واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در پنجاه و چهارمين نشست آژانس بين المللي انرژي اتمي، به رغم تلاش كشورهاي عربي براي به تصويب رساندن قطعنامه اي كه رژيم صهيونيستي را ملزم به پيوستن به پيمان منع گسترش تسليحات هسته اي مي كرد، تصويب اين قطعنامه در روز دوم مهر ماه با 51 راي منفي در برابر 46 راي مثبت و 23 راي ممتنع به شكست منتهي شد. اين در حالي است كه پيش از اين واشنگتن از كشورهاي عربي خواسته بود تا از طرح اين قطعنامه خودداري كنند. بسياري از تحليل گران معتقدند كه اگرچه تصويب اين قطعنامه غيرالزام آور به صورت عملي در روند فعاليت هاي هسته اي در خاورميانه به خصوص در مورد اسراييل تغييري به وجود نمي آورد، اما طرح اين موضوع به نوعي تناقض هاي رفتاري كشورهاي غربي به ويژه آمريكا را بيش از پيش آشكار مي نمود. از سوي ديگر و موازي با فشارهاي بي امان غرب بر جمهوري اسلامي ايران براي توقف برنامه هاي هسته اي، اعلام همكاري هاي محدود و مشروط آمريكا و متحدانش با كشورهاي خاورميانه در راه اندازي نيروگاه هاي هسته اي نمايشي ديگر از دوگانگي هاي رفتاري غرب در اين زمينه است. ** خاورميانه در مسير هسته اي شدن .......................................................... در چند سال اخير موج جديدي از روي آوردن كشورهاي خاورميانه به فناوري هسته اي براي تامين انرژي آغاز شده است و بيشتر كشورهاي اين منطقه به نوعي در مرحله برنامه ريزي، بررسي، برگزاري مناقصه و قرارداد ساخت تاسيسات هسته اي هستند. اگرچه كشورهاي خاورميانه به خصوص كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس هدف از اين تكاپوي خود را بهره گيري از انرژي هسته اي در تامين برق مورد نياز خود مي دانند، اما برخي از تحليلگران تبليغات منفي آمريكا در خصوص فعاليت هاي هسته اي ايران را عاملي مهم در رشد فعاليت هاي مربوط به دستيابي به فناوري هاي هسته اي در خاورميانه مي دانند. تازه ترين خبر در مورد تلاش كشورهاي خاورميانه براي دستيابي به تكنولوژي هسته اي مربوط به قرارداد اخير كويت و ژاپن در زمينه ي تاسيس نيروگاه هسته اي مي باشد. «احمد بشاره» دبير كل كميته ملي انرژي اتمي براي مصارف صلح جويانه كويت در 18 شهريور ماه اعلام كرد كه كويت با كمك ژاپن تا سال 2022 چهار نيروگاه هسته اي ايجاد خواهد كرد. اين در حالي است كه كويت به عنوان چهارمين توليد كننده نفت جهان پيش از اين با فرانسه نيز به توافقاتي در زمينه ي تاسيس نيروگاه هاي اتمي دست يافته بود. ** نگاهي كوتاه به برنامه هاي هسته اي كشورهاي خاورميانه ............................................................................................. امارات متحده عربي به منظور ساخت چهار نيروگاه هسته اي تا سال 2017 با كره جنوبي يك قرارداد 20 ميليارد دلاري به امضا رسانده است كه مهمترين قرارداد هسته اي ابوظبي محسوب مي شود. اين كشور همچنين با آمريكا و فرانسه نيز توافقنامه هاي هسته اي امضا كرده است. شركت «ميتسوبيشي» ژاپن قرار است تا سال 2019 يك نيروگاه هسته اي از نوع نسل جديد تاسيسات هسته اي «اتميا1 » با قدرت 1100 مگاوات در اردن راه اندازي نمايد. عربستان سعودي نيز براي ساخت يك نيروگاه در اين كشور در ماه مارس 2010 با آمريكا توافق كرد. گزارش هاي منابع غربي حاكي از آن است كه عربستان هم به دنبال راه اندازي چهار نيروگاه هسته اي است. «راشد احمد راشد الكواري» مدير بخش كنترل تشعشعات هسته اي و مواد شيميايي وزارت محيط زيست قطر نيز در اسفند ماه سال گذشته اعلام كرد كه كشورش گام هاي نخست را در راه بهره گيري از انرژي هسته اي بر مي دارد. گفته مي شود فرانسه و روسيه هركدام يك نيروگاه هزار مگاواتي براي قطر مي سازند. حتي كشور كوچك بحرين نيز در زمينه انرژي هسته اي با آمريكا توافقنامه اي را امضا كرده است. در اين راستا «جمال مبارك » دبير كميته سياستگذاري حزب ملي حاكم در مصر در تير ماه امسال بر ضرورت فعال سازي برنامه هاي هسته اي مصر و راه اندازي اولين سايت توليد انرژي هسته اي تا سال 2019 تاكيد كرد. مصر در ابتداي سال جاري نيز اعلام كرده بود كه قصد دارد چهار نيروگاه اتمي تا سال 2025 تاسيس كند و در اين مسير با آژانس بين المللي انرژي هسته اي همكاري خواهد كرد. علاوه بر آنچه گفته شد تركيه مانند مصر و كشورهاي حوزه خليج فارس به دنبال فراهم آوردن امكانات دستيابي به فناوري هسته اي از طريق همكاري با آژانس بين المللي انرژي هسته اي است. قرارداد مربوط به تاسيس، راه اندازي و بهره برداري نيروگاه هسته اي در منطقه «آك كويو» در مرسين واقع در كناره ي درياي مديترانه در 22 ارديبهشت ماه سال جاري در آنكارا بين «رجب طيب اردوغان» نخست وزير تركيه و«ديميتري مدوديف» رييس جمهوري فدراسيون روسيه امضا شد. در راه اندازي و تاسيس بيشتر نيروگاه ها در منطقه خاورميانه، كشورهاي غربي و عضو باشگاه هسته اي نقش اصلي را ايفا خواهند كرد. برخي تحليلگران اين سوال را مطرح مي كنند كه چرا همين كشورها در جريان راه اندازي نيروگاه بوشهر موضعي منفي اتخاذ كردند و اينكه تفاوت مورد ايران در مسير دستيابي به اين فناوري با ديگر كشورهاي منطقه در چيست كه تا اين اندازه نظرها را به خود معطوف داشته و واكنش هاي منفي اين چنيني را برانگيخته است؟ بدون شك، ايران يك قدرت منطقه اي است و بنابر ادعاي غربي ها دستيابي كشورمان به فناوري صلح آميز هسته اي و در گام بعدي سلاح اتمي، توازن قوا در منطقه را به هم خواهد زد و به شكل گيري مسابقه تسليحاتي در منطقه منجر خواهد شد. در سال هاي اخير تلاش بسياري شده كه برنامه صلح آميز هسته اي ايران، برنامه اي نظامي عنوان و از آن به عنوان نيروي محركه رقابت هسته اي در منطقه خاورميانه ياد شود. غرب تنها عامل مخالفت با برنامه هسته اي ايران را خطر گسترش سلاح هاي هسته اي عنوان مي كند. روش ايراني دستيابي به فناوري هسته اي الگويي مستقل است كه در صورت تقليد ديگر كشورها از اين شيوه، انحصار دانش هسته اي كشورهاي غربي در هم خواهد شكست در حالي كه الگوي آمريكايي آن كه به ديگر كشورها تحميل مي شود الگويي وابسته به كشورهاي غربي و زير كنترل است. بر اساس قانون 123 فعاليت هاي اتمي آمريكا، اين كشور قبل از دادن هر گونه تسهيلات و امكانات به ساير كشورها در زمينه برنامه هستهاي صلح آميز ، ميبايست قراردادي را با كشور مقابل امضا كند كه بر اساس آن حق هر نوع غنيسازي و توليد سوخت و بازيافت و تبديل مواد هستهاي براي هميشه از آن كشور سلب شود. ** سياست هاي هسته اي غرب در خاورميانه .................................................................... اگر چه كشورهاي منطقه خاورميانه به سمت تاسيس نيروگاه اتمي گام برمي دارند، اما در جريان اين فرايند هسته اي شدن، تنها تاسيسات هسته اي به اين كشورها منتقل مي شود، نه دانش آن و با وجود تعهدات سختي كه از اين كشورها در مورد محدوديت در استفاده و به كارگيري فناوري هسته اي گرفته مي شود، بومي سازي و توسعه دانش در اين زمينه و در كشورهاي مذكور بسيار بعيد به نظر مي رسد. كشورهاي بزرگ عضو باشگاه هسته اي تنها در صورتي اين فناوري را به كشورهاي ديگر خاورميانه انتقال مي دهند كه اين كشورها از حق خود در زمينه چرخه سوخت هسته اي يعني غنيسازي، بازيافت و توليد سوخت صرفنظر كرده و اختيارات مربوط به آن را بدون چون و چرا در اختيار قدرتمندان هسته اي قرار دهند و از هر گونه مشاركت و دخالت در اين مراحل خودداري كنند، در حالي كه ايران به دنبال كسب فناوري هسته اي و بهره گيري از آن در تامين نيازهاي خود و بر پايه پادمان هاي آژانس بين المللي انرژي اتمي اين حق را براي خود محفوظ مي داند. همان گونه كه پيشتر بيان شد الگوهاي هسته اي شدن كشورهاي خاورميانه اي به ويژه در حاشيه ي خليج فارس الگوهايي متفاوت است. نمونه بارز اين مساله را مي توان در مورد اردن مشاهده كرد. اين كشور از نظر دارا بودن ذخاير اورانيوم يازدهمين كشور دنيا است و تاكنون 65 هزار تن از ذخاير اورانيوم خود را كشف كرده است. اردن اصرار دارد تا در خاك خود مراحل غني سازي را انجام دهد اما ايالات متحده از اين كشور خواسته تا اورانيوم خام خود را استخراج كند و به منظور غني سازي تحويل آمريكا دهد تا در آينده به مركز غني سازي اورانيوم در منطقه تبديل نشود. بر اساس توافقات اوليه صورت گرفته ميان واشنگتن و امان، قرار بود كشور اردن تا سال 2030 ميلادي 30 درصد از اورانيوم مورد نياز را در خاك خود غني كند اما به تازگي با توجه به تاثير فشارهاي رژيم صهيونيستي از حق غني سازي اورانيوم چشم پوشي كرده است. بر خلاف ديگر كشورهاي خاورميانه، جمهوري اسلامي ايران در مسير دستيابي به انرژي صلح آميز هسته اي به دنبال جلب رضايت كشورهاي غربي به خصوص آمريكا نبوده و تنها همكاري با آژانس را بر طبق قوانين بين المللي كافي مي داند، در صورتي كه كشورهاي نامبرده قبل از قدم گذاشتن در مسير هسته اي در وهله اول در پي جلب رضايت آمريكا و متحدانش بوده اند. روزنامه صهيونيستي «هاآرتص» در اواسط تير ماه اين موضوع را در مورد اردن به وضوح بيان كرد كه امضاي منشور منع گسترش سلاح هاي اتمي براي اين كشور كافي نيست و در اين زمينه مولفه هايي چون رعايت ملاحظات امنيتي تل آويو و توجه به خواست هاي واشنگتن نيز مطرح است. اين روزنامه در مقاله اي با مقايسه عملكرد ها و رويكردهاي اردن و جمهوري اسلامي ايران در زمينه ي فعاليت هاي هسته اي نوشت كه امضاي پيمان منع گسترش سلاح هاي اتمي از لحاظ قانوني به كشورهاي امضا كننده اين اجازه را مي دهد كه از حقوق دستيابي به انرژي هسته اي برخوردار شوند ولي در عمل اينگونه نيست و بهترين مثال براي اين موضوع فعاليتهاي هسته اي ايران است كه با وجود امضاي پيمان «ان پي تي» با مشكلات بسياري روبروست و دليل اصلي اين مشكلات مورد تاييد قرار نگرفتن برنامه ي هسته اي ايران از سوي آمريكا است. يكي از جنبه هاي مهم دستيابي به فناوري هسته اي، مساله ي پرستيژ و وجهه ي كشورها و تحول نسبي در منزلت و جايگاه واحدهاي سياسي ساختار نظام بين الملل است. جمهوري اسلامي ايران بر خلاف ديگر كشورهاي خاورميانه، همواره هژموني آمريكا را به چالش كشيده است. پذيرفتن ايران هسته اي چالش زا براي آمريكا بسيار سخت تر از تهديد هاي ايران غير هسته اي است. واشنگتن، ايران هسته اي را كه هژموني آمريكا را زير سوال مي برد بر نمي تابد. همكاري آمريكا با كشورهاي همسو و غير چالش زا در منطقه و مانع تراشي در برابر فعاليت هاي هسته اي صلح آميز جمهوري اسلامي ايران، نمايانگر دوگانگي معيارها و به دنبال آن سياست هاي آمريكا در زمينه هسته اي است. جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي عربي داراي تقابل هاي راهبردي و ايدئولوژيك با رژيم صهيونيستي هستند. از اين رو با توجه به تضمين هاي محكمي كه پيش از تاسيس نيروگاه هاي هسته اي از كشورهاي خاورميانه اي دريافت مي شود، قدرت مداران هسته اي بايستي اطمينان حاصل كنند كه فناوري هسته اي اين كشورها تهديدي بر اسراييل ايجاد نخواهد كرد. از سوي ديگر اسراييل از ايران هسته اي هراس دارد هر چند كه شواهدي دال بر تخلف ايران از قوانين و پادمانهاي آژانس بين المللي انرژي اتمي وجود نداشته باشد. طي چند دهه ي گذشته، اين تلاش رژيم اشغالگر قدس براي بهره جويي نظامي از انرژي هسته اي بود كه كشورهايي چون مصر و عراق را بعد از افشاي تلاش مخفيانه اسراييل براي ساخت راكتور هسته اي (در سال 1960) به واكنش و اقدام متقابل واداشت. اسراييل خود با در پيش گرفتن سياست «ابهام اتمي» و با حمايت آمريكا، سالهاست از پذيرفتن معاهده منع گسترش سلاح هاي اتمي سر باز مي زند و به دور از ديد و كنترل آژانس، سياست هاي هسته اي خود را پيش مي برد. الگوي ايراني دستيابي به فناوري هسته اي، مي تواند نقطه عطفي براي ملل خاورميانه باشد كه ثابت مي كند مي توان با وجود تحريم هاي شديد و فشارهاي بين المللي به خواسته ملي خود دست يافت. شيوه دستيابي ايران به اين فناوري به رغم صرف هزينه هاي بيشتر بسيار ارزشمندتر از الگوي غربي آن است زيرا راه اندازي نيروگاه هاي هسته اي در كشورهاي خاورميانه بر اساس نسخه مورد تاييد غرب و آمريكا، موجب مي گردد كشورهاي بزرگ دارنده ي توانمندي هاي هسته اي به اصطلاح به اين كشورهاي خاورميانه اي تنها ماهي بدهند، اما فن ماهيگيري همچنان در اختيار غرب مي ماند و بر وابستگي اين كشورها افزوده مي شود. مساله ي ديگر دوگانگي رويكرد هاي غرب و به ويژه آمريكا است كه در مساله هسته اي شدن كشورهاي خاورميانه به ويژه در زمينه ي فعاليت هاي صلح آميز هسته اي جمهوري اسلامي ايران نمود يافته و بي ترديد نفوذ صهيونيسم در سياست هاي واشنگتن و متحدانش در اين تناقض هاي رفتاري، نقشي اساسي ايفا مي كند. تحقيق**م.م.ك**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 382]