محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846463296
سهم سومر در تمدن جهان
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: این یكی از خوشبختی های ماست كه مردم بین‌النهرین نوشته‌های خود را با مركب فاسدشدنی، و بر كاغذی كه زود از میان می‌رود، ننوشته‌اند، بلكه آنچه را خواسته‌اند بنویسند شگفت‌انگیزترین چیزی كه از سومریان بر جای مانده خطنویسی آن مردم است؛ این هنر به اندازه‌ای در نزد آنان پیشرفته بود كه به وسیله آن می‌توانستند اندیشه‌ها و افكار مفصل و پیچیده خود را درباره بازرگانی و شعر و دین بیان كنند و نوشته‌های قدیم تری كه به دست آمده بر روی سنگ است، و تاریخ آن به 3600 قم می‌رسد. در حدود 3200 قم الواح گلی ظاهر می‌شود، و چنان به نظر می‌رسد كه، در آن هنگام، سومریان با این كشف عظیم بسیار شادمان شده‌اند. این یكی از خوشبختی های ماست كه مردم بین‌النهرین نوشته‌های خود را با مركب فاسدشدنی، و بر كاغذی كه زود از میان می‌رود، ننوشته‌اند، بلكه آنچه را خواسته‌اند بنویسند با آلت تیزی شبیه میخ بر گل تر نقش كرده‌اند. در این كار مهارت فراوانی داشتند؛ نویسندگان توانسته‌اند، با استفاده از این ماده نرم، یادداشت هایی از حوادث، صورت قراردادها، قباله املاك، صورت خرید و فروش، متن احكام قضایی، و نظایر آنها را بنویسند و از همه اینها تمدنی بسازند كه اثر نیش قلم در آن از دم شمشیر هیچ كمتر نباشد. در آن هنگام كه منشی از نوشتن لوح فراغت می‌یافت، آن را در آتش می‌پخت یا مقابل حرارت آفتاب می‌گذاشت؛ به این ترتیب، طول عمر نوشته در حوادث روزگار بسیار بیش از كاغذ می‌شد، و تنها نوشته برسنگ، در ماندن، بر آن ترجیح داشت. پیدایش خط میخی، و تطور و تكامل آن، بزرگترین منتی است كه سومریان بر تمدن جهان دارند. نوشته‌های سومری از راست به چپ خوانده می‌شود، و تا آنجا كه می‌دانیم بابلیان نخستین كسانی هستند كه از چپ به راست می‌نوشته‌اند. شاید نوشتن به صورت خطوط، همان‌گونه كه پیش از این دیدیم، نوعی از علامات و صورت هایی بوده كه مردم در میان خود قرار گذاشته بودند، و بر ظرفهای سفالی اولیه سومری نگاشته‌می‌شد. گمان بیشتر آن است كه صورت ها و اشكال اصلی در خلال قرون دراز، برای آنكه نوشتن تندتر صورت گیرد، كوچك و ساده‌تر شده و بتدریج به صورت علاماتی درآمده و با اشیایی كه نماینده آنها بوده اختلاف فراوان پیدا كرده و، به این ترتیب به جای آنكه تصویر اشیا باشد، علامت نماینده اصوات شده است. برای آنكه مطلب با مثالی واضح شود، گوییم مثل آن است كه در زبان انگلیسی تصویری از زنبور عسل (به انگلیسیbee) كشیده باشند، و با مرور زمان این تصویر به جایی برسد كه، تنها، نماینده صورت بی (be) باشد و به صورت هجایی درآید كه در تركیب كلمات مانند be-ing (به معنی موجود) و نظایر آن وارد شود، و دیگر كسی توجه به نمایندگی این علامت از صورت زنبور عسل نداشته باشد. سومریان و بابلیان از این نمایش هجایی علامات پیشتر نرفتند و به جایی نرسیدند كه بتوانند صورت ترسیم‌شده را نماینده حرف تنها و بدون حركت ضمیمه آن قرار دهند؛ اگر به مثالی كه زدیم باز گردیم، نتوانستند كاری كنند كه علامت بی تنها نماینده حرف غیر مصوت< ب >بوده باشد؛ چنان به نظر می‌رسد كه این گام ساده، ولی انقلابی، به وسیله مصریان قدیم برداشته شده. بدیهی است كه انتقال از مرحله خطنویسی به مرحله ادبیات قرن ها وقت می‌خواهد. در مدت چندین قرن، كتابت، تنها، ابزاری برای بازرگانی بود، و با آن قراردادها و اسناد و صورت كالاهای حمل شده به وسیله كشتی و رسیدها و نظایر آنها را می‌نوشتند؛ شاید، گذشته از این، برای ثبت كردن یادداشت ها و گزارشهای دینی و محفوظ نگاهداشتن طلسم های جادویی و ادعیه و داستان های مذهبی نیز از خطنویسی استفاده می‌كردند تا در این چیزها تغییر و تبدیل هایی حادث نشود. با همه این احوال، هنوز قرن بیست و هفتم قبل از میلاد به پایان نرسیده بود كه در شهرهای سومری عده زیادی كتابخانه‌های بزرگ تأسیس شد؛ مثلا دو سارزاك، در محل شهر تلو در ویرانه‌های ساختمانهای همزمان با گودآ، مجموعه‌ای از 30,000 لوح گلی به دست آورد كه با ترتیب و نظم خاصی روی یكدیگر چیده شده بود. از اوایل سال 2000 قم مورخان سومری به این كار پرداختند كه گذشته و حال خود را بنویسند و برای آیندگان بر جای گذارند؛ قسمتی از این سجلات به ما رسیده، البته آنچه به دست ما آمده مستقیماً از منبع سومری نیست، بلكه چیزهایی است كه بابلیان بعدها از ایشان اقتباس كرده‌اند. در میان كتاب هایی كه به صورت اصلی سومری به دست ما رسیده، لوحه‌ای است كه در نیپور اكتشاف شده و اصل سومری اولیه منظومه گیلگمش بر آن ثبت است؛ ما، پس از این صورت تحول یافته آن را در نزد بابلیان مورد مطالعه قرار خواهیم داد. بعضی از لوحه‌های خردشده محتوی مرثیه‌های ادبی است كه به نیرومندی ساخته شده و طرز تعبیر وصورت ادبی مخصوص به خود دارد. در اینجاست كه برای نخستین بار با این طرز تعبیر خاص خاورمیانه روبرو می‌شویم، كه در آغاز اشعار جمله‌های معینی را مكرر می‌كنند و چندین شعر به یك صورت آغاز می‌شود، یا فكر واحدی را در اشعار مختلف، به اشكالی كه كمی‌با یكدیگر اختلاف دارند، بیان می‌كنند. این آثار، كه از دستبرد روزگار محفوظ مانده، نشان می‌دهد كه ادبیات از سرودها و مراثی كاهنان سرچشمه گرفته؛ به همین جهت، باید گفت كه قصاید اولیه به صورت غنایی یا رزمی‌نبوده، بلكه جنبه دعایی و دینی داشته است. شك نیست كه پیش از این مراحل ابتدایی و آشكار و تمدن و فرهنگ سومری، قرنهای طولانی نمو و تطور و تكاملی در آنجا و جاهای دیگر در كار بوده است. همان گونه كه ظاهراً خطنویسی میخی اختراع سومریان است، در معماری نیز باید گفت كه سومریان، پیش از همه، شكل اساسی خانه و معبد و ستون ها و گنبدها و طاق ها را طرح ریزی كرده‌اند. دهقان سومری برای ساختن كلبه خود نی هایی را به شكل مربع یا مستطیل یا مدور در زمین فرو می‌كرد و بالای آن نی ها را خم می‌كرد و به یكدیگر می‌بست تا از آن قوسی یا طاقی یا گنبدی فراهم شود. میتوان پذیرفت كه آغاز ساده و بی‌پیرایه یا لااقل نخستین پیدایش شناخته شده این اشكال معماری به همین صورت بوده است. در ضمن كاوش های نیپور به یك مجرای آب سرپوشیده‌ای دست یافته‌اند كه 5000 سال قدمت دارد؛ در گورهای شاهی اور طاق هایی دیده شده كه به 3500 قم می‌رسد، و سردرهای قوسی شكل، در تاریخ 2000 قم، در اور رواج كامل داشته است. این قوسها واقعی هستند؛ یعنی سنگهایی كه با تركیب آنها این قوسها درست می‌شود هركدام شكل میخی را دارد كه فشار را به طرفین خود منتقل می‌كند و ثابت در محل خود می‌ماند. توانگران برای خود كاخ هایی داشتند و معمولا این كاخ ها را برروی پشته‌هایی با ارتفاع ده یا دوازده متر از سطح زمین می‌ساختند، و چنان بود كه تنها از یك راه داخل شدن به آن امكان داشت؛ به این ترتیب، كاخ صورت دژی پیدا می‌كرد. چون سنگ در سومر نایاب بود. بیشتر این كاخ ها را با آجر می‌ساختند و دیوارهای سرخ آنها را با نقش های آجری به شكل حلزونی و مثلث و مقرنس و لوزی و مشجر تزیین می‌كردند. دیوارهای درونی را با گچ می‌پوشاندند و به شكل ساده‌ای نقاشی می‌كردند. اطاق های خانه را گرداگرد حیاطی اندرون خانه می‌ساختند، كه در برابر آفتاب سوزان آن ناحیه سایه و وسیله سردی هوا را فراهم می‌كرد؛ به همین دلیل، و نیز برای آنكه امنیت و استحكام كاخ بیشتر باشد، در اطاق ها را غالباً رو به حیاط اندرونی باز می‌كردند و كمتر برای آنها از طرف خارج دری می‌گذاشتند. پنجره همچون چیزی تجملی به شمار می‌رفت، یا این است كه اصلا نیازی برای آن احساس نمی‌كردند. آب مصرفی را از چاه بیرون می‌آوردند؛ برای بیرون راندن فضولات، در ساختمانها مجراهایی بود كه به یكدیگر اتصال پیدا می‌كرد و فاضلاب را به خارج شهر می‌برد. اثاثیه و مبل خانه، در عین كمی‌و سادگی، از ذوق و هنر خالی نبود؛ پاره‌ای از تختخواب ها را با فلزات یا عاج منبتكاری می‌كردند؛ پایه بعضی از صندلی ها، همان گونه كه در صندلی های مصری قدیم دیده می‌شود، مانند چنگال درندگان ساخته می‌شد. برای معابد از جاهای دور سنگ وارد می‌كردند. و سر ستون ها و نقش های برجسته مسی را، كه در آنها سنگ های نیمه قیمتی نشانده بودند، برای تزیین به كار می‌بردند. معبد ننار در اور، با سفال های فیروزه‌ای رنگی كه از خارج آن را می‌پوشاند، همچون نمونه‌ای بود كه در دیگر معابد از آن تقلید می‌كردند؛ داخل اطاق ها و رواق های این معبد، با قرار دادن لوح هایی از چوب های كمیاب- همچون ارز و سرو- بر روی دیوارها، مزین شده بود؛ این چوب ها را با قطعات مرمر و رخام و عقیق و طلا معرقكاری و منبتكاری كرده بودند. بزرگترین معبد هر شهر معمولا بر روی تپه‌ای قرار داشت و به صورت یك زیگورات بود، با سه تا هفت طبقه ساختمان، كه وسعت هر طبقه از طبقه زیرین كمتر می‌شد، و گرداگرد آن پلكانی مارپیچی می‌ساختند كه برای بالا رفتن به طبقات مختلف به كار می‌رفت. این زیگورات های بلند شایسته خدایان گردنفراز و حامی‌شهرهای سومری به شمار می‌رفت. و نیز، از لحاظ مادی و معنوی، در مقابل حمله یا طغیانی كه هر آن احتمال آن می‌رفت، عنوان دژوارگی را داشت. در معابد، گاهی به عنوان تزیین، مجسمه‌هایی از خدایان و پهلوانان بشری و حیوانات قرار می‌دادند. این مجسمه‌ها ساده و نازیبا و تنها نماینده نیرومندی و بزرگی بود؛ هیچ دقت و جلال و حسن تعبیر و ریزه‌كاری هنریی در آنها وجود نداشت. بیشتر آنچه به دست آمده مجسمه‌های شاه گودآست كه با سنگ دیوریت تراشیده شده، ولی تراش مجسمه‌ها خام و ساده است. در خرابه‌های تل‌العبید، از آثار دوره اول تمدن سومری، مجسمه كوچك مسیی به دست‌آمده كه گاو نری را نمایش می‌دهد؛ گرچه گذشت زمان آن را خراب كرده، هنوز این مجسمه روح دارد و نشاط و نیروی گاو نر را بخوبی نمایش می‌دهد. در شهر اور، در گور ملكه شوب-اد، سر گاوی از نقره یافته‌اند كه شاهكار هنری به شمار می‌رود و نشان می‌دهد كه هنر سومری تا چه اندازه ترقی داشته است، گرچه دست تصرف روزگار نیز در این مجسمه كار خود را كرده و چنان نیست كه ما امروز بتوانیم این اثر هنری را در مقامی‌كه شایسته آن است قرار دهیم. نقوش برجسته معدودی كه از آن زمان برجای مانده مؤید این نظر ماست، و جای شك باقی نمی‌ماند كه هنر سومری هنر پیشرفته‌‌ای بوده است. خشونت و درشتی هنر سومری در لوحه كركسان، كه به وسیله ائاناتوم، شاه لاگاش، برپا شده، و استوانه سنگ سماقی ایبنیشار، و تصاویر كاریكاتوری (براستی كاریكاتوری به معنی كلمه) نماینده اور-نینا، و مخصوصاً لوحه پیروزی، كه به وسیله نرمسین نصب شده، بخوبی آشكار است؛ ولی، در همه این صورت ها، جانداری نیرومندی در نقاشی و حجاری ملاحظه می‌شود، و هیچ شكی باقی نمی‌ماند كه هنر سومری هنر جوانی بوده كه در راه ترقی پیش می‌رفته است. درباره صناعت كوزه‌گری به این روشنی و آسانی نمی‌توان حكم كرد. شاید علت آن باشد كه دست روزگار در آثار سفالین تصرف فراوان كرده و چیزی از این صناعت برای ما باقی نگذاشته است تا بتوانیم از آن رو حكم صحیحی بدهیم. ممكن است در نزد آن مردم كارهایی سفالی وجود داشته كه از لحاظ اتقان در عمل، از ظروف مرمر به دست آمده در خرابه‌های اریدو كمتر نبوده باشد؛ ولی بیشتر ظرف های سفالی سومری- اگرچه چرخ كوزه‌گری هم در ساختن آنها به كار می‌رفته- ظروف ساده گلی بوده، كه هرگز به پای گلدان های عیلامی(ایلامی) نمی‌رسیده است. زرگری و جواهرسازی صنعت پیشرفته‌‌ای بوده؛ دلیل این مطلب ظرف های زرینی است كه در گورستان های اور از 4000 سال قبل از میلاد به دست آمده، كه به بهترین صورت صیقل و پرداخت شده و از ذوق هنری بلندی حكایت می‌كند. گلدان سیمین انتمنو، كه اكنون در موزه لوور است و به اندازه مجسمه گودآ بزرگی وضخامت دارد، در عین حال، مشتمل بر كنده‌كاری های ظریفی از اشكال جانوران است. زیباترین كار هنریی كه از آن زمان به دست آمده دسته خنجر زرین مرصع به فیروزه و لاجورد است كه حكاكی و كنده‌كاری بسیار ظریفی دارد و از اكتشافات اور به دست آمده است؛ اگر حق داشته باشیم تا از روی عكسی كه از این شاهكار هنری برداشته شده قضاوت کنیم كه صورت هنری در آن زمان به سرحد كمال رسیده بوده است. از خرابه‌های سومری عده زیادی مهرهای استوانه‌ای به دست آمده كه با سنگ یا فلز گرانب ها ساخته شده و در آنها، بر روی سطوحی كه از شش سانتیمتر مربع تجاوز نمی‌كند، نقشهای بسیار زیبایی كنده‌اند. چنان به نظر می‌رسد كه سومریان این مهرها را به جای امضایی كه ما امروز می‌كنیم به كار می‌برده‌اند؛ همه اینها دلیل بر آن است كه، در آن ازمنه، زندگی و اخلاق به اندازه‌ای مترقی و لطیف بوده كه با تصور حقیری كه ما از پیشرفت پیوسته نوع بشر، از روزگاران سراسر بدبختی بسیار دور تا زمان حاضر- كه خیال می‌كنیم تمدن به منتها درجه كمال رسیده!- داریم، به هیچ وجه سازگار در نمی‌آید. تمدن سومری را میتوان در تناقضی كه میان سفال های خام ساده و زینت‌آلاتی كه به نهایت درجه زیبایی و اتقان رسیده خلاصه كرد، و گفت كه این تمدن آمیخته‌ای از چیزهای ساده اولیه و شاهكارهای درخشانی بوده كه گاه به گاه صورت می‌گرفته است. در این سرزمین- تا آنجا كه علم ما در زمان حاضر به آن آگاهی دارد- نخستین حكومت و امپراطوری به دست انسان تأسیس شده؛ همچنین نخستین سازمان آبیاری، نخستین بار استفاده از سیم و زر برای ارزیابی كالا، نخستین قراردادهای بازرگانی، نخستین سازمان اعتبار معاملاتی، نخستین كتاب قانون، نخستین بار استفاده وسیع از خطنویسی، نخستین بار گفتگوی از داستان آفرینش و طوفان، نخستین مدرسه‌ها و كتابخانه‌ها، نخستین ادبیات و شعر، نخستین آرایه‌ها و جواهرآلات، نخستین حجاری و نقش برجسته، نخستین كاخها و معابد، نخستین بار استفاده از فلزات در تزیین، و نخستین طاق ها و قوس ها و گنبدهای ساختمانی در جهان پیدا شده است. نیز در همین سومر است كه برای اولین بار، آن گونه كه تاریخ نشان می‌دهد، پاره‌ای از زشتی های تمدن، از قبیل بردگی و استبداد و چیرگی كاهنان بر مردم و جنگ های استعماری، به شكل وسیع دیده می‌شود. شكل زندگی در سومر متنوع و عالی و پرفعالیت و بسیار مفصل و پیچیده بود. در همانجاست كه، از اختلافات طبیعی میان مردم، یك نوع زندگی تازه قرین آرامش و فراوانی و آسایش، برای نیرومندان، و زندگی دیگری، سراسر بدبختی و كار پیوسته، برای دیگر مردم نتیجه شده است. پایه هزاران اختلافی كه در تاریخ جهان روی داده در همین سرزمین گذاشته شده است .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 680]
-
گوناگون
پربازدیدترینها