واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: تاریخ انتشار یکشنبه 19 تیر 1390 تعداد مشاهده : 30 روانشناسان دوره کودکي را دوره بازي کردن ناميدهاند. بازي کودک ابتدا با اشياء است و سپس شامل انسانها مي شود. از سنين 3و 4 سالگي کودک بتدريج به بازيهاي گروهي و اجتماعي روي ميآورد؛ در اين گونه بازيها کودک رفتار با ديگران را تمرين ميکند و با اصول زندگي جمعي و چگونگي رفتار با ديگران بتدريج آشنا ميشود و اين، به رشد اجتماعي و اخلاقي او کمک ميکند. بازي حس کنجکاوي، ابتکار و خلاقيت کودک را برميانگيزد و به رشد ذهني او کمک ميکند. کودکان را هنگام بازي بهتر و دقيقتر مي توان شناخت.نقشهايي که کودکان در بازي بر عهده ميگيرند و رفتارهاي آنها در اين هنگام نشاندهنده عوالم دروني آنهاست. کودکاني که از توجه کافي در خانواده برخوردار نيستند يا مورد تبعيض واقع شدهاند؛ کودکاني که احساس امنيت نميکنند يا مورد تنبيه زياد قرار ميگيرند، در بازيها حالت اضطراب و احساس تنهايي را منعکس ميکنند که بايد براي رفع آن کوشيد. بازي به حفظ سلامت جسمي و عصبي کودک نيز کمک ميکند. اين جنبه در پسران که به جنبوجوش و تحرک بيشتري نياز دارند ، اهميتي بيشتر دارد. از اين رو، محيط زندگي کودکان و بويژه پسران بايد طوري باشد که بتوانند از تحرک کافي برخوردار باشند. متاسفانه سبک زندگي شهري، بويژه زندگي آپارتماني چنان است که اين نياز ضروري کودکان را رفع نميکند. کودکاني که در آپارتمانها و در محيط هاي محدود زندگي ميکنند، بايد از امکانات پارک و امثال آن براي بازي و جست و خيز استفاده کنند اما هرگز نبايد کودکان را در محيطهاي نامناسب و در کوچه و خيابان رها کرد تا به بازي و جست وخيز بپردازند. کودک همبازي شدن با کودکان يکي از مسائل اساسي در تربيت کودکان اين است که پدر و مادر يا مربي بتواند خود را تا سر حدّ طفوليت پايين آورد و هم سطح کودک کند. در تعاليم اسلامي نيز توصيههاي زيادي در اين زمينه وجود دارد. پيامبر اکرم (ص) ميفرمايد: من کان له ولد صبا هر که کودکي دارد بايد در راه تربيت او، خود را تا سر حدّ کودکي برساند (خود را به دنياي او هماهنگ ساخته، رفتاري که در خور درک اوست پيش گيرد). در روايات ديگر نيز به داشتن رفتار مناسب با کودک و از جمله همبازي شدن با او توصيه شده است. همبازي شدن با کودک علاوه بر اينکه او را غرق لذت و شادي ميکند و صيميت را افزايش ميدهد، اعتماد به نفس و احساس ارزشمندي را در کودک تقويت ميکند. علاوه بر آن، در ضمن بازي بسياري از اصول اخلاقي را ميتوان بطور مستقيم و غيرمستقيم به کودک آموزش داد و اين فرصت مناسبي است که نبايد آن را از دست داد. بنابراين: يکي از روشهاي پرورش شخصيت کودکان، شرکت در بازي آنهاست. مطالعه در زندگاني عملي پيامبر اسلام (ص) و امامان معصوم (ع) نشان ميدهد که آنها توجّه خاصي به همبازي شدن با کودکان داشتند و آن را وسيله مناسبي براي پرورش شخصيت آنها ميدانستند. کودک مهمترين ويژگي اين دوران هفت سال اول زندگي دورهاي است که در آن کودک از آموزش جدّي و رسمي معاف است. در اين دوره وي از آزادي عمل بيشتري برخوردار است و نبايد تکليف شاقّي را بر او تحميل کرد؛ از اين رو گفته ميشود که کودک در اين دوره تکليف پذير نيست. در روايات اسلامي با تعبيراتي گوناگون از اين دوره ياد کردهاند که جلوههايي متفاوت از شخصيت رواني کودک را نشان ميدهد. از مجموعه اين تعبيرات که با پيشرفتهترين يافتههاي روانشناسي نيز تاييد ميشوند چنين برميآيد که در اين دوره کودک از يک طرف موجود بسيار با ارزشي است که بايد در خانواده گرامي داشته شود و مورد مهر و محبت و احترام والدين خود باشد؛ از سوي ديگر نبايد به او سختگيري شود و برنامههاي جدّي و احياناً سنگين از لحاظ تعليم و تربيت بر دوش ناتوان او تحميل شود. جديترين کار کودک در اين دوره، بازي است. يافتههاي روانشناسي نيز اين مطالب را تاييد و بر آن تاکيد دارند؛ از اين رو مناسبترين محل براي پرورش کودک در اين دوره خانواده است؛ زيرا هيچ کار نميتواند از لحاظ ارضاي عاطفي کودک جاي محيط پرمهر و امن خانواده را بگيرد. علاوه بر اين، چه بسا در مهدهاي کودک با برنامههاي رسمي کودک را خسته کنند. همچنين از اين تعبيرات ميتوان دريافت که در اين دوران بايد بيشتر از تشويق استفاده کرد و کاربرد تنبيه جز در موارد استثنايي مجاز نيست. بويژه تنبيه بدني در اين دوره روش تربيتي بسيار نادرستي است. کودکاني که در اين دوره زياد تنبيه ميشوند در آينده مشکلات رفتاري بيشتري پيدا ميکنند. تنبيه هايي که در اين دوره در نظر گرفته ميشوند بايد با توان محدود جسمي و رواني کودک تناسب داشته باشد و لذا تنبيه شديد در اين دوره به هيچ عنوان توصيه نميشود. در اين دوران والدين بايد وقت بيشتري را با کودکان خود صرف کنند و به نيازهاي آنها بيشتر توجه کنند. روابط والدين با کودک، در اين سنين از اهميتي ويژه برخوردار است. کودک در سايه روابطي گرم و عاطفي با والدين خود بايد از محبت و امنيت کافي بهرهمند شود. کودکاني که در دوران قبل از دبستان از امنيت و محبت کافي برخوردار نميشوند ، آسيبهايي بر آنها وارد مي شود که بندرت در دوره هاي بعد قابل جبران است. از مسائل مهم و اساسي در اواخر اين دوره، آماده کردن طفل براي ورود به مدرسه است. مدرسه محيطي جديد است که کودک با ورود به آن، به دنيايي تازه دست مييابد. امروزه دوره آمادگي را که در آن کودکان از آزادي عمل بيشتري نسبت به مدرسه برخوردارند ، حلقه واسط بين خانه و مدرسه قرار دادهاند تا اين تغيير محيط براي کودک بتدريج و آرام آرام صورت بگيرد. حضور در اين دوره به رشد اجتماعي کودک نيز کمک ميکند و او را آماده روابط اجتماعي با همسالان در محيط مدرسه ميکند.والدين بايد چنان زمينه سازي کنند که محيط مدرسه براي کودک محيطي اضطراب آور نباشد. منبع : کتاب رفتار والدين با فرزندان
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 109]