تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1838030714
اساس مُلك
واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: اساس مُلك شهید آیت الله مطهری
لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الكتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط و انزلنا الحدید فیه بأس شدید و منافع للناس و لیعلم الله من ینصره و رسله بالغیبإن الله قوی عزیز"(حدید؛ 25) "إن الله یأمر بالعدل و الاحسان وإیتاء ذیالقربی و ینهی عن الفحشاء و المنكر و البغی یعظكم لعلكم تذكرون"(نحل؛ 90) این دو آیه كریمه از دو سوره است و هر كدام در یك جای از قرآن است. در هر دو آیه، از یك مطلب یاد شده و آن موضوع عدالت است. البته هر آیه مطلب اضافهای نسبت به دیگری دارد. در آیه اول میفرماید: "ما پیغمبران خود را با دلایل روشن فرستادیم و همراه آن‌ها كتاب و مقیاس و وسیله اندازهگیری فرستادیم تا مردم بر میزان عدالت عمل كنند؛ آهن فرستادیم كه فلزی محكم و با صلابت است و منافعی برای حیات بشر در بردارد؛ علت دیگر فرستادن پیغمبران این است كه آمدن آن‌ها وسیله امتحانی باشد و معلوم و روشن شود كه چه كسی به یاری حق و اهل حق میشتابد و چه كسی نمیشتابد؛ خداوند نیرومند و غالب است". در آیه دوم میفرماید: "خدا امر میكند به عدالت و به نیكی و كمك و صلهارحام؛ و نهی میكند از كارهای زشت و بد و ظلم؛ خداوند پند میدهد تا شما متذكر بشوید". در آیه اول، هدف كلی ادیان آسمانی را برقرار شدن موازین عدالت ذكر میكند، و در آیه‌ی دوم، به‌عنوان یك اصل از اصول و مبانی كلی اسلام و به‌عنوان معرفی روح اسلام، میفرماید خداوند به عدل و احسان امر میكند و از فحشاء و زشت‌كاری‌ها و بدی‌ها و ظلم‌ها نهی میكند. موضوع عدل و احسان، خصوصاً موضوع عدل ، گذشته از اینكه در خود قرآن كریم مكرر ذكر شده، در تاریخ اسلام و در میان مسلمین فصلی طولانی دارد - چه از نظر علمی در تاریخ علوم اسلامی و چه از نظر عملی و اجرایی در تاریخ اجتماعی و سیاسی اسلام و چون واقعاً یكی از اركان اسلام اصل عدل است، شایسته است كه در اطراف آن صحبت شود، مخصوصاً ما شیعیان كه یكی از اصول دین را عدل میدانیم. عدل از اصول دین اصول دین را پنج چیز میشماریم: توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد. عدل و امامت اختصاصاً در شیعه از اصول دین شمرده شده و گاهی این دو را به نام دو اصل مذهب مینامند كه البته مقصود، این است كه از نظر اسلامشناسی این مذهب و از نظر دید پیشوایان این مذهب، عدل و امامت هم از اصول اسلام است. پس معلوم میشود از نظر مذهب و طریقه ما، اصل عدل بسیار مهم است و در ردیف مسائلی از قبیل مسائل اخلاقی نیست. لذا به همین مناسبت در این شب‌های عزیز كه فرصتی هست، تا حدی كه مقدور است، در اطراف این اصل و تاریخچه آن كه با سرنوشت ما و وضع حاضر ما بستگی دارد مطالبی به عرض شنوندگان میرسانم، به‌علاوه اینكه این شب‌ها تعلق دارد به امام عادل علیالاطلاق، مجسمه عدل و مساوات، شیفته حق و انصاف، نمونه كامل بشردوستی و رحمت و محبت و احسان، مولای متقیان علی(ع) كه حتی دیگران دربارهاش گفتند قاتل او همان عدل و مساواتش بود؛ (و قتل فی محرابه لشدة عدله). دشمن طاووس آمد پر او ای بسا شه را بكشته فر او گفت من آن آهوام كز ناف من ریخت آن صیاد خون صاف من جود بهتر است یا عدل؟ اول جملهای از خودش در جواب سؤالی نقل میكنم: كسی از علی مرتضی سلاماللهعلیه پرسید آیا جود بهتر است یا عدالت؟ "أیهما أفضل؟ العدل أو الجود؟ فقال علیه‌السلام: العدل یضع الامور مواضعها، و الجود یخرجها من جهتها" فرمود عدل بهتر است از جود به دلیل اینكه عدل هر چیزی را در جای خود قرار میدهد و هر حقی را به ذی‌حق واقعی خود میرساند، اما جود و بخشش، امور را و جریان‌ها را از محل خودشان و مدارشان خارج میكند. جود این است كه آدمی از حق مسلم خود صرف‌نظر كند، به دیگری كه ذی‌حق نیست جود كند. پس جود اشیاء را از موضع خود خارج میكند. عدل وضع نعمتی بر موضعش نی به هر بیخی كه باشد آبكش موضع رخ شه نهی، ویرانی است موضع شه، پیل هم نادانی است "و العدل سائس عام، و الجود عارض خاص" دیگر اینكه عدالت سائس و اداره كننده عموم است، چیزی است كه پایه و مبنای زندگی عمومی و اساس مقررات است، اما جود و بخشش یك حالت استثنایی است كه در موقع خاص كسی به كسی جود میكند و ایثار میكند. جود و ایثار را نمیتوان مبنای اصلی زندگی عمومی قرار داد و براساس آن‌ها مقررات و قانون وضع و آن را اجرا كرد. اگر جود و احسان و ایثار تحت قانون و مقررات لازم‌الاجراء درآید، دیگر جود و احسان و ایثار نام ندارد؛ به‌اصطلاح از وجودش عدمش لازم میآید. جود و ایثار وقتی جود و ایثار است كه هیچ قانون و مقررات حتمی و لازم‌الاجراء نداشته باشد و آدمی صرفاً به‌خاطر كرم و بزرگواری و گذشت و نوع‌دوستی و بلكه حیات‌دوستی جود كند. پس بنابراین عدل از جود افضل است. این بود جواب علی مرتضی(ع) در مورد افضلیت عدل از جود. هرگز یك انسانی كه تفكر اجتماعی ندارد و با مقیاس‌های فردی اندازهگیری میكند این‌طور جواب نمیدهد، نمیگوید عدل از جود بالاتر است. امام علی(ع) در این سخن بسیار پر قیمت خود، به عدل از نظر اجتماعی نگاه میكند و با مقیاس اجتماعی اندازهگیری میكند. این سخن، سخن كسی است كه فلسفه اجتماعی روشنی دارد. جود و عدل از دیدگاه اخلاق فردی علمای اخلاق جود را از عدل بالاتر دانستهاند، اما علی مرتضی(ع) در كمال صراحت میگوید عدل به این دلیل و این دلیل از جود بالاتر است. البته این دو نظر از دو زاویه و دو دیدگاه است، اگر تنها از جنبه فردی و اخلاق شخصی مطلب را مطالعه كنیم، جود از عدل بالاتر است. از نظر ملكات اخلاقی، ملكه جود و ایثار بالاتر است از ملكه عدالت، زیرا شخص عادل از آن جهت كه شخصاً و از نظر اخلاق شخصی و فردی عادل است، در این حد از كمال انسانی است كه به حق دیگران تجاوز نمیكند، مال كسی را نمیبرد، متعرض ناموس كسی نمیشود، اما آن كه جود میكند و ایثار مینماید ، نه تنها مال كسی را نمیبرد بلكه از مال خود و دست‌رنج خود به دیگران جود میكند، نه تنها نوبت كسی را نمیگیرد، نوبت خود را هم احیاناً به دیگران میدهد، نه تنها بر كسی جراحتی وارد نمیآورد، بلكه در بیمارستان‌ها و میدان‌های جنگ و در كلبهها و خانههای بی‌نوایان به سر وقت بیماران و مجروحین میرود، دارویی به كام‌شان میریزد، مرهمی به جراحت‌شان میگذارد، مجاناً شغل پرستاری بیماران را برای خود انتخاب میكند، نه تنها خون كسی را نمیریزد، بلكه حاضر است خون خود را فدای خیر جامعه كند. پس از نظر ملكات اخلاقی و صفات شخصی البته جود از عدل بالاتر است، بلكه طرف قیاس نیستند. عدل و جود از نظر اجتماعی اما از نظر زندگی اجتماعی چطور؟ از نظر زندگی اجتماعی و از جنبه عمومی كه افراد اجتماع را به صورت یك واحد در میآورد، از این نظر كه بنگریم، میبینیم كه عدل از جود بالاتر است. عدل در اجتماع به منزله پایههای ساختمان است و احسان از نظر اجتماع به منزله رنگ آمیزی و نقاشی و زینت ساختمان است. اول باید پایه درست باشد بعد نوبت به زینت و رنگ آمیزی و نقاشی میرسد. اگر " خانه از پای بست ویران است"، دیگر چه فایده كه "خواجه دربند نقش ایوان" باشد؟ اما اگر پایه محكم باشد، در ساختمان بی‌نقاشی و بی‌رنگ‌آمیزی هم میتوان زندگی كرد. ممكن است ساختمان فوق‌العاده نقاشی خوب داشته باشد و ظاهرش جالب باشد، اما چون پایه خراب است، یك باران كافی است آن را بر سر اهلش خراب كند. به‌علاوه همین جودها و احسان‌ها و ایثارهایی كه در مواقعی خوب و مفید است و از نظر جود كننده فضیلتی بسیار عالی است، از نظر گیرنده فضیلت نیست. حساب او را هم باید كرد، حساب اجتماع را هم باید كرد. اگر رعایت موازنه اجتماعی نشود و حساب نكرده صورت بگیرد، همین فضیلت اخلاقی موجب بدبختی عمومی و خرابی اجتماع میگردد. صدقات زیاد و اوقاف زیاد و حساب نكرده، نذورات زیاد و حساب نكرده در هر جا كه وارد شده مانند سیل جامعه را خراب كرده، روحیهها را تنبل و كلّاش و فاسد‌الاخلاق بار آورده، لطمهها و خساراتی وارد آورده كه كمتر از لطمات و خسارات یك سپاه جرار نبوده، مصداق كلام خدا بوده درباره بعضی انفاقات كه میفرماید: "مثل ما ینفقون فی هذه الحیوة الدنیا كمثل ریح فیها صر اصابت حرث قوم ظلموا أنفسهم فأهلكته و ما ظلمهم الله و لكن أنفسهم یظلمون" (آل‌عمران؛ 117) مثل انفاق‌هایی كه در این دنیا می‌كنند و عنوان انفاق و صدقه و امثال این‌ها به آن‌ها میدهند، عیناً مثل باد سختی است كه با سرما همراه است و میرسد به زراعت مردمی كه ظلم به نفس كردهاند و همه آن زراعت‌ها را ازبین میبرد. خداوند به آن‌ها ستم نكرده، خودشان به خودشان ستم كردهاند. جامعه را هرگز با جود و احسان نمیتوان اداره كرد. پایه سازمان اجتماع عدل است. احسان و جودهای حساب نشده و اندازهگیری نشده كارها را از مدار خود خارج میكند. امام سجاد(ع) فرمود: "كم من مفتون بحسن القول فیه، و كم من مغرور بحسن الستر علیه و كم من مستدرج باحسان إلیه" (تحف‌العقول؛ صفحه281) بسیاری از مردم از بس خوب‌شان را و مدح‌شان را گفتند فاسد شدند، بسیاری از مردم چون از عیب‌شان چشمپوشی شد و مورد انتقاد قرار نگرفتند، مغرور شدند، بسیاری از مردم هم چون به آن‌ها احسان شد و از راه احسان زندگی و كارشان اداره شد، متدرجاً در غفلت فرو رفتند. این است معنی سخن علی مرتضی(ع) كه فرمود: "العدل یضع الامور مواضعها و الجود یخرجها من جهتها". عدل جریان كارها را در مجرای خود قرار میدهد، اما جود جریان‌ها را از مجرای اصلی خارج میكند. بسیاری از مردم ابتدا كه میشنوند علی، مظهر كامل جود و سخا، عدل را از جود برتر دانسته تعجب می‌كنند كه چطور میشود عدل از جود بالاتر باشد؟ یعنی چه علی(ع) كه سرآمد اهل جود و ایثار و كرم است، درباره جود و كرم میفرماید كه جود و كرم، كارها را از جریان خودش خارج میكند؟ اما با بیانی كه كردم و دوجنبهای كه توضیح دادم، معلوم شد كه ما تا كنون به عدل وجود از یك جنبه نگاه میكردهایم و آن جنبه اخلاقی و جنبه فضیلت شخصی و نفسانی قضیه بوده و البته از این جهت مطلب همان‌طور است، اما جنبه دیگر مهم است و آن جنبه اجتماعی قضیه است و ما تاكنون كمتر از این جنبه فكر میكردهایم و علت اینكه كمتر فكر میكردهایم این است كه مدت زیادی نیست كه بشر به ارزش مطالعات اجتماعی پی برده و قوانین اجتماعی را شناخته، در سابق، كم و بیش بعضی از مفكرین عالی‌قدر ما توجه داشتهاند، اما به صورت علوم مدونی نبوده است، لهذا در قضایا فقط به جنبههای اخلاقی و فردی آن‌ها نگاه میكردهاند. من یاد ندارم تاكنون كسی در كتابی در اطراف این جمله كه عرض كردم بحثی كرده باشد و حال آن‌كه این جمله در نهج البلاغه است و در دسترس همه بوده. به نظرم علتش این است كه این جمله با مقیاس‌های اخلاقی نمیتوانسته در نظرها معنی درست و قابل توجهی داشته باشد، اما امروز كه به بركت پیشرفت علوم اجتماعی، مقیاس‌های دیگر غیر از مقیاس‌های اخلاقی به دست مارسیده، میفهمیم كه چه كلام پرارزشی است و چقدر این سخن از زمان خودش، بلكه از زمان سیدرضی(ره) كه سخنان علی(ع) را گردآوری كرد و به‌نام نهج البلاغه به صورت كتابی درآورد، جلوتر و بالاتر است. هیچ ممكن نبود در آن زمان، خود سیدرضی كه جمع كننده این كلمات است و حتی بوعلیسینا كه بزرگ‌ترین فیلسوف عصر گردآوری نهج البلاغه است، بتواند همچو حقیقت اجتماعی عالی را بیان كند... عدالت، فلسفه اجتماعی غرضم از نقل این سؤال و جواب این بود كه توجه پیدا شود كه علی مرتضی(ع) به عدل از چه دیدهای مینگریسته؟ آیا از جنبه فردی و شخصی نگاه میكرده یا بیشتر به جنبه اجتماعی توجه داشته؟ این سؤال و جواب و تحلیلی كه در جواب فرمود معلوم شد كه به جنبه اجتماعی مطلب توجه داشته. این است كه از یك طرف از سخنان علی(ع) و از طرف دیگر از عمل او مخصوصاً از طرز عملی كه در دوره زعامت و حكومت خود انجام داد معلوم میشود كه عدالت به صورت یك فلسفه اجتماعی اسلامیمورد توجه مولای متقیان بوده و آن را ناموس بزرگ اسلامی تلقی میكرده و از هر چیزی بالاتر میدانسته، سیاستش بر مبنای این اصل تأسیس شده بود، ممكن نبود به‌خاطر هیچ منظوری و هدفی كوچك‌ترین انحراف و انعطافی از آن پیدا كند، و همین امر یگانه چیزی - بلی یگانه چیزی- بود كه مشكلاتی زیاد برایش ایجاد كرد، و ضمناً همین مطلب یك مفتاح و كلیدی است برای یك نفر مورخ و محقق كه بخواهد حوادث خلافت علی را تحلیل كند. علی(ع) فوق‌العاده در این امر تصلب و تعصب و انعطاف‌ناپذیری به خرج میداد. درباره تصلب علی(ع) در امر عدالت، كه از نظر و تعبیری باید گفت عدالت و از نظر و تعبیری باید گفت حقوق بشر، همین بس كه فلسفه پذیرفتن خلافت را بعد از عثمان، به هم خوردن عدالت اجتماعی و منقسم شدن مردم به دو طبقه سیر سیر و گرسنه گرسنه ذكر میكند و میفرماید: "لولا حضور الحاضر، و قیام الحجه بوجود الناصر، و ما أخذ الله علی العلماء أن لا یقاروا علی كظه ظالم و لا سغب مظلوم، لالقیت حبلها علی غاربها، و لسقیت آخرها بكأس أولها". اگر نبود كه عدهای به عنوان یار و یاور به در خانهام آمدند و بر من اتمام حجت شد ، دیگر اینكه خداوند از دانایان و روشن‌ضمیران عهد و پیمان گرفته كه هر وقت اوضاعی پیش آید كه گروهی آن قدر اموال و ثروت‌ها و موهبت‌های الهی را به خودشان اختصاص بدهند و آن‌قدر بخورند كه از پرخوری بیمار شوند و عدهای آن‌قدر حقوق‌شان پایمال بشود كه مایه سد جوعی هم نداشته باشند، در همچو اوضاع و احوال، این دانایان و روشن‌ضمیران نمیتوانند بنشینند و تماشاچی و حداكثر متأسف باشند. اگر همچو وظیفهای را در حال حاضر احساس نمیكردم كنار میرفتم و افسار خلافت را در دست نمیگرفتم و مانند روز اول پهلو تهی میكردم. دنیای گشاده عدالت و دنیای تنگ ظلم بعد فرمود: "إن فی العدل سعه ، و من ضاق علیه العدل فالجور علیه أضیق"، عدالت بیش از هر چیز دیگر گنجایش دارد كه همه را راضی كند. یگانه ظرفیت وسیعی كه میتواند همه را در خود جمع كند و زمینه رضایت عموم واقع گردد عدالت است. اگر كسی در اثر انحراف طبیعت و در اثر حرص و آز، به حق خود و حد خود قانع نباشد و قناعت به حق بر او فشار بیاورد، جور و ظلم به او بیشتر فشار خواهد آورد. زیرا دو نوع فشار به روح آدمی وارد میشود: یكی فشار و ضغطهای است كه عوامل محیط و اجتماع وارد میآورند، تنهای است كه دیگری به انسان میزند، ضربه و شلاقی است كه دیگری وارد میآورد، حبس و زندانی است كه دیگری او را گرفتار كرده است. یك نوع دیگر فشارها و ضغطههایی است كه از داخل روح، بر آدمی وارد میآید مثل فشار حسد، فشار كینه، فشار انتقام‌جویی، فشارحرص و آز و طمع. اگر عدالت اجتماعی برقرار شود، از لحاظ عوامل خارجی تأمین پدید میآید ، زیرا در آن صورت كسی نمیتواند به حق دیگری تجاوز كند، از این جهت كسی نمیتواند روح او را در تنگی و فشار قرار دهد. و اما اگر عدالت برقرار نشد و میدان، میدان زور و ظلم و غارت و چپاول شد، آن‌ها كه تحت فشار عوامل روحی حرص و طمع هستند، مطامع‌شان بیشتر تحریك میشود و بیشتر تحت فشار قوی این عامل‌ها قرار میگیرند و رنج میبرند، پس كسی كه محیط عدالت بر او فشار آورد، محیط ظلم بیشتر او را میفشارد. ابن‌ابی‌الحدید میگوید: بعد از قتل عثمان، مردم در مسجد جمع شده بودند كه ببینند كار خلافت به كجا میكشد، و چون غیر از علی(ع) كسی دیگر نبود كه مردم به او توجهی داشته باشند و از طرفی هم عدهای بودند كه رسماً خطابه میخواندند و سخنرانی میكردند و در اطراف شخصیت علی(ع) و سوابق او در اسلام صحبت میكردند، مردم هجوم آوردند و با علی(ع) بیعت كردند. آن سخنان را كه فرمود مرا رها كنید و دیگری را بگیرید، زیرا اوضاع آینده چنین و چنان است و به‌علاوه من كسی نیستم كه از آنچه خود میدانم كوچك‌ترین انحرافی پیدا كنم، در همین وقت بود كه آمده بودند بیعت كنند و به‌عنوان اتمام حجت در اول كار خود، آن سخنان را ایراد كرد. علت اصلی انحراف مسلمین از عدل اسلامی وقتی این سؤال مطرح میشود كه چرا با اینكه در اسلام این‌قدر به اصل عدالت توصیه شد، به آن عمل نشد، و بلكه طولی نكشید كه جامعه اسلامی سخت دچار بی‌عدالتی شد و انواع بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌ها به وجود آمد، وقتی كه این سؤال مطرح میشود، آن چیزی كه در درجه اول و زود به فكر همه میرسد این است كه مسؤول این كار، عدهای از خلفا بودند و آن‌ها سبب شدند كه این دستور خوب، اجرا و تنفیذ نشد، زیرا اجرای این دستور، اول باید از طرف خلفا و زعمای مسلمین بشود و آن‌ها سوء‌نیت داشتند و شایستگی آن مقام بزرگ را نداشتند و مانع اجرا و تنفیذ این اصل شدند و در نتیجه در جامعه اسلامی انواع بی عدالتی‌ها و تبعیض‌ها به وجود آمد. این جواب درست است، اما به این معنی كه یكی از علت‌ها این بود كه آن‌ها كه میبایست اجرا كنند اجرا نكردند و بر ضد آن عمل كردند. تاریخ خلفای اموی و عباسی گواه صادق این مطلب است. بد تفسیر شدن عدالت اما تمام علت این نیست. یك علت مهم دیگر هم هست كه اثرش از علت اول اگر بیشتر نباشد كمتر نیست. امشب میخواهم در اطراف این علت بحث كنم. آن علت این است كه اصل عدل در اسلام از طرف عدهای از پیشوایان و علمای اسلام بد تفسیر و توضیح داده شد و با آن‌كه عده دیگری در مقابل آن‌ها مقاومت كردند، فایدهای نكرده و دسته اول پیش بردند. یك قانون خوب و عالی در درجه اول باید خوب تفسیر شود و در درجه دوم باید خوب اجرا و تنفیذ گردد. اگر خوب تفسیر نشود، فرضاً آن‌ها كه متصدی اجرا و تنفیذ هستند بخواهند خوب اجرا كنند، فایده ندارد، زیرا همان‌طوری اجرا می‌كنند كه تفسیر شده، و اگر هم قصد خوب اجرا كردن نداشته باشند برای آن‌ها چه بهتر، وقتی متصدیان تفسیر قانون، مطابق با نیات سوء اجراكنندگان تفسیر كردند، عملاً و نتیجتاً خدمتی به آن‌ها كردهاند و آن‌ها را از زحمت و دردسر مردم نجات دادهاند، خواه آن‌كه تفسیر كنندگان از اول قصدشان این باشد كه به قانون و مردم خیانت كنند، و یا همچون قصدی نداشته باشد، فقط روی كج‌فهمی بد تفسیر كنند. در تفسیر اصل عدل همین‌طور شد. غالباً و شاید همه كسانی كه منكر این اصل در اسلام شدند - به شرحی كه عرض خواهم كرد- سوء‌نیتی نداشتهاند، فقط روی قشری فكر كردن و متعبدمآبانه فكر كردن، مسلمانان را به این روز انداختند. این بود كه برای اسلام دو مصیبت پیش آمد: یكی مصیبت سوء‌نیت در اجرا و تنفیذ كه از همان اوایل در اثر قرار نگرفتن چرخ خلافت روی محور اصلی خود، به صورت تفضیل نژاد عرب بر غیرعرب و تفضیل قریش بر غیرقریش و به صورت آزاد گذاشتن دست عدهای در حقوق و اموال و محروم كردن عده دیگر پیش آمد، و قیام علی(ع) در خلافت بیشتر برای مبارزه با این انحراف بود و بالأخره هم منجر به شهادتششد، و بعد هم در زمان معاویه و سایر خلفا شدت یافت. مصیبت دیگر از طرف عدهای قشری‌مآب و متعبدمآب وارد شد كه روی یك سلسله افكار خشك، به یك نوع توضیحها و تفسیرهای كج و معوج پرداختند كه آثارش هنوز هم باقی است. منبع: كتاب بیست گفتار
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 404]
-
گوناگون
پربازدیدترینها