به ماه بنگريد تا حيات را روي زمين را كشف كنيد

واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاين: به ماه بنگريد تا حيات را روي زمين را كشف كنيد
نجوم - وقتي سياره‌اي فراخورشيدي كشف مي‌شود، به ابزاري نياز است تا بتوان اثرات مواد شيمايي مناسب براي حيات را در سطح آن شناسايي كرد. شايد بررسي نور بازتاب شده از سطح قمر سياره بتواند اين كار را انجام دهد.

محمود حاج‌زمان: شايد بسياري از سيارات فراخورشيدي حاوي آب، جو، دماي مناسب، و سطحي سخت باشند كه براي شكوفايي حيات مناسب است؛ فقط كافي است بدانيم كجا بايد دنبال آنها بگرديم. زماني‌كه اخترشناسان يك كانديداي مناسب را شناسايي مي‌كنند، لازم است بدانند چطور بايد به آن نگاه كرد و چه ابزارها و روش‌هايي مي‌توانند اثرات مواد شيمايي مناسب براي حيات را در سطح آن شناسايي كنند. اكنون اخترشناسان روش جديدي را ارائه كرده‌اند كه مي‌تواند با تقويت اين آثار، راهي براي شناسايي آنها را فراهم كند. اخترشناسان رصدخانه جنوبي اروپا با استفاده از اين روش و فرض اينكه زمين نيز يك سياره فراخورشيدي است، توانستند حيات را بر روي سياره كشف كنند.

به گزارش پاپ‌ساينس، حتي با استفاده از ماهواره‌هاي مدارگرد نمي‌توان به سرعت تشخيص داد كه سياره‌اي ميزبان حيات است يا خير؛ چرا كه به استثناي سبزي مربوط به پوشش گياهي، نمي‌توان حيات را مشاهد كرد. اما نشانه‌هاي شيميايي بسيار واضحند. ميزان اكسيژن و متان موجود در جو زمين در مقايسه با حالت طبيعي آن بسيار فاصله دارد و اين اختلاف بدون وجود نوعي چرخه توليد و مصرف ناشي از متابوليسم‌هاي زنده توجيه‌پذير نيست.
طيف‌سنجي مي‌تواند وجود اين گازها را شناسايي كند، اگرچه نشانه‌هاي آنها ممكن است بسيار ضعيف باشد. براي اين كار نور بازتاب‌شده از يك سياره به اجزاي سازنده تجزيه مي‌شود، گويي اين نور از ميان يك منشور عبور كرده است. سپس بر اساس رنگ‌هايي كه عناصر مختلف جذب و تابش مي‌كنند، تعيين مي‌شود كه چه عناصري در سياره وجود دارند. چنين كاري براي سيارات فراخورشيدي دوردست بسيار دشوار خواهد بود، چرا كه درخشش پرنور ستاره مادر نور ضعيف اين سيارات را در خود غرق مي‌كند. استفانو بگنولو از رصدخانه آرماغ در ايرلند شمالي مي‌گويد: «اين كار مثل اين است كه شما تلاش كنيد يك دانه غبار را در كنار يك لامپ پرنور مطالعه كنيد.»
اما اخترشناسان مي‌توانند تفاوت ذاتي را بين نور بازتاب شده سياره‌اي و نور اصلي ستاره استخراج كنند. نور بازتاب شده قطبيده است، در حالي‌كه نور ستاره چنين خصوصيتي ندارد. زماني‌كه نور از جو سياره عبور مي‌كند، به دو طريق و به صورت خطي قطبيده مي‌شود: يكي از طريق بازتاب از سطح اقيانوس‌ها و پوشش گياهان خشكي، و ديگر توسط ذرات موجود در هوا. بنابراين با جستجوي نور قطبيده –كه موسوم به قطبش‌سنجي طيفي است- اخترشناسان مي‌توانند نور بازتابي سياره را تشخيص دهند و آن را با جزئيات بيشتري مطالعه كنند.

بگنولو، مايكل استرزيك، و انريك پالت از رصدخانه جنوبي اروپا اين روش را بر روي نور خورشيد كه از زمين بر روي ماه بازتاب شده بود امتحان كردند. آنها از يك طيف‌نگار در رصدخانه VLT شيلي استفاده كردند و ميزان قطبش خطي طيف زمين‌تاب را اندازه‌گيري كردند. آنها توانستند تعيين كنند كه زمين تا اندازه‌اي ابري است، اقيانوس دارد و از پوشش گياهي برخوردار است. مشاهدات از چنان حساسيتي برخوردار بود كه آنها توانستند هم‌زمان با چرخش زمين كه نور سياره را بازتاب مي‌كرد، نواحي مرئي پوشش گياهي با كوچكي 10 درصد و تغييرات پوشش ابر را در زمان‌هاي مختلف با دقت شناسايي كنند. سپس آنها اين اندازه‌گيري‌ها را با داده‌هاي ماهواره‌هاي هواشناسي مقايسه كردند تا بتوانند مشاهده ابرها را از طريق ماه اثبات كنند.
به گفته محققان، اين روش مبنايي را براي مشاهده سيارات ديگر ايجاد مي‌كند. قطبش‌سنجي طيفي مي‌تواند نهايتا مشخص كند كه آيا حيات فتوسنتزي جايي ديگر در جهان وجود دارد. اين روش نمي‌تواند اطلاعات زيادي در خصوص حيات هوشمند فراهم آورد؛ اما باز هم در كشف اينكه آيا حيات در جايي ديگر غير از زمين وجود دارد، گام رو به جلوي بزرگي به شمار مي‌رود. نتايج اين تحقيق در شماره اين هفته مجله نيچر به تفصيل منتشر خواهد شد.
53275

جمعه|ا|12|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبر آنلاين]

[مشاهده در: www.khabaronline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 196]