محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1845218837
بررسی اسناد زیارت مقدسه
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: کاوش در اسناد زیارت ناحیه مقدسه
زیارت ناحیه مقدسه، یكى از زیارات مشهور امام حسین(ع) است. این زیارت در روز عاشورا و غیر آن خوانده مىشود و به اصطلاح، از زیارات مطلقه است. این زیارات، آموزههایى از عشق، معرفت، سوز، حماسه و توسل زائر به شمار مىرود كه در عین مرثیه بودنش مسئولیت آفرین و حركتساز است. این زیارت، از امامزمان(ع) صادر شده است و صحنه كربلا و حادثه بزرگ عاشورا را به زیباترین وجه در مقابل چشمان اشكبار و قلب داغدار شخص زائر مجسم مىنماید و او را در متن واقعه عاشورا قرار مىدهد. و آنگاه كه سراسر وجود انسان را سرشار از عشق و معرفت كرد، جانش را با تولّى و تبرى مأنوس مىسازد و سلام بر حسین و یارانش، و بیزارى از یزید و یزیدیان تاریخ را ورد قلب و زبانش مىنماید.این زیارت با سلام بر پیامبران الهى و اولیاى دین، ائمه اطهار(ع) آغاز مىشود سپس، با سلام بر امامحسین(ع) و یاران با وفایش ادامه مىیابد. پس از آن، به شرح كامل اوصاف و كردار امام حسین(ع) پیش از قیام، زمینههاى قیام حضرت، شرح شهادت و مصایب آن حضرت، و عزادار شدن تمام عالم و موجودات زمینى و آسمانى مىپردازد. در پایان، با توسل به ساحت قدس ائمه اطهار و دعا در پیشگاه خداوند متعال، پایان مىپذیرد.مصادر زیارت ناحیه مقدسهاین زیارت مسلما از سوى امام معصوم(ع) صادر گردیده، و در كتب متقدمان و علماى شیعه از زمانهاى دور تاكنون، ثبت و ضبط شده است. نخستین كسى كه از این زیارت در كتاب خویش نام برده، شیخ مفید (م.413ق.) است كه آن را در كتاب مزار خویش جزء اعمال روز عاشورا ثبت كرده است. اكنون، این كتاب در دست نیست؛ ولى علامه مجلسى مىنویسد:قال الشیخ المفید ـ قدس الله روحه ـ فى كتاب المزار ماهذا الفظه: زیارة أخرى فى یوم عاشورا بروایة اخرى، إذا أردت زیارته بها فى هذا الیوم فقف علیه (ع) و قل: السلام على صفوةاللّه...1 پس از مفید، شاگردش سیدمرتضى علمالهدى (م.436 ق.)، از آن در كتاب مصباح الزائر خویش ـ یا المصباح2 یاد كرد. این كتاب هم، اكنون موجود نیست و تنها نشانهاى كه از آن در دست داریم، عبارات سیدبن طاووس در مصباح الزائر است، كه مىنویسد:زیارة ثانیة بألفاظ شافیة یزاربها الحسین ـ صلواتاللّهعلیه ـ زاربها المرتضى علم الهدى ـ رضوان الله علیه ـ قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إلیك توجهت.... ثم تدخل القبة الشریفة و تقف على القبر الشریف و قل: السلام على آدم صفوة الله...3.این زیارت سند دارد؛ به طورى كه با اسناد محكم، به شیخ مفید، سیدمرتضى و ابن المشهدى مىرسد. احتمالاً با سند در كتاب مزار شیخ مفید و مصباح سیدمرتضى روایت شده، اما با فقدان این دو كتاب، و حذف اسناد زیارات در مزار ابن المشهدى ـ به دلیل اختصار ـ سند این زیارت هم مفقود شده است. خود ابنمشهدى در آغاز كتابش، تصریح مىكند كه این زیارات با سند متصل به من رسیده است.علامه مجلسى هم در نقل این زیارت، به كتاب سید مرتضى(ره) اشاره كرده است.4سومین كس، ابنالمشهدى (م. 595 ق.)، شاگرد شاذان بن جبریلقمى، عبدالله بن جعفر دوریستى و ورام بن ابىفراس، و استاد ابننماحلّى و فخاربن معد حائرى است. ابن المشهدى درباره زیارت ناحیه در كتاب المزار الكبیر، مىنویسد:زیارة أخرى فى یوم عاشورا لأبى عبدالله الحسین ممّا خرج من الناحیة إلى أحد الأبواب. قال: تقف علیه و تقول: السلام على آدم صفوةالله...5.چهارمین عالم شیعه كه به نقل آن پرداخته، سیدبن طاووس، رضى الدین علىبن موسىبن طاووس حسنى بغدادى (م.664 ق.)، است كه این زیارت را در مصباحالزائر نقل كرد6 و پس از این دو كتاب بود كه زیارت ناحیه در كتابهاى حدیثى و مزار متأخران نقل گردید، و ترجمهها و شرحهاى متعدد بر آن نگاشته شد. دراین باره، مىتوان به كتابهاى ذیل اشاره كرد:1. محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج 98، ص 317 و تحفة الزائر، ص333، زیارت چهارم امام حسین(ع)؛2. محدث نورى، مستدرك الوسائل، ج10، ص335؛3. شیخ ابراهیم بن محسن كاشانى، الصحیفة المهدیه، ص203؛4. محدث قمى، نفس المهموم، ص233 و ترجمه كمرهاى، ص104؛5. میلانى، قادتنا كیف نعرفهم، ج6، ص115؛6. گروه نویسندگان (زیر نظر آیت الله بروجردى)، جامع أحادیث الشیعه، ج15، ص405؛7. سید محمود، دهسرخى، رمزالمصیبة، ج3، ص10.پس، این زیارت، سابقهاى هزار ساله دارد، و در كتابها و گفتارهاى عالمان شیعه مشهور بوده است.صدور زیارت ناحیهاصل صدور زیارت ناحیه از سوى امام معصوم(ع)، در كتب قدما پذیرفته شده بود. علماى بزرگ شیعه آن را به عنوان یك زیارت مأثور و حدیث مشهور، در كتابهاى خویش ذكر كردهاند. شیخ مفید (م.413ق.) در مزار خود، مىنویسد:زیارة أخرى فى یوم عاشورا بروایة اخرى.از این جمله معلوم مىشود كه این روایت، مروى بوده و از جمله احادیث صادره از معصوم به شمار مىرفته است7.سید مرتضى (م.436 ق.) به هنگام زیارت امام حسین(ع)، نخست این زیارت را مىخواند و سپس زیارت دیگر را قرائت مىكرد. سیدبن طاووس در مصباح الزائر مىنویسد:زاربها المرتضى علم الهدى ـ رضوان الله علیه.8و هم، در نسخه خطى كتاب المزار ـ از نویسندهاى كهن و نامعلوم، كه نسخه آن به شماره 426 در كتابخانه آیت الله مرعشى قم موجود است ـ نوشته شده است:زیارة أخرى تختص بالحسین ـ صلوات الله علیه ـ و هى مرویة بأسانید مختلفة و هى أوّل زیارة زاربها المرتضى علم الهدى ـ رضوان الله علیه.9و معلوم است كه تا زیارتى مروى از امام معصوم (ع) نبوده باشد، فقیهى بزرگ و عالمى سترگ مانند سید مرتضى، آن را بر زیارات دیگر ـ مانند زیارت عاشورا ـ مقدم نمىداشته و نمىخوانده است.10ابن المشهدى (م.595ق.) هم صریحاً مىنویسد:زیارة أخرى فى یوم عاشورا لأبىعبدالله الحسین ممّا خرج من الناحیة إلى أحد الابواب11.از این جمله، به صراحت روشن مىشود كه زیارت ناحیه، از سوى امام زمان(ع) صادر گردیده و به یكى از نواب خاصه و ابواب اربعه داده شده است. پس از آن، از طریق راویان بعدى به دست شیخ مفید رسیده و از ایشان به سید مرتضى و راویان پس از وى، منتقل شده است. از همین رو، اسناد این زیارت به امام زمان(ع) در كتب متأخران، بدون هیچ شك و شبههاى بوده است.شیخ ابراهیم بن محسن كاشانى هم در الصحیفة المهدیة مىنویسد:زیارة صدرت من الناحیة المقدسة إلى أحد النواب الأربعة.12محدث قمى در نفس المهموم مىنویسد:فكان كما وصفه ابنه الإمام المهدى.13آیت الله سیدمحمد هادى میلانى هم مىنویسد:و نجد فى زیارة الإم المهدى ـ صلوات الله و سلامه علیه ـ وصفا دقیقا لما جرى على جده الحسین (ع).14در كتاب حماسه حسینى استاد شهید مرتضى مطهرى هم بخشهایى از این زیارت نقل شده است.15این زیارت مسلما از سوى امام معصوم(ع) صادر گردیده، و در كتب متقدمان و علماى شیعه از زمانهاى دور تاكنون، ثبت و ضبط شده است. نخستین كسى كه از این زیارت در كتاب خویش نام برده، شیخ مفید (م.413ق.) است كه آن را در كتاب مزار خویش جزء اعمال روز عاشورا ثبت كرده است. اكنون، این كتاب در دست نیست؛اسناد زیارت ناحیهاین زیارت سند دارد؛ به طورى كه با اسناد محكم، به شیخ مفید، سیدمرتضى و ابن المشهدى مىرسد. احتمالاً با سند در كتاب مزار شیخ مفید و مصباح سیدمرتضى روایت شده، اما با فقدان این دو كتاب، و حذف اسناد زیارات در مزار ابن المشهدى ـ به دلیل اختصار ـ سند این زیارت هم مفقود شده است. خود ابنمشهدى در آغاز كتابش، تصریح مىكند كه این زیارات با سند متصل به من رسیده است. او مىنویسد:فإنّى قد جمعت فى كتابى هذا من فنون الزیارات.... ممّا اتصلت به من ثقات الرواة إلى السادات.16اما ابنالمشهدى براى اختصار كتابش و اطمینانى كه به صدور زیارات از معصوم داشت، آنها را حذف كرد. علامه مجلسى پس از نقل عبارت ابن مشهدى، مىنویسد:فظهر أنّ هذه الزیارة منقولة مرویة.17در نسخه كتاب المزار ـ كه به شماره 462 در كتابخانه آیتالله مرعشى موجود است (ورق 146) ـ درباره این زیارت چنین آمده است:«و هى مرویة بأسانید مختلفة».در مستدركالوسائل نیز این عبارت بدون واژه «مختلفه» آمده است18. شیخ مفید هم در كتاب مزار و در وصف این زیارت، چنین نگاشت:زیارة أخرى فى یوم عاشورا بدرایة أخرى.19مسلّم است تا این زیارت داراى سند عالى و استوار نباشد، شیخ مفید و سیدمرتضى آن را در كتابشان نمىآوردند، و سید مرتضى آن را بر زیارات دیگر ـ مانند زیارت عاشورا، كه داراى سندى محكم و متعدد است ـ مقدم نمىداشت و نمىخواند.پس، زیارت ناحیه داراى سند صحیح و معتبر است، كه از امام زمان(ع) صادر شده و از طریق یكى از نایبان خاص آن حضرت، به راویان اخبار، از آنان به شیخ مفید، سپس به ابن المشهدى و از او به سیدبن طاووس، علامه مجلسى و دیگران رسیده است.زیارت ناحیه ثانیه (رجبیه)یكى دیگر از زیارات ناحیه، زیارتى است كه سیدبن طاووس در اقبال، ضمن اعمال روز عاشورا به سند خویش روایت كرد. این زیارت مشتمل بر نام شهیدان كربلاست، و با جمله: «السلام على اول قتیل من نسل خیر سلیل» آغاز مىشود20 نیز، پیش از سیدبن طاووس این زیارت در مزار شیخ مفید21 و مزار كبیر ابنالمشهدى22 آمده است. این زیارت با اضافاتى، شامل زیارت امام حسین(ع). علىاكبر(ع) و دیگر شهدا ـ بدون ذكر نام یكایك آنان ـ، بنابر نقل شیخ مفید و سیدبن طاووس، در اعمال اول ماه رجب و شب نیمه شعبان هم تكرار شده و معروف به «زیارت رجبیه» است23. سیدبن طاووس در پایان نقل این زیارت مىفرماید:قد تقدم عدد الشهداء فى زیارت عاشورا بروایة تخالف ماسطرناه فى هذا المكان، و یختلف فى أسمائهم ایضا و فى الزیادة و النقصان، و ینبغى أن تعرف ـ أیدك الله بتقواه ـ إننّا تبعنا فى ذلك ما رأیناه او رویناه، و نقلنا فى كل موضع كما وجدناه».سند زیارت ناحیه ثانیهسید ـ و هم ابن المشهدى در مزار خود ـ به سند متصل خویش از جدّش، شیخ طوسى، از ابو عبدالله محمدبن احمدبن عیاش، از ابومنصور بن عدالمنعمبن نعمان بغدادى نقل مىكند كه در سال 252ق، از ناحیه مقدسه به دست شیخ محمد بن غالب اصفهانى، این زیارت خارج شد. متن عبارت، چنین است:خرج من الناحیة سنة اثنتین و خمسین و مأتین على ید الشیخ محمد بن غالب الإصفهانى.با اینكهسند این زیارت در كمال اتقان و اعتبار است، اما پرسشهاى چندى مطرح مىشود:1. كلمه ناحیه، اشاره به كدام امام دارد؟2. آیا این سال، صحیح است؟محققان از علما درباره این جمله، چند احتمال دادهاند:1. علامه مجلسى مىفرماید:و اعلم أنّ فى تاریخ الخبر إشكالا لتقدمها على ولادة القائم (ع) بأربع سنین. لعلّها كانت اثنتین و ستین و مأتین و یحتمل أن یكون خروجه عن ابى محمد العسكرى(ع).242. ملا عبدالله بن نورالله بحرانى مىنویسد:هكذا فى جمیع النسخ إلاّ أنّ هذا التاریخ لا یناسب ولادة و غیبة الإمام المهدى(ع) بفصل عدة سنوات فیحتمل تصحیف الرقم، أو أنّها وردت عن الإمام العسكرى(ع).253. حاج میرزا ابوالفضل تهرانى مىنویسد:و ظاهرا، مراد به ناحیه، حضرت امام حسن عسكرى است؛ چنانچه در كثیرى از اخبار، این اطلاق شایع است، چه این تاریخ سابق بر ولادت امام زمان است.26زیارت ناحیه مقدسه، یكى از زیارات مشهور امام حسین(ع) است. این زیارت در روز عاشورا و غیر آن خوانده مىشود و به اصطلاح، از زیارات مطلقه است. این زیارات، آموزههایى از عشق، معرفت، سوز، حماسه و توسل زائر به شمار مىرود كه در عین مرثیه بودنش مسؤلیت آفرین و حركتساز است. این زیارت، از امامزمان(ع) صادر شده است و صحنه كربلا و حادثه بزرگ عاشورا را به زیباترین وجه در مقابل چشمان اشكبار و قلب داغدار شخص زائر مجسم مىنماید و او را در متن واقعه عاشورا قرار مىدهد.4. حاج فرهاد میرزا معتمدالدوله مىنویسد:گویند: تاریخ خبر خالى از اشكال نیست، چون ولادت با سعادت امام زمان در سال 256 است و خروج این زیارت، چهار سال قبل از میلاد است، و احتمال دارد كه از امام عسكرى باشد و نساخ اشتباه كرده باشند.275. محمد ابراهیم آیتى مىگوید:در زیارت ناحیه مقدسه كه در اقبال سیدبن طاووس نقل شده، نام هفتاد و دو نفر از شهدا ذكر شده است. و این زیارت، كه تاریخ صدور آن از ناحیه مقدسه سامراء، سال 252ق. مىباشد، باید از ناحیهمقدسه امام حسن عسكرى(ع) شرف صدور یافته باشد، نه از ناحیه مقدسه امام زمان(ع). چه در این تاریخ؛ یعنى سال 252ق، هنوز امام زمان تولد نیافته بود، و هشت سال دیگر؛ یعنى تا سال 260ق. پدرش امام یازدهم(ع) زنده بود.28بنابراین، اگر سال 252 را صحیح بدانیم و احتمال تصحیف ـ كه در متون خطى قدیم بسیار است و اشباه و نظایر فراوان دارد ـ ندهیم، مراد از ناحیه، امام عسكرى(ع) است. اما اگر این سال را نادرست بدانیم و مانند علامه مجلسى و ملا عبدالله بحرانى، احتمال تصحیف بدهیم و صحیح آن را «ستین» بدانیم، مراد از ناحیه، ناحیه مقدسه امام زمان (ع) خواهد بود.اما در زیارت رجبیه ـ كه در بخشى از آن با زیارت ناحیه، شباهت به چشم مىخورد ـ، احتمال فراوان است كه زیارت جداگانه و مروى از یكى از امامان (ع) بوده باشدكه با توجه به فقدان اصل مزار شیخ مفید و عدم سند، نمىتوانیم به گوینده آن پى ببریم.پىنوشت ها:*برگرفته از: مجله مسجد، ش66.1 .محمدباقرمجلسى، بحارالانوار، ج 98، 317.2 .ر.ك:سیدمحمد امین، اعیان الشیعه، ج 8، 219.3 .ابنطاووس، مصباح الزائر، 221.4 .بحارالانوار، ج98، 328.5 .ابن المشهدى، المزار الكبیر، 496 ـ 519.6 .ابن طاووس، مصباح الزائر، 192.7 .بحارالانوار، ج 98، 317، ح 8؛ میرزاحسین نورى، مستدرك الوسائل، ج10، 335، ح 16؛ جامع احادیث الشیعه، ج 15، 405، ح 16 و 17.8 .ابن طاووس، مصباح الزائر، 221.9 .نامعلوم، المزار، ورق 146.10.ر.ك: مستدرك الوسائل، ج 10، 335، ح 17.11.ابن المشهدى، المزار الكبیر، 496.12.ر.ك: كاشانى، الصحیفة المهدیة، 203.13.شیخعباس قمى، نفس المهموم، 233.14.میلانى، قادتنا كیف نعرفهم، ج 6، 115.15.مرتضى مطهرى، حماسه حسین، ح1، 191.16.المزار الكبیر، 27.17.بحارالانوار، ج 98، 328.18.مستدرك الوسائل، ج 10، 335، ح17.19.بحارالانوار، ج98، ص317، ح8.20.بحارالانوار، ج 98، 269ـ274.21.همان، ج98، 274.22.المزار الكبیر، 162 ـ 164.23.بحارالانوار، ج98، 336ـ341.24.همان.25.بحرانى، عوالم العلوم، ج 63 (مخطوط)، ص787، تحت عنوان: الأخبار، الائمة، القائم اوابیه.26.تهرانى، شفاءالصدور، ج 1، 243.27.معتمدالدوله، قمقام زخار، 677.28.آیتى، بررسى تاریخ عاشورا، 123.منبع:ناصرالدین انصارىقمى، مجله موعود، شماره 42
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 423]
-
گوناگون
پربازدیدترینها