واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تصميم روز پنجشنبه كنگره اكوادور براي كاهش حقوق و مزاياي نظاميان و نيروي پليس در اين كشور آمريكاي جنوبي، شورش واحدهايي از اين نيروها را عليه دولت رافائل كوريا سبب شد. حدود 150 نفر از نظاميان معترض روز پنجشنبه (30 سپتامبر) باند فرودگاه كيتو را تصرف و از تردد هواپيماها جلوگيري كردند. همزمان شمار ديگري از اين نيروها به ساختمان كنگره حمله كردند و تعدادي از پادگان ها را در اختيار خود گرفتند. كنگره اكوادور روز پنجشنبه قانوني را تصويب كرد كه به پاداش سالانه و برخي مزاياي كارمندان دولت از جمله نظاميان و پليس پايان مي دهد. اكوادور پنجمين توليدكننده نفت خام در آمريكاي لاتين است ولي به گزارش بانك جهاني 56 درصد از جمعيت 13 ميليون و 400 هزار نفري اين كشور در فقر زندگي مي كنند ** اكوادور در بستر ژئوپلتيك ------------------------------- اكوادور كشوري در شمال غربي آمريكاي جنوبي است. پايتخت آن كيتو و بزرگترين شهر اين كشور گواياكيول است. در شمال آن كلمبيا، در شرق و جنوب آن پرو و در غرب آن اقيانوس آرام قرار دارد. اين كشور همچنين شامل جزاير گالاپاگس در اقيانوس آرام در حدود 965 كيلومتري غرب كشور ميباشد. اكوادور داراي مساحتي برابر با 256،370 كيلومتر مربع ميباشد. مستيزوها بزرگترين گروه نژادي در اكوادور تلفيقي از اجداد اسپانيايي و سرخپوستان هستند و بيش از 65 درصد جمعيت را تشكيل ميدهند. اكوادور داراي منابع نفتي غني و زمينهاي كشاورزي پر محصول است. رييس جمهور كنوني اين كشور رافائل كوره آ ميباشد كه به دليل ديدگاههاي ضد آمريكايي روابط نزديكي با كشورهايي همچون برزيل، ونزوئلا، كوبا، بوليوي، نيكاراگوئه و... دارد. نظام سياسي اكوادور به صورت نظام رياست جمهوري و نمايندگي مردمي است كه به شكل جمهوري اداره مي شود و در آن رييسجمهور اكوادور هم رييس دولت و هم رهبر كشور در يك سيستم چند بخشي است. توان اجرايي در اختيار دولت است. حق قانونگذاري هم در دستان دولت و هم كنگرهِ ملي اكوادور است. بخش قضايي جداي از بخشهاي قانونگذاري و اجرايي عمل مي كند. ** اكوادور و سناريوي كودتا ------------------------------ منطقه آمريكاي لاتين و كشورهاي اين منطقه، سابقه طولاني در انجام كودتا و شورش هاي داخلي متناوب دارند. اين منطقه به دليل نزديكي به ايالات متحده به عنوان همسايه پرقدرت خود و اعمال سياست «حيات خلوت» از سوي اين كشور و ساخت سياسي متفاوت بارها شاهد كودتا و شورش هاي داخلي بوده است به طوري كه، از سال 1945 تقريبا تمام كشورهاي آمريكاي لاتين دستكم يك كودتاي نظامي و يا يك جنگ چريكي و يا هر دو را تجربه كرده اند. زماني يك تحليلگر سياسي گفته بود: رؤساي جمهور آمريكا براي آموزش و تمرين تواناييهاي خود هرچند وقت يكبار كودتايي در آمريكاي لاتين به راه مي اندازند.” عوامل متعددي مي تواند در كودتا عليه كوره آ نقش داشته باشد كه به ترتيب عبارت اند از: 1- احزاب راستگرا به رهبري لوسيو گوتيه رز 2- عوامل سازمان جاسوسي آمريكا سيا 3- شركت هاي چند مليتي به دليل بافت سياسي كشورهاي آمريكاي لاتين و هم راستا با آن اكوادرو ، به نظر مي رسد كه هر يك از اين عوامل مي توانسته به طور مجزا و نيز در يك همكاري نزديك به سازماندهي چنين كودتايي اقدام كرده باشد كه در زير نقش هر يك به تفصيل بيان شده و به سناريو هاي احتمالي نيز پرداخته مي شود : 1. نقش احزاب راستگرا در كودتا عليه كوره آ حزب آن گونه كه در ديگر كشورهاي آمريكاي لاتين فعاليت مي كند، در اكوادور وجود ندارد، هر چند وقتي به فهرست احزاب فعال در اكوادور نگاه كنيم بيش از ده ها حزب سياسي را مي بينيم كه همگي به نوعي در صحنه سياسي حضور دارند، اما هيچ يك از اين احزاب داراي يك ساختار اصولي و سازمان يافته نيستند. احزاب سنتي در اين كشور كه حتي ريشه در قرن نوزدهم دارند، جز نامي از آنها باقي نمانده است و احزاب راستگرا هم دو شاخه مي شوند برخي ريشه در حكومت نظامي خونين در اين كشور دارند و برخي كه نو ظهور هستند و دستي در گريبان آمريكا دارند و توسط اين كشور كنترل مي شوند. با وجود اين، ائتلاف احزاب راست گرا كه از سال 2006 تاكنون به دليل روي كار بودن چپ ها در اكوادور، خود را در انزوا مي بينند، تلاش مي كنند كه از هر فرصتي استفاده كرده و خود را به قدرت نزديك كنند. راستگرايان در اكوادور مي دانند كه هرگز نمي توانند به راي مردم براي بازگشت به قدرت اتكا كنند، چرا كه مردم اكوادور تجربه تلخي از حضور راست گرايان بر قدرت دارند، به ويژه در دوره لوسيو گوتيه رز كه عملا اكوادور به يكي از مستعمره هاي آمريكا تبديل شده بود و شركت هاي آمريكايي به راحتي در اين كشور فعاليت مي كردند. پس راستگرايان چاره اي جز روي آوردن به اقدام غيرقانوني براي تحميل خود به مردم نداشتند. 2. عوامل سازمان سيا در كودتاي نافرجام عليه كوره آ نمي توان نقش سازمان اطلاعات آمريكا را ناديده گرفت. در مورد آمريكا هر چند، مقامات كاخ سفيد صراحتا كودتا عليه رييس جمهوري قانوني اكوادور را محكوم كردند، اما هيچ كس نمي تواند نقش بارز آمريكا را در اين حادثه انكار كند. هر چند يك مساله كاملا واضح اين است كه در ژوئن سال 2009 كه راست گرايان با كمك ارتش هندوراس عليه مانوئل زلايا رييس جمهوري قانوني اين كشور كودتا كردند ، آمريكا ايفاي هر گونه نقشي در اين كودتا را تكذيب كرد. اما چند روز از اين حادثه نگذشته بود كه برخي مقامات نظامي در پاپگاه نيروهاي آمريكايي در هندوراس به نقش خود در اين كودتا اذعان كردند. مدتي پس از آن مشخص شد كه سفارت آمريكا نيز در اين حادثه دست داشته است. در مورد اكوادور نيز مي توان گفت هر چند مقامات آمريكا اعلام كرده اند كه هيچ نقشي در اين كودتا نداشته اند، بايد گفت ممكن است كاخ سفيد مستقيما در اين حادثه نقشي نداشته باشند، اما اين حيات خلوت پر تردد براي ايالات متحده داراي اهميت حياتي است و به دليل همين اهميت، احتمال كودتاي غيرمستقيم و يا تركيبي به نظر مي رسد. زيرا كوره آ، از يك سو نيروهاي آمريكايي را از پايگاه مانتا اخراج كرد و با تمديد نكردن قرارداد با آمريكا عملا يكي از مهم ترين سنگرهاي آمريكا در قلب آمريكاي لاتين را از آنها گرفت و از سوي ديگر، كوره آ روابط نزديكي با هوگو چاوز رييس جمهوري ونزوئلا، ايوو مورالس رييس جمهوري بوليوي و فيدل كاسترو رهبر انقلاب كوبا دارد، افرادي كه به اتخاذ مواضع مخالف با سياست هاي آمريكا مشهورند و در كنار كوره آ در تلاش براي ايجاد همگرايي و همبستگي در آمريكاي لاتين هستند. بر اين اساس مي توان گفت كه آمريكا در اين كودتا مي توانسته نقش مهمي داشته باشد، به ويژه كه اقدامات ضد آمريكايي كوره آ براي مقامات آمريكايي چه دموكرات و چه جمهوري خواه بسيار نگران كننده بود. پيوستن اكوادور به اتحاديه تجارت آزاد بوليواري موسوم به آلبا و لغو قرارداد تجارت آزاد با آمريكا از ديگر اقدامات ديگر كورآ در جهت مخالفت با روندهاي آمريكايي بود. 3. نقش شركت هاي چند مليتي پس از ملي شدن مجدد نفت در اكوادور و بازگشت اين كشور به سازمان توليدكنندگان نفت اوپك، شركت هاي بين المللي نفتي فعال در اكوادور با چالش جدي مواجه شدند. البته اندكي پيش از آن شركت نفتي آمريكايي اوكسيندنت اويل به دليل افشاي قراردادهاي نفتي ميان دولت سابق با اين شركت ها و افشاي فروش نفتي كه در بازار تا 60 دلار خريد و فروش مي شد تا 12 دلار به اين شركت نفتي مجبور به خروج از اكوادور شد. اما برخي شركت هاي چند مليتي بودند كه بر اساس قراردادهاي جديد فعاليت خود را در اكوادور ادامه دادند. اين شركت ها به همراه شركت هايي همانند يونايتد فروت كه در زمينه صادرات موز در اكوادور فعال اند از اصلاحات اقتصادي اكوادور آسيب ديدند و به دنبال فرصتي بودند تا دولت را سرنگون كنند. همان گونه كه شركت يونايتد فروت در سال 1945 ميلادي در سرنگوني رييس جمهوري گواتمالا شركت داشت و شركت چيكيتا به كودتاگران در هندوراس كمك كرد. ** اكوادور و برآيند سياسي يك كودتا ----------------------------------------- كودتاي اكوادور در حالي صورت گرفت كه در ماه هاي اخير مخالفان كوره آ با برخورداري از حمايتهاي مالي و سياسي آمريكا طرحهاي بسياري را براي سرنگوني وي اجرا كردهاند كه برگزاري اعتصابها و برخي ناآراميها در اين چارچوب بوده است. سياستهاي واگرايانه از واشنگتن و همگرايي كوره آ با كشورهاي مخالف آمريكا در منطقه كه به تعطيلي پايگاه نظامي اين كشور در اكوادور منجر شده، مي تواند تقابل آمريكا را به همراه داشته است. اسناد نشان ميدهد كه آمريكا طرحهاي متعددي را براي سرنگوني وي اجرا كرده است. آمريكاي لاتين همواره حياط خلوت آمريكا قلمداد شده و اين كشور هر زمان شرايط براي رسيدن به اهدافش تغيير كرده از طرح كودتا براي احياي جايگاه خود استفاده كرده است. جديدترين اقدام نظامي آمريكا در هندوراس بود كه حكومت چپ گراي زلايا را به دست نظاميان بركنار كرد. روندهاي سياسي در آمريكاي لاتين و به ويژه اكوادور نشان مي دهد، سه عامل: ايالات متحده به عنوان بازيگر خارجي، فرايندهاي سياسي داخلي و شركت هاي بين المللي، عناصر تاثيرگذار در كودتاهاي اين منطقه و اين كشور هستند. عناصري كه به عنوان موجوديت هاي مستقل، تلاش مي كنند منافع خود را دنبال و برآيندهايي را شكل دهند و فضاي هسو با نظام متمايل به غرب را برقرار سازند. اما آنچه مهم است در سال هاي اخير، روندهاي سياسي در منطقه با تغييري كوچك اما گستره اي وسيع تر همراه بوده است به نحوي كه براي اولين بار، زنجيره كودتاها در اين منطقه، با شكست هايي مواجه شده است. شكست هايي كه ناشي از نوعي حمايت مردمي، منطقه اي و بين المللي است. همگرايي در كشورهاي منطقه نيز عاملي ديگر در برقراري ثبات همراه با هم افزايي نيروها جهت توسعه است. شاخصي كه مي تواند بيشترين تاثيرگذاري را از ثبات دريافت كند و از ديگر سو بيشترين توان افزايي را بر قدرت كشوري نظير اكوادور در مقابله با چالش هاي داخلي و خارجي به همراه داشته باشد. تحقيق**س.ع**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 510]