واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش رويترز؛ مايكل مك فول مدير مسائل روسيه و اوراسياي شوراي امنيت ملي آمريكا، روز بيست و هشتم فروردين ماه در كنفرانس تحولات قفقاز در واشنگتن اظهار داشت كه آمريكا مانند سابق، روابط روسيه- گرجستان را نتيجه ناكارآمدي ديپلماسي خود ميداند. طبق اين گزارش؛ مك فول در اين كنفرانس گفت: ما معتقديم كه وضعيت امنيت گرجستان به نسبت سه سال پيش بهتر شده است. ما مذاكرات فعالي با تفليس و مسكو انجام ميدهيم تا امنيت منطقه را تامين كنيم. اما آنجا مانند سابق بيثبات است و روسيه همچنان خاك گرجستان را اشغال كرده است. ما فكر ميكنيم كه كارهاي بسياري را جهت تامين امنيت منطقه بايد انجام داد. بنابر اين، پرونده اين منطقه همچنان گشوده است. با اين وجود، مك فول بهبود روابط روسيه با برخي كشورهاي اروپايي چون لهستان، نروژ و لتوني را تاييد كرد و اظهار داشت كه اين بهبود به لطف سياست بازتنظيم (Reset) روابط روسيه- آمريكا حاصل شده است. وي گفت: مقامات كشورهاي اروپايي در سفر به آمريكا اظهار ميدارند كه فضاي جديد روابط آمريكا- روسيه، شرايط در حوزه امنيت را براي آنها نيز بهتر كرده است. ** بحران گرجستان؛ مثلث آمريكا، روسيه و اتحاديه اروپا ------------------------------------------------------------- شايد بتوان بحران گرجستان را پس از بحران عراق (2003)، دومين واقعه مهم در تعيين و ترسيم جايگاه و وزن بينالمللي قدرتهاي بزرگ و از همه مهمتر در شفافتر نمودن روابط روسيه و غرب ارزيابي نمود. پس از وقوع انقلاب مخملي در سال1382 در گرجستان و بر سر كار آمدن دولت ميخاييل ساكاشويلي بعنوان دولت متمايل به آمريكا، روابط روسيه و گرجستان بحراني شد كه اوج آن را مي توان در اوت 2008 (مرداد1387) و اختلاف بر سر اوستياي جنوبي ديد. نيروهاي ارتش گرجستان در 7 اوت (10 مرداد) چخينوالي پايتخت جمهوري غير رسمي اوستياي جنوبي را به تصرف خود درآوردند. در 8 اوت (11 مرداد) روسيه در واكنش به اين حمله گرجستان نيروهاي خود را در حمايت از شهروندان روسيه در مرز اوستيا قرار داد كه سپس به اشغال و باز پس گيري مركز اوستيا توسط نيروهاي روسي انجاميد. قطع نظر از مسائل مهمي نظير علل و انگيزههاي دخيل در توليد بحران گرجستان، اين واقعه موجب شد تا قدرتهايي چون آمريكا، روسيه و اتحاديه اروپا رقابت استراتژيك خود در منطقه قفقاز جنوبي را عيان سازند. بحران گرجستان علاوه بر موضوع رقابت استراتژيك، موضوع انرژي و تامين امنيت ترانزيت انرژي را به اين مساله افزود. البته مساله امنيت انرژي به جهات مختلف براي اين دو كشور و اتحاديه اروپا از اهميت بالايي برخوردار است چرا كه روسيه بعنوان اولين صادركننده انرژي به اتحاديه اروپا و ايالات متحده بعنوان قدرت تاثير گذار در روندهاي منطقه اي تلاش مي كنند تا از گرجستان در چارچوب اهداف خود بهره بگيرند. همچنين بحران گرجستان نشان داد كه روسيه عملا به سياست خارج نزديك هنوز پايبند است . ** سياست بازتنظيم و مثلث قدرت ها در گرجستان -------------------------------------------------------- پس از امضاي پيمان استارت 2 ميان آمريكا و روسيه در نوزدهم فروردين ماه 1389 و ترسيم دورنماي همكاري گسترده ميان اين دو قدرت هسته اي، به نظر مي رسيد كه روابط اين دو كشور در چارچوب استراتژي هدفمندي شكل گرفته باشد اما با ادامه اظهارات مقامات دو طرف مبني بر ادامه سياست هاي گذشته در مورد بحران گرجستان و اوستياي جنوبي به نظر مي رسد كه هنوز رگه هايي از تنش در روابط و به نوعي رقابت هدفمند ميان اين دو كشور وجود داشته باشد. به گزارش پايگاه خبري راس بالت روسيه، فيليپ گوردون مشاور وزير امور خارجه آمريكا، در هشتم اسفند ماه 1389 اعلام كرد كه واشنگتن منافع خود در گرجستان را فداي روابط با روسيه نميكند. به گزارش اين پايگاه اينترنتي، گوردون در اين اظهارات از كلمه اشغال به عنوان عبارت رسمي مقامات واشنگتن در ارتباط با اقدامات روسيه در آبخازي و اوستياي جنوبي نام برد. همچنين، سفر دوره اي هيلاري كلينتون وزير امور خارجه آمريكا، در تير ماه سال 1389 به برخي كشورهاي اروپاي شرقي از جمله مجارستان و اوكراين و همچنين به منطقه قفقاز براي ديدار از كشورهايي مانند آذربايجان و گرجستان به تقويت اين فرضيه مي انجامد كه آمريكا در اروپاي شرقي و منطقه قفقاز كه حيات خلوت و حوزه نفوذ روسيه به شمار مي رود، به دنبال دوست مي گردد و روابط اين كشور با روسيه تنها به مسائل كوتاه مدت و تاكتيكي محدود است نه همگرايي و همكاري هاي راهبردي. در ديگر سو، كمتر از دو ماه پيش از سفر كلينتون به گرجستان، باراك اوباما رييس جمهور آمريكا در نامه اي به نمايندگان كنگره اين كشور نوشت: وضعيت در گرجستان، ديگر بعنوان مانعي تنش زا در برابر همكاري با روسيه نيست و روابط ميان آمريكا با روسيه گسترش مي يابد. چنين تناقضاتي در گفتار و رفتار مقامات آمريكايي اين سوال را ايجاد مي كند كه آيا سياست خارجي آمريكا در منطقه قفقاز و بطور ويژه در قبال گرجستان، ادامه حمايت همه جانبه است و يا با ادامه سياست باز تنظيم ما شاهد اعمال تغييراتي در چگونگي و ماهيت سياست اين كشور خواهيم بود؟ پاسخ به چنين سوالي بسيار پيچيده مي نمايد چرا كه سياست خارجي قدرت هاي بزرگ و الگوهاي رفتاري آنها براي رقابت و همكاري بر اساس ضرورت ها، شرايط و منافع ملي شكل مي گيرد و مفاهيمي اين چنيني در فضاي عملياتي دچار تعاريف متفاوتي مي گردد. اما با اين وجود دو سناريو را مي توان براي نوع نگاه دو قدرت در بحران گرجستان قايل شد: اول؛ سياست بازتنظيم بعنوان چارچوب رفتاري دو كشور براي رقابت و همكاري در گرجستان، اولويت اصلي را بر همكاري گذاشته است. در چنين شرايطي، همكاري براي رسيدن به گستره و ماهيت منافع در اين كشور تعريف مي گردد كه در نتيجه بازتاب آن را مي توان در گسترش همكاري هاي همه جانبه روسيه- آمريكا، روسيه- گرجستان و گرجستان- آمريكا ديد. از اين منظر، رهبران گرجي نيز گرچه در سال هاي گذشته به دليل نبود مهارت هاي ديپلماتيك نتوانستند در روابط ميان اين دو قدرت بزرگ توازن برقرار كنند، اما با افزايش تدريجي تجارب و نيز مهارت هاي ديپلماتيك و به شرط رفتار متوازن در روابط خارجي، مقامات گرجي بخصوص رييس جمهوري اين كشور قادر خواهد بود ثبات و امنيت را به گرجستان و منطقه بازگرداند. در سناريوي دوم، با پيگيري سياست گذشته و اعلام حمايت همه جانبه گرجستان از سوي ايالات متحده و در سوي ديگر تاكيد چندباره مسكو بر ادامه سياست خارج نزديك در قبال گرجستان، به نظر مي رسد دورنماي همكاري و امنيت در قبال اين كشور بسيار ضعيف خواهد بود و همكاري هاي دوجانبه آمريكا و روسيه را مي توان تاكتيكي و بسته به منافع كوتاه مدت فرض كرد. اما در نهايت به نظر مي رسد آنچه در ميان سناريوهاي ثبات منطقه اي جا مانده، توجه به منطقه گرايي و نقش بازيگراني نظير جمهوري اسلامي ايران در افزايش ثبات و امنيت است . قدرت هاي بزرگ در طول سالهاي گذشته همواره تلاش كرده اند كه در بستر رقابت، همكاري را به صورت موازي جهت حفظ منافع ملي خود ادامه دهند و اين رفتار به معناي ناديده انگاري منافع منطقه اي كشورهاي آن منطقه است. در اين چارچوب روسيه و آمريكا فراي آنچه بعنوان خواست منطقه اي است، به دنبال احياي سنت حفظ منافع خود در گرجستان خواهند بود. **تحقيق**2040**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 506]