واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: سريال سازي در گذر زمان
گزارشي از روند سريال سازي تاريخي در سيما فيلم سابقه ساخت آثار تاريخي سيما فيلم به سريال فاخر «امام علي(ع)» به کارگرداني داوود ميرباقري بازمي گردد؛ سريالي که هنوز بسياري از آثار تاريخي ساخته شده در اين زمينه را زير سايه خود دارد.عمده آثار داوود ميرباقري را در تلويزيون آثار تاريخي و مذهبي تشکيل مي دهند اما سينماي او سينماي متفاوتي است. آثاري چون «آدم برفي» که با موضوع جسورانه و بازي هاي بي نظيرش از پرفروش ترين ها بود يا «ساحره» که براساس داستان «عروسک پشت پرده» صادق هدايت ساخته شد و البته نمي توان آن را از آثار موفق او به شمار آورد. ميرباقري جز اينها در تئاتر نيز با نمايش هايي چون «عشق آباد»، «دندون طلا» و «پرده عاشقي»، آثار پرمخاطبي را در کارنامه خود دارد.او پس از ساخت سريال هايي چون «حکايت مسافر گمنام»، «گرگ ها» و «رعنا» در سال 70 طرحي به نام «خاري در گلو» دريافت کرد که به زندگي حضرت علي(ع) مي پرداخت. اما وي در اين طرح کارايي تبديل شدن به يک فيلمنامه جذاب را نيافت و تحقيقات خود را در اين زمينه آغاز کرد. تحقيقاتي که به چند دفتر فيلمنامه تبديل شده و فيلمبرداري آن نيز سه سال به طول انجاميد و در واقع از عظيم ترين پروژه هاي سازمان در آن سال ها به شمار مي رفت. سريال «ولايت عشق» يکي ديگر از آثار تاريخي سيما فيلم محسوب مي شد که مهدي فخيم زاده آن را کارگرداني کرد. فخيم زاده از جمله کارگرداناني بود که از سينما وارد تلويزيون شد و سه مجموعه عظيم «تنهاترين سردار» (1375)، «ولايت عشق» (1378) و «خواب و بيدار» (1380) را براي تلويزيون ساخت. اما در بين آثار سينمايي و تلويزيوني جز آثاري چند در گذشته هاي دور، شايد «روشن تر از خاموشي» ساخته حسن فتحي يکي از آثار مهمي باشد که بر دوره صفويه تکيه داشت و با پرداختن به شرايط اجتماعي ايران در آن زمان، زندگي ملاصدرا را روايت مي کرد. حسن فتحي که تاکنون با ساخت سريال هاي تاريخي چون «شب دهم» و «مدار صفر درجه» علاقه و توانايي خود را در ساخت چنين آثاري نشان داده، در اين اثر به قول خودش تا آنجا که توانسته به تخيل مقرون به واقع متوسل بوده است. وي در زماني ساخت اين اثر را بر عهده گرفت که دکتر لاريجاني رياست سازمان را برعهده داشت و از آنجا که فلسفه خوانده بود به ساخت آثاري بر اساس زندگي فلاسفه علاقه نشان مي داد. البته همه اينها با گذر از توانايي هاي حسن فتحي در زمينه تحقيق، نگارش و کارگرداني است که به بار مي نشيند و سريال «روشن تر از خاموشي» را شکل مي دهد. در کنار اينها «روزهاي به يادماندني» به کارگرداني همايون شهنوازي نيز يکي ديگر از توليدات سيما فيلم بود که از پروژه هاي عظيم در سال هاي اخير به شمار مي رفت و با بهره گيري از جمع کثيري از عوامل و هنرمندان سرشناس سينما و تلويزيون، به روايت برهه يي از تاريخ معاصر ايران از جمله مبارزات مردم ايران در زمان جنگ جهاني اول و شورش آنها عليه انگليسي ها مي پرداخت. «بچه هاي هور» مجموعه ديگري بود که داستان کشمکش هاي عشيره يي و خانوادگي در هورهاي منطقه جنوب و چند روز پيش از حمله نيروهاي بعثي عراق به ايران را روايت مي کرد. عبدالله باکيده در داستاني به قلم عبدالرسول گلبن حقيقي و محمد مختاري براي چندمين بار پس از فيلم مستند «فتح نامه» که درباره آزادي خرمشهر براي کانون پرورش فکري ساخت و همچنين پس از اولين فيلم سينمايي خود يعني«پوتين»، در اين اثر نيز موضوع فتح خرمشهر را دستمايه کار خود قرار داد. داستان اين مجموعه ورود غريبه يي به يک دهکده را روايت مي کند. اين غريبه به وسيله نوجواني 10 ساله به نام هاشم به روستا آورده مي شود. پدر اين نوجوان سال ها پيش به قتل رسيده است و او نمي داند که غريبه، همان قاتل پدر اوست. فاش شدن راز قتل پدر نوجوان با حمله عراق به ايران همراه مي شود و اين مساله کشمکش هايي را ميان اين دو نفر به وجود مي آورد.سابقه ساخت آثار تاريخي سيما فيلم به سريال فاخر «امام علي(ع)» به کارگرداني داوود ميرباقري بازمي گردد؛ سريالي که هنوز بسياري از آثار تاريخي ساخته شده در اين زمينه را زير سايه خود دارد.اما يدالله صمدي کارگردان آثاري چون «اتوبوس»، «ساوالان»، «آپارتمان شماره 13»، «دمرل»، «معجزه خنده»، «ساراي» و... با ساخت سريال «شهر آشوب» نوشته فريدون دانشمند بود که خود را در دايره تاريخي سازان سيما فيلم جا داد. او در اين سريال به روايت روزگاري مي پردازد که الغ بيگ حاکم سمرقند از غياث الدين جمشيد کاشاني دعوت مي کند در سمرقند رصدخانه يي عظيم بنا کند. اما سازندگان رصدخانه، مورد غضب و حسد بدخواهان واقع شده و با ماجراهاي مختلفي روبه رو مي شوند. از ديگر آثار تاريخي ساخته شده در اين مرکز در سال هاي گذشته، مي توان به سريال«يک مشت پر عقاب» ساخته اصغر هاشمي اشاره کرد. «يک مشت پر عقاب» به وقايع و اتفاقاتي مي پرداخت که يک خانواده 5 نفره در بحبوحه انقلاب و طي سال هاي 56 و 57 در جريان راهپيمايي ها و اعتصابات شرکت نفت درگير آن مي شوند. در اين داستان اميرحسن دانشور با بازي حامد بهداد، افسر وظيفه يي در پادگان عجب شير است که به او خبر مي دهند براي خواهرش حادثه يي ناگوار اتفاق افتاده است. در اين ماجرا سرنخ هايي از حادثه قتل مهشيد به دست وي مي افتد که داستان را با حادثه 17 شهريور گره مي زند. «يک مشت پر عقاب» با وجود تسلط اصغر هاشمي بر گونه سينماي اجتماعي و شخصيت پردازي، يکي از آثار شاخص تلويزيون در زمينه سريال سازي به شمار مي رفت. اگرچه حامد بهداد و رضا کيانيان در مقام بازيگر در سطح هميشگي خود ظاهر شدند اما به طور کلي «يک مشت پر عقاب» اثر شخصيت محوري نبود که بتوان بر حضور چشمگير يکي نسبت به ديگر بازيگران اشاره کرد. اما بازي عليرضا خمسه در نقش شه پرست توانست پس از مدت ها او را از سطح دوران قبل از آن فراتر ببرد. در کنار اينها نمي توان توانايي هاي فرهاد توحيدي را در خصوص نوشتن فيلمنامه يي قوي بر پايه موضوعي که مي توانست به کليشه هاي رايج آثار مربوط به دوران انقلاب منجر شود، ناديده انگاشت.«يک مشت پر عقاب» اثر کارگرداني است که در کارنامه خود آثاري چون «زير بام هاي شهر»، «روزهاي انتظار»، «زندگي»، «مجردها»، «نگين»، «مهريه بي بي» و... را دارد.سريال «شهريار» که هنوز زمان زيادي از پخش آن نمي گذرد، يکي ديگر از آثار پرسر و صدايي بود که زندگي شاعر بلندآوازه آذري زبان و پارسي گوي معاصر را از تولد تا انقلاب اسلامي و خاموشي وي در اوايل دهه 80 زندگي اش به نويسندگي مهدي سجاده چي روايت مي کرد. سريال «شهريار» که هنوز زمان زيادي از پخش آن نمي گذرد، يکي ديگر از آثار پرسر و صدايي بود که زندگي شاعر بلندآوازه آذري زبان و پارسي گوي معاصر را از تولد تا انقلاب اسلامي و خاموشي وي در اوايل دهه 80 زندگي اش به نويسندگي مهدي سجاده چي روايت مي کرد. کمال تبريزي که پيش از اين نيز سريال سازي را با ساخت مجموعه تلويزيوني «دوران سرکشي» تجربه کرده بود، در حالي ساخت اثري براساس زندگي يک شاعر پرآوازه را در دست گرفت که پيش از اين، آثار چنداني بر اساس شخصيت هاي ادبي ساخته نشده بود و بدون شک معاصر بودن اين شاعر بزرگ و محبوبيت عمومي وي دشواري هايي را نيز در ارائه برخي وجوه شخصيتي وي به همراه داشت. در کنار همه حرف و حديث ها، شايد ذکر همين نکته براي بيان وجوه مثبت کار کافي است که توانست فروش کتاب هاي شهريار را بالا ببرد و مگر در زمانه يي که مردم ما با کتاب و در وجه خاص تر آن با شعر اين همه بيگانه شده اند، مي توان اين اثرگذاري فرهنگي را ناديده گرفت؟ اگرچه شايد برخي انتقاد ها از سريال، جدا از آنچه در مورد صحت و سقم وقايع تاريخي صورت گرفت، به انتظار مخاطب از کارگرداني برمي گشت که پيش از اين با ساخت آثاري چون «فرش باد»، «ليلي با من است»، «مارمولک»، «يک تکه نان» و... او را با قصه هاي خود همراه کرده بود. براي همه ما سينماي شهرام اسدي با «روز واقعه»و «اوينار» گره مي خورد که اولي وي را برنده سيمرغ بلورين بهترين کارگرداني در دوره سيزدهم جشنواره فيلم فجر و دومي ديپلم افتخار بهترين فيلمنامه را در دوره دهم نصيب او کرد. اما اسدي در زمينه سريال سازي به ساخت اثري بر اساس زندگي «شيخ بهايي» به عنوان يکي از علماي عصر صفوي روي آورد که نويسندگي آن را حجت قاسم زاده اصل و محسن دامادي بر عهده داشتند و گويا اکنون در نوبت پخش به سر مي برد. فاز اول اين مجموعه به دوران نوجواني شيخ بهايي در 12 سالگي اختصاص دارد که به خاطر آزار و اذيت ترکان متعصب عثماني مجبور به مهاجرت از جبل عامل لبنان به ايران مي شود که اين ماجرا مقارن است با حکومت شاه طهماسب صفوي. در فاز دوم سريال، دوران سالخوردگي شيخ بهايي طي سال هاي 1020 و 1021 و فوت وي در سال 1033 به تصوير درمي آيد که علي نصيريان نقش دوران پيري شيخ را برعهده دارد و بازي مرحوم خسرو شکيبايي نيز در نقش پدر شيخ بهايي، از آخرين يادگارهاي تصويري او پس از«اتوبوس شب» در مرکز سيمافيلم است.منبع : اعتماد
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 732]