واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
جانوران جديد ، زير ذره بين علم منبع:عاصفه اله وردي محققان ايراني براي اولين بار در دنيا 2 گونه نماتد جديد کشف کردندفکر مي کنيد زماني که بشر براي اولين بار زرافه را ديد چه حسي داشت؟ يا مثلا نهنگ چه طوري به اين اسم نامگذاري شد؟ امروزه ديگر مطمئن هستيم که همه حيوانات درشت ماکروسکوپي کره زمين را مي شناسيم. ديگر امکان ندارد در قعر جنگل هاي آمازون جانداري نفس بکشد و هيچ دانشمند جانورشناسي براي انتخاب اسم روي آن اقدام نکرده باشد.اما از موجودات ريز ميکروسکوپي که ممکن است خيلي هم نزديک ما باشند، بي خبريم . چه کسي باور مي کند که در باغچه حياط خانه هزاران هزار موجود ناشناخته در خاک زندگي کنند. نماتدها از جمله همين جانوران هستند که فقط با ميکروسکوپ مي شود آنها را ديد. نماتدها موجودات کرمي شکل ريزي هستند که گاهي مي توانند يک مزرعه چغندر را نابود کنند، ضمن اين که گونه هاي مفيد آنها در باروري خاک ها نقش مهمي دارند.اما حالا که حيوان درشت قابل ديدن کشف نشده اي وجود ندارد، دانشمندان سراغ اين موجودات ريز ذره بيني رفته اند تا بتوانند با کشف روابط آنها با آب و خاک و زندگي بشر، راه هايي را براي استفاده بهتر پيدا کنند.به خاطر همين است که دکتر ابراهيم شکوهي دانشجوي دکتري دانشگاه تهران درست وقتي که براي انجام تحقيق رساله دکتري اش مشغول آزمايش روي خاک هاي مختلف بوده ، 2گونه جديد نماتد که اتفاقا هنوز کشف نشده ، پيدا کرده و اين طوري است که ثابت کرده هنوز هم موجودات کشف نشده بسياري در اطراف ما وجود دارند. گفتگوي ما را با اين محقق جوان بخوانيد.شما حين انجام رساله دکتري 2 گونه جديد را در دنيا شناسايي کرديد، فکر مي کنيد ريشه هاي اين موفقيت از کجا شروع شده است؟شايد از دوره ليسانس که به نماتدشناسي علاقه مند شدم ، احساس کردم اين زمينه اي است که فرصت هاي بيشتري در آن وجود دارد. در دوره فوق ليسانس هم همين رشته را ادامه دادم و در نهايت در دوره دکتري چون برايم شناسايي موجودات ناشناخته جذابيت خاصي داشت ، همين کار را پيگيري کردم.کار تحقيقي شما چند سال طول کشيد؟از سال 81 کار خيلي جدي شروع شد ولي جرقه آن از سال 79 زده شد.فکر مي کنيد هنوز هم موجودات ناشناخته زياد باشند؟دقيقا همين طور است ، به خصوص اين که در کشور ما در برخي زمينه ها، کار زيادي انجام نشده است و جاي کار بسيار زيادي وجود دارد. گونه هاي جانوري بسياري وجود دارند که تا به حال شناخته نشده اند و ايران از اين لحاظ پتانسيل بالايي دارد. مطمئنم در آينده هم گونه هاي زيادي از ايران به دنيا معرفي خواهد شد. اغلب پژوهش ها در اين زمينه حالت تئوري دارد يا وارد مرحله عملي شده است؟البته علم نماتدشناسي شامل دو بخش است که هم مطالعات پايه اي را دربر مي گيرد هم مطالعات کاربردي را. در بسياري از گروه هاي اين موجودات ، مطالعات کاربردي وسيعي انجام شده است تا جايي که گروهي از آنها را به صورت تجاري تکثير مي کنند و براي کنترل آفات در اختيار کشاورزان قرار مي دهند. مثل نماتدهايي که روي حشرات مضر، بيماري ايجاد مي کنند. حتي گروهي از آنها را پرورش مي دهند تا در تغذيه ماهي هاي پرورشي استفاده کنند. اين طوري است که اين علم به سمت کاربردي شدن پيش رفته است.کار خود شما دقيقا چه بوده ، چطوري گونه هاي جديدي را معرفي کرده ايد؟من روي شناسايي گروهي از جانوران بسيار ريز موجود در خاک که همان نماتدها هستند، کار کرده ام . کار اصلي من شناسايي فون نماتدهاي راسته رابديتيده (Rhabditida) در استان تهران بودم . در اين تحقيق ، 29گونه جديد براي فون نماتدهاي موجود در ايران معرفي شد و 2گونه جديد هم در دنيا شناسايي شد.خودتان هم روي گونه هاي جديد که شناسايي شدند اسم گذاشتيد؟بله . اين نمونه ها به ترتيب با عنوان هاي آکروبلس ايرانيکوس و هاليسفالوبوس پرسيکوس (Halicephalobus Persicus) و (Acrobeles iranicus) نامگذاري شده اند.اگر قرار باشد براساس اين دستاورد، اتفاقي در کشاورزي مملکت بيفتد در کدام بخش است؟من فکر مي کنم در بخش گياه پزشکي ، خاک شناسي و شيلات ، اين گروه از نماتدهايي که ما روي آن کار کرديم ، مي تواند موثر باشد. علاوه بر اينها در بخش بيولوژي جانوري ، پزشکي و دامپزشکي در مطالعات پايه مي توانند مورد استفاده قرار بگيرند.اما سوال اصلي اين که اين موجودات ريز براي بشر سود يا زيان خاصي دارند.نماتدها يکي از عوامل مخرب مزارع کشاورزي هستند. به همين دليل ، سالانه خسارت زيادي به کشاورزان وارد مي کنند، اما از سوي ديگر، گونه هاي مفيدي هم از اين گروه موجودات وجود دارند که گونه هايي که من روي آنها کار کردم ، از آن جمله اند و در بهبود وضعيت خاک ، شيلات و مطالعات ملکولي در زمينه هاي پزشکي و کشاورزي اهميت دارند.فکر مي کنيد مشکل اصلي محققان در کشور ما چيست؟اصلي ترين مشکل ، کمبود امکانات پيشرفته علمي است . حتي وقتي که همه امکانات وجود دارد يا يک مرکز تحقيقاتي يا دانشگاه آن را تهيه کرده است ، مساله اين است که به موقع و در زمان موردنياز، در اختيار محقق قرار نمي گيرد.چه طور اين دو گونه را به دنيا معرفي کرديد؟کار معمول محققان اين است که بعد از انجام مراحل يک تحقيق ، آن را به شکل مقاله براي مجله هاي علمي معتبر در سراسر دنيا ارسال مي کنند، وقتي يک مقاله علمي چاپ مي شود، مي توانيم مطمئن باشيم که کار ما مورد پذيرش و ارزيابي علمي قرار گرفته ، در واقع علم حاکم بر دنياي روز آن را پذيرفته است . من هم همين کار را کردم . بعد از کشف اين دو گونه طي مقاله هايي آنها را براي مجلات علمي نماتد شناسي فرستادم که در سال 2007به چاپ رسيد.در زمينه نماتدشناسي چه کشورهايي در حال حاضر پيشرو هستند؟البته اين مساله بستگي زيادي به زمينه مورد مطالعه دارد. نمي توان گفت که دقيقا چه کشوري پيشرو است ، اما در مجموع امريکا، بلژيک ، اسپانيا، هلند و بسياري از کشورهاي دنيا در زمينه هاي خاص علم نماتد شناسي فعال هستند و کارهاي ارزشمندي ارائه مي دهند.تحقيق شما در ايران عملي شد يا اسپانيا؟کارهاي ابتدايي در ايران و کارهاي اصلي در اسپانيا انجام دادم ، در واقع بايد بگويم در آنجا تمام امکانات براي کار، در اختيارم بود. امکاناتي مثل مقالات علمي که دسترسي به آنها در آنجا بسيار راحت بود و بسياري از مقالات قديمي که براي تحقيق لازم بود و همين طور امکان استفاده از ميکروسکوپ الکتروني هم فراهم بود.تحقيق در ايران و در کشورهاي پيشرفته از نظر شما چه تفاوت هايي دارند؟در کشورهاي پيشرفته ، وقتي محقق ماده يا وسيله اي درخواست مي کند، بلافاصله تهيه مي شود. بوروکراسي اداري اصلا در آنجا وجود ندارد. اما در ايران يک محقق را چنان درگير کارهاي اداري مي کنند که گاه براي تهيه يک ماده بايستي نامه نگاري هاي متعددي انجام دهد. و زمان بسياري که مي گذرد در تحقيق وقفه پيش مي آورد، به همين دليل گاهي محققان نمي توانند کارهاي بسيار عادي را به خوبي پشت سر بگذارند.جايگاه نماتد در علم نماتدها اغلب جانوران بسيار ريزي هستند که در خاک زندگي مي کنند و با چشم غير مسلح ديده نمي شوند. برخي از آنها در علم پزشکي ، برخي در دامپزشکي و برخي در کشاورزي اهميت دارند؛ عده اي مضر و گروهي مفيد هستند.نمونه بارز نماتدهايي که در پزشکي مطرح هستند آسکاريس است که همه ما مي دانيم در دستگاه گوارش انسان مشکلاتي را به بار مي آورد، اما جالب اين است که هم کيشان اين گونه نماتدها که به نام عمومي و غلط کرم ناميده مي شوند، حتي مفيد هم هستند. البته از نوع مضر آنها، در مغز، قلب و جگر انسان هم گزارش شده است و بعضي در بسياري از اعضاي حيوانات اهلي و وحشي گزارش شده اند که باعث بيماري هايي هم مي شوند نماتد معروف سي الگانس هم در مطالعات بيولوژي سلولي مورد استفاده قرار مي گيرد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 976]