واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: فلسفه عزاداری برای اهلبیت پیامبر اکرم
فلسفه عزاداری برای اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله چیست؟ شکل استاندارد عزاداری به چه صورت است؟ آیا شیوههایی از عزاداری مثل هروله که در بعضی جاها رایج است صحیح است؟ به نظر شما رویکردی که مردم نسبت به عاشورا و وقایع آن دارند زیاد احساسی نیست؟مسأله گریه و عزادارى بر حضرت سیدالشهدا علیه السلام از افضل قربات است و فلسفههاى سازنده و تربیتى متعددى دارد از جمله:1- توجه به هدف قیام امام حسین علیه السلام كه همانا احیاى ارزشهاى دینى و جلوگیرى از انحراف بود.2- زنده داشتن یاد و تاریخ پرشكوه نهضت حسینى،3- الهامبخش روح انقلابى و ستم ستیزى، 4- پیوند عمیق عاطفى بین امت و الگوهاى راستین،5- اقامه مجالس دینى در سطح وسیع و آشنا شدن تودهها با معارف دینى،6- پالایش روح و تزكیه نفس،7- اعلام وفادارى نسبت به مظلوم و مخالفت با ظالم و ... .اما اصل عزادارى و سوگوارى از خود اهلبیت علیهم السلام است. ولى چگونگى آن تا حدود زیادى با شیوههاى قومى و ملى عجین شده است و این آمیزش تا زمانى كه مشتمل بر خلاف شرع نباشد اشكالى ندارد.داستان گریه و عزادارى پس از شهادت حضرت امام حسین علیه السلام از سوى امامان علیهم السلام داستان دامنهدارى است که به مواردى اشاره مىشود:1- امام سجاد علیه السلام كه خود در كربلا شاهد مصائب دردناك امام حسین علیه السلام و یاران فداكار او بود و 23 سال داشت، پس از آن واقعه سوزناك تا زمانى كه در قید حیات بودند یعنى مدت 34 سال طبق برخى روایات براى پدر و عزیزان خویش گریه و سوگوارى مىكرد. (1) گریههاى امام سجاد علیه السلام در سختترین شرایط علاوه بر جنبه عاطفى، یكى از راههاى مهم مبارزه و افشاگرى بود.2- امام صادق علیه السلام به ابوهارون مكفوف دستور مىدهد مرثیه بسراید و آنگاه كه وى مرثیه خود را مىخواند مشاهده مىکرد که امام سخت گریه مىكند. و نیز متوجه مىشود که از صداى گریه امام صادق علیه السلام زنانى كه پشت پرده حضور داشتهاند صداى خود را به گریه و شیون بلند كردند. (2)
3- امام رضا علیه السلام، دعبل خزایى شاعر را در ایام سوگوارى حضرت حسین علیه السلام به حضور مىپذیرد به او عنوان یارى دهنده اهلبیت، خوشآمد مىگوید و از وى مىخواهد در روزهاى غم و اندوه اهلبیت؛ یعنى عاشورا در مورد مصایب جد خویش اباعبدالله علیه السلام مرثیه بسراید. (3) در مورد سینهزنى نیز برخى از منابع تاریخى نشان مىدهد كه وقتى بنىهاشم براى اولین بار از مدینه به كربلا آمده و با كاروان اسراء در آن مكان برخورد نمودند به رسم عزادارى زنانشان دست به سینه مىزدند.(4)اصل وجود تعزیه و عزاداری برای امام حسین علیه السلام و ائمه اطهار علیهم السلام دارای پشتوانه محكمی از احادیث و روایات معتبر و سیره ائمه اطهار میباشد كه اصلا" قابل خدشه نیست . مراسم سوگواری عاشورا، (عزاداری، تعزیهخوانی، مراسم روضهخوانی و ...) از پیش از صفویه در ایران به ویژه خراسان عصر تیموری رواج داشته و كتاب روضة الشهدا از ملا حسین كاشفی (م 910) برای محافل روضهخوانی خراسان تألیف شده بوده است آن هم در روزگاری كه هنوز پای شاه اسماعیل به خراسان نرسیده و قزلباشان شیعه در آنجا حضور و نفوذی نداشتند. در عصر حضور ائمه معصومین و پیامبر اكرم علیهم السلام نیز برگزاری تعزیه برای شهداء و مرحومین امری رایج بوده است كه میتوان به برگزاری مراسم عزاداری برای حمزه سیدالشهداء توسط زنان مدینه، برگزاری مراسم عزاداری برای امام حسین علیه السلام توسط كاروان اسرا به مدت سه روز در شام و بعد از برگشتن از شام بر سر قبر مطهر امام حسین علیه السلام در كربلا، و سپس در مدینه اشاره نمود و حتی امامان معصوم علیهم السلام نیز برای عزاداری جدشان هر ساله تشكیل مراسم عزاداری میدادند. (5)اما سبك عزاداری به فرهنگ هر قومی برمیگردد. به عبارت دیگر تعزیه از مقوله هنر است كه ممكن است در آن از موارد مشابه حتی از كشورها و آئینهای دیگر تقلید شود، و این تا جایی كه با ارزشها و معارف اسلامی مغایرت نداشته باشد مشكلی ندارد. در عین حال برخی از منابع تاریخی برآنند كه نخستین بار زنان بنیهاشم هنگام ورود به كربلا به رسم عزاداری به سینه خود میزدند. پینوشتها:1- بحارالانوار، ج 46، ص 108 و 109.2- كاملالزیارات، ابن قولویه، نقل از ره توشه راهیان نور، ویژه محرم 1376.3- بحارالانوار، ج 45، ص 257.4- براى آگاهى بیشتر ر . ك : فلسفه شهادت و عزادارى امام حسین، سید عبدالحسین شرفالدین، مترجم: على صحت، انتشارات مرتضوى / حماسه حسینى، شهید مطهرى، انتشارات صدرا / پیامهاى عاشورا، جواد محدثى، انتشارات پیك جلال / عبرتهاى عاشورا، سید احمد خاتمى، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى قم/ فرهنگ عاشورا، جواد محدثى، نشر معروف.6- ر.ك : رسول جعفریان، صفویه از ظهور تا زوال، ص 237. نام مستعار کاربر : رامین الهامی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 416]