهري چشمگير است. به بيان واضح‌تر بيش از ساكنين مناطق روستايي در اين سال فاقد نعمت سواد بوده‌اند و تعداد باسوادان مناطق شهري بيش از دو برابر مناطق روستايي بوده است. پس از آغاز نهضت سوادآموزي اولين نتايج در سال 1365 قابل مشاهده مي‌باشد در اين سال نرخ سواد در مناطق شهري و روستايي به ترتيب به 1/73درصد و 4/48 درصد افزايش يافته است. اين ارقام گوياي آن است كه نرخ سواد در مناطق شهري 6/7 درصد و در مناطق روستايي در حدود 18 درصد افزايش داشته است. به بيان روشن‌تر نرخ رشد سواد در مناطق روستايي بيش از دو برابر نرخ سواد در مناطق شهري بوده است. در سال 1375 نرخ سواد در مناطق روستايي به 6/69 درصد ارتقا يافته است. اين رقم در خصوص مناطق شهري به 7/85 درصد بالغ ميگردد. به بيان ديگر در مناطق روستايي نرخ رشد سواد شتاب قابل‌توجهي به خود گرفته و رشدي معادل 2/21 درصد را تجربه نموده است، البته اين موضوع در خصوص مناطق شهري نيز مصداق دارد زيرا اين مناطق نيز رقم رشد 6/12 درصد را تجربه نموده است، اما در هر حال شتاب رشد مناطق روستايي به مراتب بيش از مناطق شهري است (در حدود 9 درصد). اما در سال 1385 نسبت سواد در مناطق شهري و روستايي به ترتيب 9/88 درصد و 51/7 درصد گزارش شده است. اين اعداد به ترتيب رشد 2/3 درصد در نرخ سواد مناطق شهري و 5/5 درصد رشد را در نرخ سواد روستايي نشان مي‌دهد. در هر دو مناطق شهري و روستايي از شتاب رشد كاسته شده، اما روند صعودي ادامه داشته و در عين حال برتري نرخ رشد مناطق روستايي نسبت به مناطق شهري قابل مشاهده مي‌باشد. به طور كلي فعاليت انجام شده طي 28 سال شروع فعاليت نهضت سوادآموزي باعث شده كه در مناطق شهري نرخ سواد به ميزان 4/23 درصد و در مناطق روستايي 6/44درصد رشد يابد. در اينجا نيز كاهش تفاوت چشمگير بين مناطق شهري و روستايي در طي اين سي سال مشهود مي‌باشد اين رقم از مقدار 35 درصد در سال 1355 به 8/13 درصد تقليل يافته است. از آنجايي كه تاكيد و تمركز فعاليت سازماني نهضت سوادآموزي برروي مناطق روستايي بوده است اين دستاورد را مي‌توان به مقدار زيادي ناشي از فعاليت اين ارگان دانست. يافته‌ها بررسي‌هاي لازم در اين مقاله گوياي آن است كه بهرغم افزايش جمعيت كشور از 34 ميليون نفر در سال 1355 به 4/70 ميليون در سال 1385 نرخ سواد از 2/47 درصد به 5/84 درصد ارتقا يافته است. به بيان ديگر فعاليتهاي سوادآموزي با وجود دو برابر شدن جمعيت كشور توانسته است نرخ سواد را به حدود دو برابر افزايش دهد. در عين حال يافته‌ها نشان مي‌دهد كه نرخ باسوادي در تمامي گروه‌هاي سني رشد يافته است، به عنوان مثال گروه سني 9- 6 سال در سال 1355 از نرخ سواد 6/71 درصد برخوردار بوده كه اين رقم در سال 1385 به 1/92 درصد افزايش يافته است، به همين ترتيب گروه‌هاي سني 40 سال و بالاتر از رقم 8/17 درصد سال 1355 به رقم 9/58 درصد در سال 1385 دست يافته‌اند. اين بررسي در خصوص جنسيت نشان مي‌دهد كه رشد نرخ سواد در بين جامعه زنان نسبت به جامعه مردان از شتاب بسيار بالاتري برخوردار بوده است، به نحوي كه اختلاف بين نرخ سواد در جامعه زنان و مردان در سال 1355 كه به 8/53 درصد بالغ مي‌گرديد در سال 1385 به 5/8 درصد تقليل يافته است. از سوي ديگر نتايج به دست آمده، از نرخ سواد در مناطق روستايي و شهري نشان مي‌دهد كه مناطق روستايي نرخ رشد سواد پرشتابی را در مقايسه با مناطق شهري تجربه نموده‌اند. اين موضوع نيز باعث شده كه اختلاف نرخ سواد بين مناطق روستايي و شهري از 35 درصد در سال 1355 به 8/13 درصد در سال 1385 تنزل يافته است. به طور كلي مي‌توان بيان داشت ضمن آنكه نرخ سواد در كل كشور و در كل گروه‌هاي سني افزايش يافته به طور اخص جمعيت زنان و جمعيت روستاييان را مورد تاكيد قرار داده و باعث شده اختلاف نرخ سواد بين مردان و زنان و بين مناطق شهري و روستايي به مقدار زياد تنزل يابد. لازم به ذكر است؛ قشر زنان و قشر روستاييان به طور اخص مورد توجه سازمان نهضت سوادآموزي و جامعه هدف اين ارگان به شمار مي‌آيد. منابع: - مركز آمار ايران (1355) سالنامه آماري كشور - مركز آمار ايران (1365) سالنامه آماري كشور - مركز آمار ايران (1375) سالنامه آماري كشور - مركز آمار ايران (1385) سالنامه آماري كشور برگرفته از وب سايت amar.sci.org.irپاورقي: (1) كليه اعداد و ارقام نقد شده در مقاله مربوط به سالنامه‌هاي آماري سالهاي 1355، 1365،1375 و 1385مي‌باشد.
منبع: دنیای اقتصاد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 257]
-
گوناگون
پربازدیدترینها