واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: چند نکته درباره نامه تاریخی بازپرس شاملو به رییس قوه قضائیه دکتر جواد کارگزاری 1. هنوز افتخار آشنایی با بازپرس شاملو را پیدا نکردهام اما درباره او زیاد شنیدهام. سال گذشته که برای پیگیری پروندهای به دادسرای جنایی میرفتم یکی از دوستان گرامی و دانشمند را در آنجا دیدم که خود از دید من فرد توانمندی است. هر چند به دلیل زبان سرخی که دارد سر سبزش بر باد رفته است و مانند توپ فوتبال در قوه قضائیه به این طرف و آن طرف پرتاب میشود! آمده بود برای دیدن بازپرس شاملو. میگفت که او را بسیار قبول دارد و احترام فراوانی برایش قایل است. آن روز به دلیل گرفتاریهای مربوط به پرونده- که بسیاری از آنها به دلیل عدم رعایت موارد پیشنهادی در نامه بازپرس شاملو پدید آمده بود- با وجود شگفتی از این که میدیدم آن دوست همیشه منتقد از کسی چنین با احترام یاد میکند چندان فرصت ادامه گفتگو و پرس و جو درباره دلیل احترامش به بازپرس شاملو فراهم نگردید. اما نامه بازپرس شاملو به رییس قوه قضائیه را خواندم دانستم که احترام عمیق او به بازپرس شاملو بیدلیل نبوده است چنان که امروز من نیز به مانند آن دوست گرامی احترام زیادی برای بازپرس شاملو قائل هستم.2. اهمیت نامه بازپرس شاملو در متن پیشنهادهای طرح شده در آن نامه نیست که بیتردید پیشنهادهای بسیار مهم، راهگشا و اثرگذاری میباشند. اهمیت آن در این است که این پیشنهادها از درون قوه قضائیه و از سوی کسی طرح گردیده است که از نزدیک با مهمترین پروندههای جنایی کشور روبرو بوده و به خوبی با کاستیهای قانونی در زمینه حفظ حقوق متهم آشنا بوده است. اکنون کمتر کسی ممکن است به خود اجازه بدهد در مورد ضرورت و دربایستگی چنین پیشنهادهایی سخن بگوید که اگر چنین کند آن گاه بازپرس شاملو برای هر پیشنهاد خود، صرفنظر از دفاع نظری، پروندههایی را مورد اشاره قرار خواهد داد که هر یک از این پیشنهادها ریشه در آنها دارند.3. نامه بازپرس شاملو از جنبه دیگر نیز مهم میباشد. کسانی که با پروندههای کیفری سر و کار داشتهاند تأیید خواهند کرد که به طور غالب مقامهای قضایی رسیدگیکننده به پرونده میانه خوبی با موضوع حقوق متهم ندارند. تجربه خود من در دادسرای جنایی چنین بود. متهم پرونده به کهریزک فرستاده شد و چندین روز در آنجا بود. بازداشتگاه بی نام و نشانی که اکنون نامبردار و مشهور گردیده است! با وجود صدور قرار تأمین کیفری از نوع وثیقه و ارایه وثیقه از پذیرش وثیقه خودداری میشد و …. اما اکنون از همان دادسرای جنایی که چنین رفتارهایی در آن شاید غیر قابل انتظار نباشد صدایی بلند شده است و پیشنهادهای بسیار کاربردی و دقیق درباره حفظ حقوق متهم ارایه میکند. به نظر شما نباید نامه بازپرس شاملو را به این دلیل نیز مهم دانست؟4. نامه بازپرس شاملو باز هم مهم است و این بار به این دلیل که این نامه میتواند به درستی ادامه منطقی رویکرد رییس پیشین قوه قضائیه در موضوع حقوق حفظ و پاسداشت حقوق شهروندی تلقی گردیده و ترسیمکننده سیاست راهبردی آینده قوه قضائیه در این زمینه باشد. این نامه نشان داد که رویکرد غالب در قوه قضائیه باید و میتواند رویکرد قانونگرایی به منظور حفظ حقوق شهروندی باشد. در واقع این نامه را میتوان کیفرخواست قوه قضائیه علیه تمام رفتارهای غیر قانونی به ویژه از سوی برخی مقامهای قضایی در برخورد با شهروندان دانست. بازپرس شاملو با نگارش این نامه نشان داد که قوه قضائیه تنها رفتارهای غیر قانونی برخی مقامهای قضایی در برخورد با شهروندان نیست بلکه برخورد با چنین رفتارهای غیر قانونی است و قوه قضائیه یعنی حمایت از حقوق شهروندان حتی اگر متهم باشند!5. نامه بازپرس شاملو به هزار و یک دلیل دیگر نیز مهم میباشد. از پیشنهادهای کاربردی و سنجیده بازپرس شاملو به سادگی نمیتوان گذشت. لازم است یک بار متن پیشنهادهای بازپرس شاملو را بخوانیم و هر بار و پس از خواندن هر پیشنهاد به احترام او از جا برخیزیم و کلاه از سر برداریم. بیتردید رییس جدید قوه قضائیه نمیتواند به سادگی از کنار این پیشنهادها- یا در واقع هدیه ارزشمند بازپرس شاملو به وی- بگذرد که اگر چنین کند تاریخ قوه قضائیه همواره با دریغ از چنین فرصتسوزی یاد خواهد کرد. نامه شاملو قاضي محمدحسين شاملو كه رسيدگي به چند پرونده مربوط به كشتهشدگان حوادث اخير را نيز به عهده دارد، در اين نامه با عرض تبريك به مناسبت انتصاب آيتالله لاريجاني، براي رييس جديد قوه قضاييه در جهت اجراي اصول قانون اساسي، قوانين عادي، تحكيم حاكميت قانون و تحقق آرمانهاي نظام مقدس جمهوري اسلامي آرزوي توفيق كرده است.وي همچنين به حوادث پس از انتخابات و از جمله موضوع بازداشتگاه غيرقانوني كهريزك، بازداشتهاي غيرموجه و برخوردهاي غيرشرعي با برخي افراد بازداشتشده و كشته شدن برخي افراد اشاره و اين مسائل را ناشي از تغافل، بيدرايتي و مسامحهي برخي مسوولان دانسته است.قاضي شاملو به وظيفه قوه قضاييه در راستاي تدوين قوانيني به منظور پيشگيري از وقوع جرم اشاره و پيشنهاداتي را براي جلوگيري از اقدامات غيرقانوني ارائه و عنوان كرده است: تقاضا ميشود موارد پيشنهادي ذيل بررسي و در صورت موافقت به طريق مقتضي در مجلس شوراي اسلامي مطرح و مورد تصويب قرار گيرد.موارد پيشنهادي ارائه شده از سوي بازپرس دادسراي جنايي تهران به شرح ذيل است:مادهي 1: الزام معاينهي متهم توسط يك پزشك معتمد (ترجيحا پزشك قانوني) در فاصلهي حداكثر يك ساعت پس از بازداشت به تقاضاي متهم يا وكيل يا اعضاي خانواده وي. صورتجلسه معاينه بايد ضميمه پرونده شده و يك نسخه نزد پزشك باشد. در صورت تقاضاي وكيل متهم يا بستگان وي تصويري از آن به متقاضي تسليم شود.تبصره: حق مذكور در اين ماده بايد كتبي و قبل از شروع بازجويي به متهم تفهيم شود. تخلف از اين ماده موجب بطلان تحقيقات مقدماتي است.مادهي 2: انعكاس وضعيت ظاهري متهم از حيث سلامت يا وجود آثار ضرب و جرح، بيحالي، بدحالي، خستگي شديد توسط بازجويان و قاضي تحقيق در زمان تحقيق از متهم يا حضور وي نزد قاضي الزامي است.مادهي 3: بازداشتگاهها از پذيرش افرادي كه آثار ضرب و جرح يا بدحالي و ضعف شديد در آنها ديده ميشود ممنوع هستند. در اين صورت ضمن انعكاس در دفاتر مربوط مراتب را به مقامات بالاتر گزارش مينمايند. در اين صورت مقام بالاتر ضمن انعكاس فوري موضوع به قاضي رسيدگيكننده، اقدامات درماني لازم انجام و در صورت تاييد قاضي بر مبناي نظريهي پزشك معتمد بازداشتگاهها با درج شرح وضعيت متهم در سوابق مربوط، وي را با قرار كتبي مقام قضايي پذيرش خواهد كرد.مادهي 4: بازداشت، دستگيري و نگهداري و تحقيق از متهمان توسط غيرضابطان خاص دادگستري ممنوع است. تخلف از اين ماده در حكم بازداشت غيرقانوني است و تحقيقات انجام شده واجد هيچ اثري نخواهد بود.مادهي 5: نگهداري متهمان در غير بازداشتگاههاي تحت نظارت سازمان زندانها ممنوع ميباشد. تخلف از اين ماده در حكم بازداشت غيرقانوني است.مادهي 6: در غير جرايم تروريستي تحقيق و بازجويي از متهمان در شبها ممنوع است. در جرايم تروريستي چنانچه تحقيق از متهم براي كشف سلاح و مواد منفجره و جلوگيري از اقدامات خرابكارانه و بمبگذاري و عمليات مسلحانه و نيز دستگيري ساير عوامل شبكه تروريستي لازم باشد، تحقيق بلامانع است.مادهي 7: اسامي متهمان، نوع اتهامات، محل دستگيري و نگهداري ايشان بايد ظرف سه ساعت از زمان دستگيري از طريق دورنگار به اطلاع دادستان برسد.همچنين اگر بازداشت در ساعات اداري باشد، متهم به همراه پرونده به دادسرا اعزام والا در نزديكترين ساعت فعاليت كشيك مقامات قضايي، نزد قاضي ذيصلاح حاضر شود. تخلف از اين تكليف در حكم بازداشت غيرقانوني است.مادهي 8: ظرف مدت حداكثر 24 ساعت در جرايم غيرتروريستي مراتب بازداشت متهم و محل نگهداري وي بايد به اطلاع خانواده او برسد. اين امر درجرايم تروريستي ظرف يك هفته انجام خواهد شد.مادهي 9: در اولين ساعات دستگيري و بازداشت براي اطمينان خانوادهي متهم از سلامتي وي با معرفي متهم يا خانوادهي او، وكيل منتخب ميتواند به مدت حداكثر نيم ساعت با وي ملاقات حضوري داشته باشد.مادهي 10: در غير جرايم تروريستي متهم ميتواند در پايان سومين روز بازداشت خود به مدت نيم ساعت با وكيل خود ملاقات و مشاوره داشته باشد. اين امر در جرايم تروريستي در پايان دهمين روز بازداشت ميباشد.تبصره: موارد مذكور در اين ماده مانع همراهي وكيل در مراجع قضايي نميباشد.مادهي 11: در غير موارد قرار بازداشت موقت، چنانچه قرار تامين صادره منتهي به بازداشت متهم شده باشد، مقام قضايي مكلف است به طريق مقتضي مراتب را به وكيل يا اعضاي خانوادهي وي ابلاغ كند تا چنانچه وثيقه يا كفيل دارد معرفي كند.مادهي 12: در موارد صدور قرار بازداشت موقت و اعتراض متهم به آن، پرونده فورا در دادگاه صالح مطرح و دادگاه مكلف است خارج از نوبت و حداكثر ظرف يك هفته در مورد آن اتخاذ تصميم نمايد. تصميم دادگاه در تاييد قرار بازداشت موقت بايد موجه، مستدل و مستند به مقررات مربوط باشد.مادهي 13: مداخله و ورود مامورين نظامي و انتظامي به خوابگاههاي دانشجويي و مراكز آموزش عالي و مدارس ممنوع ميباشد مگر در موارد وقوع جرم مشهود يا جرايم تروريستي به تقاضاي كتبي رييس دانشگاه و يا رييس مركز آموزشي و اجازهي كتبي دادستان. در هر صورت ورود و مداخلهي مامورين براي برخورد با تجمعات صنفي يا اعتراض دانشجويان و دانشآموزان در مكانهاي فوق ممنوع است.مادهي 14: در مواقع كنترل تجمعات و راهپيماييها، مضروب كردن افراد شركتكننده از ناحيهي كمر و بالاتر و نيز نقاط حساس بدن ممنوع است.مادهي 15: منظور از جرايم تروريستي در اين مواد غير از مواردي كه در قوانين ديگر ذكر شده است، ارتكاب بمبگذاري، حملهي مسلحانه به مراكز نظامي، عمومي و صنعتي و منازل مردم، ترور اشخاص، قتل و راهزني و نيز جاسوسي ميباشد.محمدحسين شاملو احمديبازپرس شعبهي اول دادسراي جنايي تهران (ويژهي قتل)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 335]