تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1838132055
وسواس و تزلزل فکری و اعتقادی
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: وسواس و تزلزل فكرى و اعتقادى روشهاى تربیتى از دیدگاه محقق نراقى(2)
روش تصحیح فكر یا وهم زدایىاز جمله امورى كه در تعلیم و تربیت، نقش بسیار مؤثرى دارد، افكار و اندیشهها است. افكار و اندیشههایى كه در موضوعات مطلوب و واقعى انجام شود و سیرى منطقى را طى نماید و نتایج ذىقیمتى را به بار آورد و فرد را به صحت راهى كه مىپیماید، مطمئن سازد و زمینه زندگى مطلوب دنیوى و اخروى و خوشبختى ابدى را فراهم نماید؛ افكار و اندیشههاى مثبت در تعلیم و تربیت به شمار مىآیند. اما افكار و تصوراتى كه بر روى امور بى ارزش انجام مىشود و فرد را به انحراف و فساد مىكشاند و یا اوهامى كه سستى در عقاید و ایمان درست ایجاد مىنماید و یا تصورات و آرزوهاى طول و دراز و دست نایافتنى است. یا خیالات و اوهامى كه زندگى را براى فرد و یا با دیگرى مختل مىسازد، همه اندیشههاى منفىاند و مانع تعلیم و تربیت صحیح مىباشند. كسى كه دچار این نوع افكار و اوهام است، از نظر محقق نراقى (وسواس) نامیده مىشود. وى معتقد است فرد وسواسى تا علاج نشود و اوهام و افكار غیر منطقى از وى زدوده نگردد، نمىتواند درست تربیت شود و به فضائل دست یابد. از این رو مفصل در صدد حل این معضل برآمده و با ذكر انواع افكار وسواسى، روشها و فنونى را براى زدودن آنها بیان كرده است.باید در صنع خدا، ظرافتهاى موجود در پدیدههاى آفرینش، نعمتها و الطاف الهى به وى، و مانند آن بیندیشد و ذهنش به این نوع افكار متوجه و معطوف گردد و نظارت و تنبه استمرار یابد تا دیگر متوجه افكار وهمى نشود. مىتوان مباحث محقق نراقى را در این زمینه تحت سه عنوان ذكر كرد: الف. وسواس و تزلزل فكرى و اعتقادىبه نظر محقق نراقى، تزلزل فكرى و تأثر از شبهات و سفسطهها از افراطِ حد اعتدالِ قوه عاقله ناشى مىشود و راه علاج آن این است كه:اولاً: معلم و مربى، متربّى را از عوارض تزلزل و انحراف عقیدتى كه از وسواس فكرى عاید مىشود، آگاه سازد تا در شبهات باقى نماند و براى رفع آنها بكوشد.ثانیاً: در زدودن شكها و شبههها بر استدلالهاى قوى تكیه نماید تا سستى شكها برایش روشن شود و به غیر منطقى بودن استدلالهاى مغالطه آمیز و سفسطهاى كه در تبیین شبههها مطرح شده پى ببرد.ثالثاً: توجه وى را به افكار اكثر علما و دانشمندان در زمینه موضوع مورد شبهه، جلب كند و ادله معتبر آنها را بازگو نماید تا با اعتماد به افكار علمى آنان، بتواند فكر خود را تصحیح كند.رابعاً: مربى با پرورش روحیه منطقى در وى، در استقامت ذهن او كوشش نماید و اظهارات سلیقهاى را از افكار منطقى برایش متمایز سازد تا از كج فهمى نجات پیدا كند و با راهنمایى وى افكارش را تصحیح نماید.(1) ب. وسواس و افكار پست و شیطانىنوع دیگر از وسواس فكر، اندیشه در امور بى ارزش و شیطانى است كه فرد را به گناه و انحراف رفتارى و تعدّى به حقوق خدا، خود و مردم مىكشاند. این نوع افكار ارادى است و ریشه در علائق دنیوى دارد. براى زدودن این نوع افكار:اولاً: مربى، متربى را از آثار و عوارض دنیوى و اخروى آن، مطلع سازد و از او بخواهد تا در عاقبت گناه و رفتارهاى ناشى از آن، نوع افكار بیندیشد و او را به عوارضى چون آبروریزى، بدبینى مردم به او، از دست دادن جایگاه مردمى و اعتبار اجتماعى و چون عذابهاى اخروى و جهنم ابدى، هشدار دهد و آسانى صبر و مقاومت در برابر وسوسههاى نفسانى را نسبت به تحمل آن همه عوارض نامطلوب دنیوى و اخروى، برایش، گوشزد نماید. مقاومت در برابر این وسوسهها، به تدریج به از بین رفتن آنها مىانجامد.(2)ثانیاً: سعى شود علایق كاذب، كه ریشه این خیالات و افكار است به علائق نسبت به امور با ارزش تبدیل شود. توجه دادن به ارزشها و خواستهاى فطرى و آثار گرانبهاى آنها، متربّى را به افكار با ارزش سوق مىدهد و علاقههاى مثبت و واقعى را در او پرورش مىدهد.(3)ثالثاً: متربّى از راههایى كه شیطان از آنها نفوذ مىكند، آگاه شود و آنها را بر روى خود ببندد. هر یك از رفتارهایى چون غضب، حسادت، حرص، عُجب، تكبر و مانند آن، فرد را به فكر در مورد متعلّقات مربوط وادار مىسازد و افكار ناشایست شیطانى را موجب مىشود. با پیشگیرى از این رفتارها، زمینه بروز بسیارى از خیالات و افكار پست، از بین مىرود.رابعاً: برنامهریزى شود تا به امور معنوى و با ارزش بیندیشد و بر آن تمرین نماید و عملاً به رفتارهاى خوب روى آورد و از جمله به ذكر لسانى و قلبى بپردازد تا موقعیتى براى ظهور آن افكار غیر ارزشى پدید نیاید. (4) ج. وسواس و اوهامبرخى از تصورات و اوهام بدون اراده و اختیار و گاه با اختیار كمى به ذهن روى مىآورند و چه بسا فرد را آزار مىدهند و در امور زندگى و رفتارهاى وى اختلال ایجاد مىكنند، و موجب اضطراب، اندوه، نگرانى از آینده و به هم خوردن نظم فكرى وى مىگردند. مثل این كه تصور مىكند عزیزى را از دست مىدهد، یا حادثه خطرناكى اتفاق مىافتد و یا به بیمارى صعب العلاجى دچار مىشود و یا به چیزى كه از دست رفته و قابل تدارك نیست، مىاندیشد. و یا به چیزى ایده‌آل فكر مىكند ولى مىداند به آن نمىرسد، ناراحت مىشود و مانند آن. (5)از جمله امورى كه در تعلیم و تربیت، نقش بسیار مؤثرى دارد، افكار و اندیشهها است. افكار و اندیشههایى كه در موضوعات مطلوب و واقعى انجام شود و سیرى منطقى را طى نماید و نتایج ذىقیمتى را به بار آورد و فرد را به صحت راهى كه مىپیماید، مطمئن سازد و زمینه زندگى مطلوب دنیوى و اخروى و خوشبختى ابدى را فراهم نماید؛ افكار و اندیشههاى مثبت در تعلیم و تربیت به شمار مىآیند. این اوهام و وسوسهها مانع سیر تكاملى فرد مىشود و تعلیم و تربیتش را با مشكل رو به رو مىسازد. براى علاج چنین فردى و زدودن وسوسهها و اوهام از ذهنش باید ملاحظه شود كه اگر به مغز آسیبى رسیده و اختلال مغزى (6) ایجاد شده است، درمان پزشكى انجام شود و در غیر این صورت مىبایست توجه شود كه اگر این افكار به دلیل علایق مربوط به قوه شهویه یا قوه غضبیه و استیلاى قوه واهمه است، پس باید:اولاً: با تقویت عاقله و ایجاد تعادل در قوا، قوه عاقله را نیرومند ساخت تا قواى سهگانه، به ویژه واهمه را در اختیار گیرد و بر آنها مسلط شود؛ به طورى كه نه تنها از آنها متأثر نشود بلكه در آنها اثر هم بگذارد. حتى دو قوه شهوت و غضب نتواند بدون اجازه و هدایت قوه عاقله، در وهم اثر بگذارند و آن را به افكار واهى و نامطلوب و غیر منطقى و نامعقول بكشانند. (7)ثانیاً: با تشریح شرافت (8) افكار پسندیده و آثار گرانبهاى آنها، فكر و ذهن متربّى را به افكار مطلوب و نیكو سوق دهد (9) و كوشش نماید تا وى در اندیشههایى خاص از این افكار معقول كه مورد علاقه خود او نیز هست، تمركز یابد. مثلاً در صنع خدا، ظرافتهاى موجود در پدیدههاى آفرینش، نعمتها و الطاف الهى به وى، و مانند آن بیندیشد (10) و ذهنش به این نوع افكار متوجه و معطوف گردد و نظارت و تنبه استمرار یابد تا دیگر متوجه افكار وهمى نشود. حتى اعضا و جوارح او را به كارى مشغول نماید تا با كار عملى فكرش به آن كار معطوف گردد و به امور دیگر پراكنده نگردد. این كار عملى در معطوف داشتن فكر به امر خاص بسیار مؤثر است و شاید یكى از دلایل سفارش اكید بر این كه جوان نباید بىكار باشد و گفته شده كه خدا جوان بىكار را دوست ندارد، همین امر باشد كه در دوران جوانى افكار پراكنده به جوان روى مىآورد و كار مشغولیت ذهنى، برایش ایجاد مىكند و تمركز به وى مىبخشد و با این وسیله از افكار واهى و خیالى جوان، پیشگیرى مىشود. (11) پینوشتها:1. جامع السعادات، ج1، ص67ـ 66 و ص100 و ص144/ معراج السعادة، ص57.2. همان، ص150.3. همان، ص152.4. همان، ص153/ معراج السعادة، ص 94 ـ 93.5. همان، ص143.6. همان، ص144.7. همان، ص157 ـ 156.8. همان، ص164.9. همان، ص163.10 . همان، ص166.11 . همان، ص152 ـ 150. منبع:ویژهنامه كنگره بزرگداشت فاضلین نراقى (3)، دكتر على نقى فقیهى . پیوند به:روش تقویت نفسشناخت فضائل و رذائلزندگی نامه ملا احمد نراقی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 372]
-
گوناگون
پربازدیدترینها