واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: جام جم آنلاين: بوي تند و گنگي فضا را پر ميكند. سرش به دوران ميافتد. توهمي به درونش چنگ ميزند. گويي كه كف سالن به سقف نزديك و نزديكتر ميشود و براي لحظهاي زمان از تپش باز ميماند. اولين مصرف، اولين تجربه، تركيبي از ترس و سرخوشي كاذب. چشمهايش دودو ميزند. جيغ ميكشد بدون معنا. چرخ ميزند گيج و ناپايدار حول دايرهاي پر از رنگهاي سرد خاكستري. ميخندد و باز ميخندد، شايد به كسي شبيه خويش، متلاشي شده در برابرش. انگليسيها براي سرخوشي سربازانشان در جنگ جهاني اول و براي نجات آنها از افسردگي، دارويي تهيه كردند كه پس از جنگ نيز مدتي مصرف داشت تا اين كه مرگ مشابه 15 نفر در يك سال براثر مصرف اين دارو به جمعآورياش انجاميد. آلمانيها در جنگ جهاني دوم براي كم كردن اشتهاي سربازانشان آن را مورد امتحان قرار دادند. سال 1980 توليد دارو در اروپا مجددا آغاز شد و سال 1985 در كشور هلند به عنوان ضدافسردگي مورد استفاده قرار گرفت. داروي ياد شده چيزي نبود جز ماده اوليه دارويي كه امروزه در تمامي نقاط جهان از جمله كشورمان با خواص ويرانگري كه دارد مصرف پيدا كرده و امروزه به تهديدي جدي براي جوامع بشري تبديل شده است؛ دارويي به نام اكستازي با علامت اختصاري اكس. با ورود اكستازي به بازار مصرف، براي فريب جوانان، نام شاديآور يا شاديبخش روي آن گذاشتند. اين قرص به شكل گرد و بيضي در رنگهاي سفيد، زرد، صورتي و قهوهاي به حالت پودر حل شده در شربت يا نوشابه، تكه يخ و آدامس مورد استفاده قرار ميگيرد. مهمانيها و پارتيهاي شبانه اكس با شعار «بخور كه شاد شوي» برگزار ميشود و معمولا از ابتداي شب تا نزديك صبح طول ميكشد. اكس امروزه در بازار مصرف ايران با نامهاي ديگري نيز نظير پرنده، امگا، دلفين، لنگر، دكس، تيانتي، بيسكويت، سيب،الماس، صليب سرخ، سان شاين، هوندا، بمببي، سوپرمن، آديداس، دوقلو، مثلث، كشنده، قرص عشق و قرص شيطان شناخته ميشود. اثرات و عوارض آثار روانگردانها حدود نيم تا يك ساعت پس از مصرف دارو شروع ميشود و تا 4 ساعت بعد به اوج ميرسد. تا چند ساعت فرد در سرخوشي كاذب باقي ميماند؛ اما رفته رفته مصرفكننده احساس خستگي و افسردگي ميكند. در مصارف ممتد، فرد دچار توهم ميشود و با قرار گرفتن در فضاهاي توهمي دست به حركات خطرآفرين نظير پريدن از بلندي و رانندگي پرسرعت يا پريدن به بيرون از خودرو در حال حركت ميزند. پزشكان ميگويند استفاده مكرر از اكستازي يا اعتياد به آن، سبب از بين رفتن سلولهاي ترشحكننده سروتونين ميشود. اين سلولها نقش مهمي در حالت روحي افراد، حافظه، يادگيري، درد و اشتها دارند كه تخريب آنها سبب اختلال در عمل آنها (اختلال در حافظه و يادگيري، كم اشتهايي، افزايش احساس درد، افسردگي و اضطراب) ميشود. به گفته آنان، مواد تحريكي موجود در قرص ميتوانند باعث شوند مصرفكننده به طور باور نكردني و طولاني مدت از خود جنب و جوش نشان دهد كه موجب از دست رفتن آب بدن ميشود. چنين شرايطي ميتواند به قلب، كليه و كبد آسيب جدي برساند و به مرگ مصرفكننده بينجامد. حتي پس از اين اثرات مشكل در خواب، اضطراب و افسردگي هم ديده ميشود. بسياري از مصرفكنندگان كه حواس پنجگانهشان مختل شده احساس ميكنند قادر به پروازند. آدمهايي كه از ساختمانهاي بلند بيرون ميپرند. پزشكان همچنين به تجربه دريافتهاند كه اختلالات بينايي، كاهش اشتها، توهمات بينايي، افزايش ضربان قلب و فشارخون، بيقراري، تغيير نامناسب دماي بدن، مختل شدن فعاليت هيپوتالاموس، از دست رفتن كنترل فرد بر گفتار و رفتار، اختلال حافظه كوتاه مدت، احتمال ورم مغز به دليل مصرف زياد آب و عدم خروج آن از بدن، كاهش نمك و الكتروليتها، وجود مشكلات جنسي، احساس افسردگي در درازمدت، سردرد، سرگيجه و بيخوابي، بروز تشنج، جنون و مرگ از ديگر عوارض و اثرات اكس هستند. اما اثرات اكس و ديگر قرصهاي روانگردان به همين جا ختم نميشود. يك نفر از هر چهار نفري كه يك بار و فقط يك بار اين قرص ها را مصرف ميكند، تعادل بخشي از مغزش را براي هميشه از دست ميدهد. عوارض رواني كه پيامد مصرف اين مواد است شباهت زيادي به عوارض جنون آني يا شيزوفرني دارد. گروههاي سني در معرض تهديد بيشترين مصرفكنندگان اين قرصها را جوانان گروه سني 17 تا 28 تشكيل ميدهند.البته به اين معني نيست كه افراد خارج از گروههاي سني ياد شده در معرض خطر نباشند. دلالان و سوداگران مرگ براي دستيابي به مطامع غيرانساني خود به هيچ عضوي از جامعه رحم نميكنند و چه بسا براي آنان گروههاي سني پايين نظير دانشآموزان، بهترين طعمهها محسوب ميشوند. دبير كل ستاد مبارزه با موادمخدر ميگويد: مصرف مواد مخدر آرام آرام از شكل سنتي به مواد صنعتي روانگردان در حال تغيير است. احمديمقدم ميافزايد: مبارزه و كنترل اين قرصهاي مخرب روانگردان سختتر و پيچيدهتر از مواد مخدر سنتي است. وي در دنباله اين اطلاعات ضمن دعوت از تمامي دلسوزان جامعه براي مبارزه با پديده اعتياد و شكل نوظهورتر آن يعني قرصهاي روانگردان، تاكيد دارد كه براي كنترل اين مواد، افزايش آگاهي خانوادهها و جامعه اهميت زيادي دارد. در كشور ما آمار دقيقي از مصرفكنندگان موادمخدر صنعتي و روانگردانها وجود ندارد، اما كم نيستند جرايم گوناگوني كه طي شبانه روز در گوشه و كنار كشور رخ ميدهند و منشأ بسياري از اين جرايم به مصرف مواد روانگردان باز ميگردد. آمار جهاني نيز روند رو به رشد مصرف اين مواد را نشان ميدهد كه نگرانيهاي بسياري را در پي دارد. مصرفكنندگان موادمخدر سنتي، همچون هروئين، حشيش، مرفين و نظاير آنها تنها چيزي در حدود 10 تا 20 درصد آمار جهاني معتادان را تشكيل ميدهند و 80 درصد مابقي معتادان، مصرفكنندگان قرصهاي روانگردان هستند كه البته بسته به موقعيت كشورها و دسترسي آنها به بازار مصرف و ديگر شرايط سياسي، اقتصادي و اجتماعي اين آمار متغير است. ميزان مصرف مواد روانگردان در اروپا و غرب تنها در يك دهه 10 برابر رشد داشته است. فرهنگ سلطه براي تحميل خود به جوامع، ناگزير از بهكارگيري ابزاري است كه در ميان اين ابزار، موادمخدر كارايي فراواني دارد و از سوي ديگر، منافع مادي سرشار در تجارت مواد مخدر، گروههاي مافيايي را نيز خواسته و ناخواسته به خدمت حكومتهايي درميآورد كه هدفشان پوشالي ساختن جوامع و تسلط برمنابع و ثروتهاي آنان است. حاكميتهاي غيرمردمي با تبعيت از كشورهاي استثمارگر و سلطهجو و براي عقب نگاه داشتن جوامع و قطع پيوند آنان با دنياي پيشرفت و ترقي، همواره رواج موادمخدر را در راس سياستهاي خود قرار ميدهند تا از اين طريق بيشترين آسيب را به قشر مولد يعني جوانان وارد كنند. به همين منظور، امروزه در نقاط مختلف جهان لابراتوارهاي بسياري به ساخت و فرآوري انواع موادمخدر اعم از سنتي و صنعتي ميپردازند و هر روز نيز بر تعداد آنها افزوده ميشود. امروزه اكس و ديگر قرصهاي روانگردان، تهديدي محلي، كشوري، منطقهاي يا قارهاي نيستند. به هر كجاي اين كره خاكي كه پا گذاشته شود، موادمخدر اعم از صنعتي و سنتي، انسانها را تهديد ميكنند. وزير بهداشت ميگويد: اعتياد و مصرف قرصهاي روانگردان از معضلاتي است كه روز به روز در حال افزايش است و سلامت جهاني را تهديد ميكند. باقريلنكراني با هشدار به تمامي كشورها تاكيد دارد، براي ارتقاي سلامت، همه اجزاي حكومتها بايد بكوشند و دست در دست يكديگر، نگذارند گسترش اعتياد به انحطاط جوامع بينجامد. راههاي مقابله جامعه شناسان نقش خانواده را در جلوگيري از آلودگي جوانان انكارناپذير و در واقع پرچمدار مبارزه با هرگونه تهديد كننده نسل جوان ميدانند. دكتر نسرين شمس به عنوان جامعهشناس و روانپزشك، ايجاد ارتباط نزديك و صميمي با جوانان، شناخت علايق و دلبستگيهاي آنان، پر كردن خلا‡هاي موجود عاطفي در زندگي آنان، درك حساسيت فوقالعاده نزد جوانان، كمك به آنان در حل مشكلات خاصشان، عدم وارد آوردن فشارهاي غيرمتعارف در حوزه تحصيل و كار، كنترل غيرپليسي جوانان، نظارت برنوع روابط آنان با ديگران و تاثيرگذاري مثبت بر شكلگيري اين روابط، اعتماد كردن به جوانان و مشاركت دادن آنان در تصميمگيريهاي گوناگون مربوط به خانواده را از جمله راهكارهايي ميداند كه موجب ميشوند تهديدپذيري جوانان از ناحيه موادمخدر و قرصهاي روانگردان رو به كاهش گذارد. وي به عنوان يك استاد دانشگاه با اشاره به تجربيات فراوان خود در برخورد با نسل جوان معتقد است: پيوند فكري و مشاورهاي والدين با فرزندان در هيچيك از مراحل زندگي نبايد قطع شود. اگر پدرها و مادرها فكر ميكنند كه جوانان بزرگ شدهاند و ميتوانند بدون تكيه به آنها خود را در جامعه اداره كنند بايد بدانند مشكلات و تهديدكنندهها نيز در يك قواره نميمانند و آنها نيز رشد ميكنند. كيوان احمدي، جامعه شناس ديگري است كه وي نيز با تاكيد براهميت نقش خانواده، كاركرد خانواده، مدرسه و دانشگاه، پليس، دستگاه قانونگذاري و ديگر مراجع ذيصلاح را در موضوع هدايت جوانان به موازات يكديگر ميشمارد. وي معتقد است: هر يك از نهادهاي ياد شده در قبال جوانان وظايفي دارند كه كمرنگ شدن اين وظايف به پر رنگ شدن خطرات و تهديدها ميانجامد. جامعهشناسان به اتفاق ضمن تاكيد بر نقش انكارناپذير خانواده در پيشگيري از بروز ناهنجاريها معتقدند علاوه بر خانواده، ديگر نهادهاي متولي نيز با انجام دقيق و مداوم وظايف خود ميتوانند به عاري سازي جامعه از وجود ناهنجاريها از جمله مصرف قرصهاي روانگردان كمك كنند. ايجاد زمينههاي فراوان اشتغال، فراهم آوردن شرايط عادلانه تحصيلي براي تمامي اقشار، برنامهريزي براي اوقات فراغت نوجوانان و جوانان بويژه دانشآموزان و دانشجويان، اضافه كردن آموزشهاي لازم درباره آسيبهاي اجتماعي به كتب درسي، كنترل مراكز آموزشي و ديگر محلهاي تجمع جوانان و پاكسازي اين اماكن از وجود عوامل توزيع و دستاندركار فروش مواد روانگردان و اطمينان از پاك بودن اين اماكن، تقويت پليس و آموزش نيروهاي مجرب، تصويب قوانين بازدارنده از جرايمي نظير خريد و فروش مواد روانگردان و ديگر مواد مخدر، پشتيباني قضايي مورد نياز براي تشديد برخورد با سوداگران مرگ، كنترل مرزها و مبادي ورودي مواد روانگردان، تصويب قوانين مورد نياز براي تشديد برخورد با عوامل دستاندركار توزيع مواد روانگردان و فروشندگان جزء و كل اقدامات فرهنگي كارشناسي شده، راهاندازي مراكز مشاوره ويژه و روشنگري و اطلاعرساني از سوي رسانهها بويژه صدا و سيما درباره ناهنجاريهاي موجود در اجتماع از جمله موضوع مواد روانگردان و عوارض و خسارات ناشي از آن، از جمله راهكارهايي هستند كه بيتوجهي به آنها صدمات مادي و معنوي جبرانناپذيري بر پيكره اجتماع وارد خواهد كرد. عبدالله زاويه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 630]