جزئيات پهنه‌هاي طرح تفصيلي تهران نقشه راه پايتخت تصويب شد

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: جزئيات پهنه‌هاي طرح تفصيلي تهران نقشه راه پايتخت تصويب شد
جام جم آنلاين: تهران تاكنون سه طرح جامع داشته است. اولي در سال 49 به تصويب رسيد و دومي در سال 70 اما آخرين طرح جامع كه چند روزي از تصويب آن مي گذرد در سال 81 به تاييد رسيد. طرحي كه براي تك تك پلاك هاي پايتخت برنامه دارد.

شهري كه امروز در آن زندگي مي كنيم پايتخت و مركز اداري و سياسي كشور است و از لحاظ عظمت و رشد شهري و ابعاد غول آسايش جزو بزرگترين و مهمترين پايتخت هاي جهان قلمداد مي شود، روزگاري فقط قريه كوچكي بوده كه در شمال شهر باستاني ري قرار داشت.

قديمي ترين سند فارسي موجود درباره نام تهران نشان مي دهد كه تهران قبل از سده سوم هجري وجود داشته است.

تهران ترقي و حركت سريع خود را در مسير پيشرفت از دوره صفويه آغاز كرد. اولين بناهاي رسمي تهران در سال 961 «ه. ق» به دستور «شاه طهماسب» ساخته شد و حصاري به دور تهران با 114 برج برابر با تعداد سوره هاي قرآن كشيده شد.

توسعه تهران از چه زماني آغاز شد

در سال 1299 «ه.ش» مرحله جديدي در گسترش تهران آغاز شد. خيابان كشي هاي اين دوره به تقليد از شهرهاي اروپايي است كه بافت هاي ارگانيك شهري را بريده و ابتدا و انتهاي شهر را به هم وصل مي كرد.

«بلديه» تهران تاسيس شد كه از همان سال هاي نخست به تعريض معابر اقدام نمود. در سال 1313 «ه.ش» برج و باروي شهر كه در زمان ناصرالدين به شكل هشت ضلعي احداث شده بود تخريب شد و در محل آنها خيابان هاي تازه اي احداث شد.

در اين دوره هر چند تهران پايتخت بوده لكن از امكانات يك شهر قابل سكني بي بهره بود. از اين رو با توجه به پايتخت بودن، رشد و توسعه جديدي را آغاز كرد. با تمركز امور اداري كشور كه در پايتخت محدود شده بود، شهر تهران به سرعت شروع به رشد فيزيكي كرد و به همراه تحليل تدريجي اقتصاد و نظام بازار سنتي، نظام جديدي شكل گرفت و شهر نظام اقتصادي جديدي يافت.

تمركز امور كشوري به صورت قابل توجهي كارمندان دولتي را افزايش داد و گروه اجتماعي جديدي پديد آورد كه فرهنگ پشت ميز نشيني داشتند.

اولين طرح جامع تهران

مطالعات طرح جامع اول تهران زماني شروع شد كه شهر تهران در سال 1345 حدود 180 كيلومتر مربع وسعت و 7.2 ميليون نفر جمعيت داشت. طرح جامع تهران در سال 1349 به تصويب رسيد.

اين طرح محدوده اي به وسعت حدود 650 كيلومتر مربع و جمعيتي حدود 5.5 ميليون نفر را براي سال 1370 (افق طرح) در نظر گرفت.

جهت گسترش شهر را به سمت غرب تعيين كرد و با تقسيم سطح شهر به 10 منطقه با مراكز مجهز، شبكه اي از آزادراه ها و بزرگراه ها را نيز پيشنهاد كرد.

دومين طرح جامع پايتخت

دومين طرح جامع تهران - طرح ساماندهي؛ مصوب 1370- ظرفيت جمعيتي شهر را 7.65 ميليون نفر در نظر گرفت. در اين طرح برخلاف طرح جامع اول به پيرامون تهران نيز توجه شد ولي بدون توجه به شهرها و آبادي هاي موجود براي استقرار جمعيت در منطقه تهران احداث پنج شهر جديد را توصيه كرد.

با توجه به قطع كمك هاي دولت از شهرداري ها و تاكيد بر خودكفايي و خودگرداني مقرر شد كه شهرداري تهران اعتبارات مورد نياز خود را از محل فروش تراكم و معامله با مالكان در نحوه استفاده از اراضي فراهم كند.

بدين ترتيب طرح ساماندهي نيز به كنار گذاشته شد.

در سال 1373، به موازات تشديد مشكلات شهر تهران، بروز تنش هاي اجتماعي در پيرامون شهر و نواحي حاشيه نشين آن توجه مسئولان به پيرامون تهران بيش از پيش جلب شد.

آغاز تدوين طرح جامع كنوني تهران

بر اين اساس در سال 1375 بر اساس مصوبه هيات دولت، مطالعاتي در زمينه «مديريت و تهيه طرح مجموعه شهري تهران و شهرهاي اطراف آن» آغاز شد.

نتايج حاصله از اوايل سال 1381 توسط شورايعالي شهرسازي و معماري ايران و يكسال بعد توسط هيات دولت به تصويب رسيد.

از سال 82 به طور جدي بر روي تهيه طرح تفصيلي تمركز شد و با الگو گرفتن از شهرهايي همچون بارسلون، استامبول و با روش جديد ساختاري - راهبردي اين طرح تدوين شد.

يكي از ويژگي هاي بارز اين طرح انعطاف پذيري آن است كه با تغييرات سياسي اجتماعي و... قابليت تغيير دارد. اين طرح اين هفته سر انجام در كميسيون ماده پنج به تصويب رسيد.

تصويب نهايي طرح تفصيلي

طرح تفصيلي را مي توان نقشه راه ساخت و ساز در پياتخت دانست در اين طرح پايتخت به چهار پهنه‌ سكونت،‌ فعاليت،‌ مختلط و ‌حفاظت ‌سبز تقسيم شده است كه به موجب آن، زمين‌هاي قابل استفاده در شهر، برحسب قرارگيري در يكي از اين قسمت‌ها، مشمول يكي از انواع ساخت‌وسازهاي مجاز خواهد شد به اين معني كه در هر پهنه مقررات با ديگري متفاوت است.

ويژگي هاي پهنه سكونت در طرح تفصيلي

در پهنه ‌«سكونت» كه در نقشه‌هاي مخصوص شهرداري تهران مشخص شده و مناطق به‌خصوصي از شهر را شامل مي‌شود، مجوز ساخت‌وساز فقط براي كاربري مسكوني با تراكم دو طبقه تا نهايت شش طبقه صادر مي‌شود و براي يكسري از مناطق ويژه شهر نيز اجازه بلندمرتبه‌سازي با شرايط خاص، در حد 12 طبقه و بيشتر نيز داده خواهد شد. در طرح تفصيلي تاكيد شده براي بلندمرتبه‌سازي در مناطق ويژه، سازنده بايد طرح توجيهي بياورد.

پهنه فعاليت كدام مناطق تهران هستند

پهنه‌ «فعاليت» قسمت هايي از شهر است كه وجه غالب آن، كار و فعاليت بوده و سهم سكونت در آن بسيار محدود است. اين پهنه مناطق بسيار متراكم تهران كه دسترسي‌هاي ضعيف به آن وجود دارد را شامل مي‌شود.

در پهنه فعاليت، ساخت ‌و ساز در قالب كاربري تجاري، اداري، خدماتي و صنعتي صادر مي‌شود. صدور پروانه مسكوني در اين پهنه فقط براي معدود پلاكهايي كه از قبل داراي عملكرد مسكوني و بهره‌برداري سكونتي يا پروانه پايان‌كار مربوطه بوده‌اند، مجاز است.

ارتفاع ساختمان هايي كه در پهنه فعاليت احداث مي‌شوند بين دو تا 12 طبقه و حتي بيشتر خواهد بود، به اين معني كه در مناطقي از تهران كه در پهنه فعاليت قرار مي‌گيرند اجازه ساخت بلندمرتبه داده مي‌شود اما كاربري اين سازه‌هاي بلند، غيرمسكوني خواهد بود.

محدوديت هاي پهنه مختلط

پهنه سوم كه ‌«مختلط» نام دارد، مناطقي از تهران را شامل مي‌شود كه در آنها، شهرداري اجازه ساخت‌وساز‌هاي توام يعني كاربري مسكوني و تجاري را با هم مي‌دهد. اين پهنه قسمت‌هايي از شهر تهران است كه از رشد خزنده فعاليت در بافت‌هاي مسكوني پديد آمده است.

در پهنه ‌«مختلط» حداكثر ارتفاع ساختمان‌هاي جديد 9 طبقه تعيين مي‌شود كه ساختمان‌هايي كه كاربري تجاري، اداري و مسكوني را با هم داشته باشند، حداقل بايد چهار طبقه ارتفاع را رعايت كنند.

ممنوعيت ساخت و ساز در پهنه حفاظت سبز

پهنه چهارم در تهران ‌«حفاظت ‌سبز» نام گرفته كه مناطق به خصوصي در پايتخت كه به هيچ‌وجه نبايد در آنها ساخت‌وساز شود را شامل مي‌شود.

قسمت «حفاظت ‌سبز» نيز زمين هاي باز عمومي و خصوصي و همچنين پارك هاي جنگلي و زمين هاي مزروعي را در بر مي‌گيرد كه با توجه به اهميت اين پهنه براي پايتخت، مجوز ساخت ‌و ساز فقط براي كاربري هاي گردشگري و تفرج و همچنين خدمات آموزشي و درماني و فرهنگي و همچنين براي مديريت بحران و استقرارهاي موقت صادر مي‌شود. در پهنه حفاظت سبز حداكثر اجازه احداث دو طبقه بنا داده مي‌شود.

به هر حال پس از تاخيرهاي بسيار و گلايه كارشناسان شهري در خصوص ساخت و سازهاي غير مجاز در شهر تهران پايتخت پس از 40 سال صاحب نقشه اي مي شود كه براساس آن شهروندان مي توانند از آينده محل سكونت خود آگاه شوند.

نقشه اي كه مي تواند از شهر فروشي جلوگيري كند. هرچند بسياري از منتقدان معتقدند تاخير در ابلاغ طرح تفصيلي و صدور پروانه ساخت هاي بي شمار در يك سال اخير از تاثير گذاري آن كاسته است.(مهر)

چهارشنبه|ا|10|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 15068]