واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کدام راه را انتخاب می کنی؟آیین زندگی(4)
برای مطالعه ی قسمت قبل اینجا کلیک کنید.سومین قسمت از وصایای امام علی (ع) به فرزندشان امام حسن (ع) :***- و ذکره بما أصاب من کان قبلک من الأوّلین،و (دلت را) یادش بیاور که از ابتدا بر سر پیشینیان چه آمده است.اشارت:و بگو که: « کجاست آن کسی که ثروت اندوخت و بر اندوختههایش افزود و داشتههایش را ذخیره ساخت و از آنها محافظت کرد به این امید که این همه را برای فرزندانش میکند؟! 1 - و سر فی دیارهم و آثارهم.- و در دیار و آثار گذشتگان سیر کن. - فانظر فیما فعلوا و عمّا انتقلوا و این حلّوا و نزلوا،- و ببین! دقیق ببین که آنان چه کردند؟! از که جدا شدند؟ به کجا کوچ کردند و در کدام منزل فرود آمدند؟! - فانّک تجدهم قد انتقلوا عن الأحبّة، و حلّوا دیار الغربة.بیتردید به این نتیجه خواهی رسید که:آنان از یاران جدا شدند و هجرت به دیار غربت کردند.حضرت مولا که دنیا را معبر و گذرگاه میداند و آخرت را محل ماندن و اقامت گاه ، با ظریفترین تعبیر توصیه میکند که: محل ماندنت راسامان ببخش، نه معبر و گذرگاهت را.- و کأنّک عن قلیل قد صرت کأحدهم.- و چنان است که تو در اندک زمان، یکی از آنان خواهی بود. - فأ صلح مثواک،- پس جایگاه ابدیات را سامان ببخش.اشارت:مثوی در لغت به معنای جایگاه و اقامتگاه و محل ماندن است.و حضرت مولا که دنیا را معبر و گذرگاه میداند و آخرت را محل ماندن و اقامت گاه ، با ظریفترین تعبیر توصیه میکند که: محل ماندنت راسامان ببخش، نه معبر و گذرگاهت را. - و لا تبع آخرتک بدنیاک.- و آخرتت را به دنیایت مفروش.اشارت:و فرمود: هر که آخرتش را به دنیایش بفروشد، هر دو را زیان کرده است. 2دنیا و آخرت، دو دشمن ناهمگوناند و دو راه مختلف.و فرمود: هر که دل به دنیا بسپارد و ولایت دنیا را بپذیرد ، به دشمنی با آخرت برخاسته است. دنیا و آخرت همانند مشرق و مغرباند. و رهرو به هر کدام که نزدیک شود ، از دیگری دور می گردد. دنیا و آخرت، هووی یکدیگرند. 3 - ودع القول فیما لا تعرف.- و در آنچه نمیدانی ، دخالت نکن!اشارت:و جایی دیگر در تعریف عقل فرمود: عقل یعنی آنچه را که میدانی بگویی و به گفته خودت هم عمل کنی. 4عاقل سخن نمیگوید مگر به حاجت یا حجت.- و الخطاب فیما لم تکلّف.- و سخنی را که وظیفه نداری نگو!اشارت:حضرتش در جایی دیگر، تعریف و تکلیف کلام را در موجزترین کلام، بیان فرموده است:عاقل سخن نمیگوید مگر به حاجت یا حجت. 5 - و امسک عن طریق إذا خفت ضلالته.- و به راهی که بیم گمراهی می رود، قدم مگذار!اشارت:عدهای بر این باورند که: همه راهها به خدا منتهی میشود 6 و بر این اساس از این جمله به ظاهر زیبا و عوام پسند چنین نتیجه میگیرند که: پس باکی نداشته باش از قدم گذاشتن در هر راهی و نوشیدن از هر مشربی و ارتزاق از هر مکتبی و تلمّذ و شاگردی نزد هر استادی و خواندان هر کتاب و تجربه کردن هر سیر و مسیر و سلوکی. چپ و راست گمراهی است و مسیر مستقیم ، جاده منتهی به مقصد است.اما دیدگاه حضرت مولا و توصیه حضرتش چنین نیست. او پیش از این به صراحت فرموده است که: الیمین و الشّمال مضلّه و الطریق الوسطی هی الجادّه. 7چپ و راست گمراهی است و مسیر مستقیم ، جاده منتهی به مقصد است.حضرتش نه تنها تجربه کردن راههای تاریک و غیرمستقیم را توصیه نمیکند که حتی از مسیری که در آن احتمال گمراهی میرود ، پرهیز میدهد. چرا که در فرصت کوتاه عمر، مجالی برای آزمون و خطایی از این دست نیست و امید اینکه از هر خطایی بتوان رست، هم نیست. پینوشتها:1- این الذین شیدوا الممالک و مهدّوا المسالک و آغائوا الملهوف و فروالضیوف. غررالحکم- جلد 2- صفحه 3582- این من جمع فاکثر و احتقب و اعنقد و نظر بزعمه للولد.غررالحکم- جلد 2- صفحه 3593- من باع آخرته بدنیاء حسزهما غررالحکم- جلد 5- صفحه 2574- انّ الدّنیا و الاخره عدوّان متفاواتان و سبیلان مختلقان. فمن احب الدّنیا و تولاها ابغض الاخرة و عاداها، و هما بمنزله المشرق و المغرب و ماش بینهما فکلّما قرب من واحد بعد من الاخر و هما بعد ضرتان.غررالحکم- جلد 2- صفحه 6565- العقل أن تقول ما تعرف و تعمل بما تنطق به. غررالحکم- جلد 2- صفحه 1506- العاقل لا یتکلم الا بحاجة او حجة. غررالحکم- جلد 2- صفحه 357- مراد این عده از این جمله، غیر از کلام معصوم است که فرمود: راههای منتهی به خدا به تعداد نفوس خلایق است. استاد سید مهدی شجاعی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 424]