تور لحظه آخری
امروز : چهارشنبه ، 14 آذر 1403    احادیث و روایات:  حضرت زهرا (س):کسی که عبادت های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ ...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها

تبلیغات

تبلیغات متنی

صرافی ارکی چنج

صرافی rkchange

سایبان ماشین

دزدگیر منزل

تشریفات روناک

اجاره سند در شیراز

قیمت فنس

armanekasbokar

armanetejarat

صندوق تضمین

Future Innovate Tech

پی جو مشاغل برتر شیراز

آراد برندینگ

خرید یخچال خارجی

موسسه خیریه

واردات از چین

حمية السكري النوع الثاني

ناب مووی

دانلود فیلم

بانک کتاب

دریافت دیه موتورسیکلت از بیمه

طراحی سایت تهران سایت

irspeedy

درج اگهی ویژه

تعمیرات مک بوک

دانلود فیلم هندی

قیمت فرش

درب فریم لس

زانوبند زاپیامکس

روغن بهران بردبار ۳۲۰

قیمت سرور اچ پی

خرید بلیط هواپیما

بلیط اتوبوس پایانه

تعمیرات پکیج کرج

لیست قیمت گوشی شیائومی

خرید فالوور

پوستر آنلاین

بهترین وکیل کرج

بهترین وکیل تهران

خرید اکانت تریدینگ ویو

خرید از چین

خرید از چین

تجهیزات کافی شاپ

ساختمان پزشکان

محصولات فوراور

خرید سرور اچ پی ماهان شبکه

دوربین سیمکارتی چرخشی

همکاری آی نو و گزینه دو

کاشت ابرو طبیعی و‌ سریع

الک آزمایشگاهی

الک آزمایشگاهی

خرید سرور مجازی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

قیمت بالابر هیدرولیکی

لوله و اتصالات آذین

قرص گلوریا

نمایندگی دوو در کرج

خرید نهال سیب

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

وکیل ایرانی در استانبول

رفع تاری و تشخیص پلاک

پرگابالین

دوره آموزش باریستا

مهاجرت به آلمان

بهترین قالیشویی تهران

بورس کارتریج پرینتر در تهران

تشریفات روناک

نوار اخطار زرد رنگ

ثبت شرکت فوری

تابلو برق

خودارزیابی چیست

 






آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1837802103




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
archive  refresh

توماس هابز؛ نظريه پرداز حكومت استبدادي


واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: توماس هابز؛ نظريه پرداز حكومت استبدادي
شمس الدين عزيزي

توماس هابز انديشمند و فيلسوف قرن هفدهم اروپا در روزگار و برهه‌اي از تاريخ انگلستان زندگي مي‌كرد كه حوادث و دگرگوني هاي سياسي، اوضاع اجتماعي جامعه را متغيير ساخته بود. اين حوادث باعث تكامل و تحول انديشه سياسي هابز گشت. جايگاه هابز از برخي جهات متمايز از ديگر انديشمندان انگليسي است، او اولين كسي است كه رساله‌اي منسجم در باب علم سياست را نگاشته و شيوهاي نوين در تحليل مسائل سياسي ارائه داده و توانسته با ارائه دلايل و براهين فلسفي و منطقي از رويكرد سياسي خود دفاع نمايد. در واقع پيشرفت انديشه سياسي در انگلستان و غرب بيشتر مديون نظريات هابز است.

هابز در كتاب لوياتان، فلسفه جامع و مشخصي را در باب حكومت بيان ساخته و نظر خود را در زمينه اصطلاحات مهم سياسي چون حقوق، قانون، قدرت و حاكميت مطرح كرده است. خلاصه ديدگاه او در اين كتاب اين است كه اگر افراد جامعه بخواهند امنيت و صلح كامل را در اجتماع به دست آورند و حقوق شخصي و اجتماعي آنها توسط ديگر افراد تضييع نگردد و قوانين جامعه به نحو كامل اجرا شود، بايد اختيارات خود را به يك فرد يا گروهي از افراد تحت عنوان دولت يا نظام سياسي واگذار سازند.

اين مسئله باعث مي‌شود تا مردم بخشي از آزادي هاي خود را از دست بدهند و از فرامين حاكم با قوانين سياسي اطاعت كنند، ولي در مقابل از امنيت اجتماع و حقوق شخصي خود بهره مي‌برند. در نظر هابز، وظيفه مردم براي اطاعت از حكام بر پايه يك پيمان و وظيفه مي‌باشد كه هدف آن برپايي صلح و ايمني در جامعه است. صلح طلبي خود بر اساس واقعيت هاي طبيعت انسان و انگيزه هاي
رفتاري اوست. از ديدگاه هابز، قوانين اجتماعي توسط اراده و خواست افراد و مردم براي حل مسائل جامعه ايجاد مي‌شود، در حالي كه قوانين طبيعي نمودار فرمان هاي الهي است.

انسان در انديشه هابز، موجودي شرور است، او از آزادي كامل برخوردار است، ولي از نبود امنيت، نگران است، انسان با استفاده از عقل و خرد تصميم گيري مي‌كند، او مي‌خواهد حيات اجتماعي خود را سامان بخشد. بنابراين حكومت و نظام سياسي را تشكيل مي‌دهد، بهترين حكومت، نظام استبدادي است كه وظيفه‌اش به كنترل در آوردن خوي سركش انسان است. حكومت از ابزار زور و قدرت براي ايجاد امنيت بهره مي‌برد. هابز دولتي را مشروع مي‌داند كه بتواند امنيت جامعه را تأمين نمايد، در غير اين صورت مشروعيت آن، مردود است. منظور هابز از دولت، حاكم يا پادشاه است، تا زماني كه در يك جامعه، پادشاه يا فرمانروا وجود دارد، مردم اجازه و حق شورش و اعتراض ندارند و فقط در يك مورد مي‌توانند، اعتراض خود را آشكار سازند و آن هم زماني است كه دولت توانايي تأمين امنيت و آرامش جامعه را نداشته باشد.

قدرت از نظر هابز، عبارت است از: "اسباب موجود هر كس براي احراز خيري آشكار در آينده". با اين رويكرد مي‌توان دو نوع قدرت فطري و سببي را تعيين كرد. قدرت فطري از مواهب جسماني يا فضايل معنوي به دست مي‌آيد، يعني فردي كه نيرومندي يا گشاده زباني يا بزرگ منشي دارد، مي تواند قدرت نسبي در جامعه را در دست گيرد و اين عوامل براي او امتياز محسوب مي‌شود. اما قدرت سببي وسايلي است كه شخص به كمك آن براي كسب قدرت تلاش مي‌كند، اين عوامل شامل ثروت، شهرت و دوستي است. ارزش هر فضيلتي به حسب سهمي كه در تأمين قدرت دارد، سنجيده مي‌شود، لذا ارزش هر كس در اجتماع در رابطه با ميزان قدرت اوست. اما قدرت فرد در جامعه مطلق نيست و با توجه به انواع و سنخيت هاي مختلفي كه از مفهوم قدرت وجود دارد، شرايط مختلف، قدرت هاي خاصي را ايجاب مي‌كند و مطابق با اوضاع سياسي و اجتماعي جامعه، نوع خاصي از قدرت ارزش مي‌يابد، مثلاً در شرايط جنگ، وجود يك سردار دلير از نظر مردم و جامعه، يك قدرت محسوب مي‌شود، اما در اوضاع عادي و صلح، وجود افراد عالم و دانا براي جامعه لوازم قدرت مي‌باشد.هابز تقسيم بندي حكومتها را بر حسب قدرت فرمانروايان در نظر مي‌گيرد، از اين لحاظ حكومت به سه نوع تقسيم مي‌شود، سلطنت (مونارشي) و اشرافيت (آريستوكراسي) و دموكراسي. اگر كسي با حكومت سلطنتي مخالف باشد، آن را ستمگري و اگر با اشرافيت مخالف باشد، آن را حكومت منتفذان و اگر با دموكراسي مخالف باشد، آن را هرج و مرج مي‌نامد. در سايه حكومت استبدادي، جامعه به صلح و امنيت و ايمني مي‌رسد و حاكم براي اين هدف، بايد وسايل و قواي لازم را در اختيار داشته باشد و بتواند با استفاده از اقتدار سياسي، امنيت اجتماع را بسط دهد. هابز در كتاب خود سعي مي‌كند تا با بيان دلايل و براهين سياسي، ضرورت استبداد را اثبات نمايد و براي اين منظور يازده دليل مي‌آورد كه پنج دليل به ماهيت حاكميت و شش دليل به وظايف حاكم مربوط مي‌شود.كتاب معروف هابز كه لوياتان نام دارد، بيانگر انديشه و رويكرد سياسي اوست. لوياتان در تورات نام تمساحي بزرگ است كه بر روي خاك نظيري مثل او وجود ندارد و بدون خوف خلق شده و بر هر چيز بلند نظر مي‌افكند و بر تمامي حيوانات سركش پادشاه است. برخي حيوانات زيردست لوياتان بر اثر غرور تلاش مي‌كنند تا موقعيت او را غصب كنند ولي مغلوب مي‌شوند. هابز از اين تمثيل براي جامعه سياسي خود بهره مي‌برد و سعي مي‌نمايد تا از اين مسئله براي بيان اصول نظري كتاب خود بهره برد.

نقد: نظريه هابز در فلسفه سياسي، از جنبه هاي مختلف و گاه متضاد قابل نقد است. در حالي كه خواستاران دموكراسي، انديشه‌ها و نظريات او را در توجيه استبداد رد مي‌كنند، مدافعان سلطنت مطلقه نيز به دليل آنكه هابز مقام سلطنت را منشأ الهي نمي‌داند، بر او انتقاد كرده‌اند. برخي از انديشمندان از رويكرد
روان‌شناسي سياسي حكومتها، نظريه او را نادرست مي‌دانند و معتقدند كه اگر چه برخي از حكومتها در تاريخ بر اساس رضايت و توافق آگاهانه افراد پديد آمده‌اند، ولي انگيزه افراد در اين توافق، همان اموري نبوده كه هابز در توصيف خصايص رواني انسان بيان كرده است.بزرگ ترين انتقادها بر فلسفه سياسي هابز از طرف مدافعان دموكراسي وارد شده است.

انديشه او در ضرورت استبداد نشانه بي‌اعتنايي به اين مسئله است كه افرادي كه همه عمر از حقوق سياسي و مدني خويش بي‌بهره باشند، هرگز نمي‌توانند سعادت واقعي را به دست آورند.

منابع:

بنياد فلسفه سياسي در غرب (از هراكليت تا هابز) ، حميد عنايت، نشر زمستان، 1379.

سير انديشه هاي سياسي در غرب (از افلاطون تا نيچه)، دكتر احمد بخشايش اردستاني، تهران، انتشارات آواي نور، 1388.

سير انديشه فلسفي در غرب، فاطمه زيبا كلام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1385.

دوشنبه|ا|11|ا|ارديبهشت|ا|1391





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]
[مشاهده در: www.resalat-news.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 143]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب




-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن