فناوري، تهديدي براي كتاب‌هاي كاغذي

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاين: فناوري، تهديدي براي كتاب‌هاي كاغذي
فناوري اطلاعات و ارتباطات - اعتماد نوشت:

طي يك سال گذشته محبوبيت كتاب‌هاي الكترونيك رو به افزايش گذاشته است. خواندن كتاب‌هاي الكترونيك روي نمايشگرهاي رايانه‌هاي خانگي در حال حاضر از محبوبيت شگفت‌انگيزي برخوردار است

مهسا بخشي پور عادت قديمي خواندن كتاب به تازگي ديجيتالي شده و امروزه كتاب‌خوان‌هاي الكترونيكي به‌شدت مورد استقبال كاربران قرار گرفته‌اند به نحوي كه گفته مي‌شود اين تجهيزات نوظهور توانسته‌اند بار ديگر توجه بسياري از افراد را به مطالعه متمركز كنند و آمارها نشان مي‌دهد امكانات اتصال به اينترنت اين تجهيزات نيز باعث شده نيمي از كاربران كتاب خوان‌هاي الكترونيكي بيشتر به مطالعه روزنامه، كتاب و مجلات بپردازند و در حال حاضر نيز بيش از 10 درصد از افراد در جهان از كتاب‌خوان‌هاي الكترونيكي استفاده مي‌كنند؛ تجهيزاتي كه ديدگاه انسان را نسبت به استفاده از رسانه‌ها متحول ساخته‌اند. اين بررسي‌ها نشان مي‌دهد آمار فروش كتاب‌هاي الكترونيكي در اين سايت نسبت به كتاب‌هاي جلد‌دار افزايش يافته و محبوبيت كتاب‌هاي الكترونيك و تجهيزات مورد نياز براي خواندن آنها نيز طي يك‌سال اخير رو به افزايش گذاشته است.

ابزارهاي فناوري را براي مطالعه به خدمت بگيريم

استفاده از ابزارهاي الكترونيكي و ديجيتالي به عنوان جزيي از فناوري مدرن در جهان، بخشي جدايي‌ناپذير از زندگي بشر به شمار مي‌رود كه توانسته جنبه‌هاي مختلف زندگي انسان را متحول سازد، به نحوي كه در حال حاضر نبود ابزارهايي كه بر پايه فناوري توليد مي‌شوند، مي‌تواند اختلالاتي گاه جبران‌ناپذير در روند زندگي انسان به وجود آورد. در اين ميان برخي نسبت به تغيير نگرش و الگوهاي زندگي انسان در عصر فناوري هشدار داده و معتقدند فناوري، بسياري از عادات قديمي انسان را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد اما ورود كتاب‌هاي الكترونيكي و ابزارهاي مورد استفاده در اين عرصه تا حدي ثابت مي‌كند كه حتي عادت مطالعه نيز در عصر ديجيتال از بين نمي‌رود.

علاوه بر كتاب‌خوان‌هاي ديجيتالي كه ابزاري از جمله لوح‌هاي رايانه‌يي و نرم‌افزارها و سخت‌افزارهايي در اين زمينه هستند، كتابخانه‌هاي ديجيتال و انتشارات آنلاين نيز از فناوري‌هاي ارزشمندي است كه به تازگي رواج بسيار زيادي در جهان مجازي پيدا كرده و شركت‌هاي مختلفي به استفاده از آن روي آورده‌اند. در حال حاضر شركت بزرگي مانند گوگل، موتور جست‌وجوي كتاب و كتابخانه الكترونيكي راه‌اندازي كرده و كتاب‌هاي ديجيتال سايت آمازون نيز به‌راحتي قابل دسترس خواهد بود. سوني، نخستين كتاب الكترونيك بي‌سيم را به بازار عرضه كرده و ابزارهاي مختلفي در جهان براي استفاده از كتاب‌هاي ديجيتالي به كار برده مي‌شود كه تبلت‌ها و لوح‌هاي رايانه‌يي از جمله آنها هستند. به همين دليل بررسي‌ها نشان مي‌دهد طي يك سال گذشته محبوبيت كتاب‌هاي الكترونيك و تجهيزات مورد نياز براي خواندن آنها در امريكا رو به افزايش گذاشته است. در واقع خواندن كتاب‌هاي الكترونيك روي نمايشگرهاي رايانه‌هاي خانگي در حال حاضر از محبوبيت شگفت‌انگيزي برخوردار است و همين امر، فروش كتاب‌هاي الكترونيك را با افزايش قابل توجهي مواجه كرده است.

آيا فناوري تهديدي براي كتاب‌هاي كاغذي خواهد بود

به‌رغم آنكه پيش‌بيني مي‌شد كتابخوان‌هاي الكترونيكي تهديدي براي صنعت كتاب محسوب شود اما سايت آمازون كه يكي از بزرگ‌ترين فروشگاه‌هاي اينترنتي است، «كتاب‌خوان كيندل» را به عنوان ابزار مطالعه كتاب‌هاي الكترونيكي به همراه فروشگاهي از هزاران عنوان كتاب الكترونيكي به بازار عرضه كرده كه با استقبال بسيار خوبي از سوي دوستداران فناوري روبه‌رو شده است. صنعت توليد ابزار مطالعه كتاب‌هاي الكترونيك يا E-Book‌ها يا همان نمايشگرهاي ويژه‌يي كه براي خواندن متون الكترونيك مورد استفاده قرار مي‌گيرند، در سال 2006 با ارائه كتاب الكترونيك بي‌سيم سوني متحول شد و اين تحول با ارائه كتاب‌هاي الكتريكي كيندل در سال 2007 افزايش پيدا كرد. هم‌اكنون شركت اپل با ارائه لوح‌هاي رايانه‌يي و تبلت‌هايي مانند‌ آي‌پد، آيفون و ‌آي‌پاد توانسته بخشي از صنعت كتاب ديجيتال را از آن خود كند. در همين حال سوني نيز كه نخستين بار كتاب الكترونيكي بي‌سيم را عرضه كرد، با كتاب‌خوان «سوني ريدر» توانسته خود را در جمع فناوران كتاب و كتاب‌خواني قرار دهد. كتابخانه ديجيتال گوگل نيز كه با نام google books شناخته مي‌شود و كتابفروشي آنلاين بزرگ‌ترين كتابخانه‌هاي جهان را در بر دارد. حتي گوگل براي كاربران خود كه از طريق تلفن همراه به اينترنت دسترسي دارند، امكان استفاده از هزاران نسخه كتاب ديجيتالي را فراهم كرده است. در همين حال بسياري از كتابخانه‌هاي بزرگ دنيا به صورت الكترونيكي درآمده‌اند تا تمام ابزارهاي فناوري براي مطالعه و كتاب‌خواني به كار گرفته شود. برخي پايگاه‌هاي الكترونيكي مانند Ebrary و NetLibrary نيز به تهيه مجموعه‌هاي وسيعي از كتاب‌هاي الكترونيكي و ارائه آن به دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي وپژوهشي اقدام كرده‌اند. اين پايگاه‌ها علاوه بر گردآوري مجموعه‌هاي ارزشمندي از كتاب الكترونيكي، ابزار و نرم‌افزارهاي لازم براي سهولت استفاده از اين نوع كتاب‌ها را نيز تعبيه كرده‌اند. هم‌اكنون حتي از تلفن‌هاي همراه هوشمند نيز به عنوان ابزار مطالعه استفاده مي‌شود چرا كه با وجود اينكه كتاب‌خوان‌هاي الكترونيكي همچنان براي بسياري از افراد گران‌قيمت به حساب مي‌آيد و با گسترش و پيشرفت تلفن‌هاي هوشمند پيش‌بيني مي‌شود كه كاربران با توجه به هزينه كتاب‌هاي الكترونيكي تلفن‌هاي هوشمند را به عنوان جايگزين مورد استفاده قرار دهند. حتي برخي بررسي‌ها نشان مي‌دهد دانلود نرم‌‌افزارهاي خواندن كتاب‌هاي الكترونيك مخصوص تلفن‌هاي هوشمند از فروش كتاب‌خوان كيندل پيشي گرفته است.

مقاومت كتاب‌هاي كاغذي

با وجود آنكه كاربران فناوري كتاب ديجيتال را خوشايند ديده و از آن استقبال كرده‌اند اما با اين همه، تكنولوژي كتاب‌هاي الكترونيك با مقاومت بي‌نظير گروهي از افراد نيز مواجه شده است؛ افرادي كه كتاب‌هاي كاغذي و چاپ شده را با هيچ نوع كتاب ديگري عوض نمي‌كنند. به همين دليل مشهورترين ابزارهاي جديد مطالعه كتاب در حال حاضر كيندل و سوني هستند كه سعي دارند با استفاده از فناوري‌اي به نام جوهر الكترونيك ظاهر متون نمايش داده‌شده در نمايشگر را شبيه متون چاپي كنند. فناوري جوهر الكترونيك باعث ايجاد محدوديت‌هايي در ابزارهاي مطالعه از قبيل عدم توانايي در استفاده از نور پس‌زمينه، عدم استفاده از رنگ و كند بودن در به‌روز شدن به وجود مي‌آورند كه در كنار امكاناتي كه توليد‌كنندگان كتاب‌خوان‌هاي الكترونيكي براي خريداري متون كتاب‌هاي الكترونيك براي كاربران فراهم آورده‌اند، بسياري از افراد علاقه‌يي به استفاده از اين تجهيزات نداشته و ترجيح مي‌دهند بدون صرف پول، اين كتاب‌ها را درون لپ‌تاپ يا رايانه خانگي و حتي تلفن‌هاي هوشمند مطالعه كنند. بر اساس تحقيقات منتشر شده، اغلب افراد در كشورهاي توسعه‌يافته رايج‌ترين روش براي مطالعه كتاب‌هاي الكترونيك را رايانه‌هاي شخصي مي‌دانند و از رايانه براي خواندن كتاب استفاده مي‌كنند كه اين امر مي‌تواند زنگ خطري براي صنعت توليد ابزار مطالعه كتاب‌هاي الكترونيك به شمار رود به همين دليل صنعتگران اين عرصه تمام تلاش خود را به‌كار مي‌بندند تا با استفاده از فناوري جوهر الكترونيك نقص‌هاي موجود در كتاب?خوان‌هاي الكترونيك را جبران كنند.

اطلاعات الكترونيكي سه ميليون برابر

مطالعات جديد صورت گرفته نشان مي‌دهد در سال 2010 بالغ بر 988 ميليارد گيگابايت اطلاعات در سراسر جهان توليد شده كه اين حجم اطلاعات الكترونيكي سه ميليون برابر كتب چاپ شده در طول تاريخ است و از آنجايي كه حجم اطلاعاتي كه انسان در طول روز از طريق ابزارهاي فناوري كسب مي‌كند به اندازه بيش از 174 روزنامه تخمين‌زده شده، به نظر مي‌رسد چنانچه ابزارهاي الكترونيكي كه در خدمت كتاب و كتاب‌خواني به كار مي‌رود اين روند توسعه‌يي خود را پيش گيرد، روزي همه كتاب‌هاي جهان را از طريق اين ابزار خواهيم خواند. هم‌اكنون نيز هزاران نسخه از كتاب‌هاي كمياب و دست‌نوشته‌هاي ارزشمند و قديمي به صورت آنلاين منتشر شده و در كتابخانه‌هاي ديجيتال دنيا عرضه مي‌شود. كتابخانه ديجيتال جهان براي دستيابي به كتاب‌هاي كمياب و ناياب، نقشه‌ها، خط‌نوشته‌ها، فيلم‌ها و عكس‌هاي مختلف از سرتاسر جهان تاسيس شده و با جمع‌آوري بي‌قيمت‌ترين آثار هنري از چين باستان تا خط‌نوشته‌هاي ايران يا تصاويري از امريكاي لاتين اوليه به سومين كتابخانه بزرگ ديجيتالي جهان تبديل شده و پس از موتور جست‌وجوي كتاب گوگل و پروژه يوروپيناي اتحاديه اروپا قرار گرفته است.

وضعيت كتاب‌هاي الكترونيكي در ايران

اگرچه كارشناسان معتقدند كه استفاده از كتاب‌هاي ديجيتالي مي‌تواند آثار سوء صنعت چاپ روي محيط زيست را كاهش دهد، در كشور ما كتاب ديجيتال به صورت محدود در بسترهاي نرم‌‌افزارهاي چند رسانه‌يي، اينترنت و شبكه موبايل عرضه مي‌شود. متاسفانه در حال حاضر محتواي ديجيتال در كشورما تنها روي بستر اينترنت عرضه مي‌شود و به دليل محدوديت در پهناي باند اينترنت شاهد رونق خوبي در اين زمينه نيستيم؛ اما مسوولان اميدوارند شبكه ملي اطلاعات كشور كه در قالب آن اينترنت و ساير خدمات ارائه مي‌شود، براي اطلاعات ديجيتال به‌ويژه كتاب‌هاي الكترونيك مزيت خاصي قائل شود. با اين حال كارشناسان معتقدند در صورتي كه پهناي باند وسيع در خدمت كتاب ديجيتال قرار گيرد، بسياري از محدوديت‌هاي پيش راه توسعه كتاب‌خواني ديجيتال و كتاب ديجيتال رفع خواهد شد. هم‌اكنون نيز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در حال ايجاد بسترهاي اقتصادي لازم براي توليدكنندگان محتواي ديجيتال است چرا كه در صورتي كه حقوق پديدآورندگان در كتاب‌هاي ديجيتال حفظ نشود، عملا كسب وكاري در اين حوزه شكل نخواهد گرفت و بايد با انتشار محتواي كتاب ديجيتال به صورت غيرقانوني مقابله صورت گيرد.
2121

شنبه|ا|27|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاين]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 154]