واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ضرورت مراقبت از ترانهها و موسیقیهای عاشورایی در صداوسیما
لزوم خلاقیت و نوآوری در خلق ملودیهایی كه برای مناسبتهای مذهبی چون ایام محرم استفاده میشود و همچنین حفظ شأن این ایام در ترانهها، بارها مورد تأكید بزرگان نظام و همچنین كارشناسان موسیقی قرار گرفتهاست؛ به نحوی كه كارشناسان و مدیران نهادی همانند مركز موسیقی و سرود سازمان صداوسیما كه مسوولیت نظارت بر كلیه ترانههای شبكههای رادیویی و تلویزیونی را بر عهده دارد، نیز بر این نكته اذعان داشته و معتقدند كه آنچه تحت عنوان ترانههای عاشورایی با استفاده از ملودیهای فولكلور و از پیش تعریف شده پخش میشود، اغلب در خصوص پخش مراسمهای زنده بوده كه نظارت بر آنها در ماموریتهای مركز موسیقی قرار نمیگیرد. **** ملودیهای فولكلور و قدیمی كه خود دارای هویتی ویژه و مستقل هستند، مدتی است برای همراهی با اشعار و مضامین عاشورایی به كار گرفته میشوند؛ این ملودیها كه بعضا در گذشته حتی برای مراسم سرور مورد استفاده قرار گرفتهاند، زمانی كه با مضامین عاشورایی همگام میشوند، نه تنها در تاثیر بر مخاطب و محزون كردن او نمیتوانند موفق عمل كنند بلكه در مواردی نتیجه بالعكس داشتهاند و یادآور فضا و مضمون عاشورایی نمیشوند. احمدعلی راغب كه خود عضو شورای نظارت بر مركز موسیقی و سرود سازمان صداوسیما است نسبت به این كه این شورا نمیتواند نسبت به پخش مداحیها و مراسم سوگواری از تلویزیون و نغماتی كه در این مراسم خوانده میشود، اظهارنظر كند، ابراز تأسف میكند. سازنده آثاری چون «بانگ آزادی»، «خجسته باد این پیروزی» (خرمشهر) و «شهید مطهر»، دربارهی استفاده از ملودیهای فولكور بر روی اشعار عاشورایی، به ایسنا میگوید: استفاده از موسیقیهای فولكور كه در جامعه مرسوم شدهاند، از جمله ملودیهایی كه پیش از این برای ترانههای عاشقانه استفاده شدهاست، باعث میشود كه هر اندازه شعر عاشورایی فخیم باشد، چون با آن ملودی همراه میشود، ذهن مخاطب را محزون نكند. هادی آرزم، آهنگساز نیز میگوید: صدا و سیما بر تولیدات خود كه در مركز موسیقی و سرود تولید میشود، دقت نظر بسیار دارد و پارهای از اشتباهات در این حوزه نیز بیشتر به مداحیهایی برمیگردد كه در خارج از صدا و سیما برگزار و مراسم آن به صورت زنده از تلویزیون پخش میشود. وی كه در كارنامهی هنری خود ساخت موسیقی «انتظار» و قطعاتی با مضامین آیینی را دارد در عین حال پیشنهاد میدهد كه مدیران سازمان صدا و سیما نسبت به پخش مداحیها و مراسم سوگواری از تلویزیون و نغماتی كه در این مراسم خوانده میشود، حساسیت بیشتری به خرج دهند. به اعتقاد آزرم استفاده از موسیقیهای فولكور ایرانی برای نغمههای عاشورایی در صورتی كه برداشتی متناسب با موضوع از این ملودیها شود ایرادی ندارد. اسماعیل امینی، دبیر شورای عالی شعر مركز موسیقی و سرود سازمان صداوسیما نیز با استفاده از موسیقی فولكلور برای ترانههای عاشورایی مخالف است. او در این باره میگوید: این ملودیها حتی اگر احساس مثبتی را برای مخاطب تداعی كنند، باز هم استفاده از آنها بر روی اشعار عاشورایی درست نیست؛ چرا كه حماسه كربلا و فرهنگ عاشورا هویت مستقلی دارد. *** مداحان با تجربه و سرشناس نیز با نظرات كارشناسان موسیقی تا حدودی موافق هستند و ضمن تاكید بر اینكه مداحیهایی كه از صداوسیما پخش میشوند روند صعودی را به لحاظ كیفیت طی میكنند، در عین حال بر این نكته اذعان دارند كه باید وضعیت از آن چه هم اكنون شاهد هستیم بهتر شود. «حاج اكبر بازبند» كه 63 سال دارد و در همایش پیرغلامان مورد تجلیل قرار گرفته، دربارهی مداحیهای پخش شده از صدا و سیما تصریح میكند: خیلی از این مداحیها در تلویزیون قابل استفاده است، ولی برخی از آنها حساب شده نیست. او اضافه میكند: برخی از مداحان به سبكی میخوانند كه سبك مداحی نیست، چون شعر مداحیها از آهنگ ترانهها گرفته میشود.این در حالی است كه شأن اهل بیت(ع)، بالاتر از آن است كه با چشم و موی زیبا و قد بلند معرفی شوند، بلكه باید معصومان (ع) را بر اساس فضایل اخلاقی این بزرگواران معرفی كرد. حاج حسن ناصر بافقی دیگر مداح اهل بیت است كه اعتقاد دارد مداحیهای پخش شده از صدا و سیما در چند سال اخیر بسیار بهتر شدهاند. او نظری مشابه با حاج اكبر بازبند دارد و دربارهی مداحیهای پخش شده از صدا و سیما به ایسنا، میگوید: برخی از مداحیها خوب است، ولی بعضی دیگر كیفیت مطلوبی ندارد؛ چرا كه از مداحان «خود رو» كه استاد ندیدهاند، استفاده میشود. این پیرغلام حضرت اباعبدالله الحسین (ع) تأكید میكند: باید به مداحان آموزش داده شود و از نظر متخصصان در انتخاب مداحی برای پخش از رسانهی ملی استفاده شود؛ چرا كه شعر تاثیر زیادی دارد. حاج ارشد نوری اردبیلی كه 67 سال دارد و از 11 سالگی مداحی را در مساجد اردبیل آغاز كرده دربارهی مداحیهای پخش شده از صدا و سیما میگوید: برخی از مداحیها خوب است كه شامل آثاری از منابع قدیمی میشود كه از كلام آهنگین برخوردارند. *** آنچه بیش از به كارگیری ملودیهای جدید در ترانههای عاشورایی میتواند اهمیت داشته باشد، كیفیت بالای آثاری است كه در این ژانر ارائه میشود و به قولی اگر قرار است كاری موسیقیایی با موضوع عاشورا انجام دهیم، باید پا را از انجام اثری معمولی فراتر نهاده و اثری با كیفیت را ارایه دهیم. اسماعیل امینی، عضو شورای عالی شعر مركز موسیقی و سرود سازمان صداوسیما كه معتقد است با ساخت اثری دست چندم، نمیتوان الگوی هنری عاشورایی را ارایه داد، میگوید: تقدس موضوع حماسه و كربلا و مرثیه امام حسین(ع) به حدی است كه نباید نسبت به ویژگیهای فنی سختگیریها را كم كنیم. وی همچنین به ایسنا میگوید: صداوسیما به تازگی وسواس بیشتری در انتخاب اشعار و آثار موسیقایی به خرج میدهد؛ البته هنوز در ارایه اشعار، ضعفهایی وجود دارد كه توجه بیشتر به ظرایف و شیوه ارایه شعر به تدریج چنین ضعفهایی را برطرف خواهد كرد. *** صداوسیما از سویی به عنوان مصرف كننده و از سوی دیگر به عنوان ارگانی كه باید به لحاظ فرهنگی پا به پای مردم حركت و الگوهای درستی را به آنها معرفی كند، از جمله نهادهایی است كه در بالا بردن كیفیت نغمهها و ترانههای عاشورایی میتواند بسیار موثر عمل كند و برگزاری همایش تجلیل از پیرغلامان از جمله رویكردهایی است كه انتخاب شده تا از این طریق بتوان الگوهای درست مداحی را به فعالان این حوزه معرفی كرد. شهرام گیل آبادی كه سال گذشته دبیر همایش تجلیل از پیرغلامان اهل بیت(ع) بوده، در این باره، میگوید:صدا و سیما جهت تكریم عزاداری سنتی و اصیل باید نكاتی را هم به جامعه ذاكر و مداح و هم به عنوان مردم به عنوان مخاطبان اصلی خود تذكر میداد و این اتفاق درسایه برگزاری همایشی تحت عنوان تجلیل از پیرغلامان اهل بیت(ع) محقق میشود. مدیر رادیو جوان ادامه میدهد: ما باید الگوهای سالم را معرفی میكردیم و زحمات آنها را برای مشخص و اصلاح كردن ارج میگذاشتیم. *** به روز كردن ترانهها و نغمههای عاشورایی در كنار توجه به كیفیت و سنتها از راههایی است كه به افزایش تعداد مخاطبان چنین آثاری میافزاید؛ بر این اساس حتی صحبت استفاده از موسیقی پاپ به میان میآید و طرح این پرسش كه آیا می توان با چنین قالبی به سمت مضامین عاشورایی رفت؟ مجید گلستانی، در این خصوص پیشنهاد میدهد: ادبیات موسیقی ما در این زمینه باید به روزتر و نوتر باشد و زبان امروزی دنیا را پیدا كند تا نه تنها جوانان امروز بلكه همه آدمها را جذب كند. به اعتقاد این خواننده تحقق این اتفاق به چند دهه كار در دانشگاهها و هنرستانهای موسیقی نیاز دارد و ما ضمن احترام به تاریخ، موسیقی سنتی و شرقی باید متوجه باشیم كه در چه عصری زندگی میكنیم. گیلآبادی نیز در این زمینه پرداختن به مداحان جوانی كه با توجه به الگوهای درست فعالیت میكنند را پیشنهاد میدهد و می گوید: جوان امروز جامعهی ایران تحت تاثیر فضای مدرن است؛ بنابراین نیاز به الگوهای اساسی دارد. ***و در پایان حاج بازبند، مداح اهل بیت نیز به تأثیر پخش مداحیها از تلویزیون اشاره میكند و مثال میزند: در كشورهای خارجی به خصوص عربستان و عراق وقتی صدای «مداح جوان ایرانی» با آوای خوش در حال خواندن ملودی یا مرثیه از تلویزیون پخش میشود، اثر فراوانی برای مخاطبان آن جوامع میگذارد.منبع : ایسنا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1539]