سرطان روده چيست؟

واضح آرشیو وب فارسی:باشگاه خبرنگاران جوان: سرطان روده چيست؟
سرطان كلوركتال كه به نام‌هاي سرطان كولون يا روده نيز خوانده مي‌شود، در پي رشد سلول‌هاي سرطاني در كولون، ركتوم و آپانديس بروز مي‌كند.

به گزارش سرويس علمي،‌ پزشكي باشگاه خبرنگاران؛ سرطان كلوركتال كه به نام‌هاي سرطان كولون يا روده نيز خوانده مي‌شود، در پي رشد سلول‌هاي سرطاني در كولون، ركتوم و آپانديس بروز مي‌كند

اين سرطان سومين رتبه را در ميان شايع‌ترين سرطان‌ها داشته و عنوان دومين عامل مرگ ناشي از سرطان را در جهان غرب به‌خود اختصاص داده است. سرطان كلوركتال سالانه 655هزار قرباني در سراسر جهان مي‌گيرد. علت بسياري از موارد ابتلا به اين سرطان به پوليپ‌هاي غده‌اي در روده بزرگ نسبت داده مي‌شود. اين زائده‌هاي قارچ مانند معمولا خوش خيم هستند ولي تعدادي از آنها ممكن است طي زمان سرطاني شوند. رايج‌ترين روش درمان اين سرطان، ‌جراحي است كه معمولا با شيمي درماني تكميل مي‌شود.

روده بزرگ شامل كولون و ركتوم است. سرطان روده بزرگ جزو بيماري‌هاي خطرناك است و از نظر شيوع سومين سرطان شايع و دومين علت مرگ ناشي از سرطان در تمام دنياست. در ايران نيز همين آمار را داريم اما نكته تأسف‌بار اين است كه در ايران سن شيوع بيماري پايين‌تر از استاندارد جهاني است و طبعا تبعات روحي، اجتماعي و اقتصادي آن نيز بيشتر است و پيشگيري و غربالگري و تشخيص زودرس و به موقع اهميت بسياري دارد.

*فاكتور‌هاي ريسك

برخي فاكتورهاي خاص باعث كاهش ريسك ابتلا به سرطان روده مي‌شوند كه عبارتند از:
سن: ريسك ابتلا به سرطان روده با افزايش سن، بيشتر مي‌شود. اكثر موارد ابتلا در سنين بالاي 60 و 70سالگي اتفاق مي‌افتد و درصورت عدم‌داشتن سوابق ارثي، ابتلا به اين نوع سرطان قبل از 50سالگي شايع نيست.

پوليپ در روده بزرگ: پوليپ به‌ويژه پوليپ‌هاي غده‌اي، فاكتور‌هاي ريسك سرطان كولون هستند. برداشتن پوليپ‌هاي كولون حين كولپوسكوپي، ريسك بعدي ابتلا به سرطان كولون را كاهش مي‌دهد.‏

سابقه ابتلا به سرطان: افرادي كه در گذشته مبتلا به سرطان كولون بوده و درمان شده‌اند، در آينده نيز احتمال ابتلا به اين سرطان را دارند. در زناني كه به سرطان رحم، مثانه يا سينه مبتلا بوده‌اند، ريسك سرطان كولون بالاتر است.‏

توارث: سابقه خانوادگي سرطان كولون، به‌خصوص در بستگان درجه اول پيش ‏از سن 55‌سالگي احتمال ابتلا به اين سرطان را بيشتر مي‌كند.

- سابقه خانوادگي ابتلا به پوليپ غده‌اي، درصورت عدم‌درمان، سابقه ابتلا به سرطان روده را پس از سن 40سالگي به ميزان 100درصد افزايش مي‌دهد.‏ زخم‌هاي مزمن يا بيماري ‏ در ناحيه كولون، تقريباً 30درصد احتمال ابتلا را پس از 25 سال (درصورتي كه تمام كولون درگير باشد) افزايش مي‌دهند.

سيگار: طبق آمار منتشر شده در آمريكا، احتمال ابتلا به سرطان كولون در زنان سيگاري 40 درصد بيشتر از زنان غيرسيگاري و در مردان سيگاري 30‌درصد بيشتر از مردان غيرسيگاري است.

رژيم غذايي: مطالعات نشان داده است كه رژيم غذايي سرشار از گوشت قرمز و فاقد سبزيجات و ميوه‌هاي تازه، مرغ و ماهي، ريسك ابتلا به سرطان روده را افزايش مي‌دهد.

فعاليت فيزيكي: افرادي كه از نظر فيزيكي فعال هستند ريسك كمتري براي ابتلا به سرطان روده دارند.

ويروس: برخي ويروس‌ها (مانند ويروس ‏Papilloma‏) مرتبط با ابتلا به سرطان روده دانسته شده‌اند.

الكل: در بسياري از منابع ذكر شده است كه مصرف الكل، حتي در كنار رژيم غذايي پرفيبر، ريسك ابتلا به سرطان روده را افزايش مي‌دهد.

بيماري‌هاي حاد شكمي: بيماراني كه سابقه طولاني‌مدت ابتلا به ورم مخاط روده بزرگ و سندرم ‏Crohn‏ را داشته‌اند، ريسك بالاتري براي ابتلا به سرطان روده دارند.

فاكتورهاي محيطي: ريسك ابتلا به اين سرطان در كشورهاي صنعتي به‌مراتب بيشتر از كشورهاي توسعه نيافته يا كشورهايي كه از سنت «فيبر بيشتر - چربي كمتر» پيروي مي‌كنند، برآورد شده است. مطالعات انجام گرفته بر مهاجران، گواهي بر تأثير فاكتورهاي محيطي در سلامتي افراد است.

مصرف هورمون‌هاي خارجي: هورمون‌هايي نظير استروژن نيز در ابتلا به سرطان روده مؤثر است.

*روش‌هاي تشخيص

غربالگري يعني جست‌وجوي سرطان در يك فرد سالم. اصول اوليه غربالگري شامل بدون عارضه بودن، مؤثر بودن، قابل‌تشخيص بودن، حداقل بودن نتايج مثبت و منفي و قابل تحمل بودن هزينه‌هاي آن است كه آن را سخت مي‌كند.

به گفته متخصصان، غربالگري سرطان روده بسيار مؤثر بوده است و پس از تحقيقات فراوان استاندارد شده و در بسياري از كشورهاي پيشرفته به‌صورت روتين انجام مي‌شود. روند و پيشرفت سرطان روده بسيار كند است و به‌تدريج پوليپ‌ها بدخيم مي‌شود و از شروع پوليپ تا تبديل شدن به يك پوليپ بدخيم ۱۰ سال طول مي‌كشد و برداشتن آن ۹۰درصد سرطان را به تأخير مي‌اندازد. اين بيماري ۹۰ درصد در سن پس از پنجاه سالگي بروز پيدا مي‌كند.

رشد سرطان روده ممكن است سال‌ها به طول بينجامد و تشخيص به موقع آن شانس بهبودي را به‌طور چشمگيري افزايش مي‌دهد. بنابراين، انجام تست‌هاي دوره‌اي در افرادي كه در گروه پرريسك قرار دارند توصيه مي‌شود. چندين تست گوناگون به اين منظور موجود هستند:

آزمايش ديجيتال كولون ‏‎(DRE)‎‏‏

‏ آزمايش موضعي توسط پزشك، تنها تومورهاي بزرگ و قابل لمس را آشكار مي‌كند.آزمايش وجود لخته خون در مدفوع با يك پروب نوري (سيگموئيدوسكوپ) كه از انتهاي روده بزرگ وارد شده، هر گونه پوليپ يا موارد غيرعادي را شناسايي مي‌كند.

آزمايش خون ‏

وجود برخي از انواع خاص پروتئين‌ها در خون بيمار، علامت تومور است. سطوح بالاي آنتي ژن ‏Carcio embryonic‏ در خون نشانه متاستاز اپيتليوم غده‌اي است. اين تست‌ها براي تشخيص سرطان پيشنهاد نمي‌شوند و كاربرد اصلي آنها در تعيين عود و بازگشت مجدد بيماري است.

مشاوره ژنتيك ‏

تست و مشاوره ژنتيك در خانواده‌هايي كه به‌صورت وراثتي احتمال ابتلا به مواردي از سرطان كولون نظير سرطان روده غيرپوليپي ‏‎(HNPCC)‎‏ يا پوليپ غده‌اي خانوادگي ‏‎(FAP)‎‏ را دارند، پيشنهاد مي‌شود.

*درمان

انتخاب روش درماني به پيشرفت سرطان بستگي دارد. در مواقعي كه سرطان در مراحل اوليه تشخيص داده مي‌شود، قابل درمان است. در مقابل، هنگامي كه سرطان در مراحل آخر شناسايي شود و متاستاز شدت گرفته باشد، درمان كامل بعيد به‌نظر مي‌رسد.
نخستين مرحله درمان جراحي است، در عين حال شيمي درماني و راديوتراپي نيز طبق شرايط هر بيمار پيشنهاد مي‌شود.

*علائم باليني

سرطان كولون معمولا تا رسيدن به مراحل پيشرفته، هيچ نوع علامتي ندارد. بنابراين بسياري از مجامع پزشكي معاينات دوره‌اي شامل تست وجود لخته خون در مدفوع و كولپوسكوپي را توصيه مي‌كنند. شدت علائم باليني به محل ضايعه بستگي دارد. به عبارت ديگر، هرچه ضايعه به مقعد نزديك‌تر باشد، علائم روده‌اي نيز بيشتر خواهد شد. به‌عنوان مثال:
* تغيير در عادات دفع روده‌اي: تغيير در دفعات، مقدار و غلظت دفع.
* وجود خون در مدفوع
* وجود بافت مخاطي در مدفوع
* احساس عدم‌دفع كامل پس از تخليه شكم
* انسداد روده (به ندرت)
* كم‌خوني با علائمي مانند سرگيجه و كسالت
* كم اشتهايي يا بي‌اشتهايي
* ضعف
* كاهش ناخواسته وزن

*علائم متاستاتيك

متاستاز سرطان كلون نيز علائم خاصي دارد كه عبارتند‌از:
* تنگي تنفس، همان‌طور كه در متاستاز ريوي‏ نيز اتفاق مي‌افتد.
* درد در ناحيه فوق المعدي، همان‌طور كه در متاستاز كبد احساس مي‌شود. در مواردي نادر ممكن است درصورت مسدود شدن صفرا، زردي (يرقان) رخ دهد. بزرگ شدن كبد نيز به‌صورت باليني مشاهده مي‌شود./ح

سه|ا|شنبه|ا|25|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: باشگاه خبرنگاران جوان]

[مشاهده در: www.yjc.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 213]