واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش خبرنگار ايرنا، در بخش فعاليت هاي جنبي نمايشگاه بين المللي كتاب تهران كه در زير پله هاي مصلي واقع شده، غرفه اي وجود دارد كه بعد از ديدن آن آرزو مي كرديد اي كاش در مكان بهتري برپا مي شد تا تعداد بيشتري از علاقه مندان و طالبان كتاب ، بويژه آثار خطي از آن ديدن مي كردند. اين غرفه را كارشناسان مركز حفاظت و مرمت كتب و اسناد خطي كتابخانه مركزي آستان قدس رضوي برپا كرده اند كه در آن ضمن نمايش نسخه هاي آسيب ديده از كتاب هاي قديمي و ارزشمند، ابزار و تجهيزات مرمت را نيز به نمايش گذاشته اند؛ بطوري كه مسوولان اين بخش بصورت عملي فعاليت هاي مربوط به مرمت نسخه هاي خطي آسيب ديده را با مواد و تجهيزات مرتبط نمايش مي دهند. تعدادي كتاب و نسخه هاي قديمي آسيب ديده در پيشخوان اين غرفه ديده مي شود كه بعضي از آنها به تازگي در جريان طرح هاي توسعه و بازسازي و نوسازي حرم مطهر رضوي از لابلاي جداره ها و ديوارها يافت شده اند. اينها را طالبان مي گويد كه مسوول غرفه است و شما را با خود به اعماق تاريخ مي برد. در هنگامه آتش سوزان كتاب در جريان تهاجم ويرانگر مغولان، مردم براي نجات كتاب و آثار مكتوب،آنها را در زير زمين يا در ميان ديوارهاي قطور دفن مي كردند و اينك بعد از گذشت قرن ها، در جريان بازسازي و يا نوسازي بناهاي عمومي و يا مسكوني، از دل ديوارها بيرون كشيده مي شوند، درحالي كه به شدت دچار خوردگي و آسيب شده اند. در اين غرفه كارشناسان مرمت نسخ و آثار خطي نشان مي دهند كه چگونه با استفاده از مواد گياهي طبيعي و تجهيزات نه چندان تكنولوژيك اقدام به مرمت آثار و حفاظت از آنها مي كنند. آنها با اعتقاد مي گويند كه اين آثار حتي اگر تنها يك خط آن مانده باشد، ميراث فرهنگي و ادبي ماست. در اين غرفه، چگونگي بازسازي كاغذ كتب و نسخ خطي از الياف طبيعي، كنف و كتان و پارچه و حتي جلد چرمي را نمايش مي دهند. طالبان همانطور كه با شور و احساس از اهميت اين كار سخن مي گفت، اشاره اي هم داشت به اينكه مسوولان نمايشگاه جاي مناسبي در اختيارشان قرار نداده اند. او معتقد است كه جاي اختصاص يافته جلوي ديد نيست. مسوولان اين غرفه سال گذشته هم اعتراض كرده بودند و مسوولان نمايشگاه قول دادند كه امسال جاي مناسبي در اختيارشان قرار دهند تا ديده شوند. خيلي از علاقه مندان به حوزه كتاب از وجود چنين غرفه اي درنمايشگاه اطلاع نمي يابند؛ شايد باشند درميان آنان كساني كه نسخ خطي ارزشمندي را نگهداري مي كنند و از ارزش آن اطلاعي ندارند. برخي از آنها كه كتب و نسخ خطي در اختيار دارند، از قدمت و اهميت آن چيزي نمي دانند؛ شايد اگر ببينند كه كارشناسان حوزه مرمت با چه دشواري هايي خوردگي ها و آسيب ديدگي ها را با توليد سنتي كاغذ مخصوص بازسازي مي كنند ، شايد حداقل مراقبت بيشتري از گوهري كه دراختيار دارند، به عمل آورند. طالبان، در تشريح فرآيند توليد كاغذ ويژه مرمت كتب و نسخ خطي، چند ظرف محتوي محلول توليد كاغذ را كه از طريق خيساندن و كوبيدن يك ماهه الياف، كنف، پنبه، كتان و حتي كهنه پارچه ها، بدست آمده، نشان مي دهد و همانجا با قراردادن يك صافي مستطيل شكل در داخل محلول و خارج كردن آن بعد از لحظاتي، عملا توليد كاغذ طبيعي سنتي را به نمايش مي گذارد. جالب اينكه بيشتر بازديدكننده ها با ديدن اين روش توليد كاغذ كه عمري حدو دو تا سه هزار سال دارد، لذت مي برند و احمد طالبان هم مي گويد: متاسفانه امروزه شيوه سنتي توليد كاغذ ديگر طرفداري ندارد و اين درحالي است كه شنيده مي شود برخي كشورها مانند آلمان و چين با استفاده از فناوري توليد كاغذهاي قديمي را دوباره احيا كرده اند؛ كاغذهايي كه قابل بازيافت هزارباره است. از وي درخصوص انتقال تجربه و تربيت نيروي متخصص در حوزه مرمت پرسيديم كه وي پاسخ داد متاسفانه كادرسازي نشده چون حالا ديگر اين رشته طرفدار چنداني ندارد و از سوي ديگر بازار كار آن نيز جالب نيست. طالبان خيلي دوست دارد كه اين رشته را به جوانان و نوجوانان آموزش داده و تجربه هايش را به نسل بعد منتقل كند. او تاكنون 50 هنر آموز در اين رشته تربيت كرده كه به گفته خودش هيچ كدام جذب نشده اند. آن طور كه طالبان مي گويد، هنر سنتي مرمت كتب و نسخ خطي در حال از بين رفتن است؛ بيشتر اساتيد اين رشته يا فوت شده و يا بازنشسته شده اند؛ آن هم درحالي كه در سراسر منطقه آسياي مركزي و خاورميانه ، اين رشته فقط در ايران وجود دارد. بيشتر كتب و نسخ صدمه ديده اي كه در اين غرفه به نمايش گذاشته شده، از رطوبت، موش خوردگي، قارچ و كپك و اسيد آسيب ديده اند. طالبان همچنين مي گويد خيلي ها با ديدن كتاب هاي كپك زده باور ندارند كه همين ها نيز قابل احيا شدن است، در حالي كه ما كتب و نسخ هاي زيادي را كه مربوط به قرون 5 و 6 هجري قمري است، بازسازي كرده ايم و حتي در تازه ترين كار خود، قديمي ترين نسخه مربوط به قرن اول را كه منسوب به حضرت امام حسين (ع) است و بر روي پوست آهو نگاشته شده ،مرمت كرده ايم. نمايشگاه بين المللي كتاب تهران از 14 تا 24 ارديبهشت ماه در مصلي امام خميني (ره) برپاست. فراهنگ**1770
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 293]