واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اين هشدار براي استاني داده مي شود كه در مجموع حدود 87 درصد مساحت آن را جنگل و مرتع و عرصه هاي طبيعي تشكيل مي دهد. به گزارش ايرنا، تخريبي كه اكنون بر اثر فرسايش خاكهاي حاصلخيز و گرد و غباري كه از طريق 430 كيلومتر مرز مشترك استان ايلام با كشور عراق به وجود ميآيد قابل جبران نيست زيرا به گفته كارشناسان، براي توليد هر سانتيمتر خاك حاصلخيز 300سال وقت لازم است. اما در حالي كه پديده گردو غبار در سالهاي اخير بي وقفه بخش اعظمي از كشور از جمله استان ايلام را درنورديده، افزايش جمعيت و بي توجهي به بهره برداري صحيح از زمين توسط ساكنان منطقه نيز بر ميزان و سرعت تخريب اراضي افزوده است. بسياري از كشاورزان ايلامي، امروزه نه تنها روي دامنه هاي پرشيب و ارتفاعات بلند منطقه كشت و زرع مي كنند، بلكه براي سير كردن احشام خود ، مراتع را نيز بيش از حد و بي موقع مورد چرا قرار مي دهند . نتيجه اين وضعيت، آن شده است كه خاك مقاومت خود را از دست بدهد و بر اثر باران هاي شديد، آبياري بي رويه و بادهاي تند ، بشدت فرسايش يابد ، به طوري كه اكنون بسياري از زمينها، حاصلخيزي خود را از دست داده يا بكلي ويران شده است. اگر به اين وضعيت، خشكسالي هاي متوالي استان ايلام را در سالهاي اخير اضافه كنيم، آنگاه به روشني درخواهيم يافت كه پديده بيابان زايي عرصه هاي طبيعي اين استان زيباي كشور را به شدت تهديد مي كند. عبدالسلام پيري از كارشناسان منابع طبيعي ايلام به ايرنا گفت كه در حال حاضر 140 هزار هكتار از عرصه هاي طبيعي اين استان واقع در شهرستان دهلران تحت تاثير فرسايش بادي و تبديل شدن به بيابان قرار دارد، منطقه اي كه در آن، چند روستا شامل يكهزار و 350 باب منزل مسكوني، 26 هزار هكتار اراضي زراعي، بيش از يكصدهزار هكتار منابع زيست محيطي و 125 كيلومتر راه ارتباطي واقع شده است. وي هشدار مي دهد كه اگر اين روند بسرعت كنترل نشود، بيابان حتي شهر دهلران و شهرستانهاي مهران و آبدانان را نيز خواهد بلعيد و اين امر تبعات اقتصادي، سياسي و اجتماعي فراواني همچون تشديد فقر، بيكاري و مهاجرت را به همراه خواهد آورد. به گفته پيري، در حالي كه فرسايش خاك در ايلام باعث از بين رفتن سالانه 47ميليون تن خاك حاصلخيز و به تبع آن مراتع و جنگلهاي موجود در آن ميشود، وقوع هر ساله سيل نيز بيش از 20تن خاك در هر هكتار از اراضي و مراتع اين استان را با خود مي برد. وي ، مهمترين علت وقوع سيل در ايلام را تخريب پوشش گياهي ناشي از چراي بيرويه دام، فرسايش خاك، تعادل نداشتن دام با مرتع و جنگل و وضعيت پستي و بلندي (توپوگرافي) محيط طبيعي استان برشمرد. اما، اين همه مشكل نيست زيرا بخشي از تخريب و فرسايش خاك در استان ايلام ناشي از روان آبهايي است كه خاك مرغوب منطقه را با خود به كشور همسايه يعني عراق ميبرد. به گفته پيري، ميزان آبهاي رواني كه سالانه از اين استان خارج مي شود حدود8/4 ميليارد متر مكعب است و ميزان كل فرسايش خاك استان نيز در هر سال به 47 ميليون تن مي رسد كه اين مقدار معادل تخريب 10 هزار هكتار زمين زراعي است. استان ايلام در مجموع داراي دو ميليون مترمربع وسعت است كه 1/7ميليون هكتار آن را عرصه هاي طبيعي شامل جنگل و مرتع تشكيل مي دهد. * حركت شنهاي روان تداوم گرد و غبار، قدرت گرفتن كانونهاي فرسايش بادي، خروج آبهاي روان منطقه از ايلام و ادامه خشكساليها در مجموع دست بدست هم داده است تا هيولايي به نام شنهاي روان در منطقه به حركت درآيد و بيابان هر روز زمينهايي بيشتري را به كام خود كشد. علي اميد از كارشناسان اقتصادي استان ايلام به ايرنا گفت كه در شرايط كنوني وزش بادهاي شديد باعث شده است دشت هاي دهلران به عنوان كانون هاي بيابان زايي ايلام محسوب شود. به گفته وي، حركت شن هاي روان در شرايط خشكسالي، خسارات بسياري به محصولات كشاورزي وارد آورده، ذخاير آبي روستاها را از بين برده و موجب شده است تا زندگي مردم در شماري از روستاها مختل شود. اميد افزود: حركت شن هاي روان كه مراتع و كشاورزي را از بين مي برد، باعث هجوم وحوش گرسنه به روستاها شده است و اگر مسوولان اقدامات جدي براي نجات اين منطقه به عمل نياورند، بسياري از روستاهاي دهلران زير تلي از ماسه هاي بادي مدفون خواهد شد. * بلايي بدتر از جنگ شرايط كنوني طبيعت در استان ايلام به ويژه تداوم پديده گرد و غبار كه تاثيرات نامطلوب گسترده اي بر جنگلها ، مراتع و كشاورزي منطقه گذاشته و به تشديد پيامدهاي خشكسالي و قدرت گرفتن بيابان زايي منجر شده ، به گونه اي است كه برخي از آن به عنوان بلايي بدتر از جنگ براي استان ايلام ياد مي كنند. علي عزتي ازنمايندگان مردم استان ايلام در مجلس شوراي اسلامي در باره ورود گرد و غبار به آسمان ايلام و تاثير آن بر محيط زيست و منابع طبيعي گفت: گرد و غبار باعث آغاز موج جديدي از مهاجرت در ايلام شده است. وي در گفت وگو با خبرنگار ايرنا افزود: كاري كه هشت سال جنگ تحميلي نتوانست با مردم جنگ زده ايلام كند، آلودگي هوا كرد و هم اكنون مردم زيادي در حال مهاجرت از ايلام هستند. اين نماينده مجلس با يادآوري وضعيت هوا در چهار ماه اخير و ثبت 17 روز هواي ناسالم در ايلام اضافه كرد: هرچند گرد و غبار وارد شده از كشورهاي عراق و سوريه 20 استان كشور را درگير كرده، اما در چهار ماهه اول امسال استان ايلام 17 روز به خاطر گرد و غبار در شرايط اضطرار بوده است و اين يعني رسيدن غلظت ذرات معلق در هوا به 250 ميكروگرم در متر مكعب. عزتي بدون ذكر آمار مهاجرت مردم به شهرهاي ديگر كشور از جمله كرج افزود: استان ايلام به دليل اينكه بيشترين مرز را با عراق دارد با بحران شديد آلودگي و غبارآلود بودن آسمانش مواجه است. وي افزود: اين شرايط نه تنها عملكرد كشاورزان و دامداران منطقه را به شدت تحت تاثير قرار داده، بلكه حتي نفس كشيدن را هم براي مردم استان مرزي ايلام دشوار كرده است. عزتي ادامه داد: مردم ما برابر شواهد و اسنادي كه وجود دارد، تنها استاني هستند كه با وجود جنگ مهاجرت نكردند، ولي امروز به دليل اين مشكل تعداد زيادي از مردم كه عزيزانشان با مشكل تنفسي رو به رو هستند، مهاجرت مي كنند و علت اينكه بقيه نمي روند اين است كه توان مالي ندارند. اين نماينده مجلس اظهار داشت: آلودگي هوا چند سالي است كه در ايلام تبديل به مشكل روزمره شده است، به گونه اي كه مسائلي چون اختلال در نشست و برخاست تك هواپيماي فرودگاه كوچك اين شهر، ديگر چندان مهم نيست. * چه بايد كرد؟ عبدالرضا بازدار مديركل منابع طبيعي استان ايلام با تاييد گسترش بيابانها در اين استان غرب كشور گفت: اكنون از مجموع 140 هزار هكتار بيابان و شنزار موجود در عرصه هاي طبيعي اين استان بيش از نيمي از آن به كانون بحران تبديل شده است كه اگر كنترل نشود، به زايش پديده بيابان در اين استان منجر خواهد شد. وي خسارات سالانه ناشي از بيابان زايي در استان ايلام را بيش از 19 ميليارد ريال و اعتبار تخصيصي سفر هيات دولت به عمليات بيابان زدايي را دو ميليارد ريال عنوان كرد و اظهارداشت: با اين ميزان اعتبار فقط يكهزار هكتار از اراضي بياباني واقع در مناطق بحراني شهرستان دهلران نهال كاري شده است. بازدار ادامه داد: از محل اعتبارهاي استاني نيز براي تهيه طرح اجرايي مديريت مناطق بياباني در سطح 18 هزار هكتار، تجهيز نهالستان گرمسيري دهلران، اجراي عمليات مراقبت و نگهداري در گستره 300 هكتار و نهال كاري در گستره 200 هكتار هزينه شده است. وي ، كنترل و مديريت چرا، نهال كاري با گونه هاي مقاوم، اصلاح و احياي مراتع، اعمال سيستم هاي چرايي در طرح هاي مرتعداري و احداث بادشكن بين مزارع را از جمله راهكارهاي مقابله با پديده بيابان زايي در استان عنوان كرد و گفت كه براي رفع و پيشگيري از فرسايش بي رويه خاك برنامههاي مختلفي تدوين شده است. مديركل منابع طبيعي استان ايلام افزود: در اين راستا اقداماتي مانند بذركاري در مراتع، غرس درخت و نهال در جنگلها و در حاشيه جادهها در دستور كار قرار گرفته است. وي علاوه بر بروز پديده خشكسالي طي دو سال اخير، اجراي پروژههاي عمراني و اقتصادي را از ديگر علل تخريب جنگلها و مراتع استان ايلام برشمرد و گفت: با وجود اين وضعيت ما همه تلاش خود را براي مراقبت و صيانت از جنگلهاي استان ايلام بكار گرفته ايم. پيري، كارشناس منابع طبيعي ايلام نيز بر مهار آبهاي استان و اجراي طرحهاي آبخيزداري براي جلوگيري از بيابان زايي تاكيد دارد . او گفت: درصورت بيتوجهي به اين مساله ادامه روند فرسايش خاك باعث نابودي پوشش گياهي و اراضي حاصلخيز منطقه ميشود. به گفته پيري، با توجه به بالا بودن ميزان فرسايش خاك در ايلام اجراي طرحهاي سنگي ملاتي، گابيون بندي و خشكه چيني و همچنين عمليات بيولوژيكي مانند كپه كاري، نهال كاري و بذرپاشي ضروري است. اميدي، كارشناس اقتصادي هم با تاكيد بر اينكه بحران حركت شن هاي روان در دهلران جدي است، تاكيد دارد: بايد با عزم ملي و اختصاص اعتبار كافي در جهت مقابله با اين معضل اقدام شود. وي در اين زمينه وظيفه آموزش و پرورش، رسانه هاي گروهي و دانشگاه ها را براي شناساندن اهميت حفاظت از منابع طبيعي به عنوان بستر حيات و توسعه پايدار به همه اقشار جامعه بسيار مهم مي داند. عزتي، نماينده مردم ايلام در مجلس هم تاكيد دارد: هرچند آلودگي هواي ايلام موضوعي فراملي است، اما انتظار از مديران اين است كه بيشتر تلاش كنند. اما تا زماني كه طرح هاي موردنظر ادارات به پايان برسد و نتيجه بدهد، عزتي مي گويد مردم ايلام بايد همچنان با مشكلات موجود به ويژه گرد و غبار بسازند، مشكلي كه بارها، مردم را در خانه هايشان زنداني كرده است. 7177/633 / 1551
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 475]