واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: تکنولوژی استفاده از لیزر در سراسر جهان به سرعت در حال پیشرفت است و چشم پزشکی نیز از این جریان مستثنی نیست. در حال حاضر در بین اعمال متعددی که جهت اصلاح عیوب انکساری خصوصاً نزدیک بینی انجام میشود، لیزیک به خاطر نداشتن خطراتی چون کدورت قرنیه طرفداران بیشتری دارد. با این وجود اکثر بیماران به دلیل نداشتن اطلاعاتی در خصوص نحوه عمل جراحی، مزایا، عوارض و مشکلات احتمالی آن نسبت به سایر روشهای جراحی، موقع تصمیمگیری و داوطلب شدن برای این عمل دچار سردرگمی، شك و تردید میشوند. بدین دلیل نگارنده مقاله بر آن شد تا اطلاعاتی در خصوص این عمل جراحی جمع آوری نماید. پس از بررسی مطالعات متعدد مشخص گردید كه بیش از ۹۵ درصد بیمارانی که برای اصلاح نزدیک بینی تحت عمل قرار گرفتهاند، پس از عمل، کیفیت زندگی بالاتری داشتهاند. قرنیه خارجی ترین قسمت كره چشم است كه از ۵ لایه مجزا تشكیل شده و ساختمان كروی آن مانند ذره بینی عمل نموده و نورهایی را كه از محیط خارج وارد چشم میشوند به صورت پرتوهای همگرا در آورده و تصویر واضحی از اشیاء را روی شبكیه منعكس میكند (۱). ولی در همه افراد این امر به صورت صحیح اتفاق نمیافتد، وقتی انحنای قرنیه بیشتر از حد طبیعی باشد, تصاویر به جای آنكه روی پرده شبكیه بیفتد در جلوی آن تشكیل میشود (نزدیكبینی), وقتی انحنای قرنیه كمی كمتر از حد طبیعی باشد تصاویر, پشت شبكیه منعكس میگردند (دوربینی) و در صورتی كه قرنیه سطح نامنظمی داشته باشد تصـویر یك شیـی در دو محـل متفاوت شبكـیه تشكیل مـیشود (آستیگماتیسم), كه به مجمـوع این عیوب, عیوب انكساری گفته میشود (۱ و۲). عیوب انكساری را میتوان با استفاده از عینك، لنزهای تماسی یا جراحیهایی مانند لیزیك، PRK و... اصلاح نمود (۳و۴). برای اولینبـار در سـال ۱۹۹۱ عمل لـیزیك جهت اصلاح عیوب انكساری توسط دكتر یوناس پالیكاریس (Unas Palicaris) در یونان انجام شد. از این روش برای اصلاح نزدیكبینی كم (كمتـر از ۲ دیوپتر)، متوسط (۶-۲ دیوپتر) و خیلی زیاد (بیشتر از ۶ دیوپتر) دوربینی متوسط و آستیگماتیسم یا عیوب انكـساری تركیبی مانند نزدیكبینـی و آستیگماتیسم استفاده میشود (۵). عمل لیزیك تركیبی است از: ۱) روش كنترل شده كامپیـوتری لیزر Excimer و ۲) بـرداشت آسان و زود ترمیم لایهای قرنیه (Lamellar). در این عمل توسط وسیلهای به نام میكروكراتوم لایه ای از قسمت سطحی قرنیه به قطر تقریبی mm۹ و ضخامت حـدود ۱۶۰ تا ۱۸۰ میكرون جدا شده كه به وسیلهی پایهای در ساعت ۱۲ به بافت اصلی قرنیه میچسبد. این لایه در هنگام كاربرد لیزر به سمت بالا تا میخورد. سپس لیزر Excimer به قسمت مركزی قرنیه تابانده میشود تا سطح قرنیه به شكل دلخواه اصلاح گردد. سپس لایه یا flap به جای اول خود برگردانده میشود و برای چند دقیقـه ناحیه خشـك نگه داشته میشود تا لایـه سطحی به قسمتهـای عمقی بچسبد. به خاطـر كیفیـت فـوقالعـاده خـوب قـرنیه در ترمیـم و چسبیـدن در جای اولیه خود هیـچگونه بخیهای لازم نمیباشد (۵ و۶ و۷ و۸ و۹). این عمل برای هر چشم كمتر از ۱۰ دقیقه طول میكشد و بیمار ضمن عمل احساس درد نمیكند. لیزیك روش مؤثری برای اصلاح نزدیك بینیهـای متوسط و شدید است. البته بالاترین اثر بخشـی و كمترین عوارض در گروه مپویـی كم وجود دارد ولی در درمان مپویی تا ۱۰ دیوپتر هم نتیجه لیزیك قابل پیشبینی و خوب میباشد. آستیگمـاتیسم همراه با نزدیكبینی نیز با این روش قابل اصلاح است. این عمـل برای درمان دوربینـی و آستیگماتیسم همراه با آن نیز كاربرد دارد ولی میـزان موفقیت در این نوع عیب انكـساری كمتر از نزدیكبینـی میباشد (۹ و۱۰ و۱۱). ● تدابیر پیش از عمل: گرفتن تاریخچهٔ كامل از بیمـار, خصوصیات تاریخچـهی داروئی, سوابق جراحـی و اطمینان از نداشتن تشخیـص دیابت قندی, بیماریهای كلاژن عروقی یا بیماریهـای اتوایمـون از اهمیـت ویـژهای برخـوردار است. مشكلات چشمی قبلی بیمار خصوصاً عملهای جراحی چشمی, داشتن مشكلاتی مانند گلوكوم, استرابیسم, تنبلی چشم و سنـدرم خشكی چشم باید مورد توجه قرار گـیرد. از آنجا كه لنزهـای تماسی ممكنست شكل قرنیه را تغییر دهند باید مدتی قبـل از انجام آزمایشات تشخیصی قبل از عمل, فرد از این لنزها استفاده نكرده باشـد. این مدت برای لنزهای تماسی نرم, حداقل دو هفته و برای لنزهـای سخت نفوذ پذیر نسبـت به گاز حداقـل ۳ هفته تعیین شده است. به بیمار خاطر نشان مـیگردد كه تا زمان عمـل جراحـی نیز از این لنزهـا استفاده نكند (۱۲). انجام كـراتومتری جهت تعیین قدرت, محور و تندترین و پهنترین نصفالنهار قرنیه نیز انجام میشود. تعیین حدت بینایی نیز از جمـله آزمایشات لازم قبل از عمـل لیزیك مـیباشد. حدت بینایـی (تصحیح شده و تصحیح نشده) بیمار حداقل دو بار قبل از عمل با فاصله زمانی كنترل میگردد تا چشم پزشك مطمئن شود كه شماره چشم فرد ثابـت اسـت. برای منفی كردن اثر تطابـق و stimation over در میوپی نیاز به استفاده از یك قطره سیكلوپلژیك نیز مـیباشد, قبل از عمل چشـم باید با اسـلیت لامپ معاینه گردد و پلكها از نظر وجود بلفاریت و شالازیون و قرنیه از نظر وجود هرگونه كدورت, اسكار یا زخم كنتـرل شود. توپوگرافی قرنیه نیز جهت ارزیابی كراتوكونوس, تعیین بینظمیهای سطح قرنیه ناشی از لنزهای تماسی و تعیین محور آستیگماتیسم قرنیه كمك كننده است, همـچنین توسط پاكی متری اولتـراسونیك ضخـامت قرنیه مشخص میگردد. اتاق قدامی از نظر وجود هرگونه عفونت و عدسی از نظر وجود كاتاراكـت كنترل مـیگردند چرا كه همـهٔ این موارد مـیتوانند بر تیزبینی پس از عمل لـیزیك مؤثر باشند. آزمـون اشك و اندازهگیری مردمكها توسط پاپیلومتر از جمله دیگر آزمایشات تشخیصی مورد لزومست. چرا كه بزرگـتر بودن مردمكها خطر دیدن هاله در كنار تصاویر, خیرگی و اختلال در دید شبانه پس از عمل را افزایش میدهد (۱۳ و۱۴). اندازه گیری فشار داخلـی چشمی (IOP) نیز از جملـه آزمایشات تشخیصـی مهم قبل از عمل به شمـار میرود. فشار داخل چشم میتواند در طی عمل لیزیك تا ۶۵ یا ۷۰ میلیمتر جیوه افزایش یابد و پس از عمل به دلیل نازكتر شدن قرنیه مـیتواند بهطور نامناسبی كاهش یابد. افزایش IOP قبل از عمل مـیتواند بر گلوكـوم شناخته نشده دلالـت كند كه در این صـورت انجام پریمتری نیـز لازم میباشد. عـلاوه بر آزمایشـات فوق ارزیابـی ته چشم (fundoscopic evaluation) با استفاده از افتالموسكوپ غیر مستقیم نیز قبل از عمل لیزیك انجام میشود (۱۵). ▪ مزایای این روش نسبت به سایر روشهای جراحی كه جهت اصلاح عیوب انكساری بكار مـیروند عبارتند از: ۱) سرعت بهبـودی، اغلب بیماران پس از یك یا دو روز میتوانند فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرند ۲) نزدیكبینی تا حـدود ۱۲ دیوپتر با ایـن روش به خوبـی قابـل درمان است ۳) در صورت لزوم عمل قابل تكرار است ۴) در عـرض ۶-۳ ماه نمره چشـم ثابت میشود, زیرا تغییرات ساختمان قرنیه پس از آن ناچیـز بوده و فرآیند ترمیـم در این مدت كامـل مـیگردد ۵) عمـل لیـزیك استحـكام قرنیـه و مقاومت آن را در مقابله با ضربه كاهش نمیدهد ۶) كدورتی در قرنیه ایجاد نمیشود ۷) پس از عمـل بیمار نیـاز به استفـاده طولانـی مـدت از قطرات استروئیدی ندارد (۱۶-۱۷-۱۸-۱۹). ● عوارض: ▪ خوب اصلاح نشدن عیب انكساری از قبیل، خوب اصـلاح نشدن نزدیكبینی (بافت به اندازه كافـی برداشته نشود) و اصلاح بیش از انـدازه نزدیكبیـنی كه منجـر به دوربینـی شـود (بافت بیشتر از میـزان نیاز برداشته شود) و باقی ماندن یا ایجاد آستیگماتیسم (۱۹-۲۰-۲۱). ▪ flap نامنـاسب، از نظر اندازه، ضخـامت یا شكل, جابجایی و عفونت flap پس از عمل (كه در تحقیقات نفر گزارش گردیده و محدود به ۱ تا ۴ هفته اول پس از عمل میباشد و علائم آن عبارتند از: قرمزی، وجود ترشحات چشمی و گاهی درد (۲۲ و۲۳). ▪ اشـكال در میدان بینایـی، برون و همـكاران (Brown. et al) طی تحقیقی دریافتند، افرادی كه قبل از عمل از ضخامت كم قرنیه برخوردارند, پس از عمل بیشتر دچار این عارضه خواهند شد (۲۴). ▪ خشكی چشم كه با علائمی چون: قرمزی، احسـاس جسم خارجـی در چشم و گاهـی درد مشخص میگردد (۲۳ و ۲۵). دیدن هاله یا سایه در كنار تصاویر كه عموماً در چند ماه اول شایع است ولی به تدریج پس از ۱ تا ۳ ماه اول بعد از عمل خود به خود از بین میرود ولی در بعضی از موارد باقـی خواهد ماند. ▪ دوبینی: صاف شدن قرنیه ممكن است آستیگماتیسم نامنظم ایجاد كند و سبب دوبینـی شود كه نیازمند جراحی مجـدد می باشد. ترمیم نامنظم قرنیه یا التهـاب قرنیه بعد از جراحی نیز میتواند ایجاد دوبینی كند (دوبینی ناشـی از التهاب پس از عمل به دنبال درمـان از بین میرود). ▪ میوپـی در شب: طی این عمـل، لیزر بخـش مركزی قرنیه را تغییر شكل مـیدهد، در شب متعـاقب میدریاز نور از محلهـای اصلاح نشده وارد چشم میگردد و بیمار ممكن است علیرغم دید خوب در روز در شب نزدیك بین باشد. ▪ ناراحتی و درد: اغلب محدود به ۶ تا ۲۴ ساعت اول پس از عمـل است و به راحتی با مصرف مسكن, قابل درمان مـیباشد. ▪ افت دید نزدیك: این مشـكل در ۴ تا ۶ هفته اول پس از عمل بوجود می آید و معمـولاً در افرادی كه در سنین پیرچشمی تحت عمل لیزیك قرار میگیرند ایجاد میشود و به تدریج و خود به خودی بهبود مییابد ولی این افراد بـرای انجام اموری مانند مطالعه نیاز به عینك دارند (۶-۲۶). ▪ Diffuse lamellar keratitis )DLK) كراتیت لایهای منتشر: به دنبال ایجاد این مشكل سلولهای مرده (انفیلتره) زیر flap جمع میشوند. و بیمار از احساس جسم خارجی در چشم شكایت دارد. این عارضه با استروئیدها و آنتی بیوتیكها قـابل درمـان است ولی در صورتـی كه این درمان بـه موقع صحیح انجام نشود برای برداشتن این مواد عمل جراحی مجدد لازم است. ▪ فتوفوبـی: مروری بر مطالـعات سال ۱۹۹۰تاكنون نشان میدهد, بیشتر از ۵ درصد مردمی كه تحت عمـل لیزیك قرار مـیگیرند بعضی از این عوارض را تجربه مـیكنند. ولی تجربه جراحان نشان داده در صورتی كه كاندید عمل لیزیك به درستی انتخاب شود میزان این عوارض كمتر از ۱ درصد میباشد (۲۷). ● كاندید مناسب كیست؟ ۱)مبتلایان به نزدیك- بینی ۱۵ تا ۱۲ دیوپتر ,دوربینی كمتر از ۶ دیوپتر و آستیگماتیسم مساوی یا كمتر از ۵ دیوپتری كه بالای ۱۸ سال سن دارند و حداقل دو سال عینك یا لنز تماسـی داشتهاند و شماره چشم آنها ثابت شـده است، ۲) افرادی که قرنیـهای با ضخامت مناسب و فاقد اسكار كدورت دارند، ۳) کسانی که بیماریهای جسمی و چشمی كه میتوانند بر نتیجه عمل یا سرعت و نحوهٔترمیم پس از عمل مؤثر باشند، نداشتـه باشد و از آگاهـی كامل در رابطه با عمل برخوردار باشند و بدانند كه لیزیك نیاز به استفاده از عنیك یا لنز تماسی را كم میكند ولی این نیاز را كاملاً مرتفع نمـیسازد (۲۸). سلامت نیوز
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 555]