واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اين نوشتار مروري است بر سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامي درباره نقدپذيري، انواع نقد و تفاوت انتقاد با تخريب كه ايشان در مناسبت هاي مختلف به دولتمردان و مسوولين يادآور شدند. * از انتقاد نترسيد و خشمگين نشويد رهبر انقلاب در سخناني خطاب به دولتمردان فرمودند: به شما مسوولان دولت كه بخش هاي گوناگون در اختيارتان است، مي گويم از انتقاد نه بترسيد، نه خشمگين و نااميد شويد. اينطور هم نباشد كه اگر روزنامه يا شخصي به بخشي از بخش هاي دولت يا به كاري كه دولت پديد ميآورد، انتقاد ميكند، مسوولان آن بخش يا مسوولان دولتي سراسيمه شوند. گاهي اوقات انسان ميبيند يك حالت سراسيمگي در اينها پيدا ميشود. نه، به هيچ وجه سراسيمه نشويد. بالاخره انتقاد وجود دارد. راه مورد انتقاد قرار نگرفتن اين است كه انسان به كنج انزوايي بخزد و هيچ اقدامي نكند، يا اگر مسووليتي ميپذيرد، خداي نكرده به لوازم آن مسووليت عمل نكند تا مثلا كسي به انتقاد از او نپردازد و برخلاف توقع او كاري صورت نگرفته باشد. بالاخره هر حركتي صورت ميگيرد، ممكن است مخالفان و منتقداني داشته باشد. ممكن است يك اقدام شما كساني را به حق يا بناحق عصباني كند و آنها چيزي بگويند. وقتي كار شما مبتني بر مقدمات منطقي است، بايد آن را ادامه دهيد. ** انتقاد موجب شناسايي نقاط قوت و ضعف است مطلب مربوط به منتقدان اين است كه انتقاد در جامعه چيز خوبي است. زيرا انتقاد موجب ميشود انتقاد شونده بتواند نقاط قوت و ضعف خود را بفهمد و همچنين ناظران صحنه بتوانند بفهمند. اين به پيشرفت كار كمك ميكند ولي انتقاد، غير از عيبجويي، آن هم عيبجويي خصمانه است. ** انتقاد آري اما تخريب نه! انتقاد به معناي تضعيف نيست. انتقاد اگر دلسوزانه و منصفانه باشد، كمك هم ميكند. اگر انتقادي دلسوزانه هم نبود، بالاخره دانسته ميشود. در مقابل حركت دولت، اگر يك وقت عيبجويي غيرمنصفانهاي هم بشود، نخواهد توانست افكار عمومي و واقعيت هاي بيروني را تحت تاثير قرار دهد. بنابراين من نميخواهم انتقاد را منع كنم؛ اما تخريب را چرا. تخريب به هيچ وجه مصلحت نيست. با هيچ توجيهي كسي نميتواند خود را قانع نمايد كه دولت را تخريب كند. ** تفاوت انتقاد با تخريب به انتقادها هم توجه كنيد. انتقاد با تخريب فرق دارد. متاسفانه خيلي ها تخريب مي كنند، ولي اسمش را انتقاد مي گذارند. آن جايي كه واقعا انتقاد است و كساني با نظر خيرخواهانه ، نقاط مثبت كاري را توجه مي كنند و نقاط اشكالش را هم ذكر مي كنند، اينها را با سعه صدر گوش بدهيد، نه اين كه همه جا قبول كنيد - چون ممكن است آن منتقد اشتباه كرده باشد - اما گوش كنيد تا آن جائي كه واقعا درست است از شما فوت نشود. ** انواع نقد و انتقاد براي شنيدن نقد، سينه گشاده و روي باز و گوش شنوا داشته باشيد. هيچ ضرر نمي كنيد از اينكه از شما انتقاد كنند. البته اين انتقادهايي كه مي شود همه يك جور نيست. بعضيها به قصد اصلاح نيست، بلكه به قصد تخريب است، هم از مجموعه مطبوعات خودمان، هم پشتوانه آنها. دهها راديو و تلويزيون بيگانه و رسانه عمومي و بينالمللي در اختيار حرف ها و افكاري است كه بنايش بر تخريب است. يعني هيچ بناي اصلاح ندارند. آنچه كه نقل مي كنند براي تخريب است. لذا واقعيت و غير واقعيت و خلاف واقع و ضد واقع، همه چيز در آن است. گاهي يك چيز كوچك را بزرگ مي كنند، گاهي يك چيزي كه نبوده، به عنوان يك حقيقت مسلم جلوه مي دهند. اينها البته هست. اين، تخريب است ليكن در كنار اينها، نقد هم وجود دارد. نقدهاي مصلحانه و خيرخواهانه. گاهي از سوي دوستان شماست، گاهي حتي از سوي كساني است كه دوست شما و طرفدار شما هم نيستند. گاهي به انسان يك نقدي مي شود، يك عيبجويي يا انتقادي از انسان مي شود كه آن طرف نيز دوست آدم نيست كه آدم به اعتماد دوستي او بخواهد بگويد كه خوب، ما گوش مي كنيم. نه، دوست هم نيست، اما دشمن هم نيست و دشمنياش هم ثابت نشده ولي نقد و انتقاد است. آن را هم حتي بايد گوش كرد. شايد در خلال اين نقدها حرفي وجود داشته باشد كه به درد ما بخورد و بايد به هر حال با سعه صدر برخورد بشود. ** انتقاد هديه اي است كه به انسان داده مي شود اين چند سال، خيلي اهانت ها به شما شد، كينهتوزي شد، اهانت شد. اينها را تحمل كرديد. اين تحمل ها هم پيش خداي متعال اجر دارد. ليكن اين موجب نشود كه حالا ما سينهمان تنگ بشود، بگوييم ما ديگر انتقاد را گوش نمي كنيم، يا اگر كسي اندك انتقادي در فلان گوشه از ما كرد، اين را حمل بر دشمني بكنيم. نه، انتقاد را گوش كنيم، انتقاد خوب است. همين طور كه گفته شده، اين يك هديهاي است كه به انسان داده مي شود، نقدهاي غير مغرضانه بخصوص از سوي برخي نخبگان. نصيحت علماي ديني را قدر بدانيد و مغتنم بشماريد. گاهي علماي دين، بزرگان دين، مراجع حتي نصايحي مي كنند و درباره مسايلي توصيههايي مي كنند. اين را مغتنم بشماريد و اينها را حمل بر محبت و علاقهمندي بكنيد. نخبگان و فرزانگان حوزه و دانشگاه ... به بنده، به شما، به فلان كار و به فلان تصميم انتقاد دارند. ممكن است ايراد داشته باشند، اعتراض داشته باشند و ممكن است آن اعتراض به نظر ما وارد هم نباشد. يعني حتي انسان گاهي نامهاي را كه مي خواند، ميبيند كه نه، اين اشكالش وارد نيست؛ بر اثر بياطلاعي از يك موضوع اين اعتراض را كرده است كه اگر اطلاع داشت، اين اعتراض را مطرح نمي كرد. اما يك جا هم در خلال حرف ها انسان ميبيند كه نه، يك نكته روشني، يك حرف خوبي هست، انسان استفاده مي كند. اين ذهن فعالِ اين انسان نخبه را، انسان براي خودش نگه دارد. شما وقتي از انتقاد و تذكر او استقبال كردي، در واقع ذهن او و فكر او را به عنوان يك پشتوانهاي براي خودتان نگه مي داري و او احساس مي كند كه مي تواند كمك فكري براي شما باشد. اين همان راهي است كه ما هميشه گفتيم بين خودتان و نخبگان باز كنيد. ** معيار انتقاد دلسوزانه انتقاد دو گونه است. علامت دلسوزانه بودن انتقاد اين است كه وقتي انسان انتقاد را بيان ميكند، نقطه قوت را هم در كنار او بيان كند تا معلوم شود كه بناي نظر شخصي، بناي انتقامگيري و بناي اذيت كردن ندارد والا اگر ما يك مجموعهاي داشته باشيم كه نقاط قوت و نقاط ضعفي هم دارد، آن وقت در بيان انتقاد، نقاط قوتش را اصلا در نظر نگيريم و به زبان نياوريم، بعد يك يا دو يا ده مورد از نقاط ضعف را همين طور بيان كنيم. معلوم است كه تضعيف خواهد شد. علامت اين كه نميخواهيم تضعيف كنيم، اين است كه نقاط قوت را هم بيان كنيم. حالا اگر يك وقت در موردي انتقادي هم داريم، بگوييم اشكالي ندارد و كسي با آن مخالفتي ندارد. ** از انتقادها عصباني نشويد و از آن استقبال كنيد از انتقاد اصلا عصباني نشويد. بعضي از انتقادكنهاي از دولت، هدفشان اين است كه شما را عصباني كنند،خسته كنند و از جا در ببرند؛ اصلا انتقاد با اين هدف انجام ميگيرد. گاهي يك خبري را تيتر ميكنند، بزرگ ميكنند و فرداي آن روز معلوم ميشود اصلا دروغ است و اصل ندارد! اينها هم كارهايي است كه بعضي ها انجام ميدهند. مطلقا حالت عصبانيت و بيتابي نبايد به شما دست بدهد. بعد هم شما از همان انتقاد - ولو غيرخيرخواهانه باشد - استقبال كنيد. چون گاهي در انتقادهاي خصمانه هم حقايقي وجود دارد كه انتقاد كننده از روي خيرخواهي نميگويد، اما انتقادش واقعي است، چه برسد آن كساني كه از روي خيرخواهي از شما انتقاد ميكنند. اصلاً هيچ نرنجيد و از انتقاد استقبال كنيد. فراهنگ**1003**
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 771]