تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ساقدوش کیست ؟ | وظیفه ساقدوش در مراسم عقد و عروسی چیست ؟
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1816354345
فرونشست زمين؛ حتي خطرناكتر از زلزله
واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: فجايع - سپيده سمائي: دوشنبه 28 خردادماه مناطقي از ايران لرزيد و پايتختنشينان يك بار ديگر لرزيدن را تجربه كردند. لحظاتي پس از آن و طبق روال معمول، اظهارنظرها در مورد زمين‌لرزه، خطرات آن، لزوم مقاوم‌سازي، آمادگي در برابر اين پديده و ... آغاز شد. اما اين بار يك نقل قول جديد در ميان تمام اين اظهارات به چشم مي‌خورد: فرونشست زمين در تهران را جدي بگيريم. درست دو روز پيش از اين زمين‌لرزه، سرپرست معاونت عمراني استانداري تهران در جلسه ستاد امداد و نجات استان تهران با بيان اين‌كه پديده فرونشست چون آثار تخريبي آني همچون زلزله و سيل ندارد، براي مسئولين و مردم محسوس نيست، علت اصلي فرونشست زمين در استان را برداشت بدون مطالعه از سفره‌هاي آب زيرزميني اعلام كرد. فرونشست تهران كه به نظر مي‌رسد اولين بار در پژوهش‌هاي سازمان نقشه‌برداري كشور به صورت جدي نمايان شده است، نه‌تنها جنوب غربي تهران را با نشست سالانه‌اي معادل 17 سانتي‌متر، بلكه ديگر مناطق استان را هم تحت تاثير قرار داده است. شهرام نصيري مدير گروه بلاياي طبيعي پايگاه ملي داده‌هاي علوم زمين كشور، در اين زمينه به همشهري ميگويد: اگر در مناطق جنوبي تهران كاهش سطح آب زيرزميني موجب اين پديده شده است، در مناطق شمالي شهر عدم تناسب جنس خاك با ساخت‌و‌سازها اصلي‌ترين دليل بروز فرونشست است. وي در توضيح اين مطلب مي‌افزايد: خاك‌هاي سست و رسي در اثر تحميل بار زياد ناشي از ساختمان‌هاي بلند‌مرتبه واكنش نشان مي‌دهند و اين واكنش به صورت نشست بيش از حد خاك نمود مي‌يابد. اما اگر هنگام گشت‌‌و‌‌گذار در مناطق شمال تهران با دقت به اطراف نگاه كنيد، مشاهده مي‌كنيد كه معمولاً ساختمان‌هاي بلند‌مرتبه در بسياري از مناطق شمالي تهران داراي ترك‌هاي عرضي هستند كه اين ترك‌ها نشان از فرونشست خاك منطقه در اثر پي‌ريزي ساختمان بر روي خاكي سست است. چرا زمين مينشيند؟ ريزش يا فرورفتگي تدريجي يا ناگهاني در سطح زمين به سمت پائين بدون محدوديت در سرعت، بزرگي يا ناحيه وقوع فرونشست ناميده مي‌شود كه در صورت گسترش، عواقب شديد زيست محيطي و اقتصادي در پي دارد. اين پديده به عنوان يك مخاطره طبيعي ممكن است به صورت طبيعي يا در اثر فعاليت بشر ايجاد شود. بررسي مطالعات صورت گرفته در نواحي مستعد اين پديده در كشور حاكي از آن است كه عمده فرونشست زمين در ايران در اثر عواملي همچون افت سطح سيالات زيرزميني، انحلال تشكيلات زيرسطحي و ريزش كارست است. مهندس نصيري در اين زمينه ميگويد: هنگاميكه تشكيلات زيرسطحي زمين به واسطه حل شدن توده آهكي از بين ميرود كارست ايجاد مي‌شود و با توسعه آن فرونشست پديد مي‌آيد. به گفته اين كارشناس ارشد زمين‌شناسي مهندسي، فرونشست‌هاي اطراف سد لار منشأ كارستي دارند كه به دليل تاثير گازهاي آتشفشاني بر سنگ‌هاي آهكي منطقه پديد آمده‌اند. از آنجا كه تشكيل كارست پديده‌اي است كه بيشتر سدها را تحت تاثير قرار مي‌دهد، لازم است پيش از مكان‌يابي سد قابليت ايجاد كارست و فرونشست منطقه بررسي شود. زمين‌لرزه‌ها، تجزيه خاك‌هاي داراي عناصر ارگانيكي (مواد آلي) و ناپايداري زمين‌هاي ناهموار از ديگر عوامل طبيعي تاثيرگذار بر فرونشست زمين هستند. نصيري در اين باره ميگويد: خاك‌هاي داراي عناصر ارگانيكي نتيجه عملكرد فشارهاي بلند مدت بر لايه‌هاي متشكل از عناصر گياهي است. اين مواد در زير سفره‌هاي آب زيرزميني واقع مي‌شوند و براي صدها سال به صورت نسبتاً پايدار باقي مي‌مانند و اگر به هر دليلي سفره آب زيرزميني پايين‌تر از خاك‌هاي اشاره شده قرار گيرد، اين نوع خاک‌ها در معرض خشك شدگي يا تجزيه شدن قرار مي‌گيرند و در نتيجه سازه‌هاي احداث شده بر روي اين خاك‌ها نشست مي‌كنند. هرچند به گفته دكتر مهدي زارع رئيس پژوهشكده زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله، بررسي الگوي فرونشست‌هاي ايجاد شده در تهران حاكي از آن است كه اين نشست‌ها بر اثر زلزله پديد نيامده‌اند، به‌طور كلي بايد گفت زمين‌لرزه از دلايل طبيعي بروز اين پديده است كه مي‌تواند جابه‌جايي‌هاي عمودي تا حدود 15 متر (نسبت به سطح دريا) ايجاد کند. اين فرونشست‌ها ممكن است داراي گسترش تدريجي قبل از بروز زمين‌لرزه و يا به صورت ناگهاني باشند. اگرچه اين پديده به‌ندرت حاصل مي‌شود ولي در صورت بروز بسيار مخرب است. كارشناسان اغلب وقايع فرونشستي در امتداد شمال غربي اقيانوس آرام را مرتبط با زمين‌لرزه مي‌دانند. انقباض خاك‌هاي رسي از ديگر مواردي است كه موجب فرونشست مي‌شود. نصيري در اين زمينه ميگويد: رس نسبت به عبور آب نفوذ‌ناپذيري شديدي دارد و معمولاً حجمي از رطوبت را براي دهه‌هاي زيادي نگهداري مي‌كند. اين نوع خاك در صورت خشك شدن منقبض و با مرطوب شدن منبسط مي‌شود و اين مسئله به هنگام منقبض و متورم شدن فصلي موجب شكاف برداشتن خاك مجاور سازه‌ها مي‌شود. از سوي ديگر هنگامي كه درختان در خاك‌هاي رسي رشد مي‌كنند، ريشه‌هاي درختان به منظور يافتن آب گسترش مي‌يابند و باعث خشك شدگي محلي خاك‌ها و غالباً فرونشست مي‌شوند. خسارت به خاك زيرين به دليل جريان آب موجود در آن نيز از ديگر مواردي است كه منجر به فرونشست مي‌شود. معمولاً آب‌هاي زيرزميني حاصل از باران يا نشت کانال‌هاي اصلي آب مسير عبور خود را شسته و باعث تضعيف آن مي‌شوند و اين مسئله به صورت فرونشست خاك و زمين زير ساختارهاي سنگين نزديك آن و در نهايت نشست سازه‌هاي مربوطه مشاهده مي‌شود. «فرونشست 17 سانتيمتري زمين در جنوب غربي تهران براي تاسيسات زيربنايي خطرناك است.» اين اظهار نگراني مهندس يوسفعلي درون‌پرور، سرپرست معاونت عمراني استانداري تهران كه با تاكيد بر لزوم تغيير الگوي كاشت و ممنوعيت صدور مجوز حفر جديد در دشت‌هاي اين محدوده همراه بود، بيانگر آن است كه كاهش سفره‌هاي آب زيرزميني از عوامل مهم تاثيرگذار بر فرونشست زمين در اين منطقه است. مدير‌گروه بلاياي طبيعي پايگاه ملي داده‌هاي علوم زمين كشور در اين زمينه ميگويد: اگرچه آب‌هاي زيرزميني پرکننده فضاهاي کوچک بين ذرات خاک هستند، مي توانند در حفظ شکل زمين نيز مؤثر باشند. در اين حالت هرگونه کاهش و پايين آمدن سطح ايستايي سفره‌هاي آب زيرزميني موجب خروج آب از اين فضا‌ها و در نهايت نشست زمين مي‌شود. از سوي ديگر، افزايش جمعيت منجر به افزايش تقاضاي آب از منابع آب زيرزميني مي‌شود که سبب فرونشست بيشتر زمين در نواحي قبلاً نشست کرده و يا باعث فرونشست جديد در نواحي‌اي مي‌شود که تاکنون وقايع فرونشستي در آن مشاهده نشده است. اين بدان معناست كه هرچند در گذشته عمدتاً نواحي فرونشستي فقط شامل زمين‌هاي کشاورزي بوده که آب زيرزميني به منظور آبياري مزارع استفاده مي‌شده، در آينده به دليل افزايش جمعيت در شهرهاي مهم خسارات ناشي از فرونشست زمين بيشتر خواهد بود. تغييرات آب و هوايي در سال‌هاي اخير كه موجب بارش کمتر و کاهش منابع آب زيرزميني و در نتيجه پمپاژ آب زيرزميني بيشتر در اين مدت بوده است هم از ديگر دلايل بروز فرونشست است كه كارشناسان به آن اشاره مي‌كنند. توجه به اين موارد وقتي اهميت بيشتري دارد كه بدانيم سامانه‌هاي آب زيرزميني واکنش کندي نسبت به فعاليت‌هاي بشري دارند و در نتيجه مديريت صحيح اين منبع با ارزش لازم و ضروري است. ديگر فعاليت‌هاي بشري همچون تغيير كاربري زمين، احداث، بهره‌برداري و يا بارگذاري سازه‌هاي مهندسي، زهكشي خاك‌هاي آلي، معدن‌كاري زيرسطحي و يا پمپاژ نفت نيز از جمله دلايل وقوع فرونشست محسوب مي‌شوند. مقابله با فرونشست زمين فرونشست سطح زمين در صورت گسترش به ساختارهاي زيربنايي موجود خسارت وارد مي‌كند و در بدترين شرايط، زندگي بشر را به مخاطره مي‌اندازد. از سوي ديگر نشانه اوليه اين پديده به عنوان يکي از مخاطرات طبيعي هميشه قبل از وقوع ريزش مشاهده نمي‌شود. مهندس نصيري در اين زمينه ميگويد: تشخيص و نمايان‌سازي نواحي که به دليل خطرپذيري و به مخاطره انداختن زندگي، مستعد فرونشست هستند ضروري است و اين اهميت موجب شده پايگاه ملي داده‌هاي علوم زمين، با گردآوري منابع تحقيقاتي موجود در كشور و ارائه يك الگوي اطلاعاتي در اين زمينه، پايگاه داده‌هاي فرونشست زمين در ايران را تدوين كند. مهندس نصيري با بيان اين مطلب، ميگويد: از سوي ديگر بايد توجه داشته باشيم كه تاثيرات فرونشست ممکن است به وسيله ديگر فعاليت‌هاي طبيعي در ناحيه همچون فعاليت‌هاي آتشفشاني، زمين‌لرزه‌ها و زمين‌لغزش‌ها تسريع شود و با توجه به لرزه‌خيز بودن مناطق زيادي از كشور ما توجه به اين پديده اهميت ويژه‌اي دارد. آزمايش خاك منطقه پيش از ساختمان‌سازي، تقويت خاك با روش‌هايي چون كوبش و استفاده از شمع در مكان‌هايي كه خاك از استحكام لازم بي‌بهره است، مكان‌يابي مسير قنوات در هنگام احداث سازه‌ها از جمله مواردي است كه مهندس نصيري به آنها اشاره مي‌كند. اين كارشناس ادامه مي‌دهد: متاسفانه مطالعات ما در اين مورد اغلب موردي و پراكنده هستند حال آن‌كه لازم است با انجام مطالعات منسجم در اين مورد دولت از طريق سازمان‌هاي مرتبط اقدام به انتشار نقشه‌هاي تصميم‌سازي كند كه نمايانگر ابعاد خطر در شهرهاي مختلف باشد. اين نكته‌اي است كه در سخنان سرپرست معاونت عمراني استانداري تهران نيز به چشم مي‌آيد: كارگروه‌هاي زيرمجموعه ستاد حوادث استان بايد پديده فرونشست در استان را به‌طور جدي در دستور كار خود قرار دهند تا با برنامه‌ريزي هدفمند امكان كنترل و جلوگيري از فرونشست ميسر شود. مهندس درون‌پرور در جلسه ستاد امداد و نجات استان تهران ضمن تاكيد بر ضرورت هماهنگي و همكاري كليه دستگاه‌هاي اجرايي استان جهت كنترل پديده فرونشست زمين در استان، خاطرنشان مي‌كند: تمامي دستگاه‌هاي خدماتي در استان بايد نسبت به مقاوم‌سازي تاسيسات زيربنايي از جمله خطوط انتقال نفت، گاز، آب، تلفن و همچنين خطوط راه‌آهن با هماهنگي سازمان زمين‌شناسي كشور اقدام كنند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 127]
-
گوناگون
پربازدیدترینها