واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > آشنا، حسام الدین - مکه مکرمه ام القرای امت اسلامی است . این شهر در آینده چگونه خواهد بود ؟ توسعه نمادین و کالبدی مکه در بیست سال اینده در قالب برنامه راهبردی 1450 طراحی شده است. در دورنمای 20ساله مکه از هر جهت توسعه یافته است.این برنامه چند سالی است که آغاز شده و با سرعت و وسعت ادامه دارد. در این برنامه مکه شهری هوشمند تلقی شده که توان مدیریتی اش ناشی از دریافت داده های شهری از مبدأ وقوع و پردازش مرکزی اطلاعات در مرکز و مدیریت بحرانهای احتمالی بر اساس مراکز امداد شهری در نزدیکترین مکان نسبت به محل وقوع است." لتکون مکة المکرمة فی مصاف العالم الأول ومدینة نموذجیة فی کافة المجالات. بسیاری از مسلمانان تصوری از آن آینده مکه ندارند و بر اساس تصورات امروزین/یا دیروزین خود از شهر/موزه دینی به این طرح به مانند طرحهای قبلی توسعه مسجد الحرام نگاه می کنند . طرح توسعه قبلی در دوران ملک فهد که با هدف توسعه فضای عبادی و نه توسعه شهری اجرا شد محصول اندیشه مهندس محمد کمال اسمعیل -بارزترین معمار تاریخ معاصر مصر - (مصاحبه با او ) و اجرای شرکت مقاطعه کاری بن لادن بود . اگر چه در تبلیغات سعودی در جهان اسلام بر توسعه 400 هزار متر مربع در فضای باز حرم و 380 متر طبقات زیر زمینی به منظور رفاه هر چه بیشتر حاجیان و عمره گزاران در این طرح تاکید می شود اما دقت در طراحی ،شیوه توسعه شهری و نمادهای معماری در این دورنما ، سوالات جدی و مناقشه برانگیزی را درباره آینده هویت شهری به نام مکه و مکان مقدسی به نام مسجد الحرام مطرح می کند که نمی توان به هیچ رو از کنار آن به سادگی گذشت. معنویت حج ناشی از چند عامل کلیدی است. مهمترین عامل حافظه تاریخی مسلمانان و احساس پای نهادن بر ردپای قهرمانان توحید است.عامل دوم بازنمایی حافظه تاریخی در قالب اماکن مقدس است . کالبد جغرافیایی موید و مکمل حافظه تاریخی است . راز ضرورت حفظ بافت تاریخی در مباحث میراث فرهنگی در این هم افزایی هویتی ریشه دارد. زدودن فضای تاریخی با بهانه افزایش کارامدی مکانی در مورد اماکن تاریخی عموما ، در مورد اماکن مذهبی خصوصا و در مورد اماکن مرتبط با مناسک دینی به طور اخص مصداق اتم نقض غرض است.تاریخ زدایی از جغرافیا و جغرافیا زدایی از تاریخ در اماکن مقدس ، کارکرد هویت بخش مناسک مذهبی در این مکانها را نابود می کند.تصور نقطه ای از اماکن مذهبی ، روح مناسک را به جسم آن تقلیل می دهد. در افق 1450 مکه شهری است که محور توسعه آن توریسم دینی در مفهوم ما بعد تجددی است. کالبد شهر به دور مسجد الحرام شکل می گیرد اما زندگی شهری فوق مدرن است. در طرح جدید هدف ایجاد تحول بنیادین در شهر و تبدیل مفهوم نمادین شهر مکه به یک مارک تجاری است (City Branding) در این فرایند مکه شهر برجهای بلند به سبک شیکاگو ، نیویورک و ابوذبی می شود که مسجد الحرام نه محور آن بلکه فقط میدان مرکزی آن تلقی می شود. اگر نگاهی بافتاری به ترکیب مسجد و شهر داشته باشیم این مسجد نیست که شهر را معنا می کند بلکه این بافت جدید و رفاه گرای شهر است که مناسک حج را به کارناوالی نیمه مذهبی - نیمه تفریحی تبدیل می کند. آنچه در اسلام دارای فضیلت است خدمت به حجاج است نه تغییر مفاهیم بنیادین و کیفیت حج بر ای گسترش کمیت یا حتی رفاه حاجیان .
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 206]