واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: بيماری - سمانه معظمي: به دستهايتان نگاه كنيد، خشك و گرم هستند يا سرد و خيس؟ آيا شما تمايل داريد با اين دستها، كارهايتان را آنقدر كامل و بينقص انجام دهيد كه در آخر نميتوانيد آن را به پايان برسانيد؟ آيا دور انداختن لوازم كهنه حتي اگر ارزش عاطفي نداشته باشد، براي شما مشكل است؟ سرسخت و يكدنده چهطور، هستيد؟ از محول كردن كارهاي خود به ديگران خودداري ميكنيد؟ آيا آنقدر خود را سرگرم كار كردهايد كه فرصت پرداختن به تفريح و روابط دوستانه را نداريد؟ اين سؤالات، بخشي از آزمون خود تشخيصي اختلال وسواس است؛ اختلالي كه افراد زيادي در اطراف ما و چهبسا خودمان، با آن دست به گريبان هستيم. شايد باور نكنيد كه 44 درصد مردم ايران از مشكل وسواس رنج ميبرند؛ يعني چيزي نزديك به نيمي از جمعيت كشور! «هر چيز جديدي كه وارد خانهمان ميشد بايد ميشستم و ضدعفوني ميكردم. اگر هم قابل شستوشو نبود، دور ميريختم، من حتي نان را هم آب ميكشيدم و ميخوردم!» اينها گفتههاي فردي است كه در گذشته به اختلال وسواس دچار بوده است. «فرحناز قربانپور» كه حالا بهبود يافته و عضو هيأت مديره انجمن وسواس ايران و نويسنده چند كتاب درباره وسواس است، به اين اختلال، لقب شيطان ميدهد، به اين خاطر كه بهترين دوران زندگي را از او گرفته است. همانطور كه دكتر علي اسلامينسب، رئيس انجمن وسواس ايران، از اين بيماري به عنوان يك فكر يا تصوير ذهني سمج ياد ميكند. او كه سالهاست در يك مركز رواندرماني فعاليت ميكند، ميگويد: هيچ آمار رسمي از تعداد وسواسيها در كشور وجود ندارد و ما بر اساس مراجعاتي كه داشتهايم به اين نتيجه رسيديم كه در حال حاضر 44 درصد مردم ايران، دچار اختلال وسواس هستند. تعريف وسواس اما وسواس چيست؟ اسلامينسب پاسخ ميدهد: تفكري كه به شكل خودكار آغاز ميشود و هرچه فرد سعي ميكند آن را از بين ببرد، نميتواند. وسواس، توليد حال بد يا اضطراب ميكند و بيمار براي خنثي كردن اين اضطراب، از پاسخهاي دفاعي ناكارآمد و مرضي مثل اجبار، اجتناب، افكار اطمينانبخش و انزجار استفاده ميكند. در بين مردم تنها بخش كوچكي از اعمال اجباري مثل شستشو و نظم به عنوان وسواس تلقي ميشود و ريشههاي اصلي آن، يعني رفتارهاي اجتنابي و انزجاري بهكلي ناديده گرفته ميشود. اين روانشناس باليني، اختلال وسواس را به دو نوع تقسيم ميكند: اختلال شخصيت وسواس اجبار (OCPD) و اختلال اضطرابي وسواس اجبار (OCD). مورد اول يكي از اختلالات يازدهگانه شخصيت است كه متأسفانه فرد در ظاهر اصلاً بيمار جلوه نميكند. مورد دوم بدترين و خطرناكترين نوع وسواس است و در آن بيمار در اضطراب اعمال وسواسي وامانده است. در ايران 40 درصد مردم به اختلال شخصيتي و 14 درصد به اختلال اضطرابي مبتلا هستند.به گفته رئيس انجمن وسواس ايران، كمالگرايي، جزئينگري، كنترل و انعطافناپذيري، چهار ويژگي شخصيت وسواسي است كه دو ويژگي اول، در ابتدا مثبت به نظر ميرسد، اما وقتي در كنار موقعيتهاي معمول زندگي قرار ميگيرد، فرد را دچار مشكل ميكند. او معتقد است: از روي دستهاي افراد نيز ميتوان وضعيت سلامتي آنها را سنجيد. اگر فردي دستهاي خشك و گرم داشته باشد، سالم است اما دستهاي سرد و خيس از بيماريهاي روحي افراد حكايت ميكند. در هر حال، بالا رفتن ميزان اضطراب، ايجاد حساسيتهاي ويژه در بعد فكري و عملي، پندارههاي غلط، كاسته شدن ارتباطات اجتماعي، تغيير تمايلات روزمره و زناشويي از مهمترين علايم بيماري وسواس است. علت وسواس چه كساني در معرض ابتلا به وسواس قرار دارند؟ اسلامينسب در پاسخ به اين سؤال ميگويد: انسانهاي بسيار باهوش، خلاق و كمالگرا. وسواسيها بيشتر از افراد معمولي فكر ميكنند، دائم در حال تحليل هستند و هميشه براي هر كاري دنبال دليل ميگردند. دكتر اسلامي نسب مي گويد :وسواس با مسائل جنسي هم بي ارتباط نيست ، معمولاً كساني كه مشكلات جنسي دارند معضل وسواس هم دارند. او خانمها را به اين علت كه بيشتر وقتشان در خانه ميگذرد، براي ابتلا به وسواس مستعدتر ميداند: «بايد حضور خانمها در جامعه بيشتر شود تا بتوانند اعتماد به نفس كافي بهدست بياورند.» گروهي از روانپزشكان نيز به عامل ديگري در ايجاد اختلال وسواس اشاره ميكنند. آنها دوگانگي آموزشي و تربيتي در محيطهاي درون و بيرون خانه را از عمدهترين دلايل ايجاد تناقض و تضاد در شخصيت افراد ميدانند و معتقدند: افراد با قرار گرفتن در محيطهاي مختلف، دچار ترديدها و دودليهاي منجر به وسواس ميشوند. به عنوان نمونه، با مقايسه تميزي خانه خود و يك مسافرخانه سرراهي، نسبت به تميزي خانهشان، وسواس بيمارگونه نشان ميدهند.از سوي ديگر، گروهي از محققان بر اين باورند كه در 40 درصد موارد، وسواس از والدين به فرزندان ميرسد و 50 درصد عامل ابتلاي افراد به اين اختلال، شيوه تربيت در دوران كودكي است. دكتر «مهدي صابري» روانپزشك ميگويد: سازش نداشتن والدين با كودكان در زمينه خوب يا بد بودن مسايل، مراقبت از خود، نحوه دستشويي رفتن و موارد مشابه ديگر، هريك ميتواند در زمينه فكري فرزندان در آينده دور يا نزديك تأثيرگذار باشد. سن 2 تا 3 سالگي، بهترين زمان دريافت ويروس رواني در انسانهاست. پدران و مادران سختگير با ايرادهاي بيمورد خود ميتوانند فرزندانشان را درگير افكار وسواسگونه كنند. رئيس انجمن وسواس ايران نيز نسبت به ابتلاي فرزندان بيماران وسواسي به اين عارضه هشدار ميدهد و ميگويد: وسواس هم ميتواند ارثي باشد، هم يادگيري و محيط در آن اثرگذار است، در نتيجه فرزندان يك فرد وسواسي بهراحتي ميتوانند مانند پدر يا مادر خود يك شخصيت اضطرابي پيدا كنند. به همين خاطر، اسلامينسب، براي همكاري اين انجمن با يونيسف در زمينه وسواس كودكان، اعلام آمادگي ميكند؛ موجوداتي كه تنها گناهشان، زندگي در كنار يك شخصيت وسواسي است.اين همان مشكلي است كه فرحناز قربانپور هم دارد. او حالا بعد از درمان خودش، براي مداواي وسواس دو فرزندش تلاش ميكند. درمان تصور رايج در جامعه، وسواس را يك بيماري درمانناپذير ميداند و بسياري روانپزشكان نيز درمان دارويي را به عنوان آخرين راه مداوا پيشنهاد ميكنند. اما رئيس انجمن وسواس ايران معتقد است: داروهايي كه در 40 سال اخير براي درمان وسواس استفاده ميشوند، تنها اثر كوتاهمدت دارند كه تا اندازهاي از اضطراب بيمار ميكاهند و پس از قطع آن، دوباره اعمال وسواسي برميگردد. با قاطعيت ميتوان گفت كه تاكنون هيچ بيمار مبتلا به وسواس با دارو بهبودي كامل پيدا نكرده است. خانم زنجاني، يكي از كساني كه در گذشته از دارو براي درمان وسواس خود استفاده كرده است، همين نظر را دارد: «دكتر به من داروهايي ميداد كه تنها انرژي و توان شستن را از من ميگرفت، اما فكر و تمايل به انجام اين كار همچنان در ذهنم پابرجا بود. اين داروهاي خوابآور باعث ميشد كه من خودم اعمال وسواسگونه مثل شستوشو را انجام ندهم، اما آن را به افراد ديگري در اطرافم واگذار كنم.» اسلامينسب با بيان اينكه درمان علمي وسواس در همه دنيا، رواندرماني است ميگويد: در اين روش از «مواجهه» استفاده ميشود. اين نوع درمان، مانع از آن ميشود كه بيمار از واقعيتها و مشكلات فرار كند و در واقع او را وادار ميكند كه با «خود» روبهرو شود. اين كار اضطراب فرد مبتلا را از بين ميبرد و فكر مزاحم را ضعيف ميكند. در مرحله بعد درمان كه در حال حاضر تنها در ايران انجام ميگيرد، از روش «مرگ آگاهي» استفاده ميشود كه در آن فرد با تكرار مواجهه و خودآگاهي از شر اعمال وسواسي خلاص ميشود و در واقع ترس او كه يكي از علتهاي اصلي بيمارياش است، از طريق مواجهه با يك ترس بزرگتر به نام مرگ، از بين ميرود. اين رواندرمانگر به نگاه الهي در درمان وسواس اعتقاد دارد: بيمار بايد اراده و ايمان داشته باشد تا بتواند دوباره به زندگي عادي برگردد. بهزعم او، فرد مبتلا به وسواس درمان نميشود، بلكه شفا مييابد، چون درمان تنها كار خداست و بقيه، ابزار و وسيلهاند. رئيس انجمن وسواس ايران با استناد به مشاهدات خود، وسواس را يكي از علتهاي اساسي بزهكاري در جامعه ميداند و از توجه نكردن مسئولان به آن انتقاد ميكند. به عقيده او، در ايران به مسايلي چون اعتياد، ايدز و... خيلي بيشتر از وسواس كه ريشه بسياري از اين معضلات است، توجه ميشود. اسلامينسب ميگويد: هماكنون در ايران هيچ متولي دولتي براي درمان اختلال وسواس در كشور وجود ندارد، به همين دليل انجمن وسواس ايران مرداد ماه امسال با هدف اطلاعرساني درباره وسواس و درمان بدون داروي آن رسماً فعاليت خود را آغاز كرده است. به دستهايتان نگاه كنيد: سرد است يا گرم؟ محيط خانوادهتان چهطور؟ دستهاي سرد از محيطهاي خانوادگي سرد و بياحساس حكايت ميكنند. پس با گرم كردن محيط خانهتان از رشد بيماري وسواس جلوگيري كنيد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 442]